URAZY U DZIECI
URAZY U DZIECI
2
2
PODEJŚCIE DO PACJENTA
PODEJŚCIE DO PACJENTA
PEDIATRYCZNEGO
PEDIATRYCZNEGO
Podchodź do dziecka ze spokojem- należy
Podchodź do dziecka ze spokojem- należy
się schylić lub
się schylić lub
przykuc
przykuc
n
n
ąć (
ąć (
a
a
by „wygladac na mełego”)
by „wygladac na mełego”)
Rozmawiaj spokojnie, wolno i wyraźnie w ciepłej i
Rozmawiaj spokojnie, wolno i wyraźnie w ciepłej i
życzliwej tonacji, Zwracaj się do dziecka po imieniu
życzliwej tonacji, Zwracaj się do dziecka po imieniu
Skupiaj na sobie jego uwagę, uspokój- brzęczenie kluczy,
Skupiaj na sobie jego uwagę, uspokój- brzęczenie kluczy,
świecąca latarka, niemowlę owinięte szczelnie w
świecąca latarka, niemowlę owinięte szczelnie w
pieluszkę
pieluszkę
,
,
znajdź
znajdź
u
u
lubion
lubion
ą
ą
zabawk
zabawk
ę
ę
, podaj zabawkę z
, podaj zabawkę z
karetki- „Miś Ratownik”, samolocik ze szpatułek,
karetki- „Miś Ratownik”, samolocik ze szpatułek,
nadmuchana rękawiczka
nadmuchana rękawiczka
Odwrócenie uwagi poprzez zabawę, rozmowę, np.o szkole
Odwrócenie uwagi poprzez zabawę, rozmowę, np.o szkole
Używając zrozumia
Używając zrozumia
ł
ł
ego języka objaśnij
ego języka objaśnij
d
d
ziecku i rodzicom
ziecku i rodzicom
o wykonywanych czynnościach
o wykonywanych czynnościach
Używaj sprzętu odpowiedniego dla dzieci
Używaj sprzętu odpowiedniego dla dzieci
Działaj profesjonalnie, bez stresu- zdobędziesz zaufanie
Działaj profesjonalnie, bez stresu- zdobędziesz zaufanie
3
3
RODZICE
RODZICE
Weź pod uwagę rodziców, kiedy leczysz dziecko
Weź pod uwagę rodziców, kiedy leczysz dziecko
Rozmawiaj z rodzicami i dzieckiem
Rozmawiaj z rodzicami i dzieckiem
Bądź pewny swoich decyzji i postępuj profesjonalnie
Bądź pewny swoich decyzji i postępuj profesjonalnie
–
Również w zachowaniu i ubiorze
Również w zachowaniu i ubiorze
Spróbuj zaangażować rodziców do opieki nad
Spróbuj zaangażować rodziców do opieki nad
dzieckiem
dzieckiem
Postaraj się nie oddzielać dziecka od członków
Postaraj się nie oddzielać dziecka od członków
rodziny
rodziny
Jeśli rodzic nie zgadza się na jakąś procedurę
Jeśli rodzic nie zgadza się na jakąś procedurę
medyczną-
medyczną-
u
u
zyskaj podpis
zyskaj podpis
.
.
