Generacje rozwojowe

Generacje rozwojowe

systemów informacyjnych

systemów informacyjnych

Halina Tańska

Halina Tańska

Literatura

Literatura



P. Adamczewski, Zintegrowane systemy informatyczne w praktyce, MIKOM, Warszawa

P. Adamczewski, Zintegrowane systemy informatyczne w praktyce, MIKOM, Warszawa

2003

2003



Architektura zintegrowanego systemu informatycznego zarządzania, red. A. Bytniewski,

Architektura zintegrowanego systemu informatycznego zarządzania, red. A. Bytniewski,

Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2005

Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2005



M. Cieciura, Podstawy technologii informacyjnych z przykładami zastosowań, Vizja

M. Cieciura, Podstawy technologii informacyjnych z przykładami zastosowań, Vizja

Press&IT, Warszawa 2006

Press&IT, Warszawa 2006



W. Flakiewicz, Systemy informacyjne w zarządzaniu. Uwarunkowania, technologie,

W. Flakiewicz, Systemy informacyjne w zarządzaniu. Uwarunkowania, technologie,

rodzaje, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2002

rodzaje, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2002



J. Kisielnicki, H. Sroka, Systemy informacyjne biznesu, Placet, Warszawa 2005

J. Kisielnicki, H. Sroka, Systemy informacyjne biznesu, Placet, Warszawa 2005



E. Kolbusza, W. Olejniczak, Z. Szyjewski, Inżynieria systemów informatycznych w e-

E. Kolbusza, W. Olejniczak, Z. Szyjewski, Inżynieria systemów informatycznych w e-

gospodarce, PWE, Warszawa 2005

gospodarce, PWE, Warszawa 2005



P. Lech, Zintegrowane systemy zarządzania ERP/ERP II, Difin, Warszawa 2003

P. Lech, Zintegrowane systemy zarządzania ERP/ERP II, Difin, Warszawa 2003



T. Łagowski, Systemy informacyjne zarządzania organizacjami gospodarczymi w procesie

T. Łagowski, Systemy informacyjne zarządzania organizacjami gospodarczymi w procesie

globalizacji z wspomaganiem informatycznym, Wydawnictwo PJWSTK, Warszawa 2006

globalizacji z wspomaganiem informatycznym, Wydawnictwo PJWSTK, Warszawa 2006



C. Olszak, H. Soroka, Zintegrowane systemy informatyczne w zarządzaniu, AE, Katowice

C. Olszak, H. Soroka, Zintegrowane systemy informatyczne w zarządzaniu, AE, Katowice

2001 C. Olszak, H. Soroka, Zintegrowane systemy informatyczne w zarządzaniu, AE,

2001 C. Olszak, H. Soroka, Zintegrowane systemy informatyczne w zarządzaniu, AE,

Katowice 2001

Katowice 2001



Wstęp do informatyki gospodarczej, red. A. Rokicka-Broniatowska, Szkoła Główna

Wstęp do informatyki gospodarczej, red. A. Rokicka-Broniatowska, Szkoła Główna

Handlowa, Warszawa 2006

Handlowa, Warszawa 2006



St. Wrycza, Ćwiczenia UML 2.1, Helion, Gliwice 2007

St. Wrycza, Ćwiczenia UML 2.1, Helion, Gliwice 2007



St. Wrycza, Język UML 2,0 w modelowaniu systemów informatycznych, Helion, Gliwice

St. Wrycza, Język UML 2,0 w modelowaniu systemów informatycznych, Helion, Gliwice

2006

2006

System

System

To każda

To każda

celowo wyodrębniona całość

celowo wyodrębniona całość

złożona z części,

złożona z części,

powiązań (relacji) między nimi oraz między każdą częścią i

powiązań (relacji) między nimi oraz między każdą częścią i

całością. Oznacza to, że system:

całością. Oznacza to, że system:



Jest tworem celowym (zamierzonym przez twórcę)

Jest tworem celowym (zamierzonym przez twórcę)



Może on realizować cel (lub ich wiązkę) w jeden lub na wiele

Może on realizować cel (lub ich wiązkę) w jeden lub na wiele

sposobów

sposobów



Nie ma części izolowanych w stosunku do innych jego części

Nie ma części izolowanych w stosunku do innych jego części



Części i ich wzajemne powiązania tworzą strukturę systemu

Części i ich wzajemne powiązania tworzą strukturę systemu



Powiązania między częściami a całością (systemu) polegają na

Powiązania między częściami a całością (systemu) polegają na

tym, że każda część systemu ma przyczyniać się do powodzenia

tym, że każda część systemu ma przyczyniać się do powodzenia

całości.

całości.

Uwaga

Uwaga

: cel lub ich wiązka może być zrealizowana wyłącznie przez

: cel lub ich wiązka może być zrealizowana wyłącznie przez

system, rozpatrywany jako całość. Stąd system, rozpatrywany

system, rozpatrywany jako całość. Stąd system, rozpatrywany

całościowo, nabywa takich własności, jakich nie posiada żadna

całościowo, nabywa takich własności, jakich nie posiada żadna

z jego części. Ten efekt zwany jest synergią (wzmocnieniem).

z jego części. Ten efekt zwany jest synergią (wzmocnieniem).

System a otoczenie

System a otoczenie



Każdy system jest „zanurzony” w jego otoczeniu. Oznacza to, że

Każdy system jest „zanurzony” w jego otoczeniu. Oznacza to, że

badając określony system, obserwator ustala jego granice. Wszystko

badając określony system, obserwator ustala jego granice. Wszystko

to, co znajduje się poza granicami systemu, stanowi jego otoczenie,

to, co znajduje się poza granicami systemu, stanowi jego otoczenie,

które może być traktowane jako system. Otoczenie systemu dzieli się

które może być traktowane jako system. Otoczenie systemu dzieli się

na: otoczenie bliższe i dalsze. Możliwie dokładnie trzeba określić

na: otoczenie bliższe i dalsze. Możliwie dokładnie trzeba określić

otoczenie bliższe, tzn. ten wycinek otoczenia z którym badany system

otoczenie bliższe, tzn. ten wycinek otoczenia z którym badany system

wchodzi w istotne dla jego funkcjonowania związki i współzależności.

wchodzi w istotne dla jego funkcjonowania związki i współzależności.



Wewnętrzne części systemu traktowane są jako jego podsystemy.

Wewnętrzne części systemu traktowane są jako jego podsystemy.

Tworzą one powiązany relacjami zbiór hierarchiczny. Podział taki jest

Tworzą one powiązany relacjami zbiór hierarchiczny. Podział taki jest

zawsze skończony i kończy się na podsystemie elementarnym w

zawsze skończony i kończy się na podsystemie elementarnym w

ramach danej obserwacji systemu. Obserwator systemu dokonuje

ramach danej obserwacji systemu. Obserwator systemu dokonuje

ustalenia, co jest podsystemem elementarnym, w ramach każdej jego

ustalenia, co jest podsystemem elementarnym, w ramach każdej jego

obserwacji i zgodnie z jej celem.

obserwacji i zgodnie z jej celem.



System jest powiązany z otoczeniem przez jego Wejścia (WE) oraz

System jest powiązany z otoczeniem przez jego Wejścia (WE) oraz

Wyjścia (WY). Istnieją dwa rodzaje WE i WY: zasileniowe i

Wyjścia (WY). Istnieją dwa rodzaje WE i WY: zasileniowe i

informacyjne.

informacyjne.



Funkcjonowanie systemu polega na transformacji (T), czyli

Funkcjonowanie systemu polega na transformacji (T), czyli

przekształceniu (zamianie) WE na WY. Im więcej wiemy o zasadach

przekształceniu (zamianie) WE na WY. Im więcej wiemy o zasadach

(regułach) transformacji systemu i im dokładniej potrafimy ją

(regułach) transformacji systemu i im dokładniej potrafimy ją

zdefiniować, w tym większym stopniu możemy mieć wpływ na sposób

zdefiniować, w tym większym stopniu możemy mieć wpływ na sposób

jego funkcjonowania.

jego funkcjonowania.

