TECHNIK BHP

TECHNIK BHP

Najważniejsze działy prawa

Najważniejsze działy prawa

pracy

pracy

II

II

Czas pracy

Czas pracy



Konwencja nr 90 dotycząca pracy

Konwencja nr 90 dotycząca pracy

młodocianych w przemyśle –

młodocianych w przemyśle –

ratyfikowana przez Polskę 26

ratyfikowana przez Polskę 26

czerwca 1968 r. (Dz. U. z 1968 r. Nr

czerwca 1968 r. (Dz. U. z 1968 r. Nr

37, poz. 259) – konwencja ta

37, poz. 259) – konwencja ta

przewiduje zakaz zatrudniania

przewiduje zakaz zatrudniania

pracowników młodocianych w porze

pracowników młodocianych w porze

nocnej.

nocnej.

Czas pracy

Czas pracy



Dyrektywa 93/104/WE Rady z 23 listopada 1993 r. w sprawie

Dyrektywa 93/104/WE Rady z 23 listopada 1993 r. w sprawie

niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz. Urz. UE L

niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz. Urz. UE L

1993.307.1).

1993.307.1).



Dyrektywa 93/104/WE została znowelizowana dyrektywą

Dyrektywa 93/104/WE została znowelizowana dyrektywą

Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/34 z 22 czerwca 2000 r.

Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/34 z 22 czerwca 2000 r.

zmieniającą dyrektywę 93/104/WE w sprawie niektórych

zmieniającą dyrektywę 93/104/WE w sprawie niektórych

aspektów organizacji czasu pracy i regulującą obszary wyłączone

aspektów organizacji czasu pracy i regulującą obszary wyłączone

z zakresu działania dyrektywy 93/104/WE.

z zakresu działania dyrektywy 93/104/WE.

Dyrektywa 93/104/WE nie miała zastosowania do pracowników

Dyrektywa 93/104/WE nie miała zastosowania do pracowników

transportu powietrznego, kolejowego, drogowego, rybołówstwa

transportu powietrznego, kolejowego, drogowego, rybołówstwa

morskiego, rzecznego i na jeziorach, innej działalności

morskiego, rzecznego i na jeziorach, innej działalności

prowadzonej na morzach oraz do działalności kształcącej lekarzy.

prowadzonej na morzach oraz do działalności kształcącej lekarzy.



Aktualnie obowiązującym unijnym aktem prawnym w zakresie

Aktualnie obowiązującym unijnym aktem prawnym w zakresie

czasu pracy jest dyrektywa 2003/88/WE Parlamentu

czasu pracy jest dyrektywa 2003/88/WE Parlamentu

Europejskiego i Rady z 4 listopada 2003 r. dotycząca niektórych

Europejskiego i Rady z 4 listopada 2003 r. dotycząca niektórych

aspektów organizacji czasu pracy. Dyrektywa weszła w życie z

aspektów organizacji czasu pracy. Dyrektywa weszła w życie z

dniem 2 sierpnia 2004 r., uchylając dyrektywę 93/104/WE z 23

dniem 2 sierpnia 2004 r., uchylając dyrektywę 93/104/WE z 23

listopada 1993 r.

listopada 1993 r.

Czas pracy

Czas pracy



Dyrektywa określa:

Dyrektywa określa:



minimalne okresy dziennego i

minimalne okresy dziennego i

tygodniowego wypoczynku;

tygodniowego wypoczynku;



maksymalny tygodniowy wymiar czasu

maksymalny tygodniowy wymiar czasu

pracy;

pracy;



przerwy w pracy;

przerwy w pracy;



prace w systemie zmianowym oraz

prace w systemie zmianowym oraz



minimalny okres urlopu

minimalny okres urlopu

wypoczynkowego.

wypoczynkowego.

Czas pracy

Czas pracy



Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje

Czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje

w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w

w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w

innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy

innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy

(art. 128 K.p.).

(art. 128 K.p.).



Pracownik świadczy pracę, jeżeli pozostaje do

Pracownik świadczy pracę, jeżeli pozostaje do

dyspozycji pracodawcy w czasie pracy i przestrzega

dyspozycji pracodawcy w czasie pracy i przestrzega

porządku pracy.

porządku pracy.



Pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy

Pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy

zarówno wtedy, gdy świadczy pracę pod bezpośrednim

zarówno wtedy, gdy świadczy pracę pod bezpośrednim

nadzorem pracodawcy lub przełożonych pracownika,

nadzorem pracodawcy lub przełożonych pracownika,

jak też, gdy np. wskutek nieobecności pracodawcy, czy

jak też, gdy np. wskutek nieobecności pracodawcy, czy

jego przedstawicieli, wykonuje pracę bez

jego przedstawicieli, wykonuje pracę bez

bezpośredniego wpływu na przebieg procesu pracy ze

bezpośredniego wpływu na przebieg procesu pracy ze

strony pracodawcy lub jego przełożonych.

strony pracodawcy lub jego przełożonych.

Czas pracy

Czas pracy



Podstawową przesłanką

Podstawową przesłanką

pozostawania do dyspozycji

pozostawania do dyspozycji

pracodawcy jest gotowość

pracodawcy jest gotowość

pracownika do pełnienia pracy.

pracownika do pełnienia pracy.

Czas pracy

Czas pracy



Stawienie się do dyspozycji pracodawcy w

Stawienie się do dyspozycji pracodawcy w

umówionym czasie z zamiarem wykonywania

umówionym czasie z zamiarem wykonywania

pracy oraz w stanie umożliwiającym jej

pracy oraz w stanie umożliwiającym jej

wykonanie w miejscu do tego wyznaczonym

wykonanie w miejscu do tego wyznaczonym

stanowi początek gotowości do pracy, a tym

stanowi początek gotowości do pracy, a tym

samym naliczania godzin zaliczanych do

samym naliczania godzin zaliczanych do

czasu pracy.

czasu pracy.



Fizyczna obecność pracownika w miejscu

Fizyczna obecność pracownika w miejscu

pracy nie jest tożsama z gotowością do pracy.

pracy nie jest tożsama z gotowością do pracy.

Czas pracy

Czas pracy

Ilekroć w przepisach działu jest mowa o:

Ilekroć w przepisach działu jest mowa o:

1) pracy zmianowej - należy przez to rozumieć wykonywanie

1) pracy zmianowej - należy przez to rozumieć wykonywanie

pracy

pracy

według ustalonego rozkładu czasu pracy przewidującego

według ustalonego rozkładu czasu pracy przewidującego

zmianę pory wykonywania pracy przez poszczególnych

zmianę pory wykonywania pracy przez poszczególnych

pracowników po upływie określonej liczby godzin, dni lub

pracowników po upływie określonej liczby godzin, dni lub

tygodni,

tygodni,

2) pracownikach zarządzających w imieniu pracodawcy

2) pracownikach zarządzających w imieniu pracodawcy

zakładem

zakładem

pracy - należy przez to rozumieć pracowników kierujących

pracy - należy przez to rozumieć pracowników kierujących

jednoosobowo zakładem pracy i ich zastępców lub

jednoosobowo zakładem pracy i ich zastępców lub

pracowników

pracowników

wchodzących w skład kolegialnego organu zarządzającego

wchodzących w skład kolegialnego organu zarządzającego

zakładem pracy oraz głównych księgowych.

zakładem pracy oraz głównych księgowych.

