Bronchiolitis
Bronchiolitis
Elżbieta Grześk
Elżbieta Grześk
Bronchiolitis
Bronchiolitis
w typowej prezentacji klinicznej jest
w typowej prezentacji klinicznej jest
chorobą samoograniczajacą się,
chorobą samoograniczajacą się,
charakteryzującą się obrzękiem dróg
charakteryzującą się obrzękiem dróg
oddechowych, niszczeniem nabłonka,
oddechowych, niszczeniem nabłonka,
bez bronchospasmu.
bez bronchospasmu.
Podstawowe postępowanie polega na
Podstawowe postępowanie polega na
właściwym natlenieniu i nawodnieniu
właściwym natlenieniu i nawodnieniu
pacjenta
pacjenta
PRZYCZYNY
PRZYCZYNY
BRONCHIOLITIS
BRONCHIOLITIS
Infekcyjne:
Infekcyjne:
–
Wirusowe – RSV (ok. 75% - 80%), coronawirusy, paragrypa,
Wirusowe – RSV (ok. 75% - 80%), coronawirusy, paragrypa,
adenowirusy, rhinowirusy
adenowirusy, rhinowirusy
–
(ok.20 - 25%)
(ok.20 - 25%)
–
Bakteryjne – HIB, chlamydie, klebsiella, pneumokoki,
Bakteryjne – HIB, chlamydie, klebsiella, pneumokoki,
gronkowce
gronkowce
–
Inne infekcyjne - mycoplazma, pnemocysta, moraxella,
Inne infekcyjne - mycoplazma, pnemocysta, moraxella,
candida, cytomegalia.
candida, cytomegalia.
Zarostowe zapalenia oskrzelików
Zarostowe zapalenia oskrzelików
Mukowiscydoza
Mukowiscydoza
Wrodzona, pierwotna dyskineza rzęsek
Wrodzona, pierwotna dyskineza rzęsek
Aspiracja treści zarzucanej w wyniku refluxu żołądkowo -
Aspiracja treści zarzucanej w wyniku refluxu żołądkowo -
przełykowego
przełykowego
Choroby wrodzone – wady płuc i układu oddechowego
Choroby wrodzone – wady płuc i układu oddechowego
Niewydolność serca
Niewydolność serca
Pierścień naczyniowy
Pierścień naczyniowy
EPIDEMIOLOGIA
EPIDEMIOLOGIA
Rasa, pochodzenie etniczne nie ma wpływu na częstość i powagę przebiegu RSV.
Rasa, pochodzenie etniczne nie ma wpływu na częstość i powagę przebiegu RSV.
Wg. danych WHO każde dziecko poniżej 5 r.ż. choruje ok. 5 x w roku (5-8 x dzieci
Wg. danych WHO każde dziecko poniżej 5 r.ż. choruje ok. 5 x w roku (5-8 x dzieci
miejskie, 3-5 x dzieci wiejskie) na infekcje wirusowe dróg oddechowych.
miejskie, 3-5 x dzieci wiejskie) na infekcje wirusowe dróg oddechowych.
RSV jest jednym z najczęstszych (75%) patogenów wywołujących zakażenie dróg
RSV jest jednym z najczęstszych (75%) patogenów wywołujących zakażenie dróg
oddechowych u małych dzieci.
oddechowych u małych dzieci.
Zakażenia RSV mają miejsce w prawie 100% u dzieci w wieku do 2 r.ż. – najwyższa
Zakażenia RSV mają miejsce w prawie 100% u dzieci w wieku do 2 r.ż. – najwyższa
częstość zachorowań przypada od początku listopada do końca marca.
częstość zachorowań przypada od początku listopada do końca marca.
Wśród wszystkich infekcji dolnych dróg oddechowych – bronchiolitis wywołane RSV
Wśród wszystkich infekcji dolnych dróg oddechowych – bronchiolitis wywołane RSV
występuje u 50-70% dzieci, a pneumnonitis wywołane przez RSV stanowi aż 25 –
występuje u 50-70% dzieci, a pneumnonitis wywołane przez RSV stanowi aż 25 –
30%. Nigdy nie udaje się wyizolować wirusa od niemowląt zdrowych.
30%. Nigdy nie udaje się wyizolować wirusa od niemowląt zdrowych.
Niemowlęta z dobrych warunków socjoekonomicznych – chorują później i przebieg
Niemowlęta z dobrych warunków socjoekonomicznych – chorują później i przebieg
choroby jest łagodniejszy.
choroby jest łagodniejszy.
Ok. 50% dzieci zaraża się RSV podczas pierwszego okresu epidemicznego, a do końca
Ok. 50% dzieci zaraża się RSV podczas pierwszego okresu epidemicznego, a do końca
2 r.ż. prawie 100% dzieci ma przeciwciała świadczące o zakażeniu tym wirusem.
2 r.ż. prawie 100% dzieci ma przeciwciała świadczące o zakażeniu tym wirusem.
Niemowlęta płci męskiej chorują o 2% częściej niż żeńskie.
Niemowlęta płci męskiej chorują o 2% częściej niż żeńskie.
W USA 91.000/rok – jest hospitalizowanych z powodu bronchiolitis a 4500/rok
W USA 91.000/rok – jest hospitalizowanych z powodu bronchiolitis a 4500/rok
(ok.5%) umiera z powodu RSV.
(ok.5%) umiera z powodu RSV.
Śmiertelność dzieci z grup wysokiego ryzyka z potwierdzonym zakażeniem RSV
Śmiertelność dzieci z grup wysokiego ryzyka z potwierdzonym zakażeniem RSV
stanowi 1-3% i wzrasta u dzieci w grupach ryzyka do 30% - BPD, CGH, wcześniaki,
stanowi 1-3% i wzrasta u dzieci w grupach ryzyka do 30% - BPD, CGH, wcześniaki,
CF (u tych częściej IPPV).
CF (u tych częściej IPPV).
EPIDEMIOLOGIA
EPIDEMIOLOGIA
Dane epidemiologiczne w Polsce są
Dane epidemiologiczne w Polsce są
aktualnie jeszcze dość fragmentaryczne
aktualnie jeszcze dość fragmentaryczne
(Poznań i Łódź):
(Poznań i Łódź):
–
w latach 1993 – 1999 r RSV był przyczyną
w latach 1993 – 1999 r RSV był przyczyną
hospitalizacji u 23% spośród 1350 dzieci w
hospitalizacji u 23% spośród 1350 dzieci w
wieku do końca 2 r. ż.
wieku do końca 2 r. ż.
–
w latach 1999 – 2000r RSV był przyczyną u
w latach 1999 – 2000r RSV był przyczyną u
21% spośród 136 dzieci z potwierdzoną
21% spośród 136 dzieci z potwierdzoną
infekcją dolnych dróg oddechowych. (Poznań).
infekcją dolnych dróg oddechowych. (Poznań).
w USA bronchiolitis (w tym gł. z przyczyn
w USA bronchiolitis (w tym gł. z przyczyn
RSV) był przyczyną ok. 17 % hospitalizacji
RSV) był przyczyną ok. 17 % hospitalizacji
niemowląt w ciągu jednego roku.
niemowląt w ciągu jednego roku.
