Ustawa o ochronie
Ustawa o ochronie
zdrowia
zdrowia
psychicznego
psychicznego
z dn. 19 sierpnia 1994
z dn. 19 sierpnia 1994
roku
roku
Klinika Psychiatrii Dorosłych UM w
Klinika Psychiatrii Dorosłych UM w
Łodzi
Łodzi
Uwagi wstępne ...
Uwagi wstępne ...
Prace nad ustawą o ochronie zdrowia psychicznego trwały prawie
Prace nad ustawą o ochronie zdrowia psychicznego trwały prawie
65 lat, a nad ostatnim projektem rozpoczęły się w 1972 roku, po
65 lat, a nad ostatnim projektem rozpoczęły się w 1972 roku, po
wycofaniu projektu z 1970 roku
wycofaniu projektu z 1970 roku
W pracach nad tym projektem można wyróżnić 3 etapy:
W pracach nad tym projektem można wyróżnić 3 etapy:
- etap I – poznański (1972 – 1974) – Komisja Ekspertów pod
- etap I – poznański (1972 – 1974) – Komisja Ekspertów pod
przewodnictwem prof. Stanisława Dąbrowskiego miała za zadanie
przewodnictwem prof. Stanisława Dąbrowskiego miała za zadanie
opracować założenia do przyszłej ustawy o ochronie zdrowia
opracować założenia do przyszłej ustawy o ochronie zdrowia
psychicznego, a następnie poddać je rzetelnej dyskusji
psychicznego, a następnie poddać je rzetelnej dyskusji
- etap II – warszawski (1974 – 1985) – do roku 1985 powstały trzy
- etap II – warszawski (1974 – 1985) – do roku 1985 powstały trzy
wersje projektu ustawy, a w mediach toczyły się intensywne
wersje projektu ustawy, a w mediach toczyły się intensywne
dyskusje.
dyskusje.
W roku 1981 doszło do interwencji Gdańskiej Solidarności w proces
W roku 1981 doszło do interwencji Gdańskiej Solidarności w proces
legislacyjny ustawy, gdy w
legislacyjny ustawy, gdy w
Życiu Warszawy
Życiu Warszawy
pojawił się artykuł pt.:
pojawił się artykuł pt.:
„Psychicznie chorym każdy wiatr w oczy wieje”
„Psychicznie chorym każdy wiatr w oczy wieje”
– gdzie
– gdzie
wprowadzony w błąd autor przedstawił ten projekt jako nowy
wprowadzony w błąd autor przedstawił ten projekt jako nowy
instrument umożliwiający wykorzystanie psychiatrii
instrument umożliwiający wykorzystanie psychiatrii
„przeciwko
„przeciwko
osobom niewygodnym władzy”
osobom niewygodnym władzy”
Na tym etapie prac nad ustawą MZiOS wielokrotnie kwestionowało
Na tym etapie prac nad ustawą MZiOS wielokrotnie kwestionowało
potrzebę odrębnej ustawowej regulacji ochrony zdrowia
potrzebę odrębnej ustawowej regulacji ochrony zdrowia
psychicznego i dążyło do włączenia jej do projektu tzw.
psychicznego i dążyło do włączenia jej do projektu tzw.
Kodeksu
Kodeksu
Zdrowia.
Zdrowia.
Uwagi wstępne ...
Uwagi wstępne ...
- etap III (1985 – 1994) – Ministerstwo Zdrowia i Opieki
- etap III (1985 – 1994) – Ministerstwo Zdrowia i Opieki
Społecznej zleca IPiN powołanie zespołu ekspertów, który ma
Społecznej zleca IPiN powołanie zespołu ekspertów, który ma
dostosować III wersje projektu do opracowywanego wówczas
dostosować III wersje projektu do opracowywanego wówczas
projektu ustawy o ZOZ i do innych nowych regulacji.
projektu ustawy o ZOZ i do innych nowych regulacji.
Do wiosny 1988 roku powstaje IV wersja i zostaje przekazana
Do wiosny 1988 roku powstaje IV wersja i zostaje przekazana
do Ministerstwa.
do Ministerstwa.
W roku 1992 powstaje ostateczna wersja projektu po
W roku 1992 powstaje ostateczna wersja projektu po
konsultacjach z prawnikami z Ministerstwa Sprawiedliwości.
konsultacjach z prawnikami z Ministerstwa Sprawiedliwości.