System

WE

WY

Otoczenie dalsze

Otoczenie bliższe

Graficzna prezentacja
systemu

Organizacja gospodarcza

•

Organizacja gospodarcza i jej

otoczenie należą do systemów, które

charakteryzują się ogólnymi

właściwościami. Są to systemy:

rzeczywiste, sztuczne, złożone z ludzi

oraz zasobów materialnych i

niematerialnych o niemożliwych do

jednoznacznego ustalenia

rzeczywistych regułach zachowania

się, otwarte i dynamiczne. Są zarówno

informowane, jak i informujące.

Organizacja

Organizacja

gospodarcza

gospodarcza



Warunkiem koniecznym
skutecznego funkcjonowania
każdej organizacji gospodarczej
jest zorganizowanie sprawnego
przepływu informacji. Należy
stworzyć system informacyjny, który
będzie stanowił jej integralną część.

System informacyjny

•

Każdy system umożliwiający
rejestrowanie, przetwarzanie,
przechowywanie i udostępnianie lub
przekazywanie informacji.

•

Jest on pochodną systemu zarządzania.

•

Uporządkowany układ odpowiednich
elementów, charakteryzujących się
pewnymi właściwościami, połączonych
wzajemnie określonymi relacjami

System informacyjny - ujęcie

System informacyjny - ujęcie

statyczne

statyczne

N a d a w c y in fo rm a c ji O d b io rc y in fo rm a c ji

Z b io ry in fo rm a c ji

K a n a ły in fo rm a c yjn e

M e to d y i te c h n ik i

p rz e tw a rz a n ia

in fo rm a c ji

S tru k tu ra s ys te m u in fo rm a c yjn e g o

Nadawcy i odbiorcy

Nadawcy i odbiorcy

informacji

informacji



W ujęciu ogólnym: fizyczne organizacyjne i

W ujęciu ogólnym: fizyczne organizacyjne i

prawne podmioty informacyjne uczestniczące w

prawne podmioty informacyjne uczestniczące w

przekazie i wymianie informacji.

przekazie i wymianie informacji.



Fizycznymi podmiotami informacyjnymi

Fizycznymi podmiotami informacyjnymi

są

są

ludzie, czyli pracownicy zatrudnieni w danym

ludzie, czyli pracownicy zatrudnieni w danym

obiekcie gospodarczym lub automatyczne

obiekcie gospodarczym lub automatyczne

urządzenia nadawczo-odbiorcze.

urządzenia nadawczo-odbiorcze.



Podmioty organizacyjne

Podmioty organizacyjne

to różne komórki

to różne komórki

obiektu gospodarczego (poszczególne stanowiska

obiektu gospodarczego (poszczególne stanowiska

pracy, sekcje, wydziały, zakłady)

pracy, sekcje, wydziały, zakłady)



Podmioty prawne

Podmioty prawne

to obiekty jako jednostki w

to obiekty jako jednostki w

rozumieniu formalnym, traktowane przy tym jako

rozumieniu formalnym, traktowane przy tym jako

jednostki wyodrębnione całości.

jednostki wyodrębnione całości.

Zbiory informacji

Zbiory informacji



To

To

zestawy wiadomości o charakterze

zestawy wiadomości o charakterze

ekonomicznym

ekonomicznym

- w postaci liczbowej

- w postaci liczbowej

(numerycznej), tekstowej (alfabetycznej

(numerycznej), tekstowej (alfabetycznej

lub alfanumerycznej), graficznej lub

lub alfanumerycznej), graficznej lub

dźwiękowej (multimedialnej) - generowane

dźwiękowej (multimedialnej) - generowane

przez nadawców informacji w określonym

przez nadawców informacji w określonym

porządku przestrzennym i czasowym.

porządku przestrzennym i czasowym.



Mają w coraz większym stopniu

Mają w coraz większym stopniu

charakter

charakter

zestandaryzowanych zestawów danych

zestandaryzowanych zestawów danych

czy komunikatów

czy komunikatów

, o ściśle zdefiniowanej

, o ściśle zdefiniowanej

zawartości i formie.

zawartości i formie.

Podstawowe rodzaje zbiorów

Podstawowe rodzaje zbiorów

informacji

informacji

L p .

K r y ter ium

gr u p ow a nia

W y od r ęb n ion e gr u p y zb ior ó w

inf or m a cj i

1 .

M iejsc e w p ro c esie
p rz etw arz an ia

w ejśc io w e
w ew n ętrz n e ( w ew n ątrz y stem o w e)
w y jśc io w e

2 .

S to p ień p rz etw o rz en ia

ź ró d ło w e ( p ierw o tn e)
p o śred n ie ( p rz ejśc io w e)
w y n ik o w e

3 .

T y p ( f o rm a)

lic z b o w e ( n u m ery c z n e)
tek sto w e ( alf ab ety c z n e i alf an u m )
m u ltim ed ialn e

4 .

S p o só b o p isu z jaw isk a
ek o n o m ic z n eg o

id en ty fi k u jąc e
k w an ty fi k u jąc e

5 .

P o z io m z m ien n o śc i

stałe
w z g lęd n ie stałe
z m ien n e

Kanały informacji

Kanały informacji



Sformalizowane i nie sformalizowane drogi

Sformalizowane i nie sformalizowane drogi

(trasy)

(trasy)

przepływów informacyjnych, stanowiących

przepływów informacyjnych, stanowiących

ewidencyjne lub informacyjne odwzorowanie

ewidencyjne lub informacyjne odwzorowanie

przepływów zasileniowych (rzeczowych i finansowych)

przepływów zasileniowych (rzeczowych i finansowych)

zarówno w obrębie obiektu gospodarczego, jak i w

zarówno w obrębie obiektu gospodarczego, jak i w

relacjach obiektu z jego otoczeniem.

relacjach obiektu z jego otoczeniem.



Sformalizowane kanały informacyjne to takie drogi

Sformalizowane kanały informacyjne to takie drogi

obiegu dokumentów i takie procedury wykonywania

obiegu dokumentów i takie procedury wykonywania

zadań, które przybierają postać obowiązujących

zadań, które przybierają postać obowiązujących

regulaminów lub instrukcji, określających nadawców i

regulaminów lub instrukcji, określających nadawców i

odbiorców poszczególnych informacji, miejsca

odbiorców poszczególnych informacji, miejsca

wykonywania konkretnych operacji przetwarzania,

wykonywania konkretnych operacji przetwarzania,

odpowiedzialnych za nie oraz ramy czasowe ich

odpowiedzialnych za nie oraz ramy czasowe ich

wykonywania.

wykonywania.

Metody i techniki przetwarzania

Metody i techniki przetwarzania

informacji

informacji



To zalgorytmizowane procedury oraz nie

To zalgorytmizowane procedury oraz nie

sformalizowane reguły automatycznej i

sformalizowane reguły automatycznej i

nieautomatycznej (tradycyjnej) obróbki zbiorów

nieautomatycznej (tradycyjnej) obróbki zbiorów

informacji, które w drodze od nadawcy do odbiorcy

informacji, które w drodze od nadawcy do odbiorcy

(czyli od postaci źródłowej do wynikowej) są w

(czyli od postaci źródłowej do wynikowej) są w

całości lub częściowo poddawane koniecznym

całości lub częściowo poddawane koniecznym

transformacjom czynnościowym (ewidencji,

transformacjom czynnościowym (ewidencji,

przechowywaniu, kontroli, przesyłaniu, prezentacji

przechowywaniu, kontroli, przesyłaniu, prezentacji

oraz operacjom arytmetycznym i logicznym).

oraz operacjom arytmetycznym i logicznym).



Metody i techniki przetwarzania dzielimy na dwie

Metody i techniki przetwarzania dzielimy na dwie

grupy: tradycyjne (nieinformatyczne) i

grupy: tradycyjne (nieinformatyczne) i

informatyczne (automatycznego przetwarzania

informatyczne (automatycznego przetwarzania

danych)

danych)

Funkcje systemu informacyjnego

Funkcje systemu informacyjnego

g ro m a d z e n ie

in fo rm a c ji

p rz e tw a rz a n ie

in fo rm a c ji

p rz e c h o w yw a n ie

in fo rm a c ji

p re z e n to w a n ie

in fo rm a c ji

p rz e s yła n ie

in fo rm a c ji

F u n k c je s ys te m u in fo rm a c yjn e g o

Gromadzenie informacji

Gromadzenie informacji



Istotą jest

Istotą jest

zbieranie, rejestrowanie i

zbieranie, rejestrowanie i

ewidencjowanie danych

ewidencjowanie danych

(i komunikatów

(i komunikatów

gospodarczych), czyli informacyjne zasilanie

gospodarczych), czyli informacyjne zasilanie

obiektu i jego poszczególnych komórek

obiektu i jego poszczególnych komórek

organizacyjnych.

organizacyjnych.



