Postępowanie
przed
wojewódzkim
sądem
administracyjnym
I instancja
Postępowanie
sądowoadministracyjne
wszczęte wyłącznie na
podstawie
Skargi
Zasadę skargowości
„Sąd wszczyna postępowanie
na podstawie skargi wniesionej
przez uprawniony podmiot”.
Legitymacja do złożenia
skargi
Wg kryterium rodzaj
chronionego
interesu
Interes prawny
• 1)legitymację do złożenia skargi na
podstawie ochrony interesu prawnego
(indywidualnego)
• 2)legitymację opartą na podstawie
ochrony interesu publicznego
• 3)legitymację opartą na ochronie
interesu społecznego
• 4)legitymację do złożenia skargi, której
konstrukcja nie jest oparta na ochronie
żadnego z wywiedzionych w przepisach
prawa interesów indywidualnych,
publicznych, społecznych
1. Legitymacja oparta na
ochronie interesu
indywidualnego
Kto jest uprawnionym do wniesienia skargi?
Jest nim Każdy, kto ma w tym interes
prawny
O tym czy jednostka ma chroniony interes
prawny- przesądza przepis prawa
Wniesienie skargi rodzi obowiązek sądu do
rozpoznania interesu skarżącego
brak związku zaskarżonego działania z
interesem skarżącego, stanowi to
podstawę oddalenia skargi
Złożenie skargi przez
Rzecznika Praw
Obywatelskich
• przysługuje skarga ochraniająca prawa i
wolności człowieka i obywatela. ( art.
208 Konstytucji RP – „(…)stoi na straży
wolności i praw(…)”.
• Chroni interes jednostki, której prawa i
wolności zostały naruszone działaniem
lub bezczynnością organu
wykonującego administrację publiczną.
2. Legitymacja oparta na
ochronie interesu
publicznego
w art. 7 Konstytucji RP: ,,Organy władzy
publicznej działają na podstawie i w
granicach prawa”.
zasada praworządności
Przyznanie legitymacji do zaskarżenia do
sądu administracyjnego niezgodnego z
prawem działania lub bezczynności organu
wykonującego administrację publiczną, służy
jako gwarancja realizacji tej konstytucyjnej
zasady
W oparciu o ochronę interesu
publicznego legitymację do
złożenia skargi do SA ma:
• Prokurator
• Organ nadzoru
• Organ nadzoru nad samorządem
zawodowym
• Prokurator Generalny RP
• Rzecznik Praw Obywatelskich
3. Legitymacja oparta na
ochronie interesu
społecznego
• legitymację mają podmioty, których
udział w ochronie interesu
społecznego jest określony wprost
w przepisach prawa
Do podmiotów tych należy:
organizacja społeczna
Zgodnie z art. 50 ust. 1 p. p. s. a.
organizacja społeczna może występować
w postępowaniu sądowym, broniąc
własnego interesu prawnego oraz w
zakresie jej statutowej działalności, w
sprawach dotyczących interesów
prawnych innych osób, jeżeli brała udział
w postępowaniu administracyjnym.
broniąc własnego
interesu
legitymacja oparta na zasadach
ogólnych,
czyli ma prawo wniesienia skargi, jak
każdy podmiot, na działanie lub
bezczynność organu wykonującego
adm. Publiczną, jeżeli dotyczy ono jej
interesu prawnego
broniąc interesu innych
osób
legitymacja jest oparta o pewne
ograniczenia
• ograniczenie składania skarg na decyzje
i postanowienia , ponieważ tylko te akty
są podejmowane w postępowaniu
administracyjnym, w którym prawo udziału
ma przyznane organizacja społeczna
• organizacja społeczna ma legitymacje do
złożenia skargi tylko pod warunkiem, że
została dopuszczona w formie postanowienia
do udziału w postępowaniu
podmiot, którego legitymację
można wywieść z ochrony
interesu społecznego, którym
jest inicjator referendum
lokalnego
• (obywatel, grupa obywateli,
organizacja polityczna, społeczna)
Np.. na uchwałę organu stanowiącego
samorządu terytorialnego
odrzucającego wniosek w sprawie
przeprowadzenia referendum
redaktor naczelny
zgodnie z ustawą – Prawo Prasowe
4. Legitymacja do złożenia skargi, której
konstrukcja nie jest oparta na ochronie
żadnego z wywiedzionych w przepisach prawa
interesów indywidualnych, publicznych,
społecznych
• przyjmuje ustawa z 6 września 2001 r. o
dostępie do informacji publicznej.
• Wg art. 2: ,,Każdemu przysługuje, z
zastrzeżeniem art. 5, prawo dostępu do
informacji publicznej(…). Od osoby
wykonującej prawo do informacji publicznej
nie wolno żądać wykazania interesu prawnego
lub faktycznego”.