W 1993 projekt zostaje przekazany do Sejmu RP. W dniu 20
W 1993 projekt zostaje przekazany do Sejmu RP. W dniu 20
stycznia 1994 r., miało miejsce pierwsze czytanie, 19 sierpnia
stycznia 1994 r., miało miejsce pierwsze czytanie, 19 sierpnia
1994 Sejm Uchwalił ustawę, która weszła w życie dnia
1994 Sejm Uchwalił ustawę, która weszła w życie dnia
21
21
stycznia 1995 roku
stycznia 1995 roku
Rozdziały
Rozdziały
1. Przepisy ogólne
1. Przepisy ogólne
2. Badanie, leczenie, rehabilitacja oraz
2. Badanie, leczenie, rehabilitacja oraz
opieka i pomoc
opieka i pomoc
3. Postępowanie lecznicze
3. Postępowanie lecznicze
4. Przyjęcie do domu pomocy społecznej
4. Przyjęcie do domu pomocy społecznej
5. Postępowanie przed sądem opiekuńczym
5. Postępowanie przed sądem opiekuńczym
6. Ochrona tajemnicy
6. Ochrona tajemnicy
7. Przepisy karne, zmiany w przepisach
7. Przepisy karne, zmiany w przepisach
obowiązujących oraz przepisy
obowiązujących oraz przepisy
przejściowe i końcowe
przejściowe i końcowe
Ogólna
Ogólna
charakterystyka ustawy ...
charakterystyka ustawy ...
Przepisy ustawowe dzielą się na trzy grupy, które
Przepisy ustawowe dzielą się na trzy grupy, które
można ujmować w kategoriach celów.
można ujmować w kategoriach celów.
1.
1.
Promocja zdrowia psychicznego i
Promocja zdrowia psychicznego i
kształtowanie postaw społecznych
kształtowanie postaw społecznych
2.
2.
Opieka zdrowotna i pomoc w
Opieka zdrowotna i pomoc w
środowisku rodzinnym i społecznym
środowisku rodzinnym i społecznym
3.
3.
Ochrona praw osób z zaburzeniami
Ochrona praw osób z zaburzeniami
psychicznymi
psychicznymi
Promocja zdrowia psychicznego i
Promocja zdrowia psychicznego i
kształtowanie postaw społecznych
kształtowanie postaw społecznych
Celem przepisów pierwszej grupy jest
Celem przepisów pierwszej grupy jest
zapewnienie promocji zdrowia
zapewnienie promocji zdrowia
psychicznego, zapobieganie
psychicznego, zapobieganie
zaburzeniom psychicznym i
zaburzeniom psychicznym i
kształtowanie właściwych postaw
kształtowanie właściwych postaw
społecznych wobec osób z
społecznych wobec osób z
zaburzeniami psychicznymi.
zaburzeniami psychicznymi.
Opieka zdrowotna i pomoc w
Opieka zdrowotna i pomoc w
środowisku rodzinnym i społecznym
środowisku rodzinnym i społecznym
Celem drugiej grupy postanowień
Celem drugiej grupy postanowień
ustawy jest zapewnienie osobom z
ustawy jest zapewnienie osobom z
zaburzeniami psychicznymi
zaburzeniami psychicznymi
wielostronnej i powszechnie dostępnej
wielostronnej i powszechnie dostępnej
opieki zdrowotnej oraz innych form
opieki zdrowotnej oraz innych form
pomocy niezbędnych dla życia w
pomocy niezbędnych dla życia w
środowisku rodzinnym i społecznym.
środowisku rodzinnym i społecznym.
Ochrona praw osób z zaburzeniami
Ochrona praw osób z zaburzeniami
psychicznymi
psychicznymi
Celem trzeciej grupy postanowień ustawy
Celem trzeciej grupy postanowień ustawy
jest ochrona praw obywatelskich osób z
jest ochrona praw obywatelskich osób z
zaburzeniami psychicznymi przez
zaburzeniami psychicznymi przez
wzmocnienie przestrzegania praw
wzmocnienie przestrzegania praw
określonych w obowiązujących dotychczas
określonych w obowiązujących dotychczas
ustawach oraz gwarancje praw
ustawach oraz gwarancje praw
obywatelskich pacjentów poddanym
obywatelskich pacjentów poddanym
przymusowemu postępowaniu.
przymusowemu postępowaniu.
Pojęcie „osoby z zaburzeniami
Pojęcie „osoby z zaburzeniami
psychicznymi”
psychicznymi”
Dotyczy trzech kręgów podmiotowych:
Dotyczy trzech kręgów podmiotowych:
Osoby chorej psychicznie tj.
Osoby chorej psychicznie tj.
wykazującej zab. psychotyczne
wykazującej zab. psychotyczne
Osoby upośledzonej umysłowo
Osoby upośledzonej umysłowo
Osoby wykazującej inne zakłócenia
Osoby wykazującej inne zakłócenia
czynności psychicznych, które są
czynności psychicznych, które są
zaliczane do zaburzeń
zaliczane do zaburzeń
psychicznych
psychicznych
Ogólna
Ogólna
charakterystyka ustawy ...
charakterystyka ustawy ...
