VII. PRODUKTYWNOŚĆ

Produktywność

jest to stosunek wielkości

produkcji wytworzonej i sprzedanej w rozpatrywanym
okresie do ilości wykorzystanych lub zużytych zasobów
wejściowych.

Oznacza to, że produktywność może być interpretowana
jako efektywność wykorzystania zasobów wejściowych
systemu: energii, materiałów, pracy ludzkiej, kapitału,
informacji, powierzchni, czasu - w produkcji dóbr i usług,
stanowiących jego wyjście.

Produktywność całkowita (ogólna)

- jest to

stosunek całkowitej ilości produkcji do łącznej ilości
zasobów zużytych lub wykorzystywanych do jej
wytworzenia.

Produktywność cząstkowa

- jest to stosunek

całkowitej ilości produkcji (lub ilości produktów
poszczególnych rodzajów) do ilości poszczególnych
rodzajów zasobów zużytych lub wykorzystywanych do ich
wytworzenia. Można więc mówić o produktywności
kapitału, pracy ludzkiej, materiałów, energii, itp.

W zależności od stopnia agregacji za

system

produkcyjny

można uważać całe przedsiębiorstwo,

poszczególne wydziały, oddziały, gniazda, a w skrajnym
przypadku pojedyncze stanowiska pracy. Bez względu na
stopień złożoności systemu czy podsystemu produkcyjnego
zawsze można go scharakteryzować poprzez jego:

• zbiór zasobów wejściowych;
• procesy transformacji;
• zbór produktów,

i można określić jego produktywność. Należy przy tym
pamiętać, że każdy produkt musi mieć odbiorcę
zewnętrznego lub wewnętrznego. Wyjścia jednego
systemu (podsystemu) mogą być jednocześnie wejściami
innego systemu (podsystemu).

PRODUKCJ A

Produktywność pracy

=

PRACA

PRODUKCJ A

Produktywność kapitału =

KAPITAŁ

PRODUKCJ A

Produktywność

materiałów

=

MATERIAŁY

PRODUKCJ A

Produktywność energii

=

ENERGIA

PRODUKCJ A

Produktywność

całkowita

=

ŁĄCZNE ZASOBY

WEJŚCIOWE

Po co mierzyć produktywność?

Stan

istniejąc

y

Jak jest?

Porównani

e

Jak wypadamy

w porównaniu

z innymi?

Trend

Jakie są trendy

w porównaniu

do poprzednich

okresów?

Skutki

Jakie są skutki

wprowadzonyc

h usprawnień?

Stopień

osiągnięci

a celu

W jakim

stopniu

osiągamy cel?

Stan

pożądan

y

Jak powinno

być?

Program
poprawy

produktywno

ści

Cele

strategiczne

System

Powinien być

Skuteczn

y

i

Sprawny

oraz jego
procesy
powinny
gwarantować
odpowiednią

Jakość

również

Produktywny

Innowacyjność

Jakość warunków

pracy

Rentowność

SUKCES

SYSTEMU

powinien zapewniać

Sukces i perspektywy rozwoju

organizacji w krótkim i długim okresie

czasu

1. System

dostarcza produkty

o odpowiedniej

jakości,

wytwarzane w

odpowiedni sposób

i przy odpowiednim

wykorzystaniu

zasobów.

2. Stosunek ilości

produktów do ilości

zasobów

wejściowych

zużytych do ich

wytworzenia jest

satysfakcjonujący i

konkurencyjny.

3. Organizacja i

zarządzanie

procesem

gwarantuje dobre

warunki pracy o

motywuje do

innowacyjności

(perspektywy

rozwoju).

4. Stosunek

uzyskanych

przychodów do

kosztów produkcji

jest konkurencyjny.

H

O

R

Y

Z

O

N

T

Krótki i długi

Krótki

Długi

Krótki i długi

Trzy fazy poprawy

produktywności

M

OŻLIWOŚCI PRODUKCYJ NE PRZEDSIĘBIORSTWA

(Co jest faktycznie możliwe?)

3

2

1

Gdzie jesteśmy obecnie,

działając przy aktualnych

zasobach, rynkach i

ograniczeniach?

O ile lepsi możemy być,

nawet przy obecnych

rynkach, ale lepiej

wykorzystując wszystkie

zasoby?

Gdzie powinniśmy się

znaleźć, czyniąc radykalne

zmiany w odniesieniu do

rynków zbytu, produktów,

procesów i sposobu

wykorzystania wszystkich

zasobów?

Diagnoza obecnej sytuacji i usprawnienia realizowane

z wykorzystaniem znanych metod i technik

Poszukiwanie nowych

rozwiązań

T

RZY FAZY POPRAWY PRODUKTYWNOŚCI

Techniczna koncepcja

produktywności

PROCESY

t= 1, 2, ...,
T

Wyjści
a

r= 1, 2, ...,
R

Wejści
a

Produktywność

Wyroby

Usługi

I

r

Q

O

t

Q











R

r

I

r

T

t

O

t

Q

Q

P

1

1

Praca

Kapitał

Materiały

Energia

Informacje

Podstawowa koncepcja pomiaru produktywności

Środowisk
o

Środowisk
o

Z

a

o

p

a

tr

ze

n

i

e

Zmienne
wejściowe

Procesy

transformac

ji

Zmienne
wyjściowe

D

y

st

ry

b

u

cj

a

I

i

Q

I

i

P

O

i

Q

O

i

P

ORGANIZACJA (SYSTEM

PRODUKCYJNY)

„czarna skrzynka”

Produktywnoś

ć

Pośrednie

mierniki

produktywnoś

ci

Statyczne mierniki produktywności

(stan)

Dynamiczne mierniki produktywności

(trend)

Mierniki wyjść

Mierniki wejść

Mierniki wyjść

(tk)

Mierniki wejść

(tk)

Mierniki wyjść

(tj)

Mierniki wejść

(tj)

cząstkow

e

(PFPMM)

wieloczynniko

we

(MFPMM)

kompleksow

e

(TFPMM)

cząstkow

e

(PFPMM)

wieloczynniko

we

(MFPMM)

kompleksow

e

(TFPMM)

OCENA I ANALIZA

PRODUKTYWNOŚCI

S

kł

a

d

n

ik

i

sy

st

e

m

u

p

o

m

ia

ru

p

ro

d

u

k

ty

w

n

o

śc

i