4
4
WYPOSAŻENIE
WYPOSAŻENIE
Używaj właściwego sprzętu dla
Używaj właściwego sprzętu dla
pacjent
pacjent
ó
ó
w pediatryczny
w pediatryczny
c
c
h
h
zgromadź “Pediatryczny zestaw
zgromadź “Pediatryczny zestaw
urazowy”
urazowy”
–
Użyj przy tym taśmy Broselow’a
Użyj przy tym taśmy Broselow’a
–
Ułóż sprzęt według rozmiaru i wieku
Ułóż sprzęt według rozmiaru i wieku
–
Umieść w nim kartę z normami
Umieść w nim kartę z normami
parametrów życiowych dla danego wieku
parametrów życiowych dla danego wieku
5
5
6
6
7
7
TAŚMA BROSELOW’A
TAŚMA BROSELOW’A
r
r
ozmiar sprzęt
ozmiar sprzęt
u
u
ratunkowego, dawki
ratunkowego, dawki
płynów
płynów
i leków,
i leków,
8
8
9
9
Badanie urazowe pacjenta
Badanie urazowe pacjenta
pediatrycznego
pediatrycznego
10
10
OCENA
OCENA
W
W
STĘPNA
STĘPNA
Taka sama jak dla innych pacjentów
Taka sama jak dla innych pacjentów
urazowych,
urazowych,
zg
zg
odnie z
odnie z
I
I
TLS
TLS
–
Ocena miejsca zdarzenia
Ocena miejsca zdarzenia
–
O
O
cen
cen
a
a
czynności życiowych
czynności życiowych
–
Wstępne badanie urazowe
Wstępne badanie urazowe
–
Zabiegi ratujące życie i podjęcie decyzji o
Zabiegi ratujące życie i podjęcie decyzji o
transporcie
transporcie
–
Badanie szczegółowe
Badanie szczegółowe
–
Dalsze badanie
Dalsze badanie
11
11
OCENA MIEJSCA ZDARZENIA i
OCENA MIEJSCA ZDARZENIA i
MEC
MEC
H
H
ANIZM
ANIZM
U
U
URAZU
URAZU
Do obrażeń ciała u dziecka dochodzi najczęściej w
Do obrażeń ciała u dziecka dochodzi najczęściej w
wyniku: upadków, wypadków komunikacyjnych,
wyniku: upadków, wypadków komunikacyjnych,
potrącenia przez samochó
potrącenia przez samochó
d
d
, oparzeń, zatkania dróg
, oparzeń, zatkania dróg
oddehcowych, aktó
oddehcowych, aktó
w
w
przemocy
przemocy
Upadki najczęściej mają wspólny mechanizm
Upadki najczęściej mają wspólny mechanizm
–
“
“
uraz głowy”
uraz głowy”
Wypadki komunikacyjne często powodują urazy
Wypadki komunikacyjne często powodują urazy
wewnętrzne, szczególnie narz
wewnętrzne, szczególnie narz
ąd
ąd
ów jamy brzusznej
ów jamy brzusznej
Podejrzewaj krzywdzenie dziecka jeśli:
Podejrzewaj krzywdzenie dziecka jeśli:
–
Historia nie odpowiada urazowi
Historia nie odpowiada urazowi
–
Długi czas pomiędzy urazem a wezwaniem
Długi czas pomiędzy urazem a wezwaniem
–
Relacje ulegają zmianom
Relacje ulegają zmianom
12
12
Zabezpieczenie dróg oddechowych
Zabezpieczenie dróg oddechowych
i stabilizacja kręgosłupa szyjnego
i stabilizacja kręgosłupa szyjnego
13
13
DROŻNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH
DROŻNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH
Stabilizację kręgosłupa szyjnego oraz wspomaganie
Stabilizację kręgosłupa szyjnego oraz wspomaganie
udr
udr
o
o
żni
żni
e
e
nia dróg oddechowych zapewnia
nia dróg oddechowych zapewnia
p
p
ozycja neutralna= pośre
ozycja neutralna= pośre
d
d
nia
nia
- zwinięty ręcznik pod