Budowa Wirusa
Budowa Wirusa
Genom wirusa (oznaczony kolorem czerwonym) umieszczony jest
w nukleokapsydzie (białka kapsydu – kolor pomarańczowy),
otoczka lipidowa – kolor zielony, białka transbłonowe – kolor
niebieski
Budowa wirusa RSV
Budowa wirusa RSV
rdzeń – nić RNA
rdzeń – nić RNA
płaszcz lipidowy
płaszcz lipidowy
kapsyd zawierający 5 białek transbłonowych:
kapsyd zawierający 5 białek transbłonowych:
–
F (fusion) – glikoproteina odpowiedzialna za łączenie się kapsydu wirusa z błoną
F (fusion) – glikoproteina odpowiedzialna za łączenie się kapsydu wirusa z błoną
komórkową i w wyniku tego uwolnienie wirusa do wnętrza komórki oraz łączenie
komórkową i w wyniku tego uwolnienie wirusa do wnętrza komórki oraz łączenie
się komórek zakażonych z otaczającymi je komórkami zdrowymi, czego
się komórek zakażonych z otaczającymi je komórkami zdrowymi, czego
skutkiem jest powstawanie syncytium. Tworzenie syncytiów to główny przejaw
skutkiem jest powstawanie syncytium. Tworzenie syncytiów to główny przejaw
działania cytopatycznego wirusa, a ponadto stanowi dodatkowy mechanizm
działania cytopatycznego wirusa, a ponadto stanowi dodatkowy mechanizm
ułatwiający zakażenie nowych komórek. Neutralizacja tej cechy jest ważnym
ułatwiający zakażenie nowych komórek. Neutralizacja tej cechy jest ważnym
mechanizmem obrony organizmu.
mechanizmem obrony organizmu.
–
G - glikoproteina czynnik ułatwiający adsorbcję wirusa na powierzchni komórki
G - glikoproteina czynnik ułatwiający adsorbcję wirusa na powierzchni komórki
docelowej
docelowej
–
SH ( mała hydrofobowa glikoproteina) – glikoproteina - funkcja nieznana.
SH ( mała hydrofobowa glikoproteina) – glikoproteina - funkcja nieznana.
–
M1- rola dotychczas nie znana - proteina
M1- rola dotychczas nie znana - proteina
–
M2 – rola dotychczas nie znana - proteina
M2 – rola dotychczas nie znana - proteina
Białka F i G mają istotną rolę w procesach immunologicznych.
Białka F i G mają istotną rolę w procesach immunologicznych.
Białka SH, M1 i M2 – rola i znaczenie nie wydają się być istotne przy
Białka SH, M1 i M2 – rola i znaczenie nie wydają się być istotne przy
mechanizmach obronnych organizmu.
mechanizmach obronnych organizmu.
Syncytia w nabłonku dróg
Syncytia w nabłonku dróg
oskrzelowych
oskrzelowych
METODY WYKRYWANIA
METODY WYKRYWANIA
WIRUSA
WIRUSA
Obecnie stosuje się kilka różnych metod wykrywania RSV, do których
Obecnie stosuje się kilka różnych metod wykrywania RSV, do których
zaliczamy:
zaliczamy:
odczyn bezpośredniej lub pośredniej immunofluorescencji z surowicą
odczyn bezpośredniej lub pośredniej immunofluorescencji z surowicą
odpornościową przeciwko wirusowi RSV, reagującą z rozmazami
odpornościową przeciwko wirusowi RSV, reagującą z rozmazami
wydzieliny z jamy nosowo-gardłowej zawierającymi złuszczone komórki.
wydzieliny z jamy nosowo-gardłowej zawierającymi złuszczone komórki.
(test jakościowy do szybkiego wykrywania antygenów wirusa – test
(test jakościowy do szybkiego wykrywania antygenów wirusa – test
pierwszego rzutu, który może wyjść ujemny, ale pacjenta traktuje się jak
pierwszego rzutu, który może wyjść ujemny, ale pacjenta traktuje się jak
zakażonego RSV, do chwili potwierdzenie lub wykluczenia rozpoznania).
zakażonego RSV, do chwili potwierdzenie lub wykluczenia rozpoznania).
za pomocą przeciwciał monoklonalnych, wywołujących precypitację
za pomocą przeciwciał monoklonalnych, wywołujących precypitację
nukleoproteiny, glikoproteiny G lub glikoproteiny F (materiałem do badań
nukleoproteiny, glikoproteiny G lub glikoproteiny F (materiałem do badań
są tu wydzielina z nosa, gardła, popłuczyny, surowica krwi – mniej
są tu wydzielina z nosa, gardła, popłuczyny, surowica krwi – mniej
antygenów w porównaniu z wydzieliną z nosa). Test immuno-enzymatyczny
antygenów w porównaniu z wydzieliną z nosa). Test immuno-enzymatyczny
– ELISA – obecność antygenów i przeciwciał (lateksowo – enzymatyczny)
– ELISA – obecność antygenów i przeciwciał (lateksowo – enzymatyczny)
metoda RT - PCR - odwrotnej transkrypcji i łańcuchowej reakcji polimerazy, która
metoda RT - PCR - odwrotnej transkrypcji i łańcuchowej reakcji polimerazy, która
pozwala na namnożenie i identyfikację genomu niewielkiej liczby kopii wirusa
pozwala na namnożenie i identyfikację genomu niewielkiej liczby kopii wirusa
metoda izolacji wirusa na hodowlach tkankowych.
metoda izolacji wirusa na hodowlach tkankowych.
oznaczanie miana przeciwciał przeciwko RSV w surowicy krwi.
oznaczanie miana przeciwciał przeciwko RSV w surowicy krwi.
RIA
RIA
dla innych wirusów – adenowirusy, influenzae, parainfluenzae, coronawirusy - metoda
dla innych wirusów – adenowirusy, influenzae, parainfluenzae, coronawirusy - metoda
immunofluorescencji - test Euroimmun – Lencomm.
immunofluorescencji - test Euroimmun – Lencomm.
Obecność przeciwciał przeciwko swoistym patogenom.
Obecność przeciwciał przeciwko swoistym patogenom.
CZYNNIKI RYZYKA
CZYNNIKI RYZYKA
WYSTĄPIENIA ZAKAŻENIA
WYSTĄPIENIA ZAKAŻENIA
WIRUSOWEGO:
WIRUSOWEGO:
BPD (przewlekła bronchodysplazja oskrzelowo-
BPD (przewlekła bronchodysplazja oskrzelowo-
płucna)
płucna)
CGH, szczególnie z przeciekiem L-P z nadciśnieniem
CGH, szczególnie z przeciekiem L-P z nadciśnieniem
płucnym
płucnym
wcześniactwo
wcześniactwo
przewlekłe choroby dróg oddechowych, szczególnie
przewlekłe choroby dróg oddechowych, szczególnie
CF
CF
niedobory odporności (defekt odporności
niedobory odporności (defekt odporności
komórkowej, po CHT, po przeszczepie szpiku i innych
komórkowej, po CHT, po przeszczepie szpiku i innych
narządów)
narządów)
młode niemowlęta
młode niemowlęta
ch. neurologiczne
ch. neurologiczne
dzieci nie karmione naturalnie, ze złych warunków
dzieci nie karmione naturalnie, ze złych warunków
socjalnych, narażone na kontakt np. ze starszym
socjalnych, narażone na kontakt np. ze starszym
rodzeństwem.
rodzeństwem.
TRANSMISJA ZAKAŻENIA
TRANSMISJA ZAKAŻENIA
RSV
RSV
czas inkubacji trwa 2-8 dni, a okres średni wynosi – 4-6 dni.
czas inkubacji trwa 2-8 dni, a okres średni wynosi – 4-6 dni.
wirus bardzo zaraźliwy
wirus bardzo zaraźliwy
transmisja - drogą kropelkową przez śluzówki nosa, oka,
transmisja - drogą kropelkową przez śluzówki nosa, oka,
jamy ustnej.
jamy ustnej.
przez kontakt bezpośredni z zakażonym materiałem, ręce,
przez kontakt bezpośredni z zakażonym materiałem, ręce,
fartuchy, powierzchnie na których wirus może żyć przez 6
fartuchy, powierzchnie na których wirus może żyć przez 6
godz. w formie żywej gotowej do inwazji do komórek
godz. w formie żywej gotowej do inwazji do komórek
gospodarza
gospodarza
nie potwierdzono szerzenia się RSV drogą krwi, systemową.
nie potwierdzono szerzenia się RSV drogą krwi, systemową.