Dane identyfikujące i opisujące ilościowo,

Dane identyfikujące i opisujące ilościowo,

wartościowo i jakościowo operacje gospodarcze

wartościowo i jakościowo operacje gospodarcze

są zbierane zgodnie z obowiązującymi

są zbierane zgodnie z obowiązującymi

przepisami, regulującymi ewidencje zaszłości

przepisami, regulującymi ewidencje zaszłości

gospodarczych, rejestrowane na

gospodarczych, rejestrowane na

przeznaczonych do tego celu urządzeniach

przeznaczonych do tego celu urządzeniach

ewidencyjnych i porządkowane w postaci

ewidencyjnych i porządkowane w postaci

zbiorów danych.

zbiorów danych.

Przetwarzanie informacji

Przetwarzanie informacji



To wykonywanie na danych typowych operacji

To wykonywanie na danych typowych operacji

arytmetycznych (dodawania, odejmowania,

arytmetycznych (dodawania, odejmowania,

mnożenia, dzielenia itp.) i logicznych

mnożenia, dzielenia itp.) i logicznych

(ustalania relacji równości, większości czy

(ustalania relacji równości, większości czy

mniejszości, porządkowania zbiorów danych na

mniejszości, porządkowania zbiorów danych na

podstawie ustalonych relacji). Z danych

podstawie ustalonych relacji). Z danych

źródłowych zgromadzonych i wprowadzonych

źródłowych zgromadzonych i wprowadzonych

do systemu uzyskuje się w wyniku ich

do systemu uzyskuje się w wyniku ich

przetwarzania informacje wynikowe żądane

przetwarzania informacje wynikowe żądane

przez odbiorców. Służą one zasilaniu

przez odbiorców. Służą one zasilaniu

informacyjnemu zbiorów informacji.

informacyjnemu zbiorów informacji.

Przechowywanie informacji

Przechowywanie informacji



Polega ono na zapisywaniu danych na

Polega ono na zapisywaniu danych na

trwałych nośnikach (papierowych,

trwałych nośnikach (papierowych,

magnetycznych, optycznych) w postaci

magnetycznych, optycznych) w postaci

i formie umożliwiających ich łatwe

i formie umożliwiających ich łatwe

wykorzystanie w kolejnych procesach

wykorzystanie w kolejnych procesach

przetwarzania, bez konieczności

przetwarzania, bez konieczności

ponownego realizowania operacji

ponownego realizowania operacji

wejściowych.

wejściowych.

Prezentowanie informacji

Prezentowanie informacji



Polega na dostarczeniu odbiorcom

Polega na dostarczeniu odbiorcom

niezbędnych informacji wynikowych w

niezbędnych informacji wynikowych w

wymaganych przez nich terminach, miejscu,

wymaganych przez nich terminach, miejscu,

zakresie, postaci, przekrojach czy stopniu

zakresie, postaci, przekrojach czy stopniu

szczegółowości (agregacji), dlatego też

szczegółowości (agregacji), dlatego też

często bywa nazywane wyjściem systemu

często bywa nazywane wyjściem systemu

informacyjnego.

informacyjnego.



Zakres i jakość informacji wynikowych

Zakres i jakość informacji wynikowych

emitowanych przez system stanowią jedne z

emitowanych przez system stanowią jedne z

najważniejszych kryteriów jego oceny

najważniejszych kryteriów jego oceny

zarówno przy pozyskiwaniu systemu, jak i w

zarówno przy pozyskiwaniu systemu, jak i w

trakcie jego eksploatacji.

trakcie jego eksploatacji.

Przesyłanie informacji

Przesyłanie informacji



Wiąże się z przemieszczaniem się zasobów

Wiąże się z przemieszczaniem się zasobów

informacyjnych pomiędzy komórkami

informacyjnych pomiędzy komórkami

organizacyjnymi obiektu wykonującymi

organizacyjnymi obiektu wykonującymi

kolejne operacje przetwarzania.

kolejne operacje przetwarzania.



Polega na wymianie informacji między

Polega na wymianie informacji między

obiektem a jego otoczeniem; wtedy mówi się

obiektem a jego otoczeniem; wtedy mówi się

o zewnętrznych procesach informacyjno-

o zewnętrznych procesach informacyjno-

komunikacyjnych.

komunikacyjnych.



Polega często operacjom pomocniczym jak:

Polega często operacjom pomocniczym jak:

ich dodatkowe porządkowanie i

ich dodatkowe porządkowanie i

kompletowanie, konwersja, kompresja i

kompletowanie, konwersja, kompresja i

szyfrowanie

szyfrowanie

Cechy jakościowe informacji

Cechy jakościowe informacji

wynikowych

wynikowych

L p .

N a z w a c ech y

K r ó tk a c h a r a k ter y sty k a

1 .

R z e tel n o ś ć

i n f o rm a c j e w y n i k o w e m u s z ą w i ern i e
o p i s y w a ć o p era c j e g o s p o d a rc z e i s ta n y

2 .

S el ek ty w n o ś ć

i n f o rm a c j e w y n i k o w e p o w i n n y b y ć
z a w s z e d o b ra n e p o d k ą tem
c h a ra k tery s ty k o p i s y w a n eg o p ro b l em u
c z y s to s o w a n e j m eto d y z a rz ą d z a n i a

3 .

A d res o w a l n o ś ć

z a k res p rz ed m i o to w y , d o k ł a d n o ś ć i
a k tu a l n o ś ć i n f o rm a c j i m u s z ą b y ć
d o s to s o w a n e d o i n d y w i d u a l n y c h
p o trz eb o k reś l o n eg o o d b i o rc y ,
w y z n a c z a n y c h p rz e z c h a ra k ter
w y k o n y w a n y c h p rz ez n i eg o z a d a ń

4 .

T erm i n o w o ś ć

d o s ta rc z a n i e i n f o rm a c j i n a ż ą d a n i e, w e
w ł a ś c i w y m c z a s i e l u b d a n y c h
o k res o w y c h w ś c i ś l e w y z n a c z o n y c h
term i n a c h

5 .

O d p o w i ed z i a l n
o ś ć

z g o d n o ś ć z k o n k retn y m
z a p o trz eb o w a n i em n a i n fo rm a c j e

6 .

W y m a g a n a
p o s ta ć

s p o s ó b p rez en ta c j i , s z c z eg ó ł o w o ś ć ,
ro d z a j n o ś n i k a z g o d n e z w y m a g a n i a m i
o k reś l o n eg o o d b i o rc y

Funkcja przesyłania

Funkcja przesyłania

informacji

informacji



Rozumiana jest jako czysty przekaz

Rozumiana jest jako czysty przekaz

informacji (jednostronny lub

informacji (jednostronny lub

dwustronny, kanałami

dwustronny, kanałami

informacyjnymi od nadawcy do

informacyjnymi od nadawcy do

odbiorcy). Powinna być traktowana

odbiorcy). Powinna być traktowana

jako podstawowa (i jedyna) funkcja

jako podstawowa (i jedyna) funkcja

systemu komunikacyjnego obiektu

systemu komunikacyjnego obiektu

gospodarczego.

gospodarczego.