- zwinięty ręcznik pod
barkami
barkami
Usunięcie ciał obcych- ssak,
Usunięcie ciał obcych- ssak,
m
m
ałe kleszczyki Magilla
ałe kleszczyki Magilla
Luksacja żuchwy
Luksacja żuchwy
Uzyskanie drożności przez usta
Uzyskanie drożności przez usta
= rurka
= rurka
u
u
stno-gardłowa;
stno-gardłowa;
s
s
tosowana tylko u dzieci
tosowana tylko u dzieci
nieprzytomnych
nieprzytomnych
–
Rurki nosowo-gardłowe nie są s
Rurki nosowo-gardłowe nie są s
t
t
osowane u dzieci
osowane u dzieci
Gruszka do odsysania
Gruszka do odsysania
–
Noworodki oddychają przez nos
Noworodki oddychają przez nos
14
14
Ocena wydolnego oddechu
Ocena wydolnego oddechu
Policz ilość oddechów na minutę
Policz ilość oddechów na minutę
Obserwuj pod katem: duszności, bezdechów
Obserwuj pod katem: duszności, bezdechów
Oceń wysiłek oddechowy- wzmożony w.o. gdy:
Oceń wysiłek oddechowy- wzmożony w.o. gdy:
dusznosć, wzrost liczby oddechów, zaciąganie
dusznosć, wzrost liczby oddechów, zaciąganie
międzyżebrzy, oddech za pomocą skrzydełek
międzyżebrzy, oddech za pomocą skrzydełek
nosa( „nosek królika”), postękiwanie
nosa( „nosek królika”), postękiwanie
Gdy brak oddechu- sztuczna wentylacja
Gdy brak oddechu- sztuczna wentylacja
Gdy oddech niewydolny- wspomaganie oddechu
Gdy oddech niewydolny- wspomaganie oddechu
15
15
Wentylacja
Wentylacja
Bezprzyrządowo: usta- usta; usta- usta/nos
Bezprzyrządowo: usta- usta; usta- usta/nos
Przyrządowo: maska twarzowa z workiem samorozprężalnym dla
Przyrządowo: maska twarzowa z workiem samorozprężalnym dla
dzieci; kiedy maska nie pasuje do twarzy można ją odwrócić o
dzieci; kiedy maska nie pasuje do twarzy można ją odwrócić o
180st.
180st.
Pamiętaj o zasadach:
Pamiętaj o zasadach:
wdmuchuj powoli, pod niskim ciśnieniem
wdmuchuj powoli, pod niskim ciśnieniem
(ok. 20 mmHg),by uniknąć rozdęcia żołądka,uszkodzenia płuc
(ok. 20 mmHg),by uniknąć rozdęcia żołądka,uszkodzenia płuc
wentyluj z odpowiednią częstością, stosownie do wieku
wentyluj z odpowiednią częstością, stosownie do wieku
by uniknąć nadmuchania żołądka- manewr Sellicka
by uniknąć nadmuchania żołądka- manewr Sellicka
używaj masek pediatrycznych z zastawką bezpieczeństwa
używaj masek pediatrycznych z zastawką bezpieczeństwa
(ustawiona na ciśnienie 40 mmHg)
(ustawiona na ciśnienie 40 mmHg)
w niektórych sytuacjach- wzrost oporu w drogach oddechowych-
w niektórych sytuacjach- wzrost oporu w drogach oddechowych-
konieczne wyższe ciśnienia wdechowe (podtopienie, skurcz
konieczne wyższe ciśnienia wdechowe (podtopienie, skurcz
oskrzeli)
oskrzeli)
zawsze podaj tlen o Fio2 ~100% (płacz, strach zwiększają
zawsze podaj tlen o Fio2 ~100% (płacz, strach zwiększają
tkankowe zapotrzebowanie na tlen)
tkankowe zapotrzebowanie na tlen)
16
16
PRAWIDŁOWA CZĘSTOŚĆ ODECHU
PRAWIDŁOWA CZĘSTOŚĆ ODECHU
Noworodki
Noworodki
,
,
Niemowlaki
Niemowlaki
40/min.
40/min.