Wprowadzono definicję
Wprowadzono definicję
świadomej zgody
świadomej zgody
rozumianej jako
rozumianej jako
swobodny, świadomy wybór lub decyzja osoby z zaburzeniami
swobodny, świadomy wybór lub decyzja osoby z zaburzeniami
psychicznymi, która niezależnie od stanu zdrowia
psychicznymi, która niezależnie od stanu zdrowia
psychicznego, jest rzeczywiście zdolna do zrozumienia w
psychicznego, jest rzeczywiście zdolna do zrozumienia w
przystępny sposób przekazywanej informacji. (art3)
przystępny sposób przekazywanej informacji. (art3)
Ocena zdolności pacjenta do wyrażenia zgody, a w
Ocena zdolności pacjenta do wyrażenia zgody, a w
szczególności stopnia rozumienia informacji i swobody
szczególności stopnia rozumienia informacji i swobody
podejmowania decyzji, należy oczywiście do lekarza, który
podejmowania decyzji, należy oczywiście do lekarza, który
tylko w przypadku poważnych wątpliwości dotyczących
tylko w przypadku poważnych wątpliwości dotyczących
zdolności pacjenta do wyrażenia świadomej zgody
zdolności pacjenta do wyrażenia świadomej zgody
odnotowuje ten fakt w dokumentacji medycznej
odnotowuje ten fakt w dokumentacji medycznej
przedstawianej sędziemu wizytującemu szpital. (art.22)
przedstawianej sędziemu wizytującemu szpital. (art.22)
Ogólna
Ogólna
charakterystyka ustawy ...
charakterystyka ustawy ...
Koncepcja świadomej zgody ma centralne znaczenie w każdym
Koncepcja świadomej zgody ma centralne znaczenie w każdym
dążeniu do zachowania indywidualnej autonomii.
dążeniu do zachowania indywidualnej autonomii.
W przypadku osób z zaburzeniami psychicznymi pojęcie jest to
W przypadku osób z zaburzeniami psychicznymi pojęcie jest to
szczególnie doniosłe, gdyż w świetle art. 82 KC ważność
szczególnie doniosłe, gdyż w świetle art. 82 KC ważność
oświadczenia woli osoby z zaburzeniami psychicznymi mogłaby
oświadczenia woli osoby z zaburzeniami psychicznymi mogłaby
być podana w wątpliwość.
być podana w wątpliwość.
Kwestionowanie zdolności do wyrażanie świadomej zgody oparte
Kwestionowanie zdolności do wyrażanie świadomej zgody oparte
jest na błędnym domniemaniu, że każda osoba z zaburzeniami
jest na błędnym domniemaniu, że każda osoba z zaburzeniami
psychicznymi znajduje się wstanie wyłączającym świadome albo
psychicznymi znajduje się wstanie wyłączającym świadome albo
swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, co prowadzi do
swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, co prowadzi do
nieuzasadnionego ograniczenia autonomii tych osób.
nieuzasadnionego ograniczenia autonomii tych osób.
Ogólna
Ogólna
charakterystyka ustawy ...
charakterystyka ustawy ...
Autonomia osoby z zaburzeniami psychicznymi, i wynikające z
Autonomia osoby z zaburzeniami psychicznymi, i wynikające z
niej prawo do wyrażenia zgody(art.3) lub odmowy (art.19), może
niej prawo do wyrażenia zgody(art.3) lub odmowy (art.19), może
być paternalistycznie ograniczone wtedy, gdy osoba ta chce
być paternalistycznie ograniczone wtedy, gdy osoba ta chce
wyrządzić sobie poważną szkodę lub nie jest w stanie zapewnić
wyrządzić sobie poważną szkodę lub nie jest w stanie zapewnić
sobie istotnego dobra. Ograniczenie to wyraża się w dwóch
sobie istotnego dobra. Ograniczenie to wyraża się w dwóch
formach.
formach.
Twardy paternalizm
Twardy paternalizm
- oznacza dopuszczalność ochrony
- oznacza dopuszczalność ochrony
jednostki wbrew jej woli nawet wtedy, gdy jest zdolna do
jednostki wbrew jej woli nawet wtedy, gdy jest zdolna do
świadomego i swobodnego wyboru. Tego rodzaju sytuacja zdarza
świadomego i swobodnego wyboru. Tego rodzaju sytuacja zdarza
się w stanach nagłości przy stosowaniu wobec
się w stanach nagłości przy stosowaniu wobec
niepsychotycznych pacjentów przymusu bezpośredniego albo
niepsychotycznych pacjentów przymusu bezpośredniego albo
badania lub przyjęcia bez zgody.
badania lub przyjęcia bez zgody.