Czas pracy

Czas pracy



Do celów rozliczania czasu pracy pracownika:

Do celów rozliczania czasu pracy pracownika:

1) przez dobę - należy rozumieć 24 kolejne

1) przez dobę - należy rozumieć 24 kolejne

godziny, poczynając od

godziny, poczynając od

godziny, w której pracownik rozpoczyna

godziny, w której pracownik rozpoczyna

pracę zgodnie z

pracę zgodnie z

obowiązującym go rozkładem czasu

obowiązującym go rozkładem czasu

pracy,

pracy,

2) przez tydzień - należy rozumieć 7 kolejnych

2) przez tydzień - należy rozumieć 7 kolejnych

dni kalendarzowych,

dni kalendarzowych,

poczynając od pierwszego dnia okresu

poczynając od pierwszego dnia okresu

rozliczeniowego.

rozliczeniowego.

Czas pracy

Czas pracy



Okresem odpoczynku jest każdy okres, który nie jest

Okresem odpoczynku jest każdy okres, który nie jest

czasem pracy.

czasem pracy.



Wymiar czasu pracy należy rozumieć jako obowiązujący

Wymiar czasu pracy należy rozumieć jako obowiązujący

pracownika czas pracy, który pracodawca może mu

pracownika czas pracy, który pracodawca może mu

zaplanować w celu zapewnienia zwykłych, przewidywalnych

zaplanować w celu zapewnienia zwykłych, przewidywalnych

potrzeb zakładu pracy.

potrzeb zakładu pracy.



Długość czasu pracy – obowiązująca pracownika – ustalana

Długość czasu pracy – obowiązująca pracownika – ustalana

jest dla różnych przedziałów czasowych. Biorąc pod uwagę

jest dla różnych przedziałów czasowych. Biorąc pod uwagę

okres, dla którego ustalany jest wymiar czasu pracy,

okres, dla którego ustalany jest wymiar czasu pracy,

wyróżnia się dobowy, przeciętny tygodniowy oraz wymiar

wyróżnia się dobowy, przeciętny tygodniowy oraz wymiar

czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Dobowy

czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Dobowy

wymiar czasu pracy ustalony jest dla doby pracowniczej.

wymiar czasu pracy ustalony jest dla doby pracowniczej.

Przeciętny tygodniowy wymiar czasu pracy rozliczany jest w

Przeciętny tygodniowy wymiar czasu pracy rozliczany jest w

obrębie okresu rozliczeniowego.

obrębie okresu rozliczeniowego.

Czas pracy

Czas pracy



Nominalny czas pracy to maksymalna liczba

Nominalny czas pracy to maksymalna liczba

godzin, którą pracownik może przepracować

godzin, którą pracownik może przepracować

w skali miesiąca, okresu rozliczeniowego czy

w skali miesiąca, okresu rozliczeniowego czy

roku – bez godzin nadliczbowych.

roku – bez godzin nadliczbowych.



Nominalny czas pracy może być ustalony

Nominalny czas pracy może być ustalony

zarówno dla grupy pracowników, jak i dla

zarówno dla grupy pracowników, jak i dla

pojedynczego pracownika.

pojedynczego pracownika.



Pomiędzy poszczególnymi okresami

Pomiędzy poszczególnymi okresami

rozliczeniowymi mogą wystąpić różnice w

rozliczeniowymi mogą wystąpić różnice w

nominalnym czasie pracy, ze względu na

nominalnym czasie pracy, ze względu na

nierównomierny rozkład dni świątecznych w

nierównomierny rozkład dni świątecznych w

ciągu roku kalendarzowego.

ciągu roku kalendarzowego.

Czas pracy

Czas pracy



Normą czasu prac jest przyjęta granica,

Normą czasu prac jest przyjęta granica,

maksimum czasu pozostawania pracownika do

maksimum czasu pozostawania pracownika do

dyspozycji pracodawcy w obrębie doby

dyspozycji pracodawcy w obrębie doby

pracowniczej i tygodnia pracy.

pracowniczej i tygodnia pracy.



Pojecie normy czasu pracy odnosi się do 3

Pojecie normy czasu pracy odnosi się do 3

rodzajów norm:

rodzajów norm:

1)

1)

do norm obowiązujących w podstawowym czasie

do norm obowiązujących w podstawowym czasie

pracy określonych w art. 129

pracy określonych w art. 129

§

§

1 K.p.;

1 K.p.;

2)

2)

do norm przedłużonych, obowiązujących w

do norm przedłużonych, obowiązujących w

systemach czasu pracy, określonych w art. 135-

systemach czasu pracy, określonych w art. 135-

138, 143 i 144, do których odsyła art. 129

138, 143 i 144, do których odsyła art. 129

§

§

1

1

K.p.;

K.p.;

3)

3)

do innych skróconych norm czasu pracy, które

do innych skróconych norm czasu pracy, które

wyraźnie przewiduje art. 145

wyraźnie przewiduje art. 145

§

§

1 K.p.

1 K.p.

Czas pracy

Czas pracy

We wszystkich kodeksowych systemach czasu

We wszystkich kodeksowych systemach czasu

pracy, z wyjątkiem czasu pracy w ruchu ciągłym

pracy, z wyjątkiem czasu pracy w ruchu ciągłym

oraz przy pracach, które nie mogą być

oraz przy pracach, które nie mogą być

wstrzymane ze względu na konieczność ciągłego

wstrzymane ze względu na konieczność ciągłego

zaspokajania potrzeb ludności, przeciętna

zaspokajania potrzeb ludności, przeciętna

tygodniowa norma czasu pracy wynosi 40 godzin.

tygodniowa norma czasu pracy wynosi 40 godzin.

Ponadto we wszystkich systemach czasu pracy

Ponadto we wszystkich systemach czasu pracy

obowiązuje łączna, 48-godzinna tygodniowa

obowiązuje łączna, 48-godzinna tygodniowa

norma czasu pracy.

norma czasu pracy.

Norma ta jest normą przeciętną dla danego

Norma ta jest normą przeciętną dla danego

okresu rozliczeniowego i liczona jest łącznie z

okresu rozliczeniowego i liczona jest łącznie z

godzinami nadliczbowymi (art. 131

godzinami nadliczbowymi (art. 131

§

§

1 K.p.).

1 K.p.).

Czas pracy

Czas pracy



Łączna tygodniowa norma czasu

Łączna tygodniowa norma czasu

pracy nie dotyczy pracowników

pracy nie dotyczy pracowników

zarządzających w imieniu

zarządzających w imieniu

pracodawcy zakładem pracy.

pracodawcy zakładem pracy.

Czas pracy

Czas pracy

Z dniem 1 maja 2001 r. wprowadzona została

Z dniem 1 maja 2001 r. wprowadzona została

nowa norma czasu pracy – norma 5-dniowego

nowa norma czasu pracy – norma 5-dniowego

tygodnia pracy.

tygodnia pracy.

Norma ta odnosi się do wszystkich systemów

Norma ta odnosi się do wszystkich systemów

czasu pracy, a więc dotyczy ona także

czasu pracy, a więc dotyczy ona także

pracowników, których czas pracy określony

pracowników, których czas pracy określony

został wymiarem ich zadań, pracowników,

został wymiarem ich zadań, pracowników,

których obowiązują skrócone normy czasu

których obowiązują skrócone normy czasu

pracy oraz pracowników zarządzających

pracy oraz pracowników zarządzających

zakładem pracy w imieniu pracodawcy i

zakładem pracy w imieniu pracodawcy i

kierowników wyodrębnionych komórek

kierowników wyodrębnionych komórek

organizacyjnych.

organizacyjnych.

Czas pracy

Czas pracy

Norma pięciodniowego tygodnia pracy jest

Norma pięciodniowego tygodnia pracy jest

normą przeciętną dla danego okresu

normą przeciętną dla danego okresu

rozliczeniowego.

rozliczeniowego.