Strukturalizacja systemu

Strukturalizacja systemu

informacyjnego

informacyjnego



struktura funkcjonalna

struktura funkcjonalna



struktura informacyjna

struktura informacyjna



struktura techniczna

struktura techniczna



struktura przestrzenna

struktura przestrzenna



struktura konstrukcyjno-

struktura konstrukcyjno-

technologiczna

technologiczna

Struktura funkcjonalna

Struktura funkcjonalna

Stanowi zbiór celów i zadań systemu oraz

Stanowi zbiór celów i zadań systemu oraz

ich wzajemnych współzależności. Wiąże

ich wzajemnych współzależności. Wiąże

ona bezpośrednio system informacyjny z

ona bezpośrednio system informacyjny z

wytwórczymi i zarządczymi funkcjami

wytwórczymi i zarządczymi funkcjami

obiektu gospodarczego w układzie: misja

obiektu gospodarczego w układzie: misja

obiektu - cele obiektu - cele systemu

obiektu - cele obiektu - cele systemu

wytwarzania i zarządzania - cele systemu

wytwarzania i zarządzania - cele systemu

informacyjnego - zadania systemu

informacyjnego - zadania systemu

informacyjnego. Struktura ta ma charakter

informacyjnego. Struktura ta ma charakter

nadrzędny w stosunku do pozostałych

nadrzędny w stosunku do pozostałych

struktur

struktur

Struktura funkcjonalna -

Struktura funkcjonalna -

przekroje

przekroje



Przekrój struktury organizacyjnej

Przekrój struktury organizacyjnej

(wg schematu organizacyjnego

(wg schematu organizacyjnego

obiektu).

obiektu).



Przekrój struktury procesów

Przekrój struktury procesów

gospodarczych (procesy finansowe,

gospodarczych (procesy finansowe,

procesy logistyczne i dystrybucyjne,

procesy logistyczne i dystrybucyjne,

procesy produkcyjne itd.)

procesy produkcyjne itd.)

Przekrój struktury

Przekrój struktury

organizacyjnej

organizacyjnej



Umożliwia odniesienie celów i zadań

Umożliwia odniesienie celów i zadań

systemu informacyjnego do elementów

systemu informacyjnego do elementów

struktury organizacyjnej obiektu,

struktury organizacyjnej obiektu,

pozwalając sporządzić ich mapę na tle

pozwalając sporządzić ich mapę na tle

tej struktury.

tej struktury.



Umożliwia ich szczegółowe analizy i

Umożliwia ich szczegółowe analizy i

wyciągnięcie wniosków dotyczących

wyciągnięcie wniosków dotyczących

restrukturyzacji obiektu w celu

restrukturyzacji obiektu w celu

usprawnienia procesów informacyjnych i

usprawnienia procesów informacyjnych i

komunikacyjnych.

komunikacyjnych.

Przekrój struktury procesów

Przekrój struktury procesów

gospodarczych

gospodarczych

Pozwala zdefiniować cele i zadania

Pozwala zdefiniować cele i zadania

informacyjne i komunikacyjne w

informacyjne i komunikacyjne w

poszczególnych wyodrębnionych sferach

poszczególnych wyodrębnionych sferach

działalności obiektu. Przykładowo w sferach

działalności obiektu. Przykładowo w sferach

wytwarzania w nowoczesnych systemach

wytwarzania w nowoczesnych systemach

wspomagania produkcji opartych na

wspomagania produkcji opartych na

koncepcji MRP II wyróżnia się następujące

koncepcji MRP II wyróżnia się następujące

cele: zwiększenie terminowości działania o

cele: zwiększenie terminowości działania o

90%, wzrost wydajności pracy o 20%,

90%, wzrost wydajności pracy o 20%,

podniesienie rentowności wykorzystania

podniesienie rentowności wykorzystania

majątku produkcyjnego o połowę itp.

majątku produkcyjnego o połowę itp.

Zwiększenie terminowości

Zwiększenie terminowości

działania

działania

Dekompozycja celu na zadania:

Dekompozycja celu na zadania:



określenie struktur wyrobów i transakcji materiałowych,

określenie struktur wyrobów i transakcji materiałowych,



zarządzanie bazą danych produkcyjnych,

zarządzanie bazą danych produkcyjnych,



planowanie sprzedaży i produkcji w różnych horyzontach

planowanie sprzedaży i produkcji w różnych horyzontach

czasowych, z planowaniem kroczącym włącznie,

czasowych, z planowaniem kroczącym włącznie,



planowanie zdolności produkcyjnych,

planowanie zdolności produkcyjnych,



harmonogramowanie produkcji i sterowanie nią,

harmonogramowanie produkcji i sterowanie nią,



zarządzanie popytem i planowanie dystrybucji,

zarządzanie popytem i planowanie dystrybucji,



planowanie potrzeb materiałowych i prowadzenie

planowanie potrzeb materiałowych i prowadzenie

kontroli zasileń materiałowo-technicznych, w tym

kontroli zasileń materiałowo-technicznych, w tym

przyjmowanie dostaw wraz z elementami kontroli

przyjmowanie dostaw wraz z elementami kontroli

jakości,

jakości,



zarządzanie zapasami i produkcją w toku.

zarządzanie zapasami i produkcją w toku.

Struktura informacyjna - dwa

Struktura informacyjna - dwa

podstawowe elementy

podstawowe elementy



zbiory informacyjne

zbiory informacyjne

tj. zbiory danych

tj. zbiory danych

wejściowych, zbiory podstawowe

wejściowych, zbiory podstawowe

(systemowe, wewnętrzne), zbiory

(systemowe, wewnętrzne), zbiory

informacji wynikowych a także

informacji wynikowych a także

procedury ich transformacji (algorytmy)

procedury ich transformacji (algorytmy)

w układzie: wejście - zbiory - wyjście

w układzie: wejście - zbiory - wyjście



zbiór metainformacji

zbiór metainformacji

, czyli zbiór

, czyli zbiór

informacji o zasobach informacyjnych

informacji o zasobach informacyjnych

systemu. Odgrywa rolę swoistego

systemu. Odgrywa rolę swoistego

katalogu zasobów wchodzących w skład

katalogu zasobów wchodzących w skład

systemu.

systemu.

Struktura informacyjna a struktura

Struktura informacyjna a struktura

funkcjonalna

funkcjonalna



Realizacja każdej funkcji i zadania systemu

Realizacja każdej funkcji i zadania systemu

angażuje w procesie przetwarzania

angażuje w procesie przetwarzania

określone elementy struktury

określone elementy struktury

informacyjnej. Precyzyjne ustalenie

informacyjnej. Precyzyjne ustalenie

struktury funkcjonalnej umożliwia wierne

struktury funkcjonalnej umożliwia wierne

odwzorowanie jego struktury

odwzorowanie jego struktury

informacyjnej; z kolei jej dokładny opis

informacyjnej; z kolei jej dokładny opis

pozwala weryfikować funkcje i zadania z

pozwala weryfikować funkcje i zadania z

punktu widzenia kompletności, zupełności

punktu widzenia kompletności, zupełności

oraz dostępności wymaganych przez nie

oraz dostępności wymaganych przez nie

zasobów informacyjnych.

zasobów informacyjnych.

Struktura techniczna

Struktura techniczna



Jest utworzona z zastosowanych w przetwarzaniu

Jest utworzona z zastosowanych w przetwarzaniu

środków technicznych wraz z oprogramowaniem.

środków technicznych wraz z oprogramowaniem.

Prawidłowa struktura techniczna powinna być

Prawidłowa struktura techniczna powinna być

zgodna ze strukturami funkcjonalną i

zgodna ze strukturami funkcjonalną i

informacyjną, tzn. zapewnić swobodną realizację

informacyjną, tzn. zapewnić swobodną realizację

funkcji i zadań przetwarzania określonych w tej

funkcji i zadań przetwarzania określonych w tej

pierwszej, a jednocześnie obsługiwać

pierwszej, a jednocześnie obsługiwać

(przechowywać i przetwarzać) zasoby

(przechowywać i przetwarzać) zasoby

informacyjne określone w tej drugiej.

informacyjne określone w tej drugiej.



Podstawowa teza: dobór sprzętu do wymagań

Podstawowa teza: dobór sprzętu do wymagań

funkcjonalnych i informacyjnych, a nie

funkcjonalnych i informacyjnych, a nie

„przycinanie” systemu do możliwości

„przycinanie” systemu do możliwości

sprzętowych.

sprzętowych.