• Sąd administracyjny nie może w tym
przypadku badać interesu wnoszącego skargę.
Żądanie informacji publicznej
złożone władzy publicznej lub
innemu podmiotowi
wykonującemu zadania publiczne
daje legitymację do złożenia
skargi do sądu.
Wymagania formalne
skargi
Treść skargi
Skarga powinna
zawierać:
• wskazanie zaskarżonej decyzji,
postanowienia, innego aktu lub
czynności
• oznaczenie organu, którego działania
lub bezczynności skarga dotyczy
• określenie naruszenia prawa lub
interesu prawnego
1) Jeżeli jest kilku skarżących
skarga może być wniesiona w jednym
piśmie
2)gdy jedną skargą zaskarżono różne
akty
przewodniczący zarządza rozdzielenie
tych skarg
Forma skargi
Forma pisemna
Termin do wniesienia skargi
• W przypadku skargi na decyzję
(postanowienie)- 30 dni od dnia doręczenia
skarżącemu decyzji (postanowienia)
• Skargę na innego rodzaju akty lub
czynności- wnosi się w terminie 30 dni od
dnia doręczenia odpowiedzi organu na
wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a
jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na
wezwanie, to w terminie 60 dni od dnia
wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia
Prokurator i Rzecznik Praw
Obywatelskich
• w terminie 6 miesięcy od dnia
doręczenia stronie
rozstrzygnięcia w sprawie
indywidualnej,
• a w pozostałych sprawach w terminie
6 miesięcy od dnia wejścia w życie
aktu lub podjęcia innej czynności
uzasadniającej wniesienie skarg
Tryb wnoszenia skarg
• Zgodnie z art. 54 ust. 1 p. p. s. a. :
,,Skargę do sądu administracyjnego
wnosi się za pośrednictwem organu,
którego działanie lub bezczynność
są przedmiotem skargi”.
• Organ obowiązany jest przekazać
skargę sądowi wraz z aktami sprawy i
odpowiedzią na skargę w terminie 30
dni od dnia jej wniesienia
Gwarancje wykonania
obowiązku:
• Wymierzenie przez sąd grzywny organowi, na
wniosek skarżącego
• Jeżeli pomimo grzywny organ nie przekazał
skargi, sąd może na żądanie skarżącego
rozpoznać sprawę na podstawie nadesłanego
odpisu skargi
• Zawiadomienie organów właściwych do
rozpatrzenia petycji i skarg o rażących
przypadkach naruszenia obowiązków przez organ(
zawiadamia skład orzekający lub prezes sądu)
• Możliwość rozpoznawania sprawy w trybie
uproszczonym( art. 121)
Uiszczenie wpisu od
skargi
• Od pism wszczynających
postępowanie przed WSA i NSA
pobiera się wpis.
• Pismami takimi są: skarga, skarga
kasacyjna i skarga o wznowienie
postępowania
Rodzaje wpisów:
• Wpis stosunkowy
-Pobiera się w sprawach, w których
przedmiotem zaskarżenia są
należności pieniężne.
• Wpis stały
-Pobiera się we wszystkich innych
sprawach
Ogólnie: wpis nie może być
niższy niż 100 zł
• wpis stosunkowy
- nie może być wyższy niż 4 % wartości
przedmiotu zaskarżenia
-nie może przekroczyć 100 tys. zł,
• wpis stały
-nie może być wyższy niż 10 tys. zł,
-powinien być zróżnicowany w
zależności od rodzaju i charakteru
sprawy
Posiedzenia
sądowe
Na podstawie rozwiązań prawnych
przyjętych w ustawie – Prawo o
postępowaniu przed sądami
administracyjnymi można wyróżnić
dwa rodzaje posiedzeń
sądowych: posiedzenia
jawne i
niejawne
.
Posiedzenia jawne –
zgodnie z art. 10
p.p.s.a. „Rozpoznanie spraw odbywa
się jawnie, chyba że przepis
szczególny stanowi inaczej”. Tak też
stanowi art. 90 p.p.s.a. „Jeżeli przepis
szczególny nie stanowi inaczej,
posiedzenia sądowe są jawne, a sąd
orzekający rozpoznaje sprawy na
rozprawie. Sąd może skierować sprawę
na specjalne posiedzenie jawne i
wyznaczyć rozprawę także wówczas,
gdy sprawa podlega rozpoznaniu na
posiedzeniu niejawnym”.
Posiedzenia niejawne -
art. 90
p.p.s.a. przyjmuje zasadę jawności
posiedzeń sądowych. Od tej zasady
wyjątek może wprowadzić tylko
przepis szczególny. Na posiedzeniu
niejawnym mogą być
rozpatrywane kwestie wpadkowe,
kwestie dotyczące braków
formalnych czynności
procesowych stron,
dopuszczalność skargi oraz
rozpoznanie skargi.