Oznacza to, że niektóre tygodnie mogą być

Oznacza to, że niektóre tygodnie mogą być

sześciodniowe, a niektóre 4-dniowe, tak

sześciodniowe, a niektóre 4-dniowe, tak

aby w przyjętym okresie rozliczeniowym

aby w przyjętym okresie rozliczeniowym

pracownik pracował przeciętnie pięć dni w

pracownik pracował przeciętnie pięć dni w

tygodniu.

tygodniu.

Drugim, poza niedzielą, dniem wolnym od

Drugim, poza niedzielą, dniem wolnym od

pracy w tygodniu może być dowolny dzień,

pracy w tygodniu może być dowolny dzień,

np. poniedziałek czy czwartek.

np. poniedziałek czy czwartek.

Czas pracy

Czas pracy

Doba pracownicza obejmuje kolejne

Doba pracownicza obejmuje kolejne

24 godziny, ale nie muszą one

24 godziny, ale nie muszą one

pokrywać się z dobą atmosferyczną i

pokrywać się z dobą atmosferyczną i

mogą przypadać na godziny różnych

mogą przypadać na godziny różnych

dni kalendarzowych.

dni kalendarzowych.

Doba pracownicza oznacza kolejne 24

Doba pracownicza oznacza kolejne 24

godziny, z których 8 przypada na porę

godziny, z których 8 przypada na porę

nocną, a 16 na porę dzienną, w ciągu

nocną, a 16 na porę dzienną, w ciągu

których rozliczana jest dobowa norma

których rozliczana jest dobowa norma

czasu pracy.

czasu pracy.

Czas pracy

Czas pracy



Doba pracownicza jest ruchoma, a godziny ją

Doba pracownicza jest ruchoma, a godziny ją

wyznaczające mogą być zindywidualizowane dla

wyznaczające mogą być zindywidualizowane dla

poszczególnych pracowników.

poszczególnych pracowników.



Od 1 stycznia 2004 r. każdemu pracownikowi

Od 1 stycznia 2004 r. każdemu pracownikowi

przysługuje ponadto w każdej dobie prawo do co

przysługuje ponadto w każdej dobie prawo do co

najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku (i

najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku (i

35 nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego).

35 nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego).

Nie dotyczy to pracowników zarządzających w

Nie dotyczy to pracowników zarządzających w

imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz

imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz

pracowników, którzy wykonywali pracę w związku

pracowników, którzy wykonywali pracę w związku

z koniecznością prowadzenia akcji ratowniczej w

z koniecznością prowadzenia akcji ratowniczej w

celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony

celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony

mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.

mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.

Czas pracy

Czas pracy

Doba niedzielna i świąteczna zostały

Doba niedzielna i świąteczna zostały

wyraźnie sprecyzowane w kodeksie pracy.

wyraźnie sprecyzowane w kodeksie pracy.

Doba niedzielna lub świąteczna obejmuje 24

Doba niedzielna lub świąteczna obejmuje 24

kolejne godziny między godziną 6.00

kolejne godziny między godziną 6.00

kalendarzowej niedzieli lub dnia

kalendarzowej niedzieli lub dnia

świątecznego a godziną 6.00 następnego

świątecznego a godziną 6.00 następnego

dnia kalendarzowego, chyba że u danego

dnia kalendarzowego, chyba że u danego

pracodawcy została ustalona inna godzina.

pracodawcy została ustalona inna godzina.

Jeśli więc pracodawca w danym zakładzie

Jeśli więc pracodawca w danym zakładzie

nie sprecyzował innych granic czasowych

nie sprecyzował innych granic czasowych

niedzieli, to godziny pracy od 8.00 do 12.00

niedzieli, to godziny pracy od 8.00 do 12.00

w poniedziałek będą rozliczane w ramach

w poniedziałek będą rozliczane w ramach

doby poniedziałkowej.

doby poniedziałkowej.

Czas pracy

Czas pracy

Okres rozliczeniowy to okres, dla którego

Okres rozliczeniowy to okres, dla którego

dokonuje się ustalenia, czy planowany

dokonuje się ustalenia, czy planowany

czas pracy pracownika mieści się w

czas pracy pracownika mieści się w

granicach obowiązujących pracownika

granicach obowiązujących pracownika

norm czasu pracy w przyjętym systemie

norm czasu pracy w przyjętym systemie

czasu pracy oraz czy nie zostanie

czasu pracy oraz czy nie zostanie

przekroczona przeciętnie pięciodniowa

przekroczona przeciętnie pięciodniowa

norma czasu pracy, a także okres, po

norma czasu pracy, a także okres, po

upływie którego dokonuje się rozliczenia

upływie którego dokonuje się rozliczenia

czasu pracy tego pracownika.

czasu pracy tego pracownika.

Czas pracy

Czas pracy

Porównanie obowiązujących systemów czasu pracy

Porównanie obowiązujących systemów czasu pracy

System czasu

System czasu

pracy

pracy

Norma

Norma

dobowa

dobowa

Norma

Norma

tygod

tygod

niowa

niowa

Okres

Okres

rozliczenio

rozliczenio

wy

wy

Podstawowy

Podstawowy

do 8 h

do 8 h

do 40 h

do 40 h

4 m-ce, wyjatki:

4 m-ce, wyjatki:

do 6 i 12 m-

do 6 i 12 m-

cy

cy

Równoważny

Równoważny

(typowy)

(typowy)

do 12 h

do 12 h

do 40 h

do 40 h

1 m-c, wyjątki:

1 m-c, wyjątki:

do 3 i 4 m-cy

do 3 i 4 m-cy

Równoważny (przy

Równoważny (przy

dozorze

dozorze

urządzeń)

urządzeń)

do 16 h

do 16 h

do 40 h

do 40 h

1 m-c

1 m-c

Równoważny

Równoważny

(pilnowanie

(pilnowanie

mienia lub

mienia lub

ochrona osób)

ochrona osób)

do 24 h

do 24 h

do 40 h

do 40 h

1 m-c, wyjątki:

1 m-c, wyjątki:

do 3 i 4 m-cy

do 3 i 4 m-cy

Czas pracy

Czas pracy

Równoważny (ruch

Równoważny (ruch

ciągły)

ciągły)

do 8 h,

do 8 h,

jednego

jednego

dnia w

dnia w

niektórych

niektórych

tygodniac

tygodniac

h do 12 h

h do 12 h

do 43 h

do 43 h

4 tygodnie

4 tygodnie

Przerywany

Przerywany

do 8 h (jedna

do 8 h (jedna

przerwa

przerwa

nie

nie

dłuższa

dłuższa

niż 5 h)

niż 5 h)

do 40 h

do 40 h

do 4 m-cy

do 4 m-cy

Skrócony czas

Skrócony czas

pracy

pracy

poniżej 8 h

poniżej 8 h

poniżej

poniżej

40 h

40 h

 

 