Struktura przestrzenna

Struktura przestrzenna



Rozumiana jako zbiór miejsc środowiska

Rozumiana jako zbiór miejsc środowiska

(najczęściej geograficznego), w których

(najczęściej geograficznego), w których

rozmieszczone są obiekty systemu określone w

rozmieszczone są obiekty systemu określone w

trzech poprzednich strukturach: funkcjonalnej,

trzech poprzednich strukturach: funkcjonalnej,

informacyjnej i technicznej. Chodzi o podmioty

informacyjnej i technicznej. Chodzi o podmioty

wytwarzania i zarządzania, miejsca tworzenia,

wytwarzania i zarządzania, miejsca tworzenia,

zbierania, gromadzenia, przetwarzania,

zbierania, gromadzenia, przetwarzania,

przechowywania, przesyłania oraz emisji danych

przechowywania, przesyłania oraz emisji danych

i informacji, lokalizacja procedur przetwarzania

i informacji, lokalizacja procedur przetwarzania

oraz stosowane środki techniczne i programowe.

oraz stosowane środki techniczne i programowe.



Struktura przestrzenna określa rozmieszczenie

Struktura przestrzenna określa rozmieszczenie

zasobów i elementów systemu w środowisku oraz

zasobów i elementów systemu w środowisku oraz

zasady i sposoby ich wzajemnego powiązania.

zasady i sposoby ich wzajemnego powiązania.

Struktura konstrukcyjno-

Struktura konstrukcyjno-

technologiczna

technologiczna



Przedstawia z jednej strony istotę konstrukcji

Przedstawia z jednej strony istotę konstrukcji

systemu informacyjnego, z drugiej zaś aspekt

systemu informacyjnego, z drugiej zaś aspekt

stosowanej w nim technologii przetwarzania danych

stosowanej w nim technologii przetwarzania danych



W pierwszym przypadku postrzegamy jego podział

W pierwszym przypadku postrzegamy jego podział

na podsystemy, moduły, jednostki przetwarzania,

na podsystemy, moduły, jednostki przetwarzania,

elementy, które mogą być przedmiotem

elementy, które mogą być przedmiotem

samodzielnego wdrożenia i eksploatacji, a więc

samodzielnego wdrożenia i eksploatacji, a więc

stanowią swoiste tworzywo konstrukcyjne, czyli

stanowią swoiste tworzywo konstrukcyjne, czyli

segmenty, z których można składać system,

segmenty, z których można składać system,

dopasowując go do potrzeb użytkownika.

dopasowując go do potrzeb użytkownika.



W przypadku drugim mamy na myśli ramy, które

W przypadku drugim mamy na myśli ramy, które

narzuca systemowi zastosowana w nim technologia

narzuca systemowi zastosowana w nim technologia

przetwarzania.

przetwarzania.

Typologia systemów

Typologia systemów

informacyjnych

informacyjnych



Zróżnicowane cele, funkcje i zadania

Zróżnicowane cele, funkcje i zadania

wykonywane przez systemy informacyjne oraz

wykonywane przez systemy informacyjne oraz

związane z nimi skala i zakres zastosowań

związane z nimi skala i zakres zastosowań

informatyki ekonomicznej powodują

informatyki ekonomicznej powodują

konieczność przeprowadzenia podziału

konieczność przeprowadzenia podziału

typologicznego tych systemów.

typologicznego tych systemów.



Systemy informacyjne można grupować

Systemy informacyjne można grupować

według różnych kryteriów. Przyjęte kryteria

według różnych kryteriów. Przyjęte kryteria

podziału powinny stanowić istotne cechy,

podziału powinny stanowić istotne cechy,

pozwalające wyróżnić podstawowe klasy

pozwalające wyróżnić podstawowe klasy

spotykane w rzeczywistości gospodarczej.

spotykane w rzeczywistości gospodarczej.

Typologia systemów informacyjnych -

Typologia systemów informacyjnych -

kryteria

kryteria



Skala funkcjonowania systemu

Skala funkcjonowania systemu



Zakres merytoryczny systemu

Zakres merytoryczny systemu



Generacja systemu (poziom

Generacja systemu (poziom

wspomagania)

wspomagania)



Poziom kompleksowości

Poziom kompleksowości



Stopień integracji

Stopień integracji



Stopień uniwersalności

Stopień uniwersalności

Kryterium: skala

Kryterium: skala

funkcjonowania systemu

funkcjonowania systemu

Systemy można podzielić na dwie

Systemy można podzielić na dwie

podstawowe grupy:

podstawowe grupy:



systemy makroekonomiczne (ponad- i

systemy makroekonomiczne (ponad- i

międzyobiektowe)

międzyobiektowe)



systemy mikroekonomiczne

systemy mikroekonomiczne

Informacyjne systemy

Informacyjne systemy

makroekonomiczne

makroekonomiczne

Obejmują swym zasięgiem obszar całego kraju

Obejmują swym zasięgiem obszar całego kraju

lub regionu (ewentualnie innej struktury

lub regionu (ewentualnie innej struktury

geograficznej, administracyjnej czy gospodarczej)

geograficznej, administracyjnej czy gospodarczej)

albo też są tworzone z myślą o wspomaganiu

albo też są tworzone z myślą o wspomaganiu

informacyjnym poszczególnych działów, sektorów,

informacyjnym poszczególnych działów, sektorów,

gałęzi czy branż (np. bankowości, ubezpieczeń,

gałęzi czy branż (np. bankowości, ubezpieczeń,

rynku kapitałowego, administracji publicznej,

rynku kapitałowego, administracji publicznej,

ewidencji statystycznej). Wyróżnia je nie tylko

ewidencji statystycznej). Wyróżnia je nie tylko

skala funkcjonowania, ale też konieczność

skala funkcjonowania, ale też konieczność

uwzględnienia niejednorodności obsługiwanych

uwzględnienia niejednorodności obsługiwanych

obiektów, powodująca znaczne trudności w

obiektów, powodująca znaczne trudności w

trakcie ich tworzenia i eksploatacji (konieczność

trakcie ich tworzenia i eksploatacji (konieczność

standaryzacji procedur, struktur danych).

standaryzacji procedur, struktur danych).

Informacyjne systemy

Informacyjne systemy

mikroekonomiczne

mikroekonomiczne

Są one związane z funkcjonowaniem wyodrębnionych

Są one związane z funkcjonowaniem wyodrębnionych

jednostek gospodarczych, administracyjnych i

jednostek gospodarczych, administracyjnych i

instytucji szczebla „podstawowego”. Stanowią one

instytucji szczebla „podstawowego”. Stanowią one

znaczną większość systemów informacyjnych. Ich

znaczną większość systemów informacyjnych. Ich

zróżnicowanie merytoryczne, przedmiotowe czy też

zróżnicowanie merytoryczne, przedmiotowe czy też

technologiczne jest zdecydowanie największe, wynika

technologiczne jest zdecydowanie największe, wynika

bowiem z różnorodności form własności (jednostki

bowiem z różnorodności form własności (jednostki

państwowe, prywatne, spółdzielcze, samorządowe),

państwowe, prywatne, spółdzielcze, samorządowe),

zakresów działania (produkcja, obrót towarowy,

zakresów działania (produkcja, obrót towarowy,

bankowość i finanse, ubezpieczenia, administracja

bankowość i finanse, ubezpieczenia, administracja

rządowa i samorządowa, usługi instytucje informacyjne

rządowa i samorządowa, usługi instytucje informacyjne

itp.), wielkości (od jednoosobowych po ogromne

itp.), wielkości (od jednoosobowych po ogromne

korporacje), rozproszenia (od skupionych terytorialnie

korporacje), rozproszenia (od skupionych terytorialnie

po działające na znacznym obszarze - np. duże banki).

po działające na znacznym obszarze - np. duże banki).

Kryterium: zakres

Kryterium: zakres

merytoryczny

merytoryczny

Systemy wspomagające:

Systemy wspomagające:



sferę wytwarzania (produkcji)

sferę wytwarzania (produkcji)



logistykę i dystrybucję (zaopatrzenie, gospodarkę

logistykę i dystrybucję (zaopatrzenie, gospodarkę

materiałową i sprzedaż itp.)

materiałową i sprzedaż itp.)



gospodarkę zasobami finansowymi firm

gospodarkę zasobami finansowymi firm

(budżetowanie, controlling, analizy finansowe,

(budżetowanie, controlling, analizy finansowe,

sprawozdawczość itp.)

sprawozdawczość itp.)



zarządzanie i administrowanie (na szczeblach

zarządzanie i administrowanie (na szczeblach

strategicznym, taktycznym i operacyjnym)

strategicznym, taktycznym i operacyjnym)



obrót towarowy (detaliczny, hurtowy i giełdowy)

obrót towarowy (detaliczny, hurtowy i giełdowy)



bankowość (rachunki bieżące, lokaty, kredyty itp.)

bankowość (rachunki bieżące, lokaty, kredyty itp.)



administrację publiczną (ewid. gosp. ludności,

administrację publiczną (ewid. gosp. ludności,

pojazdów, podatki, rejestr gruntów itp.)

pojazdów, podatki, rejestr gruntów itp.)