Na posiedzenia niejawne
wstęp mają
tylko osoby wezwane.
Podczas posiedzenia odbywającego się
przy drzwiach zamkniętych na Sali
obecni mogą być :
• Strony
• Przedstawiciele ustawowi lub
pełnomocnicy stron
• Prokurator
• Osoby zaufania po 2 dla każdej ze
stron.
Ogłoszenie orzeczenia kończącego
sprawie odbywa się publicznie.
Wyznaczenie i przebieg posiedzeń
sądowych.
Posiedzenia są wyznaczane
przez przewodniczącego z urzędu,
ilekroć wymaga tego stan prawny (art.
91 p.p.s.a.). O posiedzeniach jawnych
zawiadamia się strony na piśmie lub
przez ogłoszenie podczas posiedzenia.
Stronie nieobecnej na posiedzeniu
jawnym należy doręczyć zawiadomienie
na następne posiedzenie.
Zawiadomienie powinno być doręczone
co najmniej na 7 dni przed
posiedzeniem. W pilnych przypadkach
termin ten może być skrócony do 3 dni.
• Nieobecność stron lub ich
pełnomocników na rozprawie nie
wstrzymuje rozpoznania sprawy.
• W celu zapewnienia stronom udziału w
postępowaniu sąd odroczy rozprawę,
jeżeli postanowi zawiadomić o
toczącym się postępowaniu sądowym
osoby, które dotychczas nie brały
udziału w sprawie w charakterze
strony.
• W posiedzeniu sądowym bierze udział
prokurator i RPO, jeżeli wnieśli
skargę lub gdy zgłosili swój udział w
postępowaniu przed sądem.
Przebieg rozprawy reguluje art.
106 p.p.s.a.
Rozprawę rozpoczyna
sprawozdanie sędziego, który na
podstawie akt przedstawia stan
sprawy ze szczególnym
uwzględnieniem zarzutów skargi. Po
złożeniu sprawozdania strony,
najpierw skarżący, a potem organ,
składają ustnie swoje żądania i
wnioski oraz składają wyjaśnienia.
Następnie przewodniczący udziela
głosu pozostałym stronom wg
ustalonej przez siebie kolejności.
Przewodniczący zamyka rozprawę,
gdy
sąd uzna sprawę za dostatecznie
wyjaśnioną. Rozprawa może być zamknięta
również w momencie gdy ma być
przeprowadzony jeszcze dowód
uzupełniający z dokumentów znanych
stronie, a sąd uznaje ten dowód za
zbyteczny.
Z przebiegu posiedzenia jawnego protokolant
pod kierownictwem przewodniczącego
spisuje
protokół z posiedzenia sądowego.
Z posiedzenia niejawnego sporządza się
notatkę urzędową
, jeżeli nie wydano
orzeczenia.
Stadia
postępowania
przed wojewódzkim
sądem
administracyjnym
W postępowaniu przed wojewódzkim
sądem administracyjnym można
wyróżnić 3 stadia:
postępowanie
wstępne, postępowanie rozpoznawcze
i podjęcie orzeczenia.
Postępowanie wstępne -
przewodniczący wydziału lub
wyznaczony sędzia zarządza
skompletowanie akt niezbędnych do
rozpatrzenia sprawy. W pierwszej fazie
wstępnej skompletowanie akt jest
niezbędne do ustalenia
dopuszczalności podjęcia
postępowania w sprawie.
Po otrzymaniu skargi na akt lub czynność
(bezczyność) organu wykonującego
adm. Publ. i skompletowaniu akt
przewodniczący bada skargę.
Bada
czy
skarga dotknięta jest brakami, które
można usunąć; bada zdolność sądową i
procesową stron; bada dopuszczalność
skargi, jeżeli ustali niedopuszczalność
kieruje sprawę na posiedzenie niejawne.
Na posiedzeniu niejawnym
sąd bada po
pierwsze niedopuszczalność skargi.
Przyczyny niedopuszczalności skargi
dzielą
się na: przyczyny przedmiotowe i
podmiotowe.
Niedopuszczalność skargi z przyczyn
przedmiotowych
będzie miała
miejsce wtedy, gdy:
• Sprawa będąca przedmiotem skargi nie
należy do właściwości sądu
administracyjnego
• Skarga została złożona w sprawach, w
których sąd adm. nie jest właściwy( np.
w sprawie wynikającej z nadrzędności i
podległości w stosunkach między
organami adm. publ.- art. 5 p.p.s.a.)