Skrócony tydzień

Skrócony tydzień

pracy

pracy

do 12 h

do 12 h

do 40 h

do 40 h

1 m-c

1 m-c

Praca weekendowa

Praca weekendowa

do 12 h

do 12 h

do 40 h

do 40 h

1 m-c

1 m-c

Zadaniowy

Zadaniowy

do 8 h

do 8 h

do 40 h

do 40 h

4 m-ce

4 m-ce

Przykład

Przykład

Obliczanie i wymiar czasu pracy w 2007 r. w 1-

Obliczanie i wymiar czasu pracy w 2007 r. w 1-

miesięcznym okresie rozliczeniowym

miesięcznym okresie rozliczeniowym

Miesią

Miesią

c

c

Liczba

Liczba

dni

dni

prac

prac

y

y

Liczba

Liczba

godz

godz

in

in

prac

prac

y

y

Obliczanie czasu pracy

Obliczanie czasu pracy

Styczeń

Styczeń

22

22

176

176

4 tygodnie x 40 h + 3 tzw. dni

4 tygodnie x 40 h + 3 tzw. dni

"wystające" (29,30 i 31

"wystające" (29,30 i 31

stycznia) - 1 dzień x 8 h (Nowy

stycznia) - 1 dzień x 8 h (Nowy

Rok - 1 stycznia) = 160 h + 24

Rok - 1 stycznia) = 160 h + 24

h - 8 h = 176 godzin

h - 8 h = 176 godzin

Styczeń 2007

Styczeń 2007

P

P

W

W

Ś

Ś

C

C

Pt

Pt

S

S

N

N

1

1

2

2

3

3

4

4

5

5

6

6

7

7

8

8

9

9

10

10

11

11

12

12

13

13

14

14

15

15

16

16

17

17

18

18

19

19

20

20

21

21

22

22

23

23

24

24

25

25

26

26

27

27

28

28

29

29

30

30

31

31

Czas pracy

Czas pracy

Miesięczny okres rozliczeniowy w roku 2008

Miesięczny okres rozliczeniowy w roku 2008

Styczeń

Styczeń

- 22 dni pracy - 176 godzin -

- 22 dni pracy - 176 godzin -

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

:

:

(40

(40

godzin x 4 tygodnie) plus 24 godziny (29.-31.1.) minus 8 godzin (1.1.)

godzin x 4 tygodnie) plus 24 godziny (29.-31.1.) minus 8 godzin (1.1.)

Luty

Luty

- 21 dni pracy - 168 godzin -

- 21 dni pracy - 168 godzin -

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

: (40 godzin x

: (40 godzin x

4 tygodnie) plus 8 godzin (29.2.)

4 tygodnie) plus 8 godzin (29.2.)

Marzec

Marzec

- 20 dni pracy - 160 godzin -

- 20 dni pracy - 160 godzin -

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

: (40 godzin

: (40 godzin

x 4 tygodnie) plus 8 godzin (31.3.) minus 8 godz. (24.3.)

x 4 tygodnie) plus 8 godzin (31.3.) minus 8 godz. (24.3.)

Kwiecień

Kwiecień

- 22 dni pracy - 176 godzin -

- 22 dni pracy - 176 godzin -

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

: (40

: (40

godzin x 4 tygodnie) plus 16 godzin (29.-30.4.)

godzin x 4 tygodnie) plus 16 godzin (29.-30.4.)

Maj

Maj

- 19 dni pracy - 152 godziny -

- 19 dni pracy - 152 godziny -

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

: (40 godzin x

: (40 godzin x

4 tygodnie) plus 16 godziny (29.-30.5.) minus 24 godziny (1.5., 3.5. i 22.5.)

4 tygodnie) plus 16 godziny (29.-30.5.) minus 24 godziny (1.5., 3.5. i 22.5.)

Czerwiec

Czerwiec

- 21 dni pracy - 168 godzin -

- 21 dni pracy - 168 godzin -

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

: (40

: (40

godzin x 4 tygodnie) plus 8 godzin (30.6.)

godzin x 4 tygodnie) plus 8 godzin (30.6.)

Lipiec

Lipiec

- 23 dni pracy - 184 godziny -

- 23 dni pracy - 184 godziny -

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

: (40 godzin

: (40 godzin

x 4 tygodnie) plus 24 godziny (29.-31.7.)

x 4 tygodnie) plus 24 godziny (29.-31.7.)

Sierpień

Sierpień

- 20 dni pracy - 160 godzin -

- 20 dni pracy - 160 godzin -

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

: (40

: (40

godzin x 4 tygodnie) plus 8 godzin (29.8.) minus 8 godzin (15.8.)

godzin x 4 tygodnie) plus 8 godzin (29.8.) minus 8 godzin (15.8.)

Wrzesień

Wrzesień

- 22 dni pracy - 176 godzin -

- 22 dni pracy - 176 godzin -

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

: (40

: (40

godzin x 4 tygodnie) plus 16 godzin (29.-30.9.)

godzin x 4 tygodnie) plus 16 godzin (29.-30.9.)

Październik

Październik

- 23 dni pracy - 184 godziny -

- 23 dni pracy - 184 godziny -

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

: (40

: (40

godzin x 4 tygodnie) plus 24 godziny (29.-31.10.)

godzin x 4 tygodnie) plus 24 godziny (29.-31.10.)

Listopad

Listopad

- 18 dni pracy - 144 godziny -

- 18 dni pracy - 144 godziny -

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

: (40

: (40

godzin x 4 tygodnie) minus 16 godzin (1.11. i 11.11.)

godzin x 4 tygodnie) minus 16 godzin (1.11. i 11.11.)

Grudzień

Grudzień

- 21 dni pracy - 168 godziny -

- 21 dni pracy - 168 godziny -

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

Wyliczenie wymiaru czasu pracy

: (40

: (40

godzin x 4 tygodnie) plus 24 godziny (29.-31.12.) minus 16 godzin (25.12. i 26.12.)

godzin x 4 tygodnie) plus 24 godziny (29.-31.12.) minus 16 godzin (25.12. i 26.12.)

Okresy odpoczynku

Okresy odpoczynku

pracownika

pracownika

Pracownikowi przysługuje odpoczynek

Pracownikowi przysługuje odpoczynek

dobowy, trwający co najmniej 11 godzin, lub

dobowy, trwający co najmniej 11 godzin, lub

odpowiednio równoważny okres odpoczynku

odpowiednio równoważny okres odpoczynku

w tych przypadkach, w których nie jest

w tych przypadkach, w których nie jest

możliwe zapewnienie pracownikowi

możliwe zapewnienie pracownikowi

regularnego odpoczynku w takim wymiarze

regularnego odpoczynku w takim wymiarze

w każdej dobie; chodzi tu o pracowników

w każdej dobie; chodzi tu o pracowników

zarządzających w imieniu pracodawcy

zarządzających w imieniu pracodawcy

zakładem pracy i przypadków konieczności

zakładem pracy i przypadków konieczności

prowadzenia akcji ratowniczej w celu

prowadzenia akcji ratowniczej w celu

ochrony życia lub zdrowia ludzkiego,

ochrony życia lub zdrowia ludzkiego,

ochrony mienia lub środowiska albo

ochrony mienia lub środowiska albo

usunięcia awarii.

usunięcia awarii.

Przykład

Przykład

Jeżeli pracownik świadczy pracę w

Jeżeli pracownik świadczy pracę w

poniedziałek przez 8 godzin od godziny

poniedziałek przez 8 godzin od godziny

8.00 do godz. 16.00 to w okresie doby

8.00 do godz. 16.00 to w okresie doby

pracowniczej trwającej od poniedziałku

pracowniczej trwającej od poniedziałku

od godz. 8.00 do wtorku do godz. 8.00,

od godz. 8.00 do wtorku do godz. 8.00,

pracownikowi można wydać polecenie

pracownikowi można wydać polecenie

pracy w godzinach nadliczbowych,

pracy w godzinach nadliczbowych,

uzasadnionych szczególnymi potrzebami

uzasadnionych szczególnymi potrzebami

pracodawcy w wymiarze 5 godz.

pracodawcy w wymiarze 5 godz.

(ponieważ: 24h – 8h pracy – 11h

(ponieważ: 24h – 8h pracy – 11h

odpoczynku, daje 5 „wolnych godzin”).

odpoczynku, daje 5 „wolnych godzin”).