Kryterium: generacja

Kryterium: generacja

systemu

systemu



systemy transakcyjne

systemy transakcyjne

(ewidencyjno-sprawozdawcze)

(ewidencyjno-sprawozdawcze)



systemy informowania

systemy informowania

(informacyjno-decyzyjne)

(informacyjno-decyzyjne)



wspomagania decyzyjnego

wspomagania decyzyjnego

(doradcze i ekspertowe)

(doradcze i ekspertowe)

Kryterium: poziom

Kryterium: poziom

kompleksowości

kompleksowości



systemy proste

systemy proste

(niekompleksowe) - nie

(niekompleksowe) - nie

obsługują całego zakresu tematycznego

obsługują całego zakresu tematycznego

(funkcji, zadań i zasobów informacyjnych)

(funkcji, zadań i zasobów informacyjnych)

we wspomaganej dziedziny

we wspomaganej dziedziny



kompleksowe

kompleksowe

Kompleksowość jest cechą wyrażającą zakres

Kompleksowość jest cechą wyrażającą zakres

tematyczny systemu oraz stopień wykorzystania

tematyczny systemu oraz stopień wykorzystania

informacji wynikowych generowanych przez

informacji wynikowych generowanych przez

system w procesach informowania,

system w procesach informowania,

sprawozdawczości czy podejmowania decyzji,

sprawozdawczości czy podejmowania decyzji,

związanych z obszarem, który jest wspomagany.

związanych z obszarem, który jest wspomagany.

Kryterium: stopień integracji

Kryterium: stopień integracji

systemu

systemu



zintegrowane

zintegrowane

- spełniające

- spełniające

przedstawione warunki integracji

przedstawione warunki integracji

funkcjonalnej, informacyjnej i

funkcjonalnej, informacyjnej i

technologicznej

technologicznej



nie zintegrowane

nie zintegrowane

, w których brakuje

, w których brakuje

silnych związków funkcjonalnych,

silnych związków funkcjonalnych,

informacyjnych czy technologicznych

informacyjnych czy technologicznych

(nazywane są również systemami

(nazywane są również systemami

autonomicznymi)

autonomicznymi)

Kryterium: stopień

Kryterium: stopień

uniwersalności

uniwersalności



systemy indywidualne

systemy indywidualne

- tworzone, gdy

- tworzone, gdy

użytkownik nie jest w stanie znaleźć na rynku

użytkownik nie jest w stanie znaleźć na rynku

rozwiązań w pełni go satysfakcjonujących. Ich

rozwiązań w pełni go satysfakcjonujących. Ich

realizacja obejmuje pełny cykl tworzenia SI

realizacja obejmuje pełny cykl tworzenia SI



systemy powielarne

systemy powielarne

(zw. powtarzalnymi,

(zw. powtarzalnymi,

typowymi, standardowymi). Ze względu na

typowymi, standardowymi). Ze względu na

przyjęcie przy ich tworzeniu założenia, że

przyjęcie przy ich tworzeniu założenia, że

będą eksploatowane przez wielu różniących

będą eksploatowane przez wielu różniących

się użytkowników, w odmiennych warunkach,

się użytkowników, w odmiennych warunkach,

projektuje się je uwzględniając wymogi

projektuje się je uwzględniając wymogi

uniwersalności i nadając im elastyczny

uniwersalności i nadając im elastyczny

charakter.

charakter.

Generacje rozwojowe systemów

Generacje rozwojowe systemów

informacyjnych

informacyjnych

Początkowo system informacyjny obiektu

Początkowo system informacyjny obiektu

gospodarczego miał na celu realizację

gospodarczego miał na celu realizację

funkcji gromadzenia, przetwarzania i

funkcji gromadzenia, przetwarzania i

magazynowania dużych porcji danych

magazynowania dużych porcji danych

ewidencyjnych. Głównymi jego

ewidencyjnych. Głównymi jego

wykonawcami i użytkownikami były osoby

wykonawcami i użytkownikami były osoby

związane z pracami księgowymi.

związane z pracami księgowymi.

Ewidencjonowały one podstawowe

Ewidencjonowały one podstawowe

transakcje gospodarcze oraz przetwarzały

transakcje gospodarcze oraz przetwarzały

je dla celów sprawozdawczych.

je dla celów sprawozdawczych.

Systemy transakcyjne (ST)

Systemy transakcyjne (ST)

We wczesnym stadium swojej ewolucji ST służyły

We wczesnym stadium swojej ewolucji ST służyły

do przeprowadzania cyklicznych kalkulacji na

do przeprowadzania cyklicznych kalkulacji na

dużych zbiorach danych ewidencyjnych.

dużych zbiorach danych ewidencyjnych.

Stosowano wówczas tzw. technologię

Stosowano wówczas tzw. technologię

przetwarzania partiowego. Przed przetwarzaniem

przetwarzania partiowego. Przed przetwarzaniem

dane należało zakodować, tzn. doprowadzić do

dane należało zakodować, tzn. doprowadzić do

postaci zrozumiałej dla urządzeń wejściowych

postaci zrozumiałej dla urządzeń wejściowych

komputera oraz zorganizować w zestawy (partie).

komputera oraz zorganizować w zestawy (partie).

Proces ten był żmudny i istotnie wydłużał ogólny

Proces ten był żmudny i istotnie wydłużał ogólny

czas przetwarzania. Wynikiem pracy systemu były

czas przetwarzania. Wynikiem pracy systemu były

obszerne wydruki zestawień tabelarycznych. Okres

obszerne wydruki zestawień tabelarycznych. Okres

rozwoju tych systemów - późne lata pięćdziesiąte.

rozwoju tych systemów - późne lata pięćdziesiąte.

Systemy
dziedzinowe

Gospodarka
magazynowa

Finanse i
księgowość

Kadry i
płace

Środki
trwałe

Systemy transakcyjne (bazy

Systemy transakcyjne (bazy

danych)

danych)

W latach sześćdziesiątych metodę przetwarzania

W latach sześćdziesiątych metodę przetwarzania

partiowego zastąpiono technologią baz danych.

partiowego zastąpiono technologią baz danych.

Kładzie ona nacisk na realizację funkcji

Kładzie ona nacisk na realizację funkcji

gromadzenia i magazynowania danych dzięki

gromadzenia i magazynowania danych dzięki

czemu powstała możliwość wielokrotnego

czemu powstała możliwość wielokrotnego

dostępu do przechowywanych informacji. Na tym

dostępu do przechowywanych informacji. Na tym

etapie rozwoju ST przestały być utożsamiane

etapie rozwoju ST przestały być utożsamiane

jedynie ze wspomaganiem czynności księgowych.

jedynie ze wspomaganiem czynności księgowych.

Zgromadzone dane mogły być przetwarzane

Zgromadzone dane mogły być przetwarzane

według różnych algorytmów, a zatem służyć

według różnych algorytmów, a zatem służyć

realizacji bardziej złożonych zadań. Wyniki

realizacji bardziej złożonych zadań. Wyniki

generowane przez te systemy znalazły

generowane przez te systemy znalazły

zastosowanie we wspieraniu operacyjnego

zastosowanie we wspieraniu operacyjnego

szczebla zarządzania w podejmowaniu decyzji.

szczebla zarządzania w podejmowaniu decyzji.