• Skarga została złożona na akt
nieistniejący ( np. niedoręczony lub
nieogłoszony)
• Skarga została wniesiona bez
wyczerpania środków zaskarżenia lub
gdy przedmiotem zaskarżenia jest akt
podjęty poza postępowaniem
administracyjnym, bez wezwania do
usunięcia naruszenia prawa
• Gdy skarga dotyczy sprawy pomiędzy
tymi samymi stronami, która jest w
toku lub już została prawomocnie
osądzona.
Z przyczyn podmiotowych skarga będzie
niedopuszczalna:
• Gdy została złożona przez podmiot nie
mający legitymacji do złożenia skragi
• Jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności
sądowej, albo jeżeli skarżący nie ma
zdolności procesowej, a nie działa
przez przedstawiciela albo jeżeli w
składzie organów jednostki
organizacyjnej będącej stroną
skarżącą zachodzą braki
uniemożliwiające jej działanie.
Wówczas sąd odrzuci skargę dopiero
wtedy , gdy wyżej wymienione braki
nie zostaną uzupełnione.
• Na posiedzeniu niejawnym sąd bada
( po drugie )
zachowanie terminu do
wniesienia skargi.
Uchybienie terminu,
jeżeli nie został przywrócony,
powoduje odrzucenie skargi; oraz ( po
trzecie )
czy w wyznaczonym terminie
uzupełniono braki formalne skargi
( np.
brak podpisu, pełnomocnictwa, brak
wpisu do skargi).
Jeżeli w wyniku przeprowadzonego
badania sąd ustalił wystąpienie 1 z
przeszkód uniemożliwiających
nadanie skardze dalszego biegu, to
wydaje
postanowienie o odrzuceniu.
Art. 58 p.p.s.a.
„Sąd odrzuca skargę:
• Jeżeli sprawa nie należy do właściwości
sądu adm.
• Wniesioną po upływie terminu do jej
wniesienia
• Gdy nie uzupełniono w wyznaczonym
terminie braków formalnych
• Jeżeli sprawa objęta skargą pomiędzy tymi
samymi stornami jest w toku lub została już
prawomocnie osądzona
• Jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności
sądowej albo jeżeli skarżący nie ma
zdolności procesowej
• jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi
jest niedopuszczalne”.
Odrzucenie skargi może nastąpić na
posiedzeniu niejawnym.
Jeżeli w wyniku czynności
przewodniczącego lub wyznaczonego
sędziego albo w wyniku
przeprowadzenia postępowania
niejawnego sąd ustalił, że nie ma
podstaw do odrzucenia skargi,
sprawę kieruje się do
rozpoznania.
Postępowanie
rozpoznawcz
e
Postępowanie rozpoznawcze jest
podstawowym stadium postępowania
sądowoadministracyjnego.
W stadium
tym sąd rozpoznaje sprawę
sądowoadministracyjną. Sąd zarządza
połączenie kilku oddzielnych spraw
toczących się przed nim w celu łącznego
rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli
mogą one być objęte jedną skargą. Sąd
może zarządzić połączenie kilku oddzielnych
spraw toczących się przed nim w celu ich
łącznego rozpoznania lub także
rozstrzygnięcia, jeżeli pozostają one ze sobą
w związku.
Granice postępowania
rozpoznawczego
wyznacza zakres
działania lub bezczynności organu
administracji publicznej. W zakresie
skarg na decyzje granice postępowania
wyznacza rozstrzygnięcie sprawy
indywidualnej decyzją, a nie stosunek
materialnoprawny wynikający z norm
prawa materialnego.
Zgodnie z art. 134 p.p.s.a.
„Sąd
rozstrzyga w granicach danej sprawy,
nie będąc jednak związany zarzutami i
wnioskami skargi oraz powołaną
podstawą prawną”.
Brak związania zarzutami i wnioskami
oznacza, że sąd bada w pełnym zakresie
zgodność z prawem działania lub bezczynność
organu wykonującego adm. Publ. a nie tylko
zgodność z przepisami, których naruszenie
zarzucono w skardze, wobec tego może wydać
orzeczenie innej treści niż to, o które wnosi
skarżący.
Przyjęcie rozwiązania w art. 133 p.p.s.a.
w
myśl którego sąd rozpoznaje na podstawie akt
sprawy, usuwa wątpliwości interpretacyjne w
orzecznictwie sądowym co do tego, czy
miarodajny powinien być stan faktyczny i
prawny, istniejący w chwili wydania
zaskarżonego aktu lub czynności, czy też stan
istniejący w chwili rozpoznania skargi przez
sąd administracyjny.