De Back wykazał, że możliwość zainfekowania wirusem
De Back wykazał, że możliwość zainfekowania wirusem
znajdującym się w aerozolu powietrza wydychanego
znajdującym się w aerozolu powietrza wydychanego
następuje w promieniu do 6 stóp – 1,88m od osoby chorej.
następuje w promieniu do 6 stóp – 1,88m od osoby chorej.
najczęściej ma miejsce wtórny sposób zakażenia od
najczęściej ma miejsce wtórny sposób zakażenia od
starszych dzieci, przynoszących infekcje z przedszkoli,
starszych dzieci, przynoszących infekcje z przedszkoli,
szkół.
szkół.
PATOGENEZA I PATOMECHANIZM ZMIAN
PATOGENEZA I PATOMECHANIZM ZMIAN
W DOLNYCH DROGACH ODDECHOWYCH
W DOLNYCH DROGACH ODDECHOWYCH
W PRZEBIEGU ZAKAŻEŃ RSV
W PRZEBIEGU ZAKAŻEŃ RSV
po wniknięciu wirus szerzy się wzdłuż śluzówek w dolnych drogach
po wniknięciu wirus szerzy się wzdłuż śluzówek w dolnych drogach
oddechowych przez fuzję komórek zainfekowanych z
oddechowych przez fuzję komórek zainfekowanych z
niezainfekowanymi. W efekcie powstają olbrzymie wielojądrowe
niezainfekowanymi. W efekcie powstają olbrzymie wielojądrowe
komórki zwane mianem syncytiów. Szerzenie się RSV jest
komórki zwane mianem syncytiów. Szerzenie się RSV jest
ograniczone do śluzówki dróg oddechowych.
ograniczone do śluzówki dróg oddechowych.
W bronchiolitis RSV występuje okołooskrzelikowy naciek
W bronchiolitis RSV występuje okołooskrzelikowy naciek
składający się z komórek jadnojądrzastych: limfocyty, neutrofilii,
składający się z komórek jadnojądrzastych: limfocyty, neutrofilii,
eozynofilów, komórek plazmatycznych, makrofagów z martwicą
eozynofilów, komórek plazmatycznych, makrofagów z martwicą
nabłonka i obrzękiem błony podśluzowej drobnych oskrzeli.
nabłonka i obrzękiem błony podśluzowej drobnych oskrzeli.
u dzieci na IPPV napływ tych komórek a zwłaszcza neutrofilii jest
u dzieci na IPPV napływ tych komórek a zwłaszcza neutrofilii jest
większy,
większy,
następne zmiany w drobnych oskrzelach związane są z martwicą
następne zmiany w drobnych oskrzelach związane są z martwicą
nabłonka i wzmożonym wydzielaniem śluzu z tworzeniem czopów
nabłonka i wzmożonym wydzielaniem śluzu z tworzeniem czopów
śluzowych, a następnie co za tym idzie – następuje obwodowe
śluzowych, a następnie co za tym idzie – następuje obwodowe
rozdęcie płuc lub też odcinkowa niedodma;
rozdęcie płuc lub też odcinkowa niedodma;
PATOGENEZA I PATOMECHANIZM ZMIAN
PATOGENEZA I PATOMECHANIZM ZMIAN
W DOLNYCH DROGACH ODDECHOWYCH
W DOLNYCH DROGACH ODDECHOWYCH
W PRZEBIEGU ZAKAŻEŃ RSV
W PRZEBIEGU ZAKAŻEŃ RSV
następnie dochodzi do zaburzeń wentylacji i perfuzji (P/Q)
następnie dochodzi do zaburzeń wentylacji i perfuzji (P/Q)
czego efektem jest hipoksemia
czego efektem jest hipoksemia
histologiczne cofanie się zmian następuje przez kilka dni 3 –
histologiczne cofanie się zmian następuje przez kilka dni 3 –
5 dni, następnie całkowite ustąpienie zmian następuje przez
5 dni, następnie całkowite ustąpienie zmian następuje przez
kilka tygodni, odnowa komórek urzęsionych trwa od 2 – 6
kilka tygodni, odnowa komórek urzęsionych trwa od 2 – 6
tygodni
tygodni
często obserwuje się przerost gruczołów śluzowych i
często obserwuje się przerost gruczołów śluzowych i
przerost błony śluzowej oskrzelików;
przerost błony śluzowej oskrzelików;
w pnemonitis wywołanym RSV – występują nacieki z
w pnemonitis wywołanym RSV – występują nacieki z
komórek jednojądrzastych, obejmujące oskrzela, oskrzeliki,
komórek jednojądrzastych, obejmujące oskrzela, oskrzeliki,
pęcherzyki płucne.
pęcherzyki płucne.
najbardziej typowe dla zakażenia wirusem RS jest zajęcie
najbardziej typowe dla zakażenia wirusem RS jest zajęcie
drobnych wewnątrzpłucnych dróg oddechowych , z
drobnych wewnątrzpłucnych dróg oddechowych , z
zapaleniem oskrzelików jako najbardziej widocznym
zapaleniem oskrzelików jako najbardziej widocznym
elementem objawów klinicznych
elementem objawów klinicznych
KRYTERIA PRZYJĘCIA
KRYTERIA PRZYJĘCIA
DZIECKA Z BRONCHIOLITIS
DZIECKA Z BRONCHIOLITIS
DO SZPITALA
DO SZPITALA
problemy z odżywianiem
problemy z odżywianiem
bezdechy
bezdechy
Sa O2 92% lub poniżej
Sa O2 92% lub poniżej
częstość oddechu - > 60/min
częstość oddechu - > 60/min
znaczące utrudnienie oddychania z tachypnoe >
znaczące utrudnienie oddychania z tachypnoe >
60/min.
60/min.
zaciąganie międzyżebrzy i przepony
zaciąganie międzyżebrzy i przepony
dzieci z rodzin, które nie mogą zapewnić
dzieci z rodzin, które nie mogą zapewnić
właściwej opieki i obserwacji dziecka
właściwej opieki i obserwacji dziecka
zawsze powinny trafić do szpitala dzieci z grup
zawsze powinny trafić do szpitala dzieci z grup
wysokiego ryzyka: wcześniaki, BPD, CGH,
wysokiego ryzyka: wcześniaki, BPD, CGH,
defekty immunologiczne odporności, choroby
defekty immunologiczne odporności, choroby
neurologiczne
neurologiczne
Największe korzyści wynikające z
Największe korzyści wynikające z
hospitalizacji niemowląt z powodu
hospitalizacji niemowląt z powodu
bronchiolitis to:
bronchiolitis to:
nawadnianie i natlenianie dziecka
nawadnianie i natlenianie dziecka
wnikliwy monitoring stanu
wnikliwy monitoring stanu
klinicznego
klinicznego
utrzymanie drożności dróg
utrzymanie drożności dróg
oddechowych (drenaż ułożeniowy,
oddechowych (drenaż ułożeniowy,
odsysanie i oczyszczanie dróg
odsysanie i oczyszczanie dróg
oddechowych oraz w razie potrzeby n
oddechowych oraz w razie potrzeby n
CPAP, IPPV)
CPAP, IPPV)
edukacja Rodziców.
edukacja Rodziców.
