Lista światowego dziedzictwa
kulturalnego i przyrodniczego
UNESCO
• Lista światowego
dziedzictwa
kulturowego i
przyrodniczego
UNESCO obejmuje (w
lipcu 2004 r.) 788
obiektów w 134
krajach, w tym 611
obiektów dziedzictw
krajobrazowego (K),
154 przyrodniczego (P)
i 23 mieszanych (K, P).
• Obok – Morze Wattowe
Holandia
Lista UNESCO
• 1995 - Schokland i okolice (K)
• 1996 - Linia obronna
Amsterdamu (K)
• 1997 - Wiatraki w regionie
Kinderdijk-Elshout (K)
• 1997 - Strefa zabytkowa w
Willemstadt, centrum miasta i
port (Antyle Holenderskie) (K)
• 1998 - Woudagemaal - stacja
pomp parowych (K)
• 1999 - Droogmakerij de
Beemster (Polder Beemster)
(K)
• 2000 - Rietveld Schröderhuis
(Dom Schrödera Rietvelda) w
Utrechcie (K)
• OBOK – Kościół w Schokland
Schokland i okolice
Krajobrazowy, 1995
• Pozostałość po
opuszczonej osadzie,
położonej na wyspie,
która stała się częścią
osuszonego polderu w
Holandii. Schokland
przestał być wyspą w
momencie osuszenia
Polderu Północnego w
1942. Do dziś dobrze
zachowały się wały
przeciwpowodziowe oraz
linia brzegowa wyspy z
wyraźnym wzniesieniem.
Schokland
•
Schokland zamieszkany był od
średniowiecza, jednak wraz z
wzrostem poziomu morza coraz
częstsze powodzie zmusiły
mieszkańców do opuszczenia wyspy
w XIX wieku. Największa powódź
miała miejsce w 1825 roku. Pomimo
odbudowania wyspy, na skutek
powtarzających się podtopień, w
1859 roku jej władze, chcąc uniknąć
podobnej tragedii w przyszłości,
zdecydowały się przesiedlić całą
ludność Schokland. Mimo to do dziś
zachowała się charakterystyczna
zabudowa wyspy, która przetrwała
dzięki osuszeniu pobliskich
terenów. Dziś jako obiekt
dziedzictwa kulturowego UNESCO
jest bardzo często odwiedzany
przez turystów, gdyż jako jedno z
niewielu miejsc na Polderze
Północnym posiada długą historię.
Linia obronna Amsterdamu
1996, Krajobrazowy
• De Stelling van Amsterdam
was een verdedigingslinie,
gelegen op 10 tot 15 kilometer
rond het centrum van het
Nederlandse Amsterdam. De
stelling is 135 kilometer lang,
bevat 45 forten en is
aangelegd van 1880 tot 1920.
Onderdeel van de stelling is
het pantserfort Fort Pampus in
de voormalige Zuiderzee.
• Op 26 september 1995 werd
de Stelling van Amsterdam
samen met de Nieuwe
Hollandse Waterlinie bij
UNESCO aangemeld voor
plaatsing op de
Werelderfgoedlijst.
Linia obronna Amsterdamu
1996, Krajobrazowy
• Op 26 september 1996
werd de Stelling van
Amsterdam samen met de
Nieuwe Hollandse
Waterlinie bij UNESCO
aangemeld voor plaatsing
op de Werelderfgoedlijst.
• 26 sierpnia 1995 Linia
obrony Amsterdamu
została razem z Nową
Holenderską Linią Wodną
zgłoszona na Listę
UNESCO, Listę Światowego
Dziedzictwa Kulturowego
Wiatraki w regionie
Kinderdijk-Elshout
1997, Krajobrazowy
• Kinderdijk – wieś w
Holandii w prowincji
Holandia Południowa
położona około 15 km na
wschód od Rotterdamu.