Rozpoznanie skargi na podstawie stanu
faktycznego, istniejącego w dniu
podjęcia aktu lub czynności, nie oznacza,
że organ administracji nie powinien brać
pod uwagę nowych faktów lub nowych
dowodów, które istniały w dniu podjęcia
aktu lub czynności, a nie były znane
organowi. W zakresie decyzji i
postanowienia stanowi to podstawę do
uchylenia ich przez sąd(art. 145
p.p.s.a).Wadliwe ustalenie stanu
faktycznego stanowi podstawę do oceny
niezgodności z prawem pozostałych
aktów lub czynności podlegających
zaskarżeniu do sądu.
Forma postępowania rozpoznawczego-
podstawową formą jest rozprawa.
Wynika to z konstytucyjnej zasady
jawności oraz rozwiązań przyjętych w
p.p.s.a., które jako zasadę przyjmują, że
posiedzenia sądowe są jawne (90), oraz z
takich rozwiązań, że sąd wydaje wyrok po
zamknięciu rozprawy (133), z przepisów
o otwarciu na nowo rozprawy (90§2i3),
wydania wyroku przez sędziów, przed
którymi odbyła się rozprawa (136).
Postępowanie rozpoznawcze
odbywa się w
trybie zwykłym na rozprawie, ale
dopuszczalne jest przeprowadzenie
rozpoznania w trybie uproszczonym.
Zgodnie z art. 119 p.p.s.a.
postępowanie uproszczone jest
dopuszczalne, jeżeli:
• Decyzja lub postanowienie są dotknięte
wadą nieważności, o której mowa w art.
156 kpa albo wydane zostały z
naruszeniem prawa dającym podstawę
do wznowienia postępowania
• Strona zgłosi wniosek o skierowanie
sprawy do rozpoznania w trybie
uproszczonym, a żadna ze stron w
terminie 14 dni nie złoży wniosku o
przeprowadzenie rozprawy
• Organ nie przekazał sądowi skargi
W trybie uproszczonym
sąd rozpoznaje sprawę na
posiedzeniu niejawnym w składzie 1 sędziego. Na
tym posiedzeniu mogą uczestniczyć tylko osoby
wezwane.
Zawieszenie postępowania
może nastąpić na
zgodny wniosek stron. Skuteczność tej czynności
pozostawiana jest jednak ocenie sądu. Zgodnie
bowiem z art. 126 p.p.s.a. sąd może w takim
przypadku zawiesić postępowanie. Sąd nie jest
więc związany wnioskiem stron, a zależy to od
uznania sądu.
W przypadku zawieszenia postępowania
na zgodny
wniosek stron sąd postanowi podjąć
postępowanie na wniosek 1 ze stron, nie
wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od
zawieszenia postępowania.
Sąd umorzy postępowanie,
które było
zawieszone ze względu na złożenie
zgodnego wniosku stron, jeżeli wniosek o
podjęcie postępowania nie został zgłoszony
w ciągu trzech lat od daty postanowienia o
zawieszeniu postępowania.
Skutki prawne zawieszenia
postępowania
sądowoadministracyjnego
to skutki dla
biegu terminów i dopuszczalności
podejmowania czynności procesowych.
Skutki prawne dla
biegu terminów należy
rozważać w 2 przypadkach :
• w przypadku zawieszenia postępowania na
zgodny wniosek strony lub niemożności
nadania sprawie dalszego biegu (np. z powodu
braku lub wskazania złego adresu skarżącego
lub nie wykonania przez skarżącego innych
zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego
biegu , bezczynności strony w ustanowieniu
pełnomocnika) zawieszenie wstrzymuje bieg
terminów sądowych, które biegną dalej
dopiero od dnia podjęcia postępowania
• We wszystkich innych przypadkach
zawieszenia żadne terminy nie biegną i
zaczynają biec dopiero od początku od dnia
podjęcia postępowania. Terminy sądowe
należy w miarę potrzeby wyznaczyć na nowo.
Skutkiem prawnym zawieszenia
postępowania
dla dopuszczalności
podejmowania czynności procesowych
jest zakaz podejmowania tych czynności .
Według art. 127 p.p.s.a
. „Podczas
zawieszenia sąd nie podejmuje żadnych
czynności z wyjątkiem tych, które mają
na celu podjęcia postępowania albo
wstrzymanie wykonania aktu lub
czynności. Czynności podejmowane przez
strony, a nie dotyczące tych
przedmiotów, wywołują skutki dopiero od
dnia podjęcia postępowania”.
Forma orzeczenia w przedmiocie
zawieszenia postępowania.
Sąd orzeka o
zawieszeniu, odmowie zawieszenia, podjęciu
lub odmowie podjęcia zawieszonego
postępowania w formie postanowienia, które
może zapaść na posiedzeniu niejawnym.
