Gry i zabawy ruchowe

• stanowią jeden ze środków wychowania fizycznego

za pomocą którego dokonuje się bardzo przydatna

dla ogólnego rozwoju psychoruchowego edukacja

ruchowa, przede wszystkim dzieci.

• są atrakcyjnym sposobem wpływania na psychikę

ćwiczących, jak również na ich narząd ruchu.

• pozwalają ćwiczącym niepełnosprawnym leczyć się

w sposób przyjemny.

• pozwalają dzieciom wyładować w sposób naturalny

i swobodny swój nadmiar energii.

• pozwalają ćwiczącym złago dzić napięcia związane

z chorobą, zmniejszyć apatię.

• Dzieciom gry i zabawy ruchowe pozwalają na

zaspokojenie potrzeb ruchowo-emocjonalnych.

• Często pozwalają zapomnieć o cierpieniu i o tym,

że życie tych chorych dzieci upływa w salach

szpitalnych, z dala od rodziców

• W życiu dziecka zabawa jest czynnikiem

rozwojowym, jego naturalną potrzebą.

• Poprzez zabawę dziecko rozwija swoją fizyczną

sprawność, wzbogaca swoją psychikę, poznaje

otaczający świat.

• W programie leczniczego usprawniania gry i

zabawy mają dostarczyć podstawowych bodźców

ruchowych dla fizycznego i psychicznego rozwoju

dziecka.

• Również gry i zabawy w rehabilitacji

ruchowej dorosłych są ważnym
czynnikiem psychicznie ich
odprężającym. Muszą być jednak
dobrze przeprowadzone i bardzo
umiejętnie dobrane pod względem
działania na psychikę dorosłego
chorego

wpływ gier i zabaw ruchowych

• wprowadzają radosny nastrój i dobre samopoczucie,

• polepszają stan zdrowia,

• stwarzają najlepsze warunki do czynnego wypoczynku,

• wzmagają ogólny rozwój,

• rozwijają sprawność fizyczną,

• wyrabiają dodatnie cechy charakteru, w szczególności świadomą

dyscyplinę i karność,

• wyrabiają umiejętność zespołowego współdziałania i

współzawodnictwa.

• pozwalają zapomnieć o swojej niepełnosprawności:

• dzieciom - bawić się radośnie, ze śmiechem i emocją,

• dorosłym - wyrównać przede wszystkim stan psychiczny, wygasić

choć

na krótko smutek czy zwątpienie, wzmocnić psychikę do dalszej,

świadomej „walki" ze swoją chorobą.

Rola prowadzącego i wskazówki

metodyczne

• Zapoznać się z grupą ćwiczących, dla których

zamierza się przeprowadzić określone gry i

zabawy - wiek, płeć, możliwości ruchowe

ćwiczących, możliwości intelektualne (stopnie

rozwoju fizycznego i psychicznego). W przypadku

osób niepełnosprawnych należy określić etap

usprawniania i przeciwwskazania indywidualne.

Określić liczbę uczestników.

• Zapoznać się z miejscem prowadzenia zajęć,

wyposażeniem sali i przyborami, które można

użyć do gier i zabaw. Zastanowić się nad

możliwością prowadzenia ćwiczeń na sali i użycia

przyborów i przyrządów w sposób bezpieczny.

• Dobór gier i zabaw. dobiera się

rodzaje zabaw według określonych
tematów lekcyjnych i rodzaju lekcji
wychowania fizycznego.

• Gry i zabawy dobiera się w sposób

wybiórczy, wkomponowany w tok
lekcji

Właściwy podział na grupy lub

zespoły

• Zespoły przeciwne powinny mieć równą szansę wygrania.

• W zajęciach z osobami niepełnosprawnymi, a w szczegól

ności z dziećmi, należy obmyślić taki podział, żeby mógł

wygrywać raz jeden, raz drugi zespół. jeśli nie można

inaczej, mniej

sprawnemu skrócić drogę biegu czy wyróżniającemu się

wybitną sprawnością fizyczną (jeśli nie ma przeciwwskazań)

polecić 2 razy przebyć dystans wyścigu.

• Jeżeli podział na grupy nie uda się, szybko przeprowadzić

drugi podział, nie dopuszczając do tego, ażeby np. mniej

sprawne dziecko, przez które zespół przegrywa, zostało

przez kolegów napiętnowane złymi słowami czy gestami, a

tak się zdarza.

• Prowadzący zabawę sam dokładnie musi ją znać,

musi dopilnować prze strzegania jej przepisów

przez uczestników zabawy.