Jeżeli ten pracownik, zgodnie z

Jeżeli ten pracownik, zgodnie z

poleceniem pracodawcy, będzie

poleceniem pracodawcy, będzie

świadczył pracę w poniedziałek od

świadczył pracę w poniedziałek od

8.00 do 21.00 (8h pracy + 5h

8.00 do 21.00 (8h pracy + 5h

nadgodzin), wówczas do pracy we

nadgodzin), wówczas do pracy we

wtorek będzie mógł się stawić

wtorek będzie mógł się stawić

najwcześniej o godz. 8.00.

najwcześniej o godz. 8.00.

Jeżeli pracownik pracuje w systemie

Jeżeli pracownik pracuje w systemie

czasu pracy dopuszczającym 12

czasu pracy dopuszczającym 12

godzin na dobę, wówczas w ciągu

godzin na dobę, wówczas w ciągu

takiej doby pracowniczej może

takiej doby pracowniczej może

przepracować dodatkowo 1 godzinę

przepracować dodatkowo 1 godzinę

jako godzinę nadliczbową uzasadnioną

jako godzinę nadliczbową uzasadnioną

szczególnymi potrzebami pracodawcy

szczególnymi potrzebami pracodawcy

(ponieważ 24h – 11h odpoczynku dob.

(ponieważ 24h – 11h odpoczynku dob.

– 12h pracy = 1 „wolną godzinę”).

– 12h pracy = 1 „wolną godzinę”).

Jeżeli pracownik pracuje w systemie

Jeżeli pracownik pracuje w systemie

równoważnego czasu pracy, gdzie

równoważnego czasu pracy, gdzie

dobowy wymiar czasu pracy może zostać

dobowy wymiar czasu pracy może zostać

przedłużony do 16 czy też 24 godzin,

przedłużony do 16 czy też 24 godzin,

wówczas jest oczywiste, że nie będzie on

wówczas jest oczywiste, że nie będzie on

miał możliwości skorzystania z prawa do

miał możliwości skorzystania z prawa do

11-godzinnego odpoczynku dobowego. W

11-godzinnego odpoczynku dobowego. W

takim przypadku pracownikowi

takim przypadku pracownikowi

przysługuje odpoczynek odpowiadający

przysługuje odpoczynek odpowiadający

co najmniej liczbie przepracowanych

co najmniej liczbie przepracowanych

godzin.

godzin.



Jeśli więc taki pracownik pracuje od godz. 7.00

Jeśli więc taki pracownik pracuje od godz. 7.00

do godz. 23.00 (czyli przez 16h), to w

do godz. 23.00 (czyli przez 16h), to w

godzinach od 23.00 do 15.00 następnego dnia

godzinach od 23.00 do 15.00 następnego dnia

ma prawo do nieprzerwanego odpoczynku.

ma prawo do nieprzerwanego odpoczynku.



Wprowadzenie przepisu regulującego

Wprowadzenie przepisu regulującego

minimalny dobowy odpoczynek, spowodowało

minimalny dobowy odpoczynek, spowodowało

rezygnację z ustawowego wyznaczenia

rezygnację z ustawowego wyznaczenia

dobowego limitu godzin nadliczbowych

dobowego limitu godzin nadliczbowych

przeznaczonych na pracę w okolicznościach

przeznaczonych na pracę w okolicznościach

szczególnych potrzeb pracodawcy. Regulacja

szczególnych potrzeb pracodawcy. Regulacja

ta jest wyznaczona pośrednio właśnie przez

ta jest wyznaczona pośrednio właśnie przez

okresy odpoczynku.

okresy odpoczynku.

Odpoczynek tygodniowy

Odpoczynek tygodniowy

„

„

Odpoczynek tygodniowy”,

Odpoczynek tygodniowy”,

przysługujący pracownikom w

przysługujący pracownikom w

każdym tygodniu, trwać powinien

każdym tygodniu, trwać powinien

nieprzerwanie co najmniej 35 godzin,

nieprzerwanie co najmniej 35 godzin,

obejmując co najmniej 11 godzin

obejmując co najmniej 11 godzin

nieprzerwanego odpoczynku

nieprzerwanego odpoczynku

dobowego. Dodatkowo powinien

dobowego. Dodatkowo powinien

obejmować niedzielę.

obejmować niedzielę.



Na potrzeby ustalenia odpoczynku tygodniowego,

Na potrzeby ustalenia odpoczynku tygodniowego,

przez tydzień należy rozumieć 7 kolejnych dni

przez tydzień należy rozumieć 7 kolejnych dni

kalendarzowych, z których pierwszy przypada na

kalendarzowych, z których pierwszy przypada na

pierwszy dzień okresu rozliczeniowego.

pierwszy dzień okresu rozliczeniowego.



W przypadkach, w których pracownikowi

W przypadkach, w których pracownikowi

przysługuje równoważny okres odpoczynku

przysługuje równoważny okres odpoczynku

dobowego (zamiast 11h) oraz w przypadku zmiany

dobowego (zamiast 11h) oraz w przypadku zmiany

pory wykonywania pracy przez pracownika w

pory wykonywania pracy przez pracownika w

związku z jego przejściem na inną zmianę, zgodnie

związku z jego przejściem na inną zmianę, zgodnie

z ustalonym rozkładem czasu pracy, jak również w

z ustalonym rozkładem czasu pracy, jak również w

przypadkach pracowników zarządzających

przypadkach pracowników zarządzających

zakładem pracy lub w razie konieczności

zakładem pracy lub w razie konieczności

prowadzących akcję ratowania ochrony życia lub

prowadzących akcję ratowania ochrony życia lub

zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska

zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska

albo usunięcia awarii, tygodniowy odpoczynek

albo usunięcia awarii, tygodniowy odpoczynek

może trwać krócej niż 35 godzin, jednak nie mniej

może trwać krócej niż 35 godzin, jednak nie mniej

niż nieprzerwanie 24 godziny.

niż nieprzerwanie 24 godziny.

Praca w godzinach

Praca w godzinach

nadliczbowych

nadliczbowych

Pracą w godzinach nadliczbowych jest

Pracą w godzinach nadliczbowych jest

praca wykonywana ponad

praca wykonywana ponad

obowiązujące pracownika normy

obowiązujące pracownika normy

czasu pracy, a także praca

czasu pracy, a także praca

wykonywana ponad przedłużony

wykonywana ponad przedłużony

dobowy wymiar czasu pracy,

dobowy wymiar czasu pracy,

wynikający z obowiązującego

wynikający z obowiązującego

pracownika systemu i rozkładu czasu

pracownika systemu i rozkładu czasu

pracy.

pracy.



Praca w godzinach nadliczbowych

Praca w godzinach nadliczbowych

jest dopuszczalna tylko w razie:

jest dopuszczalna tylko w razie:

-

konieczności prowadzenia akcji

konieczności prowadzenia akcji

ratowniczej dla ochrony życia lub

ratowniczej dla ochrony życia lub

zdrowia ludzkiego albo dla ochrony

zdrowia ludzkiego albo dla ochrony

mienia lub usunięcia awarii;

mienia lub usunięcia awarii;

-

w przypadku zaistnienia

w przypadku zaistnienia

szczególnych potrzeb pracodawcy.

szczególnych potrzeb pracodawcy.

Ważne

Ważne



Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pracy, na

Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pracy, na

których występują przekroczenia najwyższych

których występują przekroczenia najwyższych

dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników

dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników

szkodliwych dla zdrowia, mogą świadczyć pracę w

szkodliwych dla zdrowia, mogą świadczyć pracę w

godzinach nadliczbowych spowodowaną

godzinach nadliczbowych spowodowaną

koniecznością prowadzenia akcji ratowniczej w

koniecznością prowadzenia akcji ratowniczej w

celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony

celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony

mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.

mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.