Na postanowienie o zawieszeniu postępowania
oraz postanowienie o odmowie podjęcia
zawieszonego postępowania służy zażalenie
(art.194 p.p.s.a).
Umorzenie zawieszonego postępowania
następuje w formie postanowienia, które może
zapaść na posiedzeniu niejawnym. Od tego
postanowienia służy skarga kasacyjna
(art..173 p.p.s.a.).
Umorzenie postępowania sądowoadministracyjnego
ma miejsce, gdy wystąpią zdarzenia prawne,
które ze względu na ich trwałe, a nie przejściowe,
skutki prawne powodują, że postępowanie nie
może dalej toczyć się w celu rozstrzygnięcia
sprawy sądowoadministracyjnej.
Według art. 161 p.p.s.a.
sąd wydaje postanowienie
o umorzeniu postępowania:
• Jeżeli skarżący skutecznie cofnął skargę
• W razie śmierci strony, jeżeli przedmiot
postępowania odnosi się wyłącznie do praw i
obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłą,
chyba że udział w sprawie zgłasza osoba, której
interesu prawnego dotyczy wynik tego
postępowania
• Gdy postępowanie z innych przyczyn
stało się bezprzedmiotowe (np. gdy organ
, uwzględniając w całości skargę, uchylił
zaskarżony akt czy w wyniku
postępowania mediacyjnego organ uchylił
zaskarżony akt).
Postanowienie o umorzeniu
postępowania
może zapaść na
posiedzeniu niejawnym. Na te
postanowienie przysługuje skarga
kasacyjna (art. 173 p.p.s.a.).
Orzeczenia Wojewódzkiego
Sądy Aministracyjnego
Wyróżniany orzeczenia dotyczące:
Toku postępowania – np. postanowienie o odrzuceniu skargi, o
zawieszeniu postępowania, o umorzeniu postępowania.
Kwestii wpadkowych – np. postanowienie o wstrzymaniu zaskarżonego
aktu, o udzieleniu pomocy prawnej, o przywróceniu terminu.
Rozstrzygnięcia sprawy sądowoadministracyjnej – sąd może skargę
uwzględnić lub nieuwzględnić.
Nieuwzględnienie skargi w każdym wypadku ma taki sam charakter –
sąd wyrokiem oddala skargę.
Uwzględnienie skargi może mieć różny kształt w zależności od jej
rodzaju.
Należy odróżnić:
Odrzucenie skargi – sąd stwierdza nie spełnienie wymogów formalnych
skargi lub z innego powodu odrzuca skargę w drodze postanowienia
bez merytorycznego rozpatrzenia sprawy.
Oddalenie skargi – sąd przyjął skargę i po jej merytorycznym
rozpatrzeniu stwierdza, że zarzuty nie są zasadne, a zatem
oddala skargę w wyroku.
Wyroki w sprawach skarg na decyzję
lub postanowienie(uwzględniające
skargę):
1)Wyrok o uchyleniu decyzji w całości lub w części:
–
Decyzja została wydana z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na
wynik sprawy – dotyczy to sytuacji błędnej wykładni przepisu lub nieprawidłowej
subsumcji, ale na pewno wyłączone są z tego przepisu rażące naruszenia prawa
materialnego.
–
Decyzja została wydana z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia
postępowania administracyjnego.
–
Decyzja została wydana z naruszeniem innych przepisów postępowania, jeżeli mogło
mieć ono wpływ na wynik sprawy – nie dotyczy to naruszeń stanowiących podstawę
do stwierdzenia nieważności lub wznowienia postępowania
2)Wyrok stwierdzający nieważność decyzji.
3)Wyrok stwierdzający niezgodność z prawem decyzji – dotyczy wypadków w których
występują przesłanki negatywne uniemożliwiające uchylenie lub stwierdzenie nieważności
decyzji (np. przedawnienie w postępowaniu podatkowym, wywołanie
nieodwracalnych skutków).
–
Ta konstrukcja jest wątpliwa z punktu widzenia okoliczności kiedy decyzji nie uchyla
się, gdy decyzja po wznowieniu postępowania byłaby takiej samej treści – sąd
administracyjny nie rozstrzyga sprawy co do istoty, a tylko bada zgodność z prawem,
a więc nie badając dogłębnie stanu faktycznego trudno jest wskazać jaka byłaby
decyzja po wznowieniu postępowania.
Wyroki w sprawach skarg na inne niż decyzje i postanowienia akty
lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące
uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa oraz
skarg na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego
wydaną w indywidualnej sprawie
– sąd może w wyroku:
1)Uchylić zaskarżony akt lub interpretację.
2)Stwierdzić bezskuteczność czynności.
Wyjątek od kasacyjnego charakteru kompetencji sądu – sąd może w
wyroku stwierdzić uprawnienie lub obowiązek wynikający z przepisów prawa.