OBJAWY KLINICZNE
OBJAWY KLINICZNE
Objawy ze strony górnych dróg oddechowych – od kilku godzin do
Objawy ze strony górnych dróg oddechowych – od kilku godzin do
2 dni – katar
2 dni – katar
Objawy zakażenia z dolnych dróg oddechowych –
Objawy zakażenia z dolnych dróg oddechowych –
Wheezing
Wheezing
Zaciąganie międzyżebrzy
Zaciąganie międzyżebrzy
Krótki oddech
Krótki oddech
Obniżenie wartości saturacji O2
Obniżenie wartości saturacji O2
Tachypnoe
Tachypnoe
Zmiana koloru skóry
Zmiana koloru skóry
Bezdechy pochodzenia centralnego – gł. u małych dzieci, częściej
Bezdechy pochodzenia centralnego – gł. u małych dzieci, częściej
u wcześniaków i u dzieci do 6 tyg. życia
u wcześniaków i u dzieci do 6 tyg. życia
Osłuchowo: świsty, trzeszczenia
Osłuchowo: świsty, trzeszczenia
W RTG klatki piersiowej - rozdęcie płuc i klatki piersiowej
W RTG klatki piersiowej - rozdęcie płuc i klatki piersiowej
W gazometrii: hipoksja i kwasica oddechowa
W gazometrii: hipoksja i kwasica oddechowa
Objawy odwodnienia
Objawy odwodnienia
St. podgorączkowe lub gorączkę
St. podgorączkowe lub gorączkę
Parametry używane do definiowania skali
Parametry używane do definiowania skali
ciężkości stanu klinicznego dziecka z
ciężkości stanu klinicznego dziecka z
bronchiolitis
bronchiolitis
Parametr
Punktacja
1
2
3
HR
< 120/’
120-160/’
> 160/’
Oddechy
< 40/’
40-60/’
> 60/’
Wheezing
wydechowy
wdechowy
słyszalny bez
osłuchiwani
a
Kolor skóry
normalny
umiarkowana
sinica
średnia i
poważna
sinica
Odżywianie
Butelką
butelką
odżywianie
butelką
niemożliwe
SaO
2
> 98%
94-98%
< 94%
MONITOROWANIE U DZIECI Z
MONITOROWANIE U DZIECI Z
BRONCHIOLITEM POWINNO
BRONCHIOLITEM POWINNO
OBEJMOWAĆ:
OBEJMOWAĆ:
ciągły pomiar saturacji (pulsoksymetr)
ciągły pomiar saturacji (pulsoksymetr)
częstość oddechów
częstość oddechów
częstość akcji serca
częstość akcji serca
u dzieci pon. 3 m.ż. monitorowanie
u dzieci pon. 3 m.ż. monitorowanie
bezdechów ( w tej grupie mogą wystąpić
bezdechów ( w tej grupie mogą wystąpić
znacznie częściej niż u innych)
znacznie częściej niż u innych)
pomiar pilny gazometrii, gdy: wzrasta
pomiar pilny gazometrii, gdy: wzrasta
zapotrzebowanie na tlen, wzrasta lub
zapotrzebowanie na tlen, wzrasta lub
znacznie zmniejsza się ilość oddechów i
znacznie zmniejsza się ilość oddechów i
pojawianie się bezdechów;
pojawianie się bezdechów;
BADANIA DODATKOWE
BADANIA DODATKOWE
Badania służące do rozpoznania zakażenia RSV – wymaz z
Badania służące do rozpoznania zakażenia RSV – wymaz z
nosogardła (test BD)
nosogardła (test BD)
RTG klatki piersiowej – rozdęcie płuc obwodowe, z
RTG klatki piersiowej – rozdęcie płuc obwodowe, z
odcinkową niedodmą
odcinkową niedodmą
gazometria: obniżenie pO2, wzrost pCO2, kwasica
gazometria: obniżenie pO2, wzrost pCO2, kwasica
oddechowa
oddechowa
badania laboratoryjne rutynowe, hematologiczne i
badania laboratoryjne rutynowe, hematologiczne i
biochemiczne nie wnoszą istotnych informacji
biochemiczne nie wnoszą istotnych informacji
hiponatremia w zaawansowanym bronchiolicie, jako
hiponatremia w zaawansowanym bronchiolicie, jako
następstwo zbyt małego uwalniania ADH (hormonu
następstwo zbyt małego uwalniania ADH (hormonu
antydiuretycznego).
antydiuretycznego).
CRP jako badanie scriningowe przy podejrzeniu wtórnych
CRP jako badanie scriningowe przy podejrzeniu wtórnych
infekcji bakteryjnych, co zdarza się incydentalnie.
infekcji bakteryjnych, co zdarza się incydentalnie.
RÓŻNICOWANIE
RÓŻNICOWANIE
inne infekcje, chlamydie, HiB
inne infekcje, chlamydie, HiB
infekcje oportunistyczne:
infekcje oportunistyczne:
pneumocystis carinii, CMV
pneumocystis carinii, CMV
wrodzone zaburzenia odporności
wrodzone zaburzenia odporności
aspiracja treści zarzucanej w wyniku
aspiracja treści zarzucanej w wyniku
refluxu żołądkowo-przełykowego
refluxu żołądkowo-przełykowego
( przetoki t.H)
( przetoki t.H)
CF
CF
RÓŻNICOWANIE
RÓŻNICOWANIE
wrodzona (pierwotna) dyskineza
wrodzona (pierwotna) dyskineza
rzęsek
rzęsek
ciało obce
ciało obce
pierścień naczyniowy
pierścień naczyniowy
tracheomalacja i bronchomalacja
tracheomalacja i bronchomalacja
choroby wrodzone – wady płuc i
choroby wrodzone – wady płuc i
układu oddechowego
układu oddechowego
niewydolność serca
niewydolność serca
Bronchiolitis
Bronchiolitis
Elżbieta Grześk
Elżbieta Grześk
Leczenie
Leczenie
TLENOTERAPIA
TLENOTERAPIA
- tlen nawilżony i ogrzany - do sat
- tlen nawilżony i ogrzany - do sat
92% i powyżej – drogi podania O2
92% i powyżej – drogi podania O2
typowe (kaniule nos., maseczka
typowe (kaniule nos., maseczka
tlenowa, budka plexi); stężenie tlenu
tlenowa, budka plexi); stężenie tlenu
– monitorowane w zależności od sat.
– monitorowane w zależności od sat.
PŁYNY INFUZYJNE I
PŁYNY INFUZYJNE I
ODŻYWIANIE
ODŻYWIANIE
POZAJELITOWE:
POZAJELITOWE:
płyny powinny być podawane w każdej postaci
płyny powinny być podawane w każdej postaci
bronchiolitis
bronchiolitis
w postaci ciężkiej (3) i często także w
w postaci ciężkiej (3) i często także w
umiarkowanej (2) w związku z problemami w
umiarkowanej (2) w związku z problemami w
odżywianiu, wymiotami, dusznością powysiłkową i
odżywianiu, wymiotami, dusznością powysiłkową i
możliwością aspiracji treści żołądkowej -
możliwością aspiracji treści żołądkowej -
wskazane jest odżywianie pozajelitowe; (na
wskazane jest odżywianie pozajelitowe; (na
zasadach ogólnie przyjętych);
zasadach ogólnie przyjętych);
sonda nosowa - żołądkowa zakładana na czas
sonda nosowa - żołądkowa zakładana na czas
karmienia jak i na stałe zwiększa opór dróg
karmienia jak i na stałe zwiększa opór dróg
oddechowych zwłaszcza u małych dzieci; (raczej
oddechowych zwłaszcza u małych dzieci; (raczej
nie zalecana).
nie zalecana).
STERYDY:
STERYDY:
DEXAVEN: (podajemy w każdym
DEXAVEN: (podajemy w każdym
bronchiolicie, dawka jest zależna od stanu
bronchiolicie, dawka jest zależna od stanu
pacjenta)
pacjenta)
- u dzieci, które otrzymały < 6 pkt wg
- u dzieci, które otrzymały < 6 pkt wg
skali ciężkości – 0,5 mg/kg m.c. /dawkę i.v.
skali ciężkości – 0,5 mg/kg m.c. /dawkę i.v.