Niedopuszczalna jest natomiast praca tych

Niedopuszczalna jest natomiast praca tych

pracowników w godzinach nadliczbowych

pracowników w godzinach nadliczbowych

spowodowanych szczególnymi potrzebami

spowodowanych szczególnymi potrzebami

pracodawcy.

pracodawcy.



Tygodniowy czas pracy łącznie z

Tygodniowy czas pracy łącznie z

godzinami nadliczbowymi nie może

godzinami nadliczbowymi nie może

przekraczać przeciętnie 48 godzin w

przekraczać przeciętnie 48 godzin w

przyjętym okresie rozliczeniowym, co

przyjętym okresie rozliczeniowym, co

nie dotyczy pracowników

nie dotyczy pracowników

zarządzających zakładem pracy w

zarządzających zakładem pracy w

imieniu pracodawcy

imieniu pracodawcy

Praca w godzinach nadliczbowych, w zależności od

Praca w godzinach nadliczbowych, w zależności od

rodzaju systemu czasu pracy kształtuje się

rodzaju systemu czasu pracy kształtuje się

następująco:

następująco:

Rodzaj czasu pracy

Rodzaj czasu pracy

Praca w godzinach nadliczbowych

Praca w godzinach nadliczbowych

Podstawowy czas pracy

Podstawowy czas pracy

Ponad 8h na dobę lub przeciętnie ponad 40h tygodniowo

Ponad 8h na dobę lub przeciętnie ponad 40h tygodniowo

w 5-dniowym tygodniu pracy

w 5-dniowym tygodniu pracy

Równoważny czas pracy

Równoważny czas pracy

Ponad normę dobową ustaloną w harmonogramie pracy,

Ponad normę dobową ustaloną w harmonogramie pracy,

gdy przekracza 8h, jak również praca przekraczająca

gdy przekracza 8h, jak również praca przekraczająca

przeciętną normę tygodniową (taką jak w

przeciętną normę tygodniową (taką jak w

podstawowym czasie pracy)

podstawowym czasie pracy)

Dozór urządzeń lub prace

Dozór urządzeń lub prace

związane z częściowym

związane z częściowym

pozostawaniem w

pozostawaniem w

pogotowiu do pracy

pogotowiu do pracy

Ponad dobową normę ustaloną w harmonogramie pracy,

Ponad dobową normę ustaloną w harmonogramie pracy,

gdy przekracza ona 8h, jak również ponad przeciętnie

gdy przekracza ona 8h, jak również ponad przeciętnie

40h tygodniowo w miesięcznym okresie

40h tygodniowo w miesięcznym okresie

rozliczeniowym

rozliczeniowym

Praca w ruchu ciągłym i nie

Praca w ruchu ciągłym i nie

mogąca być wstrzymaną

mogąca być wstrzymaną

ze względu na

ze względu na

konieczność ciągłego

konieczność ciągłego

zaspokajania potrzeb

zaspokajania potrzeb

ludności

ludności

Ponad 8h na dobę, a jednego dnia w niektórych

Ponad 8h na dobę, a jednego dnia w niektórych

tygodniach ponad 12h na dobę i ponad 41-43h

tygodniach ponad 12h na dobę i ponad 41-43h

przeciętnie na tydzień, w zależności od przyjętego

przeciętnie na tydzień, w zależności od przyjętego

wymiaru czasu pracy u danego pracodawcy

wymiaru czasu pracy u danego pracodawcy

Skrócony czas pracy

Skrócony czas pracy

Ponad skróconą normę dobową lub tygodniową

Ponad skróconą normę dobową lub tygodniową

Zadaniowy czas pracy

Zadaniowy czas pracy

Czas wykonywania dodatkowych czynności wynikających

Czas wykonywania dodatkowych czynności wynikających

z przyczyn leżących po stronie pracodawcy (ponad 8h

z przyczyn leżących po stronie pracodawcy (ponad 8h

na dobę i przeciętnie 40h tygodniowo)

na dobę i przeciętnie 40h tygodniowo)

Ograniczenia podmiotowe

Ograniczenia podmiotowe

Nie wszyscy pracownicy mogą być zatrudniani w

Nie wszyscy pracownicy mogą być zatrudniani w

godzinach nadliczbowych.

godzinach nadliczbowych.

Przepisy prawa przewidują bezwzględny zakaz pracy

Przepisy prawa przewidują bezwzględny zakaz pracy

w godzinach nadliczbowych:

w godzinach nadliczbowych:

-

kobiet w ciąży;

kobiet w ciąży;

-

pracowników młodocianych;

pracowników młodocianych;

-

pracowników przedkładających zaświadczenie

pracowników przedkładających zaświadczenie

zakładu opieki zdrowotnej o potrzebie czasowego

zakładu opieki zdrowotnej o potrzebie czasowego

wstrzymania się od pracy w godzinach

wstrzymania się od pracy w godzinach

nadliczbowych;

nadliczbowych;

-

osób niepełnosprawnych, z wyjątkiem

osób niepełnosprawnych, z wyjątkiem

zatrudnionych przy pilnowaniu lub którym lekarz

zatrudnionych przy pilnowaniu lub którym lekarz

wyraził zgodę na pracę w godzinach

wyraził zgodę na pracę w godzinach

nadliczbowych.

nadliczbowych.



Względny zakaz pracy w godzinach

Względny zakaz pracy w godzinach

nadliczbowych, uzależniony od

nadliczbowych, uzależniony od

wyrażenia zgody przez pracowników

wyrażenia zgody przez pracowników

dotyczy:

dotyczy:

- kobiet i mężczyzn opiekujących się

- kobiet i mężczyzn opiekujących się

dzieckiem do lat 4.

dzieckiem do lat 4.

Rekompensata za pracę w godzinach

Rekompensata za pracę w godzinach

nadliczbowych

nadliczbowych



Za pracę w godzinach nadliczbowych

Za pracę w godzinach nadliczbowych

pracownikowi przysługuje, oprócz normalnego

pracownikowi przysługuje, oprócz normalnego

wynagrodzenia, dodatek lub ryczałt bądź czas

wynagrodzenia, dodatek lub ryczałt bądź czas

wolny w zamian za przepracowane godziny.

wolny w zamian za przepracowane godziny.



Dodatek ten osiąga wysokość 50%

Dodatek ten osiąga wysokość 50%

wynagrodzenia za pracę w godzinach

wynagrodzenia za pracę w godzinach

nadliczbowych przypadających w dni

nadliczbowych przypadających w dni

powszednie oraz niedzielę i święta będące dla

powszednie oraz niedzielę i święta będące dla

pracownika dniami pracy zgodnie z

pracownika dniami pracy zgodnie z

obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

obowiązującym go rozkładem czasu pracy.



100% wynagrodzenia za pracę w

100% wynagrodzenia za pracę w

godzinach nadliczbowych w niedzielę i

godzinach nadliczbowych w niedzielę i

święta, gdy dni te nie są dla pracownika

święta, gdy dni te nie są dla pracownika

dniami pracy, a także gdy pracuje w

dniami pracy, a także gdy pracuje w

dniu wolnym od pracy udzielonym w

dniu wolnym od pracy udzielonym w

zamian za pracę w niedzielę lub święto

zamian za pracę w niedzielę lub święto

będące dla pracownika dniami pracy,

będące dla pracownika dniami pracy,

lub gdy godziny nadliczbowe

lub gdy godziny nadliczbowe

wykonywane są w porze nocnej.

wykonywane są w porze nocnej.

Czas trwania pory nocnej

Czas trwania pory nocnej



Czas trwania pory nocnej zaczyna się

Czas trwania pory nocnej zaczyna się

o 21.00 wieczorem, a kończy się o

o 21.00 wieczorem, a kończy się o

7.00 rano dnia następnego.

