EPIDEMIOLOGIA -

zapobieganie chorobom

(2)

Zadania medycyny

zapobiegawczej (1)

Zadaniem medycyny zapobiegawczej
jest:



rozwijanie zdrowia społeczeństwa



zapobieganie chorobom



przedłużanie aktywnego życia jednostek
!!! Medycyna zapobiegawcza stanowi
integralną część medycyny praktycznej
(nie stanowi specjalnej dziedziny
medycyny), jest punktem widzenia
zadań lekarza w zwalczaniu chorób.

Zadania medycyny

zapobiegawczej (2)



Osiągnięcie celu medycyny zapobiegawczej
możliwe jest miedzy innymi dzięki epidemiologii,
która dostarcza ustandaryzowanych opisów
naturalnej historii chorób w populacji oraz
naukowej metodologii służącej znakomicie
uzupełnianiu stanu wiedzy medycznej o etiologii
schorzeń



Fundamentalnym założeniem w
naturalnej historii choroby jest
stwierdzenie, że

przebieg choroby

zmienia się w czasie

, zmiany

patologiczne pojawiają się i utrwalają
stopniowo, aż stają się nieodwracalne

Zadania medycyny
zapobiegawczej (3)



Współczesna polityka zdrowotna kładzie
nacisk na ZAPOBIEGANIE, a nie na leczenie
choroby



Zapobieganie polega na:

- przeciwdziałaniu rozwojowi choroby
- działaniach polegających na przerwaniu lub zahamowaniu
dalszego rozwojowi choroby



Fazy zapobiegania chorobie:

1. Zapobieganie pierwszej fazie
2. Zapobieganie drugiej fazie

(w stadium

przedklinicznym choroby)

3. Zapobieganie trzeciej fazie

(w stadium

zaawansowoanym choroby)

Ad 1.

Zapobieganie pierwszej

fazie (a)



Polega na przeciwdziałaniu powstaniu
choroby powszechnie dostępnymi metodami
(zwiększeniem odporności osobniczej na
zachorowania lub zmniejszeniem ekspozycji
osób wrażliwych na czynniki szkodliwe):
a) szczepienia ochronne w celu
zapobiegania chorobom zakaźnym (np.
odra; błonica; polio- )
b) poprawa jakości środowiska (np.
wzbogacanie soli kuchennej jodem)
c) promocja zdrowia

Ad 1.

Zapobieganie pierwszej

fazie (b)



Działania zmierzające do ogólnej poprawy
stanu zdrowia:

-

wzmocnienie odporności swoistej i nieswoistej

- poprawa warunków życia (mieszkaniowych; pracy; odżywiania;

ect.)

- szeroko rozumiana oświata zdrowotna (zasady higieny;

wychowanie seksualne)



Szacunkowe znaczenie czynników
warunkujących stan zdrowia ludności:

- 53% - styl życia - gł. warunek dobrego stanu
zdrowia
- 21% - dziedziczność
- 16% - opieka zdrowotna
- 10% - środowisko

Dobrostan - dobry stan

zdrowia



Dobrostan - to wynik procesów adaptacji
takich wzorców zachowań osobniczych,
które prowadzą do poprawy zdrowia i
zwiększenia satysfakcji życiowej
poszczególnych członków społeczeństwa



Dobrostan człowieka jest rezultatem
aktywnego procesu brania
odpowiedzialności za własne zdrowie
poprzez zmniejszenie narażenia na
czynniki ryzyka i ukształtowanie
zdrowego trybu życia

Promocja zdrowia



Promocja zdrowia oznacza wdrażanie
zachowań prozdrowatnych przez różne
instytucje i organizacje



Promocja zdrowia polega na działaniu
instytucjonalnym zmierzajacym do
zwiększenia dobrostanu i zdrowia
poszczególnych członków społeczeństwa
przez wychowanie zdrowotne, zmiany
codziennych nawyków i stylu życia

Epidemiologia a promocja

zdrowia



Zastosowanie epidemiologi w
programach promocji zdrowia umożliwia
poznanie czynników ryzyka w różnych
chorobach na poziomie populacji



Metody badań epidemiologicznych są
jedynym kryterium weryfikującym
skuteczność programów promocji
zdrowia ludności

Ad 2.

Zapobieganie drugiej

fazie (a)



Polega na możliwe wczesnym wykryciu
choroby i jej skutecznym leczeniu



Przeciwdziała ujemnym konsekwencjom
zdrowotnym choroby:
a) wczesne rozpoznanie i leczenie
(badania przesiewowe i badania
okresowe)
b) poprawa skuteczności lecznictwa
c) poprawa skuteczności rehabilitacji

Ad 2.

Zapobieganie drugiej

fazie (b)



Wykrycie choroby we wczesnym stadium to
większa szansa:
- szybkiego wyleczenia lub zahamowania
- skuteczniejszego zapobiegania
powikłaniom lub niekorzystnym
następstwom



Leczenia jako zapobieganie drugiej fazie to:
- leczenie nadciśnienia; - cukrzycy; - raka szyjki macicy



Leczenie chorób zakaźnych to zapobieganie fazie pierwszej
u innych osób: - choroby weneryczne
Zapobieganie fazie drugiej zależy od działań lekarza
praktyka i instytucji służby zdrowia

(badania przeglądowe

służące wykrywaniu chorób w fazie przedklinicznej)

Ad 3.

Zapobieganie

trzeciej fazie



Zmierza do przywrócenia choremu pełnego
zdrowia lub całkowitej sprawności czynnościowej



Przeciwdziała nasileniu się inwalidztwa lub
zejściu śmiertelnemu chorych, którzy nie mogą
być leczeni



Polega na zmniejszeniu stopnia inwalidztwa przez
odpowiednie działania REHABILITACYJNE

Rehabilitacja -

to zespół działań ukierunkowany na

przywrócenie osobie poszkodowanej możliwe pełnej
sprawności, potrzebnej do pełnienia ról
społecznych (składniki medyczne i
psychospołeczne)

Naturalna historia choroby i

poziomy zapobiegania



Stadium choroby (wyznaczniki stadium
choroby)



Brak choroby (podatność) -

Czynniki ryzyka -

Zapobieganie I fazy

(oświata zdrowotna;

profilaktyka; szczepienia; etc.)



Stadium przedkliniczne -

Objawy -

Zapobieganie II fazy

(wczesne wykrycie choroby i jej

leczenie)



Stadium kliniczne (*wyleczenie; *inwalidztwo;
*zgon) -

Objawy i oznaki -

Medycyna lecznicza

(rozpoznanie i leczenie

)



Stadium przewlekłe -

Zapobieganie III fazy

(rehabilitacja; opieka społeczna)