Kinderdijk jest położona
na polderze, do którego
osuszenia zbudowano
system 19 wiatraków
około roku 1740. W tej
chwili jest to największe
skupisko zabytkowych
wiatraków w Holandii i
jedna z najbardziej
znanych atrakcji
turystycznych Holandii.
Wiatraki w regionie
Kinderdijk-Elshout
1997, Krajobrazowy
Strefa zabytkowa w Willemstad,
centrum miasta i port (Antyle
Holenderskie)
• Willemstad – stolica Antyli
Holenderskich położona na
wyspie Curaçao.
• Dawniej Willemstad był
ważnym centrum
rafineryjnym dla firmy Royal
Dutch/Shell, obecnie ma
głównie znacznie
turystyczne (znajduje się w
nim m.in. kilka kasyn). Ze
względu na walory
historyczne stare miasto i
port zostały wpisane na listę
światowego dziedzictwa
UNESCO.
Strefa zabytkowa w Willemstad,
centrum miasta i port (Antyle
Holenderskie)
• Liczba mieszkańców: ok. 50 tys.
(zespół miejski ok. 125 tys.)
• W Willemstad znajduje się
ważny port lotniczy i morski.
Miasto składa się z 2 części:
Punda i Otrobanda. Punda (od.
niderl. de punt) została
założona w roku 1634, kiedy
Holendrzy zdobyli tę wyspę od
Hiszpanii. Otrabanda (od hiszp.
otra banda - druga strona)
została założona w roku 1707,
jest nowszą częścią tego miasta
i uważana za jego kulturalne
centrum. Punda i Otrobanda są
połączone długim mostem
pontonowym.
Curaçao
• Curaçao ma własny rząd od 1
stycznia 1954. 2 lipca 1984 rząd
wyspy ustanowił własną flagę
oraz hymn. W 1993 mieszkańcy
w referendum opowiedzieli się
za pozostaniem wyspy w
składzie Antyli Holenderskich, 8
kwietnia 2005 roku Curacao
razem z Sint Maarten odrzucili w
referendum pełną niepodległość
na rzecz kraju stowarzyszonego
z Holandią w ramach Królestwa
Niderlandów. Na podstawie
reformy konstytucyjnej
Królestwa Niderlandów, 10
października 2010 lat Antyle
Holenderskie przestaną istnieć,
a Curaçao stanie się osobnym
terytorium zależnym Holandii o
specjalnym statusie.
Woudagemaal –
stacja pomp parowych
1998, Krajobrazowy
• Woudagemaal - stacja
pomp parowych znajdująca
się w Holandii. Jest to
największa, działająca do
dziś stacja pomp parowych
na świecie. Otwarta 7
października 1920 przez
królową Wilhelminę. Stacja
została została
wybudowana by
odprowadzać nadmiar wód
z obszaru Fryzji.
• www.fnp.nl/?nijs/
haadbestjoer/a/1060/
Woudagemaal –
stacja pomp parowych
• W 1967, po 47 latach
została
unowocześniona.
Kotły zostały
przebudowane z
opalania węglem na
opalanie olejem.
• Od 1998 Stacja Pomp
Woudagemaal jest
wpisana na listę
UNESCO.
Droogmakerij de Beemster
(Polder Beemster)
1999, Krajobrazowy
• Rekultywacja terenów -
Beemster, najbardziej
znany obszar regeneracji
ziemi w Holandii, był
niezwykle ważny dla
rozwoju architektury,
architektury krajobrazu,
obywatelskich i techniki
rolniczej w Holandii. Jego
stworzenie widział
zbieżności szereg
osiągnięć, które w
krótkim czasie
doprowadził do przejścia
od rekultywacji terenów
do zagospodarowania.
Droogmakerij de Beemster
(Polder Beemster)
•
Siatka
• W Beemster, autonomiczne
siatki kwadratów była na tle
krajobrazu poprzez Dirck
van Oss (jeden z inicjatorów
prywatnego), Lucas Jansz.