– 2x dziennie przez 4 dni. (1)
– 2x dziennie przez 4 dni. (1)
- u dzieci, które otrzymały > 6 pkt wg
- u dzieci, które otrzymały > 6 pkt wg
skali ciężkości – 1,0 mg/kg m.c. / dawkę
skali ciężkości – 1,0 mg/kg m.c. / dawkę
i.v.- 2 x dziennie przez 4 dni.
i.v.- 2 x dziennie przez 4 dni.
(2,3)
(2,3)
BRONCHODYLATATORY
BRONCHODYLATATORY
albuterol (salbutamol) – 0,15
albuterol (salbutamol) – 0,15
ml/kg/dawkę w nebulizacji 3 x
ml/kg/dawkę w nebulizacji 3 x
dziennie przez 3-4 dni– na krótko
dziennie przez 3-4 dni– na krótko
poprawa
poprawa
steri-neb – do nebulizacji w 0,45%
steri-neb – do nebulizacji w 0,45%
NaCl – 200ug 4 x dziennie = tzn. 4
NaCl – 200ug 4 x dziennie = tzn. 4
krople na dawkę 4 x dziennie.
krople na dawkę 4 x dziennie.
Ipratropium (atrovent) – bez efektu
Ipratropium (atrovent) – bez efektu
ADRENALINA
ADRENALINA
(podajemy w sytuacji, gdy po 2 godzinach, po
(podajemy w sytuacji, gdy po 2 godzinach, po
zastosowaniu powyższych leków nie będzie
zastosowaniu powyższych leków nie będzie
poprawy)
poprawy)
poprawa utlenowania i wzrost pO2
poprawa utlenowania i wzrost pO2
szybka poprawa kliniczna (zastosowanie w
szybka poprawa kliniczna (zastosowanie w
zaawansowanych bronchiolitach powoduje
zaawansowanych bronchiolitach powoduje
znaczną poprawę), dziecko nadal monitorować
znaczną poprawę), dziecko nadal monitorować
Adrenalin Medihaler – aerozol 10ml – zawiesina-
Adrenalin Medihaler – aerozol 10ml – zawiesina-
4 x 1 dawka
4 x 1 dawka
Medihaler – Epi – fl. 10 ml - r-ór do inhalacji – 4
Medihaler – Epi – fl. 10 ml - r-ór do inhalacji – 4
x 3 krople – 3 dni.
x 3 krople – 3 dni.
Adrenalina racemiczna – 4 x 0,1 ml na dobę – 3
Adrenalina racemiczna – 4 x 0,1 ml na dobę – 3
dni.
dni.
ANTYBIOTYKI
ANTYBIOTYKI
nie są rutynowo stosowane, dopóki nie wystąpią objawy
nie są rutynowo stosowane, dopóki nie wystąpią objawy
zakażenia bakteryjnego ( tzn. śr. po 3dniach hospitalizacji);
zakażenia bakteryjnego ( tzn. śr. po 3dniach hospitalizacji);
wskazaniem do włączenia antybiotyku w przebiegu RSV jest
wskazaniem do włączenia antybiotyku w przebiegu RSV jest
utrzymywanie się gorączki powyżej 39 st. C przez 2- 3 dni i
utrzymywanie się gorączki powyżej 39 st. C przez 2- 3 dni i
wysokie znamiennie CRP.
wysokie znamiennie CRP.
wirus RS rzadko wywołuje nadkażenia bakteryjne (1,2% -
wirus RS rzadko wywołuje nadkażenia bakteryjne (1,2% -
2% wszystkich hospitalizowanych dzieci z powodu
2% wszystkich hospitalizowanych dzieci z powodu
bronchiolitis), wirus grypy i paragrypy - dość często daje
bronchiolitis), wirus grypy i paragrypy - dość często daje
nadważenia.
nadważenia.
obecność żółtej czy zielonej wydzieliny nie świadczy jeszcze
obecność żółtej czy zielonej wydzieliny nie świadczy jeszcze
o zakażeniu bakteryjnym;
o zakażeniu bakteryjnym;
w razie konieczności włączenia antybiotyku preferowany
w razie konieczności włączenia antybiotyku preferowany
jest:
jest:
–
Ceftriaxon – 50 mg/kg m.c. /dobę w 1 dawce lub
Ceftriaxon – 50 mg/kg m.c. /dobę w 1 dawce lub
–
Zinacef – 100 mg/kg m.c. /dobę w 2 dawkach.
Zinacef – 100 mg/kg m.c. /dobę w 2 dawkach.
VITAMINUM A:
VITAMINUM A:
obniżone osoczowe wartości vit. A
obniżone osoczowe wartości vit. A
jest proporcjonalne do ciężkości
jest proporcjonalne do ciężkości
przebiegu choroby;
przebiegu choroby;
uzupełnianie vit. A - 1 x 2 krople – 2
uzupełnianie vit. A - 1 x 2 krople – 2
tygodnie.
tygodnie.
CYNK:
CYNK:
- niedobór cynku upośledza
- niedobór cynku upośledza
odporność komórkową
odporność komórkową
- niedobór cynku zwiększa częstość i
- niedobór cynku zwiększa częstość i
ciężkość zapaleń płuc i oskrzeli (o
ciężkość zapaleń płuc i oskrzeli (o
45%)
45%)
- 4- miesięczna suplementacja cynku,
- 4- miesięczna suplementacja cynku,
10 mg/dobę, zmniejsza częstość
10 mg/dobę, zmniejsza częstość
zapaleń oskrzeli i płuc u dzieci
zapaleń oskrzeli i płuc u dzieci
przedszkolnych.
przedszkolnych.
RIBAVIRINA (WIRAZOL):
RIBAVIRINA (WIRAZOL):
NUKLEOTYD PURYNOWY, POCHODNA GUANOZYNY
NUKLEOTYD PURYNOWY, POCHODNA GUANOZYNY
- hamuje replikację wirusa i skraca czas tlenoterapii, ale nie zmniejsza się
- hamuje replikację wirusa i skraca czas tlenoterapii, ale nie zmniejsza się
śmiertelność i nie skrócił się okres wentylacji mechanicznej, jest poprawa kliniczna i
śmiertelność i nie skrócił się okres wentylacji mechanicznej, jest poprawa kliniczna i
wzrost sat. O2.
wzrost sat. O2.
- podawana w postaci aerozolu w nebulizacji drobnocząsteczkowej generującej
- podawana w postaci aerozolu w nebulizacji drobnocząsteczkowej generującej
cząseczki o śr. 1 – 2 um
cząseczki o śr. 1 – 2 um
dawka 6 g/dobę przez 12-18 godz. dziennie przez 3 – 7 dni ( koszt 1 x – 245₤) –
dawka 6 g/dobę przez 12-18 godz. dziennie przez 3 – 7 dni ( koszt 1 x – 245₤) –
aktualnie jest badane stosowanie Ribaviriny 3 x dziennie po 2 godziny przez 3-7 dni w
aktualnie jest badane stosowanie Ribaviriny 3 x dziennie po 2 godziny przez 3-7 dni w
zależności od syt. klinicznej.
zależności od syt. klinicznej.
