forma rzĄdów – struktura najwyŻszych wŁadz w paŃstwie i

sposób ich powoŁywania;

• monarchie – rodzaj ustroju, rzĄdzi wŁadca, suŁtan, cesarz, wŁadza

Dziedziczna, np. Polska od XVI wieku

• republiki – wŁadza wybierana przez obywateli na okreŚlonĄ

kadencjĘ

RODZAJE MONARCHII:

MONARCHIA

DESPOTYCZNA



Monarchia despotyczna – wŁadca decyduje

o wszystkim, co siĘ w paŃstwie dzieje.

Ma niczym nieograniczonĄ wŁadzĘ

w stosunku do poddanych dysponuje prawem

„Życia” lub „Śmierci”.



PrzykŁad PaŃstwa: STAROŻYTNY EGIPT

MONARCHIA

DZIEDZICZNA



Monarchia dziedziczna – wŁadza

przechodzi od ojca na najstarszego syna w

rodzie.



PrzykŁad PAŃSTWA: POLSKA W OKRESIE

RZĄDÓW DYNASTII PIASTÓW I JAGIELLONÓW.

MONARCHIA ELEKCYJNA



Monarchia elekcyjna – o wyborze wŁadcy

decyduje okreŚlona grupa osób.

PRZYKŁAD PAŃSTWA: POLSKA W OKRESIE

RZĄDÓW KRÓLÓW ELEKCYJNYCH

MONARCHIA

PARLAMENTARNA



Monarchia parlamentarna – faktyczne rzĄdy w

paŃstwie sprawuje parlament, a
król/królowa peŁni funkcjĘ reprezentacyjnĄ.



PRZYKŁAD PAŃSTWA: WSPÓŁCZESNA WIELKA

BRYTANIA

RODZAJE REPUBLIK:

REPUBLIKA

PREZYDENCKA



Republika prezydencka – decyzje

w paŃstwie podejmuje prezydent,

a parlament peŁni funkcjĘ pomocniczĄ.

PRZYKŁAD PAŃSTWA: USA, FRANCJA.

REPUBLIKA

PARLAMENTARNA



Republika parlamentarna – faktyczne rzĄdy w

paŃstwie sprawuje parlament, a prezydent
peŁni funkcjĘ reprezentacyjnĄ.



PRZYKŁAD PAŃSTWA: CZECHY, UKRAINA,

NIEMCY



W POLSCE WYRÓŻNIAMY

TYP REPUBLIKI ZWANY

PREZYDENCKO –

PARLAMENTARNĄ!!!

POJĘCIA:



PAŃSTWO UNITARNE – PAŃSTWO, W KTÓRYM JEDNOSTKI PODZIAŁU

TERYTORIALNEGO NIE MAJĄ SAMODZIELNOŚCI POLITYCZNEJ I PRAWNEJ, LECZ SĄ

PODPORZĄDKOWANE ORGANOM CENTRALNYM



PAŃSTWO ZŁOŻONE (FEDERACYJNE) – PAŃSTWO, W KTÓRYM JEDNOSTKI PODZIAŁU

TERYTORIALNEGO DYSPONUJĄ DUŻYM ZAKRESEM SAMODZIELNOŚCI.



PUCZ – AWANTURNICZA PRÓBA ZAMACHU STANU PODJĘTA PRZEZ GRUPĘ

SPISKOWCÓW, NAJCZĘŚCIEJ Z UŻYCIEM SIŁY ZBROJNEJ.



ZAMACH STANU – NIESPODZIEWANE PRZEJĘCIE WŁADZY POLITYCZNEJ W

PAŃSTWIE PRZEZ CYWILI WBREW OBOWIĄZUJĄCEMU PRAWU.

OBLICZA WSPÓŁCZESNYCH

PAŃSTW:

SPOSOBY SPRAWOWANIA WŁADZY:

DEMOKRATYCZNY

AUTORYTARNY

TOTALITARNY

1989

Ateny – początek

demokracji,

demos = lud, kratos =

rządzić,

wyróżniamy dwa rodzaje

republik pośrednią i

bezpośrednią,

najwyższa władza należy

do narodu,

obywatele mają wpływ na

decyzje podejmowane przez

organy władzy,

władza rozdzielona jest

między kilka organów,

jednym z najważniejszych

zadań państwa

demokratycznego do

obywateli jest ochrona praw

człowieka.