Sinck. (geodeta). W XVII
wieku, budowniczych,
inspektorów i ogrodników
planowane miast, ogrodów i
krajobrazu, zgodnie z "ideał
linii prostej, z placu stały się
symbolem "stałość„ i
"spójności".
Droogmakerij de Beemster
(Polder Beemster)
•
Kwadrat
•
Ta zasada racjonalnej struktury w
dużej mierze opiera się na ideał
holenderskim mieście przedstawione
przez Simon Stevin (1548 - 1620).
Malowniczych artykulacji układ był
przede wszystkim wyraża się w
sadzenie pasów drzew wzdłuż
głównych dróg dojazdowych. Długie
rzędy olchy i wierzby przedstawione
prostokąt "izb" w krajobraz i pod
warunkiem, pionowej artykulacji siatki.
Plac powraca stale w każdym
człowieka elementem polder - nawet
w wiejskich majątkach i gospodarstwa
agroturystyczne. Krajobraz Beemster
jest czysto architektonicznym. Ten
sam układ można znaleźć we
wszystkich polderów później, choć to
zwykle stosowane w sposób mniej
rygorystyczny. Beemster Polder ten
został wpisany do światowego
dziedzictwa kultury UNESCO w 1999
roku.
Rietveld Schröderhuis (Dom
Schrödera Rietvelda) w Utrechcie
2000, Krajobrazowy
• Dom Schrödera
Rietvelda w
Utrechcie,
zamówiony przez
panią Truus Schröder-
Schräder i
zaprojektowany
przez architekta
Gerrita Thomasa
Rietvelda, został
zbudowany w 1924 r.
Rietveld Schröderhuis
(Dom Schrödera Rietvelda)
• Ten nieduży dom
rodzinny, wyróżniający się
elastyczną organizacją
przestrzenną wnętrza
oraz swoistymi cechami
wizualnymi i formalnymi,
może być uznany za
manifest ideałów
artystów i architektów
należących w latach 20.
do ugrupowania De Stijl.
Obecnie uznawany jest za
“ikonę” modernizmu w
architekturze.
Morze Wattowe - wspólnie z
Niemcami
2009, Przyrodniczy
• Morze Wattowe – akwen,
pomimo nazwy nie będący
morzem, obejmujący
przybrzeżne wody Zatoki
Niemieckiej (południowo-
wschodnia część Morza
Północnego) położony pomiędzy
kontynentem a łańcuchem
Wysp Fryzyjskich. Morze
Wattowe obejmuje przybrzeżne
wody Holandii, Niemiec i Danii,
jednak czasami wśród
geografów polskich głoszony
jest pogląd, że akwen ten
znajduje się wyłącznie w
Holandii pomiędzy Wyspami
Zachodniofryzyjskimi, a
kontynentalnym wybrzeżem
Holandii.
Morze Wattowe
• Morze Wattowe,
rozciągające się od
wyspy Texel w
Holandii do wyspy
Fanø w Danii, ma
około 450 km długości
i 10-30 km szerokości.
Jest to akwen płytki,
znaczną jego część
stanowią watty
(osuchy) – szerokie
równiny pływowe
odsłaniane w czasie
odpływu morza.
• W 2009 roku obszar
Morza Wattowego
został wpisany na
listę światowego
dziedzictwa
UNESCO, jako
obiekt
transgraniczny w
Niemczech i
Holandii.
Morze Wattowe
• Ze względu na swoje unikatowe
walory przyrodnicze, cały obszar
Morza Wattowego jest obecnie
objęty ochroną i uznany, na
podstawie konwencji
ramsarskiej, za "obszar wodno-
błotny mający znaczenie
międzynarodowe". Cała część
holenderska i niemal cała
niemiecka tworzą cztery
światowe rezerwaty biosfery.
Dodatkowo w części
holenderskiej akwenu utworzono
Park Narodowy Schiermonnikoog
(Nationaal Park
Schiermonnikoog) oraz Park
Narodowy Duinen van Texel
(Nationaal Park Duinen van
Texel).
•
Morze Wattowe