Wyroki w sprawach skarg na bezczynność organów wykonujących
administrację publiczną
– sąd w wyroku:
Zobowiązuje organ do podjęcia określonych czynności prawnych lub
faktycznych w określonym terminie.
Wyroki w sprawie skarg na uchwałę lub
zarządzenie organów JST i ich związków
oraz skarga na przepisy prawa miejscowego
organów administracji rządowej
(sąd nie bada aktów, jakie zostały na podstawie zaskarżonego aktu wydane) – sąd w
wyroku:
1)Stwierdza nieważność tej czynności w całości lub w części.
2)Stwierdza, że czynność została dokonana z naruszeniem prawa, gdy
zachodzą okoliczności uniemożliwiające stwierdzenie nieważności(np. przedawnienie –
rok od zaskarżonej czynności, przy czym przesłanka przedawnienia nie dotyczy aktów
prawa miejscowego) – stwierdzenie naruszenia prawa stanowi podstawę do
odszkodowawczych roszczeń cywilnoprawnych.
Wyroki w sprawach skarg na akty nadzoru
– sąd w wyroku:
Uchyla akt nadzoru(nie jest możliwe stwierdzenie jego nieważności nawet przy
rażącym naruszeniem prawa).
Wydanie Wyroku
Wyrok składa się z:
Sentencji – która powinna zawierać oznaczenie sądu i stron, protokolanta i
ewentualnie prokuratora, miejsce i datę rozpoznania, rozstrzygnięcie.
Uzasadnienia – (nie zawsze obligatoryjne) część historyczna(kolejne etapy rozwoju
stanu faktycznego, prawnego i przebiegu postępowania, zarzuty i wnioski stron) w
drugiej części sąd uzasadnia swoje stanowisko, kieruje do organu administracji
instrukcje jeśli sprawa wróci do ponownego rozpatrzenia, decyduje co do wykonalności
orzeczenia przed uprawomocnieniem, a także o rozstrzygnięcie o kosztach procesu.
Sąd jest zobowiązany wydać uzasadnienie z urzędu – w razie uwzględnienia
skargi w terminie 14 dni od ogłoszenia lub od podpisania sentencji na posiedzeniu
niejawnym.
Uzasadnienie na wniosek – w sytuacji oddalenia skargi strona ma 7 dni od dnia
ogłoszenia lub podpisania sentencji na posiedzeniu niejawnym na złożenie
wniosku, a sąd ma 14 dni od otrzymania wniosku na sporządzenie uzasadnienia.
Sąd może odrzucić wniosek o uzasadnienie na posiedzeniu niejawnym w drodze
zaskarżalnego postanowienia.
Uzasadnienie wyroku podpisują sędziowie , którzy brali udział w jego wydaniu.Jeżeli
którykolwiek z sędziów nie może podpisać uzasadnienia, przewodniczący lub inny
sędzia składu orzekającego zaznacza na wyroku przyczynę braku podpisu
Ogłoszenie Wyroku
Ogłoszenie wyroku nastepuje:
1) Na posiedzeniu jawnym na którym zamknięto rozprawę – w wypadku zawiłości
można odroczyć ogłoszenie na czas do 14 dni(termin ten może być przedłożony tylko
raz i tylko o 7 dni). Ogłoszenie następuje na posiedzeniu jawnym. Nieobecność stron nie
wstrzymuje ogłoszena.
2)Ogłoszenie dokonuje się przez czytanie sentencji.-po jej ogłoszeniu przewodniczący
lub sędzia sprawozdawca podaje ustnie zasadnicze powodu rozstrzygniecia.
3)Jeżeli orzeczenie zostało wydane na posiedzeniu niejawnym odpis sentencji wyroku
doręcza się stronie, jeżeli uzasadnienia wyroku nie sporządza się z urzędu.
4)Jeśli strona nie ma adwokata lub radcy prawnego albo jest pozbawiona wolności to
poucza się o środkach zaskarżenia ustnie lub doręcza pouczenie pisemnie.
Sąd jest związany wyrokiem od chwili ogłoszenia lub podpisania sentencji na
posiedzeniu niejawnym.
Postanowienia
Jeżeli sąd nie orzeka w formie wyroku to wydaje postanowienie(zarówno na posiedzeniu
jawnym jak niejawnym):
1)Kończące postępowanie – np. o odrzuceniu skargi, o umorzeniu postępowania, o przekazaniu sprawy
innemu sądowi administracyjnemu.
2)Wydawane w toku postępowania – np. w sprawie wykonania zaskarżonego aktu, w sprawie zawieszenia
postępowania.