• Po zapoznaniu ćwiczących z treścią zabawy dać

wyraźny sygnał do jej

rozpoczęcia i śledzić prawidłowy jej przebieg.

• Obserwować przebieg zabawy, orientując się w

reakcjach uczestników, ich zmęczeniu,

agresywności czy nadmiernej radości. W razie

potrzeby zmienić tempo

zabawy albo przerwać w sposób odpowiedni.

• Prowadzący gry i zabawy nie może być bohaterem

zabaw i gier ruchowych.

• Właściwy dobór gier i zabaw musi uczynić lekcję

wychowania fizycznego odpowiednio urozmaiconą pod

względem natężenia wysiłku fizycznego i psychicznego.

Zabawa może mieć cechy uspokajające i pobudzające. 

• Prowadzący powinien być odpowiednio ubrany (najlepiej

dres).

• Sposób kierowania zabawą powinien być zdecydowany, ale

wesoły, a sam prowadzący nie powinien ośmieszać się.

• Przybory - szarfa kolorowa, numery, woreczki, piłeczki małe,

piłki lekkie,chorągiewki, linki, skakanki, kosz do piłek itd.

• Gry i zabawy powinny być przeprowadzone w odpowiednim

miejscu

- w terenie lub na sali.

Uwagi metodyczne dotyczące gier i zabaw

ruchowych w usprawnianiu leczniczym

• Każda zabawa i gra ruchowa zawiera w sobie różnorakie treści

merytoryczne i fizjologiczne,

• Do realizacji treści ruchowej i wychowawczej danej lekcji dobiera

się różne rodzaje gier i zabaw ruchowych. Każda z nich z kolei

spełnia określone zadania ruchowe i wychowawcze.

• Lekcja gier i zabaw ruchowych powinna bawić, cieszyć, a także

wzmacniać duże grupy mięśniowe warunkujące prawidłową

postawę. W całym przebiegu lekcji, także w momentach zbiórki

czy odpoczynku, postawa dziecka powinna być korygowana.

• W usprawnianiu leczniczym dobór odpowiednich gier i zabaw

ruchowych dla dzieci musi być oparty na zaleceniu lekarskim i

wymaga wnikliwej analizy wskazań i przeciwwskazań w doborze

ruchu dla każdego niepełnosprawnego dziecka.

• Najczęściej podział gier i zabaw ruchowych jest następujący:

• Zabawy ruchowe.

• Gry ruchowe.

• Gry drużynowe.

Podział gier i zabaw ruchowych ze

względu na treść ruchową

• Zabawy ze śpiewem.
• Zabawy i gry orientacyjno-porządkowe.
• Zabawy i gry na czworakach.
• Zabawy i gry z mocowaniem.
• Zabawy i gry bieżne.
• Zabawy i gry rzutne.
• Zabawy i gry kopne.
• Zabawy i gry skoczne.

Zabawy ze śpiewem

• Zabawy te korzystnie wpływają na umuzykalnienie

dzieci, kształcą poczucie rytmu, koordynację

ruchową, prawidłową postawę ciała, jeśli nauczyciel

koryguje poprawność postawy ciała dziecka podczas

śpiewania. Śpiew jest rodzajem ćwiczenia

oddechowego, gdyż odruchowo mobilizuje do

dobrego oddychania z efektywną fazą wydechową.

• Zabawy ze śpiewem są wyrazem stanu

emocjonalnego, wywołują przyjemny nastrój i

zadowolenie z udziału we wspólnym działaniu. W

usprawnianiu leczniczym są bardzo potrzebne,

chorym dzieciom dają możliwość artystycznego

wyżycia się, a wiele chorych dzieci ma uzdolnienia

muzyczne.

Zabawy orientacyjno-

porządkowe

• Zabawy orientacyjno-porządkowe są

warunkiem utrzymania ładu i
porządku na lekcji ruchu fizycznego.
Kształcą dyscyplinę, szybką reakcję,
spostrzegawczość i orientację.

Zabawy i gry na czworakach

• Zabawy na czworakach odbywają się w pozycji

ciała bardzo korzystnej dla kształtowania

prawidłowej postawy dziecka i odciążającej jego

kręgosłup. Sprzyjają prawidłowemu

ukształtowaniu się fizjologicznych krzywizn

kręgosłupa, wzmacniają ogólnie układ kostno-

stawowy przez wzmocnienie dużych grup mięśni.

Pozycja na czworakach, podpierająca ciało w

czterech punktach, daje możliwość

przeprowadzenia wielu emocjonujących zabaw i

gier ruchowych - bezpiecznych i działających

leczniczo (ćwiczenia korekcyjne).