Systemy informatyczne zarządzania-

Systemy informatyczne zarządzania-

klasy MIS

klasy MIS



SIZ (

SIZ (

Management Information

Management Information

Systems

Systems

- MIS) jednodziedzinowe

- MIS) jednodziedzinowe



SIZ (

SIZ (

Management Information

Management Information

Systems

Systems

- MIS) wielodziedzinowe

- MIS) wielodziedzinowe

Systemy informowania

Systemy informowania

kierownictwa

kierownictwa



Do powstania systemów MIS przyczyniły się rozwój

Do powstania systemów MIS przyczyniły się rozwój

technologii baz danych oraz zmiana przetwarzania

technologii baz danych oraz zmiana przetwarzania

transakcyjnego na przetwarzanie bezpośrednie (no-line).

transakcyjnego na przetwarzanie bezpośrednie (no-line).

Pozwoliło to na bieżące planowanie i kontrolę procesów

Pozwoliło to na bieżące planowanie i kontrolę procesów

produkcji.

produkcji.



Systemy informowania kierownictwa powinny ułatwiać

Systemy informowania kierownictwa powinny ułatwiać

podejmowanie decyzji na różnych poziomach zarządzania.

podejmowanie decyzji na różnych poziomach zarządzania.

Ponieważ podejmowane decyzje mają różną strukturę, nie

Ponieważ podejmowane decyzje mają różną strukturę, nie

ma więc jednego systemu informowania kierownictwa, który

ma więc jednego systemu informowania kierownictwa, który

byłby przeznaczony dla wszystkich. Systemy klasy MIS

byłby przeznaczony dla wszystkich. Systemy klasy MIS

upowszechniły się na operacyjnym poziomie zarządzania

upowszechniły się na operacyjnym poziomie zarządzania

przy podejmowaniu decyzji dobrze ustrukturalizowanych.

przy podejmowaniu decyzji dobrze ustrukturalizowanych.



W porównaniu z systemami transakcyjnymi zyskały one

W porównaniu z systemami transakcyjnymi zyskały one

przyjazne procedury obsługi użytkownika, bibliotekę

przyjazne procedury obsługi użytkownika, bibliotekę

procedur statystyczno-ekonometrycznych oraz zbiory

procedur statystyczno-ekonometrycznych oraz zbiory

danych historycznych.

danych historycznych.

Systemy automatyzacji

Systemy automatyzacji

biura

biura



Systemy automatyzacji biura (

Systemy automatyzacji biura (

Office Automation

Office Automation

Systems

Systems

, OAS lub SAB) powstały na przełomie lat 60. i 70.

, OAS lub SAB) powstały na przełomie lat 60. i 70.

Systemy tej klasy nie służą do tworzenia nowych danych,

Systemy tej klasy nie służą do tworzenia nowych danych,

lecz do ich przetwarzania, przesyłania i analizy. Można je

lecz do ich przetwarzania, przesyłania i analizy. Można je

podzielić na kilka kategorii:

podzielić na kilka kategorii:

–

Systemy publikacji elektronicznych: przetwarzanie tekstów,

Systemy publikacji elektronicznych: przetwarzanie tekstów,

DTP (desktop-publishing), systemy kopiowania (powielania)

DTP (desktop-publishing), systemy kopiowania (powielania)

–

Systemy komunikacji: poczta elektroniczna, poczta głosowa,

Systemy komunikacji: poczta elektroniczna, poczta głosowa,

faks, wideokonferencje Systemy współpracy: telekonferencje,

faks, wideokonferencje Systemy współpracy: telekonferencje,

systemy zarządzania pracą grupową

systemy zarządzania pracą grupową

–

Przetwarzanie obrazów: zarządzanie dokumentami

Przetwarzanie obrazów: zarządzanie dokumentami

elektronicznymi, przetwarzanie i prezentacja grafiki, systemy

elektronicznymi, przetwarzanie i prezentacja grafiki, systemy

multimedialne

multimedialne

–

Systemy zarządzania biurem: harmonogramowanie,

Systemy zarządzania biurem: harmonogramowanie,

przydzielanie i kontrola wykonywanych zadań.

przydzielanie i kontrola wykonywanych zadań.



Systemy automatyzacji biura zmieniały się w czasie i

Systemy automatyzacji biura zmieniały się w czasie i

zyskiwały coraz większą funkcjonalność.

zyskiwały coraz większą funkcjonalność.

Systemy wspomagania

Systemy wspomagania

decyzji

decyzji



Systemy wspomagania decyzji (

Systemy wspomagania decyzji (

Decision Support Systems - DSS

Decision Support Systems - DSS

) to

) to

systemy komputerowe wyposażone w interaktywny dostęp do danych i

systemy komputerowe wyposażone w interaktywny dostęp do danych i

modeli, wspomagające rozwiązanie specyficznych sytuacji decyzyjnych,

modeli, wspomagające rozwiązanie specyficznych sytuacji decyzyjnych,

które nie dają się rozwiązać automatycznie z użyciem samego komputera.

które nie dają się rozwiązać automatycznie z użyciem samego komputera.



Architektura systemów DSS składa się z trzech głównych elementów:

Architektura systemów DSS składa się z trzech głównych elementów:

–

Interaktywnego dialogu

Interaktywnego dialogu

–

Baz danych

Baz danych

–

Baz modeli.

Baz modeli.



W systemach wspomagania decyzji istotny i konieczny jest udział

W systemach wspomagania decyzji istotny i konieczny jest udział

decydenta. Następuje wtedy interakcja między użytkownikiem a

decydenta. Następuje wtedy interakcja między użytkownikiem a

komputerem.

komputerem.



Systemy wspomagania decyzji zostały stworzone w celu usprawnienia

Systemy wspomagania decyzji zostały stworzone w celu usprawnienia

procesu podejmowania decyzji przez pojedynczych menedżerów. Jednak

procesu podejmowania decyzji przez pojedynczych menedżerów. Jednak

większość decyzji nie jest podejmowana przez pojedyncze osoby lub

większość decyzji nie jest podejmowana przez pojedyncze osoby lub

grupy osób. W takich sytuacjach stosowane są specjalne pakiety

grupy osób. W takich sytuacjach stosowane są specjalne pakiety

komputerowe - systemy klasy GDS (

komputerowe - systemy klasy GDS (

Groupe Decision

Groupe Decision

Support

Support

– grupowe

– grupowe

wspomaganie decyzji), GDSS (

wspomaganie decyzji), GDSS (

Groupe Decision

Groupe Decision

Support System

Support System

grupowe

grupowe

–systemy wspomagania decyzji

–systemy wspomagania decyzji

), GSS (Groupe Decision

), GSS (Groupe Decision

Support System

Support System

–

–

grupowe systemy wspomagania) lub

grupowe systemy wspomagania) lub

CSCW

CSCW

(

(

Computer Supported co-

Computer Supported co-

Operative Work

Operative Work

– komputerowe wspomaganie pracy grupowej).

– komputerowe wspomaganie pracy grupowej).

G en eracja sy stem u

P o w stan ie i
ro z w ó j

P o d staw o w a
ch arak tery sty k a

U w agi

S y stem y
tran sak cy jn e
(ew id en cy jn o -
sp raw o z d aw cz e)

jed n o d z ied z in o w
e (M IS )

lata 6 0 i 7 0 rejestracja z asz ło ści

go sp o d arcz y c h ,
ew id en c ja w ed łu g
ściśle o k reślo n y ch
z asad ,
sp raw o z d aw cz o ść
o k reso w a, rap o rty
o z ad an ej
z aw arto śc i

b rak m o ż liw o ści
sw o b o d n ej
ek sp lo atac ji
d an y ch , z az w y cz aj
h isto ry cz n y ch
ch arak ter
in fo rm ac ji
w y n ik o w y ch

w ielo d zied zin o w e,
zin tegro w an e (IM IS

lata 70 i 80

jak w y żej - ró żn ica
p o lega n a o b jęciu
zasięgiem k ilk u
p o w iązan y ch d zied zin

jak w y żej - ró żn ica
p o lega n a m o żliw o ści
tw o rzen ia zestaw ień
p rzek ro jo w y ch

S y stem y
in f o rm o w an ia
(in f o rm acy jn o -
d ecy zy jn e)

S IK - sy stem y
in f o rm o w an ia
k iero w n ictw a

lata 80

m o żliw o ść sw o b o d n ej
ek strak cji, p rezen tacji
w o d p o w ied n iej
f o rm ie i tran sf eru d o
w y sp ecjalizo w an y ch
ap lik acji an ality czn y ch

języ k i zap y tań ,
m o żliw o ść an alizy
d an y ch p o ch o d zący ch
z w ielu źró d eł