7.00 rano dnia następnego.



Pracodawca musi określić, które 8

Pracodawca musi określić, które 8

godzin uznaje w swym zakładzie

godzin uznaje w swym zakładzie

pracy za porę nocną, dostosowując je

pracy za porę nocną, dostosowując je

do organizacji czasu pracy.

do organizacji czasu pracy.

Ważne

Ważne

Czas pracy pracującego w nocy nie może

Czas pracy pracującego w nocy nie może

przekraczać 8 godzin na dobę, jeśli

przekraczać 8 godzin na dobę, jeśli

wykonuje on prace szczególnie

wykonuje on prace szczególnie

niebezpieczne lub związane z dużym

niebezpieczne lub związane z dużym

wysiłkiem fizycznym lub umysłowym. Nie

wysiłkiem fizycznym lub umysłowym. Nie

dotyczy to jednak pracowników

dotyczy to jednak pracowników

zarządzających zakładem pracy lub

zarządzających zakładem pracy lub

konieczności prowadzenia akcji

konieczności prowadzenia akcji

ratowniczej w celu ochrony życia, zdrowia

ratowniczej w celu ochrony życia, zdrowia

ludzkiego, ochrony mienia, środowiska

ludzkiego, ochrony mienia, środowiska

czy usunięcia awarii.

czy usunięcia awarii.

Ograniczenia podmiotowe pracy w porze

Ograniczenia podmiotowe pracy w porze

nocnej

nocnej

Niektóre kategorie pracowników obejmuje

Niektóre kategorie pracowników obejmuje

bezwzględny zakaz zatrudniania w porze

bezwzględny zakaz zatrudniania w porze

nocnej, dotyczy to w szczególności:

nocnej, dotyczy to w szczególności:

-

kobiet w ciąży;

kobiet w ciąży;

-

pracowników młodocianych;

pracowników młodocianych;

-

pracowników przedkładających zaświadczenie

pracowników przedkładających zaświadczenie

społecznego zakładu służby zdrowia o

społecznego zakładu służby zdrowia o

potrzebie czasowego wstrzymania się od pracy

potrzebie czasowego wstrzymania się od pracy

w porze nocnej;

w porze nocnej;

-

osób niepełnosprawnych, z wyjątkiem

osób niepełnosprawnych, z wyjątkiem

zatrudnionych przy pilnowaniu lub którym

zatrudnionych przy pilnowaniu lub którym

lekarz wyraził zgodę na pracę w godzinach

lekarz wyraził zgodę na pracę w godzinach

nadliczbowych.

nadliczbowych.

Wymiary urlopu

Wymiary urlopu

wypoczynkowego

wypoczynkowego

Wymiar urlopu

Wymiar urlopu

wypoczynkoweg

wypoczynkoweg

o

o

Okres pozostawania w

Okres pozostawania w

zatrudnieniu

zatrudnieniu

20 dni

20 dni

mniej niż 10 lat

mniej niż 10 lat

26 dni

26 dni

co najmniej 10 lat

co najmniej 10 lat

Udzielanie urlopu

Udzielanie urlopu

Aktualnie tzn. od 1 stycznia 2004 roku

Aktualnie tzn. od 1 stycznia 2004 roku

urlopu udziela się tylko na dni, które są

urlopu udziela się tylko na dni, które są

dla pracownika dniami pracy zgodnie z

dla pracownika dniami pracy zgodnie z

obowiązującym go rozkładem czasu

obowiązującym go rozkładem czasu

pracy. W tym znaczeniu dniami mogą

pracy. W tym znaczeniu dniami mogą

być dla konkretnego pracownika np.

być dla konkretnego pracownika np.

niedziele, jeżeli zgodnie z

niedziele, jeżeli zgodnie z

obowiązującym go rozkładem czasu

obowiązującym go rozkładem czasu

pracy w te dni świadczy pracę.

pracy w te dni świadczy pracę.



Urlopu należy udzielać w wymiarze

Urlopu należy udzielać w wymiarze

godzinowym, odpowiadającym

godzinowym, odpowiadającym

dobowemu wymiarowi czasu pracy

dobowemu wymiarowi czasu pracy

pracownika w danym dniu przyjmując

pracownika w danym dniu przyjmując

założenie, że jeden dzień urlopu

założenie, że jeden dzień urlopu

odpowiada 8 godzinom pracy.

odpowiada 8 godzinom pracy.

Gdy pracownik zatrudniony na część

Gdy pracownik zatrudniony na część

etatu zgodnie z obowiązującym go

etatu zgodnie z obowiązującym go

harmonogramem świadczy pracę przez 5

harmonogramem świadczy pracę przez 5

dni w tygodniu, w zmniejszonej w

dni w tygodniu, w zmniejszonej w

stosunku do normy podstawowej,

stosunku do normy podstawowej,

dobowej normie czasu pracy, to urlopu

dobowej normie czasu pracy, to urlopu

wypoczynkowego udziela mu się na dni,

wypoczynkowego udziela mu się na dni,

które są dla niego dniami pracy, a jeden

które są dla niego dniami pracy, a jeden

dzień urlopu takiego pracownika

dzień urlopu takiego pracownika

odpowiada dobowemu wymiarowi czasu

odpowiada dobowemu wymiarowi czasu

pracy pracownika w danym dniu.

pracy pracownika w danym dniu.

Ważne

Ważne

Urlopu udziela się na dni, a rozlicza się

Urlopu udziela się na dni, a rozlicza się

go w godzinach !

go w godzinach !

Ochrona pracy kobiet

Ochrona pracy kobiet



Kobiety z powodu właściwości ich

Kobiety z powodu właściwości ich

organizmów oraz z funkcji

organizmów oraz z funkcji

macierzyńskich nie mogą być

macierzyńskich nie mogą być

zatrudnione przy pracach szczególnie

zatrudnione przy pracach szczególnie

uciążliwych i szkodliwych dla

uciążliwych i szkodliwych dla

zdrowia.

zdrowia.

Do prac wzbronionych kobietom należą

Do prac wzbronionych kobietom należą

prace:

prace:



Związane z wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów oraz

Związane z wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów oraz

wymuszoną pozycją ciała (ograniczenia dotyczą wszystkich kobiet);

wymuszoną pozycją ciała (ograniczenia dotyczą wszystkich kobiet);



W mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym (ograniczenia dotyczą

W mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym (ograniczenia dotyczą

wyłącznie kobiet w ciąży i karmiących piersią);

wyłącznie kobiet w ciąży i karmiących piersią);



W hałasie i drganiach (ograniczenia dotyczą kobiet w ciąży);

W hałasie i drganiach (ograniczenia dotyczą kobiet w ciąży);



Narażające na działanie pól elektromagnetycznych, promieniowania

Narażające na działanie pól elektromagnetycznych, promieniowania

jonizującego i nadfioletowego oraz prace przy monitorach ekranowych

jonizującego i nadfioletowego oraz prace przy monitorach ekranowych

(ograniczenia dotyczą kobiet w ciąży i karmiących piersią);

(ograniczenia dotyczą kobiet w ciąży i karmiących piersią);



Pod ziemią, poniżej poziomu gruntu i na wysokości (ograniczenia

Pod ziemią, poniżej poziomu gruntu i na wysokości (ograniczenia

dotyczą kobiet w ciąży i karmiących piersią);

dotyczą kobiet w ciąży i karmiących piersią);



W podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu (ograniczenia dotyczą

W podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu (ograniczenia dotyczą

kobiet w ciąży i karmiących piersią);

kobiet w ciąży i karmiących piersią);



W kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi (ograniczenia

W kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi (ograniczenia

dotyczą kobiet w ciąży i karmiących piersią);

dotyczą kobiet w ciąży i karmiących piersią);



W narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych

W narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych

(ograniczenia dotyczą kobiet w ciąży i karmiących piersią);

(ograniczenia dotyczą kobiet w ciąży i karmiących piersią);



Grożące ciężkimi urazami fizycznymi i psychicznymi (ograniczenia

Grożące ciężkimi urazami fizycznymi i psychicznymi (ograniczenia

dotyczą kobiet w ciąży i karmiących piersią).

dotyczą kobiet w ciąży i karmiących piersią).