1945-1989

władza skoncentrowana

jest w ręku przywódcy i jego
najbliższego otoczenia,

podejmowane przez nich

decyzje są zatwierdzane

przez bezwolny parlament,

wprowadzanie rządów

autorytarnych odbywa się

głównie poprzez zamach

stanu,

w reżimach autorytarnych

władze ograniczają zakres

praw i wolności

obywatelskich.

1939 – 1945

przeciwieństwo państwa

demokratycznego,

stara się ono organizować i

objąć kontrolę nad

wszystkimi sferami życia

społecznego,

państwo to preferuje

określony przez siebie

model posłusznego mu

obywatela,

wszelki pluralizm poglądów

jest bezwzględnie niszczony.

POJĘCIA:



DEMOKRACJA POŚREDNIA – W IMIENIU WSZYSTKICH OBYWATELI DECYZJE PODEJMUJE

WĄSKIE GRONO OSÓB,



DEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA – MAŁA GRUPA OSÓB PODEJMUJE DECYZJE W JEDNYM MIEJSCU

I CZASIE.



INDOKTRYNACJA – WPAJANIE JEDNOSTCE LUB CAŁEMU SPOŁECZEŃSTWU WŁASNYCH MYŚLI,

PRZEKONAŃ TAK BY DANA OSOBA ZACZĘŁA W NIE WIERZYĆ I STOSOWAĆ W PRAKTYCE,



PAŃSTWO POLICYJNE TO PAŃSTWO RZĄDZONE PRZY POMOCY TERRORU POLICYJNEGO,

GDZIE WŁADZA ZA POMOCĄ POLICJI STARA SIĘ UZYSKAĆ PEŁNĄ KONTROLĘ NAD

SPOŁECZEŃSTWEM.



PAŃSTWO MILITARNE TO PAŃSTWO, W KTÓRYM WIĘKSZOŚĆ STANOWISK OBEJMUJĄ

WOJSKOWI, KTÓRZY KONTROLUJĄ SPOŁECZEŃSTWO NA TAKIEJ SAMEJ ZASADZIE JAK POLICJA

W PAŃSTWIE POLICYJNYM.

DEMOKRACJA



Demokracja (gr. δημοκρατία demokratia "rzĄdy

ludu", od wyrazów δῆμος demos "lud" + κρατέω

krateo „RZĄDZĘ") – ustrój polityczny, w którym

ŹrÓdŁo wŁadzy stanowi wola wiĘkszości obywateli

(SPRAWUJĄ oni rzĄdy bezpoŚrednio lub za

poŚrednictwem przedstawicieli)

ZASADY, NA KTÓRYCH

OPIERA SIĘ DEMOKRACJA



ZASADY, NA KTÓRYCH OPIERA SIĘ DEMOKRACJA

:



ZASADA SUWERENNOŚCI LUDU,



ZASADA PRZEDSTAWICIELSTWA,



TRÓJPODZIAŁ WŁADZY:



WŁADZA WYKONAWCZA,



WŁADZA USTAWODAWCZA,



WŁADZA SĄDOWNICZA,



PLURALIZM,



RZĄDY PRAWA,



RÓWNOŚĆ WOBEC PRAWA,



POSZANOWANIE PRAW MNIEJSZOŚCI.

SŁABOŚCI RZĄDÓW

DEMOKRATYCZNYCH:



ZDARZA SIĘ, ŻE W WYNIKU WYBORÓW NAJWYŻSZE STANOWISKA

PRZYPADAJĄ LUDZIOM NIEPRZYGOTOWANYM DO ICH PEŁNIENIA,



W WYBORACH BIORĄ UDZIAŁ TAKŻE OSOBY ŹLE WYKSZTAŁCONE, A ICH

GŁOS MA TAKĄ SAMĄ WAGĘ, JAK GŁOS OSÓB NALEŻĄCYCH DO ELITY

SPOŁECZEŃSTWA, NP. PROFESORÓW,



USTROJOWI DEMOKRATYCZNEMU ZAGRAŻAJĄ LICZNE NIEBEZPIECZEŃSTWA

M.IN. KORUPCJA,



INNE NIEBEZPIECZEŃSTWA TO POWSTANIE DEMOKRACJIFASADOWEJ,



DĄŻENIE KOGOŚ DO WZMOCNIENIA SWOJEJ POZYCJI KOSZTEM INNYCH:

MOŻE TO DOPROWADZIĆ DO POWSTANIA RZĄDÓW AUTORYTARNYCH, A

NAWET TOTALITARNYCH.

Źródła informacji: www.google.pl www.wikipedia.pl