Dzieci starsze
Dzieci starsze
20
20
Nastolatki 15
Nastolatki 15
Oddech >40/min sugeruje
Oddech >40/min sugeruje
niewydolność oddechową (poza
niewydolność oddechową (poza
noworodkami)
noworodkami)
17
17
I
I
ntubacja pediatryczna
ntubacja pediatryczna
Niewskazana, jeżeli wentylacja za pomocą
Niewskazana, jeżeli wentylacja za pomocą
a
a
mbu
mbu
jest skuteczna
jest skuteczna
Je
Je
ś
ś
li konieczna- intubuj przez usta
li konieczna- intubuj przez usta
Łyżki laryngoskopu- płaskie
Łyżki laryngoskopu- płaskie
Podczas zabiegu jedna osoba stabilizuje głowę i
Podczas zabiegu jedna osoba stabilizuje głowę i
szyję
szyję
Rurka intubacyjna:
Rurka intubacyjna:
–
Rozmiar rurki = 4 + 1/4 wiek w latach
Rozmiar rurki = 4 + 1/4 wiek w latach
–
Rozmiar małego palca dziecka
Rozmiar małego palca dziecka
–
Średnica nozdrzy zewnętrznych
Średnica nozdrzy zewnętrznych
–
Odczyt z taśmy Broselowa
Odczyt z taśmy Broselowa
–
Bez mankietów uszczelniających do rozmiaru 6 mm
Bez mankietów uszczelniających do rozmiaru 6 mm
18
18
Czas zabiegu intubacji nie powinien być
Czas zabiegu intubacji nie powinien być
dłuższy niż 15 sek:
dłuższy niż 15 sek:
-
nabierz oddech i nie oddychaj
nabierz oddech i nie oddychaj
-
licz głośno do 15
licz głośno do 15
Trzymaj rurkę kciukiem i palcem
Trzymaj rurkę kciukiem i palcem
wskazującym
wskazującym
Sprawdź prawidłowe umieszczenie rurki
Sprawdź prawidłowe umieszczenie rurki
19
19
OCENA KRĄŻENIA
OCENA KRĄŻENIA
Poziom świadomości
Poziom świadomości
Akcja serca
Akcja serca
–
>130 sugeruje wstrząs u wszystkich dzieci z
>130 sugeruje wstrząs u wszystkich dzieci z
wyłączeniem noworodków
wyłączeniem noworodków
Ciśnienie krwi
Ciśnienie krwi
–
< 80 sugeruje wstrząs u wszystkich z
< 80 sugeruje wstrząs u wszystkich z
wyłączeniem noworodków
wyłączeniem noworodków
Kolor skóry i jej wygląd, powrót
Kolor skóry i jej wygląd, powrót
włośniczkowy
włośniczkowy
20
20
PRAWIDŁOWA CZĘSTOŚĆ PRACY SERCA
PRAWIDŁOWA CZĘSTOŚĆ PRACY SERCA
Noworodki
Noworodki
120-160
120-160
6 mc. - 1 roku
6 mc. - 1 roku
120-140
120-140
2 - 4 lat
2 - 4 lat
100-110
100-110
5 - 8 lat
5 - 8 lat
90-100
90-100
> 8 lat
> 8 lat
80-100
80-100
Słaby, szybki puls z częstością >130 sugeruje
Słaby, szybki puls z częstością >130 sugeruje
wstrząs u wszystkich dzieci, poza noworodkami
wstrząs u wszystkich dzieci, poza noworodkami
21
21
PRAWIDŁOWE
PRAWIDŁOWE
WARTOŚCI
WARTOŚCI
CIŚNIENIA SKURCZOWEGO
CIŚNIENIA SKURCZOWEGO
KRWI
KRWI
Noworodek
Noworodek
>60
>60
6 mc. - 1 roku
6 mc. - 1 roku
70-80
70-80
2 - 4 lat
2 - 4 lat
80-90
80-90
5 - 8 lat
5 - 8 lat
90-100
90-100
8 - 12 lat
8 - 12 lat
100-110
100-110
>12 lat
>12 lat
100-120
100-120
22
22
POMIAR RR:
POMIAR RR:
-
stosuj odpowiedni mankiet manometru,
stosuj odpowiedni mankiet manometru,
tj. największy pasujący na ramię dziecka
tj. największy pasujący na ramię dziecka
-
przy utrudnionym pomiarze-
przy utrudnionym pomiarze-
ciśnienie
ciśnienie
palpacyjne
palpacyjne
23
23
OBLICZANIE PRAWIDŁOWEGO
OBLICZANIE PRAWIDŁOWEGO
CIŚNIENIA SKURCZOWEGO
CIŚNIENIA SKURCZOWEGO
80 + (wiek w latach x 2)
80 + (wiek w latach x 2)
Skurczowe
Skurczowe
R
R
R <80 u dzieci
R <80 u dzieci
i < 70 u niemowlaków
i < 70 u niemowlaków
sugeruje wstrząs
sugeruje wstrząs
24
24
Ocena powrotu włośniczkowego
Ocena powrotu włośniczkowego
Ucisk płytki paznokcia, całej stopy, skóry
Ucisk płytki paznokcia, całej stopy, skóry
ponad mostkiem przez
ponad mostkiem przez
????