powinna być zastosowana w ciągu pierwszych 3 dni od pojawienia się objawów
powinna być zastosowana w ciągu pierwszych 3 dni od pojawienia się objawów
klinicznych;
klinicznych;
Ribavirina ma tendencję do krystalizacji w rurkach respiratora – problem techniczny;
Ribavirina ma tendencję do krystalizacji w rurkach respiratora – problem techniczny;
działania niepożądane po Ribavirinie: bronchospazm, wysypki, działanie teratogenne,
działania niepożądane po Ribavirinie: bronchospazm, wysypki, działanie teratogenne,
carcinogenne, mutagenne – poprzez wbudowywanie się do DNA gospodarza i hamuje
carcinogenne, mutagenne – poprzez wbudowywanie się do DNA gospodarza i hamuje
biosyntezę białek wszystkich komórek nie tylko zainfekowanych;
biosyntezę białek wszystkich komórek nie tylko zainfekowanych;
wskazania do włączenia do leczenia rybaviryny (wg American Academy of Pediatrics,
wskazania do włączenia do leczenia rybaviryny (wg American Academy of Pediatrics,
1996):
1996):
–
CGH, nadciśnienie płucne
CGH, nadciśnienie płucne
–
Przewlekłe choroby dróg oddechowych: BPD, CF
Przewlekłe choroby dróg oddechowych: BPD, CF
–
Niedobór odporności
Niedobór odporności
–
Dzieci do 6 tyg. życia z chorobą metaboliczną i/lub chor. Neurologiczna
Dzieci do 6 tyg. życia z chorobą metaboliczną i/lub chor. Neurologiczna
–
Inny poważny bronchiolit z lub bez IPPV
Inny poważny bronchiolit z lub bez IPPV
PROFILAKTYKA:
PROFILAKTYKA:
-
-
Rekomendacja 1
Rekomendacja 1
: stosować maseczki
: stosować maseczki
ochronne na nos, oczy, fartuchy ochronne
ochronne na nos, oczy, fartuchy ochronne
ochronne rękawice, stosowanie izolacji,
ochronne rękawice, stosowanie izolacji,
mycie rąk przed badaniem dziecka i po
mycie rąk przed badaniem dziecka i po
jego badaniu, edukacja rodziców, lekarzy
jego badaniu, edukacja rodziców, lekarzy
podstawowej opieki zdrowotnej.
podstawowej opieki zdrowotnej.
-
-
Rekomendacja 2
Rekomendacja 2
: chronić noworodki i
: chronić noworodki i
dzieci w pierwszym roku życia oraz ich
dzieci w pierwszym roku życia oraz ich
matki przed zakażeniami, paleniem
matki przed zakażeniami, paleniem
biernym, chronić przed zagęszczeniem
biernym, chronić przed zagęszczeniem
mieszkańców i skupiskami dziecięcymi -
mieszkańców i skupiskami dziecięcymi -
żłobki.
żłobki.
SZCZEPIENIE I
SZCZEPIENIE I
IMMUNOGLOBULINY:
IMMUNOGLOBULINY:
szczepionki inaktywowane formaliną- z pogorszeniem przebiegu choroby( lata 60-te)
szczepionki inaktywowane formaliną- z pogorszeniem przebiegu choroby( lata 60-te)
szczepionki żywym odzjadliwionym RSV – próby zawiodły;
szczepionki żywym odzjadliwionym RSV – próby zawiodły;
aktualnie trwają badania nad szczepionkami rekombinowanymi w oparciu o
aktualnie trwają badania nad szczepionkami rekombinowanymi w oparciu o
rekombinowane fragmenty białka G i F i wstępne wyniki są obiecujące- szczepionka
rekombinowane fragmenty białka G i F i wstępne wyniki są obiecujące- szczepionka
u znacznego odsetka wywołała immunizację i jest dobrze tolerowana;
u znacznego odsetka wywołała immunizację i jest dobrze tolerowana;
W 1996 r FDA – Amerykańska Komisja Żywności i Leków zatwierdziła dla grup
W 1996 r FDA – Amerykańska Komisja Żywności i Leków zatwierdziła dla grup
wysokiego ryzyka globuliny hiperimmunizowane - uodpornienie bierne:
wysokiego ryzyka globuliny hiperimmunizowane - uodpornienie bierne:
Respi – GAM –
Respi – GAM –
750 mg/kg m.c./dawkę - zawiera ono IgG otrzymaną z surowicy
750 mg/kg m.c./dawkę - zawiera ono IgG otrzymaną z surowicy
zdrowych dawców z wysokim mianem przeciwciał przeciwko RS. Zalecane podanie
zdrowych dawców z wysokim mianem przeciwciał przeciwko RS. Zalecane podanie
immunoglobuliny na miesiąc przed rozpoczęciem sezonu RSV i powtarzanie jej 5 x
immunoglobuliny na miesiąc przed rozpoczęciem sezonu RSV i powtarzanie jej 5 x
przez cały sezon. Wskazania: niemowlęta do 2 r. ż., wymagające leczenia tlenem,
przez cały sezon. Wskazania: niemowlęta do 2 r. ż., wymagające leczenia tlenem,
BPD, wcześniaki < 32 HBD. FDA nie zatwierdziła RespiGAM dla dzieci z CGH, ze
BPD, wcześniaki < 32 HBD. FDA nie zatwierdziła RespiGAM dla dzieci z CGH, ze
względu na podawanie tego leku w dużych ilościach wlewów dożylnych.
względu na podawanie tego leku w dużych ilościach wlewów dożylnych.
SYNAGIS (PALIWIZUMAB, MEDI-493) –
SYNAGIS (PALIWIZUMAB, MEDI-493) –
to humanizowane przeciwciało
to humanizowane przeciwciało
monoklonalne przeciwko RSV. Zmniejsza o 55% liczby hospitalizacji u wcześniaków i
monoklonalne przeciwko RSV. Zmniejsza o 55% liczby hospitalizacji u wcześniaków i
dzieci z BPD, zmniejsza liczbę przyjęć na OIOM wśród hospitalizowanych dzieci.
dzieci z BPD, zmniejsza liczbę przyjęć na OIOM wśród hospitalizowanych dzieci.
15 mg/kg m.c./dawkę – dopuszczony w USA w 1998r – humanizowane przeciwciało
15 mg/kg m.c./dawkę – dopuszczony w USA w 1998r – humanizowane przeciwciało
monoklonalne przeciwko RSV – 5 x w sezonie tzn. 1 x na miesiąc.
monoklonalne przeciwko RSV – 5 x w sezonie tzn. 1 x na miesiąc.
Nie jest wskazane stosowanie lecznicze przeciwciał monoklonalnych anty – RSV u
Nie jest wskazane stosowanie lecznicze przeciwciał monoklonalnych anty – RSV u
dzieci z obecnym, ostrym zakażeniem RSV.
dzieci z obecnym, ostrym zakażeniem RSV.
NIESPECYFICZNE
NIESPECYFICZNE
IMMUNOGLOBULINY:
IMMUNOGLOBULINY:
brak znaczącej poprawy (nie
brak znaczącej poprawy (nie
podawać)
podawać)
WYPISANIE DO DOMU
WYPISANIE DO DOMU
-
-
może nastąpić, gdy:
może nastąpić, gdy:
nie wymaga podawania tlenu przez dobę, a sat.
nie wymaga podawania tlenu przez dobę, a sat.
utrzymuje się pow. 93%,
utrzymuje się pow. 93%,
nie wymaga żywienia sondą, zjada z butelki.
nie wymaga żywienia sondą, zjada z butelki.
kaszel i świsty mogą się utrzymywać jeszcze
kaszel i świsty mogą się utrzymywać jeszcze
przez kilka tygodni;
przez kilka tygodni;
leki do domu: budesonid w aerozoloterapii – do 2
leki do domu: budesonid w aerozoloterapii – do 2
miesięcy.
miesięcy.
Zachorowanie nawet na ciężki Bronchiolit o
Zachorowanie nawet na ciężki Bronchiolit o
etiologii RSV pozostawia odporność tylko na ok. 1
etiologii RSV pozostawia odporność tylko na ok. 1
miesiąc.
miesiąc.
METYLOKSANTYNY – nie wykazano pożądanego dobrego
METYLOKSANTYNY – nie wykazano pożądanego dobrego
efektu leczniczego
efektu leczniczego
INTERFERON ALFA - 2 A – badano - nie wykazano korzyści;
INTERFERON ALFA - 2 A – badano - nie wykazano korzyści;
SURFACTANT: u dzieci na oddechu kontrolowanym – z dość
SURFACTANT: u dzieci na oddechu kontrolowanym – z dość
dobrym efektem leczniczym;
dobrym efektem leczniczym;
BIRR 4 i ENVIROXYM – stosowane w zakażeniu rhinowirusem.