Zabawy i gry z

mocowaniem

• Gry i zabawy z mocowaniem rozwijają siłę

mięśni ramion, pasa barkowego pośrednio
tułowia oraz nóg. Są bardzo ciekawą metodą
nauczania. Powinny być przeprowadzane
raczej z dziećmi starszymi. Dają im możliwość
przeżycia wielu emocji. Wykonywane ruchy
muszą być dla dzieci bezpieczne. Nauczyciel
przez cały czas trwania gry i zabawy ruchowej
musi śledzić jej przebieg.

Zabawy i gry bieżne

Zabawy i gry bieżne są najczęstszą metodą

zajęć ruchowych z dziećmi. Zawierają

naturalne elementy ruchu. Pobudzają do

pracy układ oddechowy i układ krążenia.

Podnoszą ogólną wydolność fizyczną.

Rozwijają szybkość, siłę, koordynację

ruchową, umiejętność koncentracji. Działają

wychowawczo.

• Zabawy i gry bieżne są stosowane w

usprawnianiu leczniczym w sposób

odpowiadający możliwościom fizycznym i

potrzebom osób niepełnosprawnych

Zabawy i gry rzutne

rozwijają koordynację ruchową (rzut, chwyt), precyzję

ruchu, wyrabiają szybką orientację i koncentrację uwagi.

Prawidłowy rzut zależy od kontroli, uwagi i dokładności

ruchu ćwiczącego. Rzuty mogą być wykonywane z miejsca i

w ruchu, np. z chodu czy biegu. Stanowią przygotowanie do

gry sportowej z piłką. Mogą odbywać się w różnych

pozycjach wyjściowych (nie tylko w pozycji stojącej), np.

można polecić przesuwanie ciała w czołganiu lub na

czworakach do miejsca rzutu i z siadu rzut do celu

woreczkiem z grochem czy piłeczką. Celem może być kosz,

tarcza na ścianie, koło na podłodze, a rywalizacja w

rzucaniu - indywidualna lub grupowa. Należy zawsze

korygować postawę całej grupy dzieci czekających na swój

rzut oraz dzieci, które powróciły na miejsce po wykonaniu

rzutu. Za dobrą postawę można nawet przydzielać

dodatkowe punkty.

Zabawy i gry kopne

• Zabawy i gry kopne są ulubionymi

ćwiczeniami, szczególnie chłopców. Mogą być

wykonane za pomocą piłki, woreczka czy lotki.

Gry i zabawy kopne umożliwiają wykazanie

się zręcznością, zwinnością i celnością.

• W usprawnianiu leczniczym stosowane są

zmodyfikowane rodzaje gier i zabaw kopnych.

Należy czuwać nad przebiegiem tych ćwiczeń,

gdyż wywołują wiele emocji wśród

ćwiczących.

Zabawy i gry skoczne

• Zabawy i gry skoczne wzmacniają nogi w stawach

biodrowych, kolanowych i skokowych, rozwijają

równowagę, koncentrację. Są bardzo przez dzieci

lubiane i dobrze wpływają na ogólny stan fizyczny

dziecka. Przy wadach postawy powinny być

wyeliminowane z lekcji ruchu. Należy uczyć, że po

skoku trzeba wylądować na lekko ugięte nogi i na

przednią połowę stóp, nie na pięty. Skoki wadliwie

wykonane są szkodliwe, gdyż siły ciążenia ciała

przenoszą się na kręgosłup. Bardzo dobrymi

ćwiczeniami skoków dla dzieci starszych są skoki

z oparciem rąk na odwróconej do góry ławeczce.

Wyścigi na wesoło

• Zawierają w sobie element rywalizacji, bez rygorystycznych

przepisów. Mają ogromny wydźwięk emocjonalny. W

zależności od sposobu zorganizowania zabawy, dobranej

pozycji wyjściowej, odpowiednich przyborów (szarfy, krążki,

woreczki, piłki, obręcze, laski - u dzieci starszych) pozwalają

realizować wielorakie zadania, kształcą odpowiednie grupy

mięśniowe (szczególnie duże grupy mięśniowe), układ

oddechowy, krwionośny, dostarczają ćwiczącym wiele

emocji i radości.

• Ten rodzaj ćwiczeń obmyślony we właściwy sposób -

zgodnie z zaleceniami lekarskimi i przeciwwskazaniami dla

poszczególnych ćwiczących niepełnosprawnych dzieci -jest

wielką atrakcją lekcji ruchu leczniczego.