????
sekundy, i
sekundy, i
powrót krwi w czasie krótszym niż
powrót krwi w czasie krótszym niż
????
????
sekundy.
sekundy.
Wydłużenie tego czasu świadczy o
Wydłużenie tego czasu świadczy o
obkurczeniu naczyń obwodowych
obkurczeniu naczyń obwodowych
( centralizacja krążenia) co jest oznaką
( centralizacja krążenia) co jest oznaką
wstrząsu.
wstrząsu.
25
25
OCENA KRĄŻENIA
OCENA KRĄŻENIA
Dość trudna u dzieci ze względu na:
Dość trudna u dzieci ze względu na:
-
problemy ze znalezieniem tętna- <1rż i >
problemy ze znalezieniem tętna- <1rż i >
1rż powinniśmy szukać na tętnicy
1rż powinniśmy szukać na tętnicy
????
????
-
niejednoznaczne parametry krążeniowe:
niejednoznaczne parametry krążeniowe:
tachykardia może być wynikiem strachu
tachykardia może być wynikiem strachu
lub gorączki; skóra marmurkowa może być
lub gorączki; skóra marmurkowa może być
fizjologiczna u dzieci < 6m.ż.
fizjologiczna u dzieci < 6m.ż.
=> Dlatego bacznie obserwuj i notuj
=> Dlatego bacznie obserwuj i notuj
przedłużające się odchylenia od normy!!
przedłużające się odchylenia od normy!!
26
26
POSTĘPOWANIE WE WSTRZĄSIE
POSTĘPOWANIE WE WSTRZĄSIE
Utrzymanie drożności dróg oddechowych,
Utrzymanie drożności dróg oddechowych,
wraz ze stabilizacją kręgosłupa szyjnego
wraz ze stabilizacją kręgosłupa szyjnego
Tlen - duży przepływ
Tlen - duży przepływ
Zatamowanie krwotoków
Zatamowanie krwotoków
Dostęp dożylny/doszpikowy i podanie płynów
Dostęp dożylny/doszpikowy i podanie płynów
–
20ml/kg m.c. bolus 0,9%NaCl
20ml/kg m.c. bolus 0,9%NaCl
Szybki transport
Szybki transport
27
27
ZAAWANSOWANE ZABIEGI
ZAAWANSOWANE ZABIEGI
Intubacja i dostęp dożylny są często
Intubacja i dostęp dożylny są często
bardzo trudne do wykonania na miejscu
bardzo trudne do wykonania na miejscu
zdarzenia
zdarzenia
Jeżeli to możliwe, opóźnij stosowanie
Jeżeli to możliwe, opóźnij stosowanie
zaawansowanych zabiegów, aż do
zaawansowanych zabiegów, aż do
momentu dotarcia do Izby Przyjęć
momentu dotarcia do Izby Przyjęć
28
28
URAZY GŁOWY
URAZY GŁOWY
Utrzymanie drożności dróg
Utrzymanie drożności dróg
oddechowych wraz ze stabilizacją
oddechowych wraz ze stabilizacją
kręgosłupa szyjnego
kręgosłupa szyjnego
Tlen - duży przepływ
Tlen - duży przepływ
Utrzymanie ciśnienia krwi
Utrzymanie ciśnienia krwi
Zapobieganie aspiracji
Zapobieganie aspiracji
Kontrola i zanotowanie GCS
Kontrola i zanotowanie GCS
Najczęstsza przyczyna
pourazowej śmierci dzieci
29
29
URAZY KLATKI PIERSIOWEJ
URAZY KLATKI PIERSIOWEJ
Złamania żeber i wiotka klatka piersiowa
Złamania żeber i wiotka klatka piersiowa
Odma opłucnowa i stłuczenie płuca
Odma opłucnowa i stłuczenie płuca