BIRR 4 i ENVIROXYM – stosowane w zakażeniu rhinowirusem.
ZANAMIVIR i OXELTAMIVIR - w zakażeniu wirusem grypy
ZANAMIVIR i OXELTAMIVIR - w zakażeniu wirusem grypy
(hamowanie neuraminidy wirusowej).
(hamowanie neuraminidy wirusowej).
HELIOX: ( w OIOM)
HELIOX: ( w OIOM)
mieszanka Hel i oxygen – u dzieci na oddechu własnym w
mieszanka Hel i oxygen – u dzieci na oddechu własnym w
namiotach tlenowo – helowych przyniosły pożądane efekty
namiotach tlenowo – helowych przyniosły pożądane efekty
lecznicze;
lecznicze;
przeprowadzono wiele badań klinicznych dotyczących
przeprowadzono wiele badań klinicznych dotyczących
stosowania bronchodylatatorów w ostrym incydencie RSV w
stosowania bronchodylatatorów w ostrym incydencie RSV w
2 grupach ( randomizowanych, podwójnie ślepych wykazano
2 grupach ( randomizowanych, podwójnie ślepych wykazano
poprawę stanu klinicznego i sat. krótkotrwale. Jednakże
poprawę stanu klinicznego i sat. krótkotrwale. Jednakże
metaanalizy przeprowadzone na podstawie wykonanych
metaanalizy przeprowadzone na podstawie wykonanych
wcześniej prób nie potwierdzają pożądanego działania
wcześniej prób nie potwierdzają pożądanego działania
bronchodylatatorów w ostrej fazie RSV).
bronchodylatatorów w ostrej fazie RSV).
NAJWAŻNIEJSZE W LECZENIU
NAJWAŻNIEJSZE W LECZENIU
RSV:
RSV:
tlenorerapia, heliox, płyny infuzyjne, odżywianie
tlenorerapia, heliox, płyny infuzyjne, odżywianie
pozajelitowe, adrenalina, IPPV
pozajelitowe, adrenalina, IPPV
w gr. wysokiego ryzyka Ribavirina;
w gr. wysokiego ryzyka Ribavirina;
niewłaściwe stosowanie nebulizatorów z użyciem
niewłaściwe stosowanie nebulizatorów z użyciem
0,9% NaCl może powodować przejściowe
0,9% NaCl może powodować przejściowe
pogorszenie funkcji płuc;
pogorszenie funkcji płuc;
nie wykazano, aby jakiekolwiek leczenie miało
nie wykazano, aby jakiekolwiek leczenie miało
zdecydowanie znaczący wpływ na przebieg
zdecydowanie znaczący wpływ na przebieg
choroby – jest samoograniczająca się.
choroby – jest samoograniczająca się.
znaczne efekty lecznicze po stosowaniu
znaczne efekty lecznicze po stosowaniu
profilaktyki (uodpornienie bierne)
profilaktyki (uodpornienie bierne)
ogromne znaczenie ma profilaktyka.
ogromne znaczenie ma profilaktyka.
Terapia „nihilistyczna „
Terapia „nihilistyczna „
(
(
wg
wg
Impact of bronchiolitis Guideline
Impact of bronchiolitis Guideline
2002)
2002)
fizjoterapia – nie jest rekomendowana
fizjoterapia – nie jest rekomendowana
nie rekomenduje się podawania soli fizjologicznej 0,9% w
nie rekomenduje się podawania soli fizjologicznej 0,9% w
nebulizacji
nebulizacji
terapia chłodnym powietrzem – nie jest rekomendowana
terapia chłodnym powietrzem – nie jest rekomendowana
rutynowe stosowanie bronchodylatatorów nie jest
rutynowe stosowanie bronchodylatatorów nie jest
rekomendowane
rekomendowane
sterydy wziewne – nie są rekomendowane
sterydy wziewne – nie są rekomendowane
podawanie racemicznej adrenaliny wziewnie - do
podawanie racemicznej adrenaliny wziewnie - do
rozważenia
rozważenia
Jeżeli w ciągu 60 minut nebulizacji nie wystąpiła znacząca
Jeżeli w ciągu 60 minut nebulizacji nie wystąpiła znacząca
poprawa nie zaleca się powtarzania zabiegów.
poprawa nie zaleca się powtarzania zabiegów.
Monitorowanie
Monitorowanie
–
Monitoring zalecany
Monitoring zalecany
ODPORNOŚĆ HUMORALNA I
ODPORNOŚĆ HUMORALNA I
KOMÓRKOWA W ZAKAŻENIACH
KOMÓRKOWA W ZAKAŻENIACH
RSV
RSV
Zakażenie RSV częściej występuje u dzieci z
Zakażenie RSV częściej występuje u dzieci z
upośledzoną odpornością komórkową.
upośledzoną odpornością komórkową.
Odporność humoralna:
Odporność humoralna:
Immunizacja po RSV jest niepełna i krótkotrwała -
Immunizacja po RSV jest niepełna i krótkotrwała -
przy pierwszej infekcji RSV w wydzielinach
przy pierwszej infekcji RSV w wydzielinach
można znaleźć specyficzne immunoglobuliny.
można znaleźć specyficzne immunoglobuliny.
IgM – pojawiają się w surowicy po kilku dniach i
IgM – pojawiają się w surowicy po kilku dniach i
pozostają wykrywane przez 2- 3 tygodnie.
pozostają wykrywane przez 2- 3 tygodnie.
IgG - obecne w tygodniu 2, szczyt wydzielania w
IgG - obecne w tygodniu 2, szczyt wydzielania w
tyg. 4, znikają po 1-2 miesiącach.
tyg. 4, znikają po 1-2 miesiącach.
IgA - charakteryzują się dużą zmiennością i
IgA - charakteryzują się dużą zmiennością i
mogą nie być w ogóle produkowane.
mogą nie być w ogóle produkowane.
Lokalna produkcja wydzielniczych IgA jest głównym
Lokalna produkcja wydzielniczych IgA jest głównym
humoralnym czynnikiem w górnych drogach oddechowych,
humoralnym czynnikiem w górnych drogach oddechowych,
podczas gdy surowicze przeciwciała IgG dotyczą ochrony
podczas gdy surowicze przeciwciała IgG dotyczą ochrony
głównie dolnych dróg oddechowych. Osoczowe stężenie IgG
głównie dolnych dróg oddechowych. Osoczowe stężenie IgG
wzrasta w każdej reinfekcji. Badania u zwierząt i u dzieci
wzrasta w każdej reinfekcji. Badania u zwierząt i u dzieci
wykazało, że leczenie specyficznymi przeciwciałami może w
wykazało, że leczenie specyficznymi przeciwciałami może w
znacznym stopniu złagodzić przebieg choroby.
znacznym stopniu złagodzić przebieg choroby.
Noworodki otrzymują wysokie miana przeciwciał od matki w
Noworodki otrzymują wysokie miana przeciwciał od matki w
związku z tym infekcje RSV rzadko występują w pierwszych 4
związku z tym infekcje RSV rzadko występują w pierwszych 4
tygodniach życia. Niemowlęta od 4 tyg. do 6 miesiąca życia
tygodniach życia. Niemowlęta od 4 tyg. do 6 miesiąca życia
produkują IgA niespecyficzne (wadliwe) w przeciwieństwie do
produkują IgA niespecyficzne (wadliwe) w przeciwieństwie do
starszych niemowląt, co wiąże się hamowaniem syntezy tych
starszych niemowląt, co wiąże się hamowaniem syntezy tych
przeciwciał przez obecne w surowicy matczyne przeciwciała
przeciwciał przez obecne w surowicy matczyne przeciwciała
IgG. Przeciwciała zobojętniające od matki w bardzo wysokim
IgG. Przeciwciała zobojętniające od matki w bardzo wysokim
mianie 1: 400 i utrzymują się przez pierwsze 2 miesiące, a
mianie 1: 400 i utrzymują się przez pierwsze 2 miesiące, a
następnie dochodzi do spadku miana tych przeciwciał o ok.
następnie dochodzi do spadku miana tych przeciwciał o ok.