Ważne

Ważne

Kobiecie w ciąży nie można powierzyć

Kobiecie w ciąży nie można powierzyć

pracy wzbronionej nawet dorywczo.

pracy wzbronionej nawet dorywczo.

Nie można tego zrobić również

Nie można tego zrobić również

wtedy, gdy wyrazi ona na to zgodę.

wtedy, gdy wyrazi ona na to zgodę.

Jeśli pracodawca zawrze z

Jeśli pracodawca zawrze z

pracownicą umowę, na podstawie

pracownicą umowę, na podstawie

której ma ona wykonywać pracę

której ma ona wykonywać pracę

objętą zakazem, to po stronie

objętą zakazem, to po stronie

podmiotu zatrudniającego istnieje

podmiotu zatrudniającego istnieje

obowiązek przeniesienia pracownicy

obowiązek przeniesienia pracownicy

do pracy dozwolonej.

do pracy dozwolonej.

Gdyby u pracodawcy nie było stanowiska

Gdyby u pracodawcy nie było stanowiska

pracy dozwolonego dla kobiet i

pracy dozwolonego dla kobiet i

odpowiadającego kwalifikacjom pracownicy,

odpowiadającego kwalifikacjom pracownicy,

wówczas pracodawca powinien rozwiązać

wówczas pracodawca powinien rozwiązać

umowę o pracę za wypowiedzeniem. W

umowę o pracę za wypowiedzeniem. W

okresie wypowiedzenia należy odsunąć ją

okresie wypowiedzenia należy odsunąć ją

od pracy. Należy również wypłacić jej

od pracy. Należy również wypłacić jej

wynagrodzenie za okres wypowiedzenia,

wynagrodzenie za okres wypowiedzenia,

gdy była gotowa do świadczenia pracy, lecz

gdy była gotowa do świadczenia pracy, lecz

doznała przeszkody dotyczącej pracodawcy.

doznała przeszkody dotyczącej pracodawcy.

Ochrona pracy pracowników

Ochrona pracy pracowników

młodocianych

młodocianych

Pracownikiem młodocianym jest osoba,

Pracownikiem młodocianym jest osoba,

która ukończyła lat 16, a nie

która ukończyła lat 16, a nie

przekroczyła lat 18, zabronione jest

przekroczyła lat 18, zabronione jest

więc zatrudnianie osoby, która nie

więc zatrudnianie osoby, która nie

ukończyła 16 roku życia.

ukończyła 16 roku życia.

Wyjątki

Wyjątki

Można zatrudnić osobę młodocianą,

Można zatrudnić osobę młodocianą,

która nie spełnia kryterium wieku.

która nie spełnia kryterium wieku.

Kodeks pracy dopuszcza możliwość

Kodeks pracy dopuszcza możliwość

zatrudnienia osoby młodocianej,

zatrudnienia osoby młodocianej,

która nie ukończyła gimnazjum i nie

która nie ukończyła gimnazjum i nie

ma skończonych 16 lat lub ukończyła

ma skończonych 16 lat lub ukończyła

gimnazjum, ale nie ma jeszcze

gimnazjum, ale nie ma jeszcze

ukończonych 16 lat.

ukończonych 16 lat.

Nie wszystkie prace młodociani mogą

Nie wszystkie prace młodociani mogą

wykonywać. Zostały one określone

wykonywać. Zostały one określone

jako prace wzbronione i generalnie

jako prace wzbronione i generalnie

obowiązuje zakaz zatrudniania przez

obowiązuje zakaz zatrudniania przez

pracodawców pracowników

pracodawców pracowników

młodocianych przy pracach

młodocianych przy pracach

wzbronionych, które zostały

wzbronionych, które zostały

określone w wykazie prac

określone w wykazie prac

wzbronionych.

wzbronionych.

W wykazie tym znalazły się:

W wykazie tym znalazły się:



Prace wzbronione związane z nadmiernym

Prace wzbronione związane z nadmiernym

wysiłkiem fizycznym oraz prace w warunkach

wysiłkiem fizycznym oraz prace w warunkach

mogących stanowić nadmierne obciążenie

mogących stanowić nadmierne obciążenie

psychiczne;

psychiczne;



Prace w narażeniu na działanie szkodliwych

Prace w narażeniu na działanie szkodliwych

czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych;

czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych;



Prace stwarzające zagrożenie wypadkowe, w tym

Prace stwarzające zagrożenie wypadkowe, w tym

związane z obsługą ciągników i maszyn

związane z obsługą ciągników i maszyn

samojezdnych, bezpośrednią obsługą młockarni,

samojezdnych, bezpośrednią obsługą młockarni,

sieczkarni i innych maszyn rolniczych, przy których

sieczkarni i innych maszyn rolniczych, przy których

występuje zagrożenie wypadkowe oraz koszenie

występuje zagrożenie wypadkowe oraz koszenie

kosą, a także związane z kontaktem ze zwierzętami

kosą, a także związane z kontaktem ze zwierzętami

dzikimi lub jadowitymi itp.

dzikimi lub jadowitymi itp.

Ważne

Ważne

Wyjątkowo pracodawca może zatrudniać

Wyjątkowo pracodawca może zatrudniać

przy niektórych rodzajach prac

przy niektórych rodzajach prac

wzbronionych (wymienionych w

wzbronionych (wymienionych w

załączniku do rozporządzenia w sprawie

załączniku do rozporządzenia w sprawie

wykazu prac wzbronionych

wykazu prac wzbronionych

młodocianym) młodocianych

młodocianym) młodocianych

pracowników, powyżej 16 roku życia, ale

pracowników, powyżej 16 roku życia, ale

tylko w takim zakresie, w jakim jest to

tylko w takim zakresie, w jakim jest to

niezbędne do odbycia przygotowania

niezbędne do odbycia przygotowania

zawodowego młodocianych.

zawodowego młodocianych.

U każdego pracodawcy zatrudniającego

U każdego pracodawcy zatrudniającego

młodocianych pracowników wykaz

młodocianych pracowników wykaz

stanowisk roboczych, na których jest

stanowisk roboczych, na których jest

wzbronione zatrudnianie młodocianych oraz

wzbronione zatrudnianie młodocianych oraz

wykaz prac wzbronionych młodocianym,

wykaz prac wzbronionych młodocianym,

przy których zezwala się na ich zatrudnienie

przy których zezwala się na ich zatrudnienie

w celu odbywania przygotowania

w celu odbywania przygotowania

zawodowego powinny znajdować się w

zawodowego powinny znajdować się w

widocznym miejscu, np. na tablicy ogłoszeń.

widocznym miejscu, np. na tablicy ogłoszeń.

W przygotowaniu tych wykazów powinien

W przygotowaniu tych wykazów powinien

uczestniczyć lekarz, który sprawuje opiekę

uczestniczyć lekarz, który sprawuje opiekę

nad zatrudnionymi u pracodawcy

nad zatrudnionymi u pracodawcy

pracownikami młodocianymi.

pracownikami młodocianymi.