występują wspólnie
występują wspólnie
Objawy niewydolności oddechowej
Objawy niewydolności oddechowej
–
Tachypnöe (częstość >40)
Tachypnöe (częstość >40)
–
Chrząkanie
Chrząkanie
–
Zaciąganie skrzydełek nosa
Zaciąganie skrzydełek nosa
–
Zaciąganie przestrzeni międzyżebrowych
Zaciąganie przestrzeni międzyżebrowych
30
30
URAZY BRZUCHA
URAZY BRZUCHA
Tępe urazy brzucha
Tępe urazy brzucha
–
Druga przyczyna pourazowej
Druga przyczyna pourazowej
śmierci dzieci; powodem
śmierci dzieci; powodem
uszkodzenie śledziony
uszkodzenie śledziony
/
/
wątroby
wątroby
–
Bądź przygotowany do leczenia
Bądź przygotowany do leczenia
wstrząsu
wstrząsu
31
31
URAZY KRĘGOSŁUPA
URAZY KRĘGOSŁUPA
Rzadko występują przed okresem
Rzadko występują przed okresem
młodzieńczym, ale katastrofalne w skutkach
młodzieńczym, ale katastrofalne w skutkach
jeżeli do nich dojdzie
jeżeli do nich dojdzie
Takie same zasady unieruchamiania, jak dla
Takie same zasady unieruchamiania, jak dla
dorosłych
dorosłych
Używaj podkładek pod barki, aby utrzymać
Używaj podkładek pod barki, aby utrzymać
szyję w pozycji neutralnej
szyję w pozycji neutralnej
Kołnierz ortopedyczny nie jest konieczny jeśli
Kołnierz ortopedyczny nie jest konieczny jeśli
głowa jest
głowa jest
prawidłowo unieruchomiona
prawidłowo unieruchomiona
32
32
FOTELIKI SAMOCHODOWE
FOTELIKI SAMOCHODOWE
Dziecko bez widocznych
Dziecko bez widocznych
obrażeń, może być
obrażeń, może być
unieruchamiane i
unieruchamiane i
transportowane w foteliku
transportowane w foteliku
Dziecko z obrażeniami
Dziecko z obrażeniami
powinno być z niego
powinno być z niego
wyciągnięte, ustabilizowane
wyciągnięte, ustabilizowane
i transportowane
i transportowane
na desce ortopedycznej
na desce ortopedycznej
33
33
PROFILAKTYKA
PROFILAKTYKA
EDUKACJA RODZICÓW I DZIECI
EDUKACJA RODZICÓW I DZIECI
–
Używania fotelików w samochodach
Używania fotelików w samochodach
–
Zapinani
Zapinani
e
e
pasów
pasów
–
Bezpieczne
Bezpieczne
przebywania nad wodą
przebywania nad wodą
–
Bezpieczeństw
Bezpieczeństw
o
o
p/pożarowe
p/pożarowe
–
Używania kasków
Używania kasków
–
Zasady korzystania z poduszek
Zasady korzystania z poduszek
powietrznych
powietrznych
34
34
PODSUMOWANIE
PODSUMOWANIE
Przewidywać problemy specyficzne dla
Przewidywać problemy specyficzne dla
dzieci
dzieci
Starać się nie oddzielać dzieci od rodziców
Starać się nie oddzielać dzieci od rodziców
Znać (lub mieć dostępne) prawidłowe
Znać (lub mieć dostępne) prawidłowe
parametry dla dzieci
parametry dla dzieci
Dysponować właściwym sprzętem
Dysponować właściwym sprzętem
Wcześnie powiadomić szpital
Wcześnie powiadomić szpital