50% miesięcznie i schodzi do wartości mniejszych od
50% miesięcznie i schodzi do wartości mniejszych od
poziomu chroniącego przed zachorowaniem (u zdrowych 1-
poziomu chroniącego przed zachorowaniem (u zdrowych 1-
miesięcznych niemowląt miano przeciwciał x 4 > niż u
miesięcznych niemowląt miano przeciwciał x 4 > niż u
niemowląt 1- miesięcznych z RSV).
niemowląt 1- miesięcznych z RSV).
Obecnie trwają badania nad IgE w trakcie
Obecnie trwają badania nad IgE w trakcie
RSV. IgE w wydzielinie u 40% dzieci narasta
RSV. IgE w wydzielinie u 40% dzieci narasta
ze świstem, natomiast nie narastają u dzieci
ze świstem, natomiast nie narastają u dzieci
bez świstu. U części z tych dzieci rozwija się
bez świstu. U części z tych dzieci rozwija się
w przyszłości astma oskrzelowa z częstością
w przyszłości astma oskrzelowa z częstością
wyższą niż w populacji ogólnej. Aktywność
wyższą niż w populacji ogólnej. Aktywność
IgE jest proporcjonalna do świstów w
IgE jest proporcjonalna do świstów w
przebiegu RSV. Brak natomiast korelacji
przebiegu RSV. Brak natomiast korelacji
między IgE a testami skórnymi. RSV może
między IgE a testami skórnymi. RSV może
być związana z epizodami świstów.
być związana z epizodami świstów.
Obecnie trwają intensywne badania, w
Obecnie trwają intensywne badania, w
których celem jest stwierdzenie zależności
których celem jest stwierdzenie zależności
pomiędzy odpowiedzią humoralną i
pomiędzy odpowiedzią humoralną i
wytwarzaniem przeciwciał IgE w czasie
wytwarzaniem przeciwciał IgE w czasie
infekcji a rozwojem w przyszłości astmy
infekcji a rozwojem w przyszłości astmy
oskrzelowej.
oskrzelowej.
ODPOWIEDŹ KOMÓRKOWA
ODPOWIEDŹ KOMÓRKOWA
Po namnożeniu się wirusa RSV następuje wzrost
Po namnożeniu się wirusa RSV następuje wzrost
limfocytów Th, które stymulują produkcję
limfocytów Th, które stymulują produkcję
limfocytów CD4 i CD8
limfocytów CD4 i CD8
hamowanie replikacji
hamowanie replikacji
wirusa RSV.
wirusa RSV.
Th - 1 uwalnia Il – 2, TNF, INF – G I I pośredniczy
Th - 1 uwalnia Il – 2, TNF, INF – G I I pośredniczy
w opóźnionym typie nadwrażliwości – w
w opóźnionym typie nadwrażliwości – w
odpowiedzi typu opóźnionego.
odpowiedzi typu opóźnionego.
Th – 2 uwalnia Il – 4, Il-5, Il – 6, Il – 10, Il – 13 –
Th – 2 uwalnia Il – 4, Il-5, Il – 6, Il – 10, Il – 13 –
odpowiada za produkcję przeciwciał;
odpowiada za produkcję przeciwciał;
Th – 2
Th – 2
wzrost IL-4
wzrost IL-4
nasila produkcję IgE i
nasila produkcję IgE i
degranulację komórek tucznych (mastocytów)
degranulację komórek tucznych (mastocytów)
gorszy przebieg choroby.
gorszy przebieg choroby.
ODPOWIEDŹ KOMÓRKOWA
ODPOWIEDŹ KOMÓRKOWA
W latach 60-tych stworzono szczepionkę inaktywowaną formaliną
W latach 60-tych stworzono szczepionkę inaktywowaną formaliną
(wirus inaktywowany formaliną), który w organizmie dziecka
(wirus inaktywowany formaliną), który w organizmie dziecka
uruchamiał aktywność limfocytów Th jak wyżej. Od kilkunastu lat
uruchamiał aktywność limfocytów Th jak wyżej. Od kilkunastu lat
wdraża się szczepionki żywe, które aktywują limfocyty Th-1 ze
wdraża się szczepionki żywe, które aktywują limfocyty Th-1 ze
wzrostem Il-2, TNF i IFN-
wzrostem Il-2, TNF i IFN-
. W przyszłości dąży się do produkcji
. W przyszłości dąży się do produkcji
szczepionek zawierających białka G i F wirusa, ponieważ przeciwko
szczepionek zawierających białka G i F wirusa, ponieważ przeciwko
tym białkom organizm wytwarza przeciwciała, mimo, że
tym białkom organizm wytwarza przeciwciała, mimo, że
szczepionka żywa zawiera całego wirusa RS.
szczepionka żywa zawiera całego wirusa RS.
Najpoważniejszy przebieg zakażeń RSV obserwuje się u dzieci w
Najpoważniejszy przebieg zakażeń RSV obserwuje się u dzieci w
wieku 4 tyg-6msc życia, maks. w 2,5 msc. W związku z tym
wieku 4 tyg-6msc życia, maks. w 2,5 msc. W związku z tym
szczepienia powinny być wprowadzone wcześniej. Jednakże
szczepienia powinny być wprowadzone wcześniej. Jednakże
odpowiedź immunologiczna u młodych niemowląt jest
odpowiedź immunologiczna u młodych niemowląt jest
zredukowana z powodu:
zredukowana z powodu:
niedojrzałości układu immunologicznego
niedojrzałości układu immunologicznego
działania immunosupresyjnego pochodzących od matki
działania immunosupresyjnego pochodzących od matki
specyficznych dla RSV IgG
specyficznych dla RSV IgG
Przebycie infekcji RSV nawet u dorosłych nie daje pełnej
Przebycie infekcji RSV nawet u dorosłych nie daje pełnej
odporności.
odporności.
Inna ocena stanu klinicznego dziecka.
Inna ocena stanu klinicznego dziecka.
Typowy obraz bronchiolitis, możemy podzielić na 3
Typowy obraz bronchiolitis, możemy podzielić na 3
stany w zależności od ciężkości choroby:
stany w zależności od ciężkości choroby:
Punktacja poważności bronchiolitu
Łagodny
Umiarkowan
y
Cieżki
Odżywianie
dobre
nie je
nie je
Bezdech
nie
nie
tak
Sinica
nie
nie
tak
Częstość oddech.
< 50
50 - 70
> 70
Akcja serca
< 140
140 - 160
> 160
Zaciąganie
międzyżebrzy
łagodne,
dyskretne
umiarkowan
e
znaczne
Sat O
2
> 93%
86 – 92%
< 85%
FiO
2
-Sat O
2
> 93%
powietrze
0,21-0,4%
(do 3,5–4 l
O
2
/min)
> 0,4%
Badania laboratoryjne i
Badania laboratoryjne i
radiologiczne.
radiologiczne.
rutynowe badanie wymazu z nosogardła w
rutynowe badanie wymazu z nosogardła w
kierunku obecności antygenów RSV nie
kierunku obecności antygenów RSV nie
jest rekomendowane.
jest rekomendowane.
RTG kl. piersiowej – nie jest
RTG kl. piersiowej – nie jest
rekomendowane do wykonywania
rekomendowane do wykonywania
rutynowo (zalecane jest przy niejasnym
rutynowo (zalecane jest przy niejasnym
obrazie klinicznym).
obrazie klinicznym).
Gazometria (tętnicza lub włośniczkowa)
Gazometria (tętnicza lub włośniczkowa)
tylko u wybranych pacjentów.
tylko u wybranych pacjentów.