S y stem y
w sp o m agan ia
d ecy zji

d o rad cze

lata 80 i 90

w sp o m agan ie d ecy zji
d o b rze
u stru k tu ralizo w an y ch

zasto so w an ie m eto d
m atem aty czn y ch ,
staty sty czn y ch ,
o p ty m alizacy jn y ch

ek sp erto w e

d ru ga p o ł lat
80, lata 90

w sp o m agan ie d ecy zji
słab o
u stru k tu ralizo w an y ch ,
d o starczan ie
sp ecjalisty czn ej w ied zy

zasto so w an ie m eto d
sztu czn ej in teligen cji

System informacyjny

System informacyjny



Powinien być rozumiany jako wyodrębniony
czasowo i przestrzennie układ
przetwarzania informacji, będący zbiorem
czasowo ze sobą powiązanych elementów,
takich jak: źródła danych, metody ich
gromadzenia i przetwarzania, kanały
przepływu informacji, środki materialne i
ludzie realizujący to przetwarzanie oraz
miejsca przeznaczenia informacji. Każdy z
wymienionych elementów realizuje funkcje
wynikające z głównego celu systemu.

System informacyjny – ujęcie

System informacyjny – ujęcie

statyczne i dynamiczne

statyczne i dynamiczne



Wielopoziomowa struktura, która pozwala

Wielopoziomowa struktura, która pozwala

użytkownikowi tego systemu na transformowanie

użytkownikowi tego systemu na transformowanie

określonych informacji wejścia na pożądane

określonych informacji wejścia na pożądane

informacje wyjścia za pomocą odpowiednich

informacje wyjścia za pomocą odpowiednich

procedur i modeli. Na podstawie otrzymywanych

procedur i modeli. Na podstawie otrzymywanych

informacji są podejmowane określone decyzje

informacji są podejmowane określone decyzje

(definicja statyczna).

(definicja statyczna).



W podejściu dynamicznym definiuje się go jako

W podejściu dynamicznym definiuje się go jako

„zbiór strumieni informacyjnych opisanych na jego

„zbiór strumieni informacyjnych opisanych na jego

strukturze organizacyjnej, tzn. na strukturze sfery

strukturze organizacyjnej, tzn. na strukturze sfery

procesów realnych i sfery procesów zarządzania.

procesów realnych i sfery procesów zarządzania.

Definicja ta kładzie nacisk na obieg strumieni

Definicja ta kładzie nacisk na obieg strumieni

informacyjnych w organizacji, wskazuje jednak, że

informacyjnych w organizacji, wskazuje jednak, że

obieg ten zależy od struktury organizacyjnej.

obieg ten zależy od struktury organizacyjnej.

System informatyczny

System informatyczny

•

Rodzaj zastosowania komputerów w
procesach informacyjnych przy takim
doborze urządzeń i kompozycji
oprogramowania, aby uwzględniając
wymogi otoczenia i możliwości
zespołów ludzkich, z określonych wejść
za pomocą odpowiednich metod
(technologii) uzyskać wyjścia
realizujące cel procesu informacyjnego.

System informatyczny

System informatyczny



Podstawowe elementy składowe
systemu informatycznego to:
główne zadania, wejście, metoda,
wyjście, ludzie, wyposażenie i
otoczenie. Cechą charakterystyczną
jest różnorodność tych elementów, a
także podatność na wszelkie zmiany.

Grupy systemów

Grupy systemów

informacyjnych

informacyjnych



transakcyjne (ewidencyjno-

transakcyjne (ewidencyjno-

sprawozdawcze)

sprawozdawcze)



informowania (informacyjno-decyzyjne)

informowania (informacyjno-decyzyjne)



wspomagania decyzyjnego (doradcze i

wspomagania decyzyjnego (doradcze i

ekspertowe)

ekspertowe)

Każdą z tych grup różnicuje poziom

Każdą z tych grup różnicuje poziom

wspomagania funkcji zarządczych w

wspomagania funkcji zarządczych w

obiekcie gospodarczym.

obiekcie gospodarczym.

EIS-ESS

DSS

MIS: MIS-CIM-MRPII

EDP:TPS-OAS-TPSS

Koncentracja na misji i celach
strategicznych

Poszukiwanie i
wypracowywanie najlepszych
decyzji

Bieżące kierowanie i
sterowanie firmą

Koncentracja na danych

Relacje między systemami informatycznymi w organizacji

Systemy transakcyjne -

Systemy transakcyjne -

lata 50-te

lata 50-te

We wczesnym stadium swojej ewolucji ST służyły

We wczesnym stadium swojej ewolucji ST służyły

do przeprowadzania cyklicznych kalkulacji na

do przeprowadzania cyklicznych kalkulacji na

dużych zasobach danych ewidencyjnych..

dużych zasobach danych ewidencyjnych..

Stosowano wówczas tzw. technologię

Stosowano wówczas tzw. technologię

przetwarzania partiowego. Przed

przetwarzania partiowego. Przed

przetwarzaniem dane należało zakodować , tzn.

przetwarzaniem dane należało zakodować , tzn.

doprowadzić do postaci zrozumiałej dla urządzeń

doprowadzić do postaci zrozumiałej dla urządzeń

wejściowych komputera oraz zorganizować w

wejściowych komputera oraz zorganizować w

zestawy (partie). Proces ten był bardzo żmudny i

zestawy (partie). Proces ten był bardzo żmudny i

istotnie wydłużał ogólny czas przetwarzania.

istotnie wydłużał ogólny czas przetwarzania.

Wynikiem pracy systemu był zazwyczaj obszerne

Wynikiem pracy systemu był zazwyczaj obszerne

wydruki zestawień tabelarycznych. Okres ich

wydruki zestawień tabelarycznych. Okres ich

rozwoju przypada na późne lata 50-te.

rozwoju przypada na późne lata 50-te.

Systemy transakcyjne -

Systemy transakcyjne -

lata 60-te

lata 60-te



W latach 60-tych metodę przetwarzania partiowego

W latach 60-tych metodę przetwarzania partiowego

zastąpiono technologią baz danych. Kładzie ona nacisk

zastąpiono technologią baz danych. Kładzie ona nacisk

na realizację funkcji gromadzenia i magazynowania

na realizację funkcji gromadzenia i magazynowania

danych, dzięki czemu powstała możliwość

danych, dzięki czemu powstała możliwość

wielokrotnego dostępu do przechowywanych

wielokrotnego dostępu do przechowywanych

informacji. Przestały być utożsamiane jedynie ze

informacji. Przestały być utożsamiane jedynie ze

wspomaganiem czynności księgowych. Zgromadzone

wspomaganiem czynności księgowych. Zgromadzone

dane mogły być przetwarzane według różnych

dane mogły być przetwarzane według różnych

algorytmów i służyć realizacji bardziej złożonych

algorytmów i służyć realizacji bardziej złożonych

zadań. Wyniki generowane przez te systemy znalazły

zadań. Wyniki generowane przez te systemy znalazły

zastosowanie we wspieraniu operacyjnego szczebla

zastosowanie we wspieraniu operacyjnego szczebla

zarządzania w podejmowaniu decyzji.

zarządzania w podejmowaniu decyzji.

Zintegrowane systemy informatyczne

Zintegrowane systemy informatyczne

zarządzania

zarządzania



Wynikiem zastosowania ZSIZ jest

Wynikiem zastosowania ZSIZ jest

gromadzenie danych w scentralizowanej

gromadzenie danych w scentralizowanej

bazie, co daje możliwość emisji zestawień

bazie, co daje możliwość emisji zestawień

przekrojowych dotyczących całokształtu

przekrojowych dotyczących całokształtu

działalności obiektu.

działalności obiektu.



Zakres wspomagania dostarczanego przez

Zakres wspomagania dostarczanego przez

ZSIZ poszerzył się o udostępnianie informacji

ZSIZ poszerzył się o udostępnianie informacji

menedżerom podejmującym decyzje na

menedżerom podejmującym decyzje na

poziomie taktycznym a nawet strategicznym.

poziomie taktycznym a nawet strategicznym.