Postanowienia wydane na posiedzeniu jawnym, które nie kończą postępowania:
1)wpisuje się do protokołu bez odrębnej sentencji, jeżeli nie służy na nie zażalenie
2)ogłasza stronom, uzasadnia i doręcza na piśmie, jeżeli służy zażalenie.
3)Są wiążące od chwili podpisania sentencji.
Postanowienia wydane na posiedzeniu niejawnym doręcza się stronom z urzędu:
1)jeżeli stronom przysługuje środek zaskarżenia to doręcza się wraz z uzasadnieniem.
2)Jeżeli strona nie jest reprezentowana przez adwokata i radcę prawnego to należy pouczyć o środkach
zaskarżenia przysługujących stronom.
Postanowienia niekończące postępowania mogą być zmieniane i uchylane nawet jak są
zaskarżalne, a nawet prawomocne.
1)Uzasadnienie postanowienia sporządza się w terminie 7 dni od wydania postanowienia.
2)Co do postanowień stosuje się przepisy o wyrokach jeśli ustawa nie stanowi inaczej.
Prawomocność orzeczeń
Prawomocność dzieli się na:
Prawomocność formalna – polega na niemożności zmiany
rozstrzygnięcia zawartego w orzeczeniu sądowym za pomocą
zwykłych środków odwoławczych:
Prawomocność formalna powstaje, gdy nie służy zwyczajny środek
zaskarżenia lub termin do zaskarżenia upłynął.
Prawomocność materialna – dotyczy skutków rozstrzygnięcia ze
względu na jego treść, zawartą w orzeczeniu sądowym.
Prawomocność formalna oznacza powagę rzeczy osądzonej co do
tego co w związku skargą stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia,
przy czym orzeczenie wiąże nie tylko sąd i strony, ale także
inne sądy i organy państwowe.
Skarga Kasacyjna
• instytucja procesowa, która stwarza
możliwość prawną legitymowanym
podmiotom żądania weryfikacji
orzeczenia wojewódzkiego sądu
administracyjnego przez Naczelny
Sad Administracyjny
Przedmiotem zaskarżenia są :
• wyroki ( brak ograniczeń ze względu
na rodzaj wyroku lub jego treść)
• postanowienia (tylko takie, które
kończą postępowanie w sprawie,
chyba że przepis szczególny stanowi
inaczej)
Podstawy skargi
kasacyjnej
Reguluje art. 174 p. p. s. a., stanowiąc,
że: ,,Skargę kasacyjną można oprzeć na
następujących podstawach:
1)naruszeniu prawa materialnego
przez błędną jego wykładnię lub
niewłaściwe zastosowanie
2)naruszeniu przepisów
postępowania, jeżeli uchybienie to
mogło mieć istotny wpływ na wynik
sprawy.”
Legitymację do złożenia
skargi ma:
•
strona, czyli skarżący oraz organ, a także
uczestnicy postępowania
•
prokurator- niezależnie od tego czy brał udział
w postępowaniu, jeżeli Wg jego oceny wymaga
tego ochrona praworządności lub praw
człowieka i obywatela
•
Rzecznik Praw Obywatelskich-niezależnie od
tego czy brał udział w postępowaniu, jeżeli Wg
jego oceny wymaga tego ochrona
praworządności lub praw człowieka i obywatela.
Ta praworządność dotyczy godzenia w
chronione wolności i prawa człowieka i
obywatela, a nie naruszenie obiektywnego
porządku prawnego, które będzie podstawą
skargi kasacyjnej prokuratora.
Przymus zastępstwa
• Obowiązek sporządzenia skargi
przez podmioty powołane do
pomocy prawnej reprezentacji
stron
• Zgodnie z art. 175 ust. 1 :
,,Skarga kasacyjna powinna być
sporządzona przez adwokata lub
radcę prawnego, z zastrzeżeniem
ust. 2 i 3.”
Ale także:
• doradcę podatkowego – w sprawach
obowiązków podatkowych
• rzecznika patentowego – w sprawach
własności patentowej
Skarga sporządzona przez nie
uprawnione podmioty podlega
odrzuceniu
Przymus zastępstwa nie
obowiązuje
gdy skargę kasacyjną sporządza :
1) sędzia,
2)prokurator,
3)notariusz,
4)radca Prokuratorii Generalnej Skarbu
Państwa,
5)profesor,
6) doktor habilitowany nauk prawnych,
będący stroną, jej przedstawicielem lub
pełnomocnikiem,
7)prokurator lub RPO
Cofnięcie skargi
kasacyjnej
• Podmiot wnoszący skargę ma prawo
rozporządzalności w zakresie
cofnięcia.
• Cofnięcie skargi bezwzględnie
wiąże Naczelny Sąd Administracyjny
Koniec