Miękki paternalizm - w
Miękki paternalizm - w
przypadku pacjentów psychotycznych
przypadku pacjentów psychotycznych
sytuacja jest prostsza, ponieważ ustawa przewiduje możliwość
sytuacja jest prostsza, ponieważ ustawa przewiduje możliwość
przyjęcia i leczenia bez zgody tylko wtedy, gdy oprócz
przyjęcia i leczenia bez zgody tylko wtedy, gdy oprócz
bezpośredniego zagrożenia albo znacznego pogorszenia stanu
bezpośredniego zagrożenia albo znacznego pogorszenia stanu
zdrowia występują objawy psychotyczne, które mogą świadczyć
zdrowia występują objawy psychotyczne, które mogą świadczyć
o niezdolności do świadomego wyboru, czyli głębokim
o niezdolności do świadomego wyboru, czyli głębokim
upośledzeniu autonomii.
upośledzeniu autonomii.
Ogólna
Ogólna
charakterystyka ustawy ...
charakterystyka ustawy ...
W celu ochrony praw pacjentów poddanych przymusowemu
W celu ochrony praw pacjentów poddanych przymusowemu
postępowaniu ustawa przewiduje
postępowaniu ustawa przewiduje
odstępstwo od zasady zgody
odstępstwo od zasady zgody
wyjątkowo w sytuacji nieodzownej konieczności
wyjątkowo w sytuacji nieodzownej konieczności
. Przymus
. Przymus
bezpośredni, przymusowe badanie i przyjęcie do szpitala
bezpośredni, przymusowe badanie i przyjęcie do szpitala
psychiatrycznego na obserwacje lub leczenie można zastosować
psychiatrycznego na obserwacje lub leczenie można zastosować
tylko wtedy, gdy z
tylko wtedy, gdy z
powodu zaburzeń psychicznych (obserwacja-
powodu zaburzeń psychicznych (obserwacja-
art.24
art.24
) lub choroby psychicznej (hospitalizacja-
) lub choroby psychicznej (hospitalizacja-
art.23
art.23
)
)
powstaje
powstaje
bezpośrednie zagrożenie szczególnie cennych dóbr, tj. życia
bezpośrednie zagrożenie szczególnie cennych dóbr, tj. życia
pacjenta albo życia lub zdrowia innych osób, i zachodzi
pacjenta albo życia lub zdrowia innych osób, i zachodzi
potrzeba podporządkowania autonomii pacjenta dobrom
potrzeba podporządkowania autonomii pacjenta dobrom
wyższego rzędu.
wyższego rzędu.
Ogólna charekterystyka
Ogólna charekterystyka
ustawy...
ustawy...
Przesłanki w trybie wnioskowym są
Przesłanki w trybie wnioskowym są
znacznie szersze – choroba psychiczna
znacznie szersze – choroba psychiczna
i znaczne pogorszenie stanu zdrowia,
i znaczne pogorszenie stanu zdrowia,
bądź niezdolność do samodzielnego
bądź niezdolność do samodzielnego
zaspokajania podstawowych potrzeb
zaspokajania podstawowych potrzeb
życiowych.
życiowych.
Hospitalizacja jest dopuszczalna
Hospitalizacja jest dopuszczalna
dopiero na podstawie poprzedzającego
dopiero na podstawie poprzedzającego
orzeczenia sądu (art. 29)
orzeczenia sądu (art. 29)
Ogólna
Ogólna
charakterystyka ustawy ...
charakterystyka ustawy ...
Przymusowa hospitalizacja w modelu
Przymusowa hospitalizacja w modelu
medycznym służy przede wszystkim do
medycznym służy przede wszystkim do
zaspokojenia potrzeb zdrowotnych osób z
zaspokojenia potrzeb zdrowotnych osób z
zaburzeniami psychicznymi, a kwestie prawne
zaburzeniami psychicznymi, a kwestie prawne
zdecydowanie ustępują procedurom
zdecydowanie ustępują procedurom
medycznym.
medycznym.
Zgodnie z modelem prawnym przymusowa
Zgodnie z modelem prawnym przymusowa
hospitalizacja jest głównie pozbawieniem
hospitalizacja jest głównie pozbawieniem
wolności, a więc naruszeniem konstytucyjnych
wolności, a więc naruszeniem konstytucyjnych
praw obywatelskich
praw obywatelskich
Ustawa kojarzy najważniejsze właściwości obu
Ustawa kojarzy najważniejsze właściwości obu
tych modeli.
tych modeli.
Ogólna charakterystyka ustawy ...
Ogólna charakterystyka ustawy ...
Z jednej strony – preferuje potrzeby zdrowotne psychicznie chorych
Z jednej strony – preferuje potrzeby zdrowotne psychicznie chorych
zarówno zagrażających sobie i innym, jak i wymagających leczenia,
zarówno zagrażających sobie i innym, jak i wymagających leczenia,
ogranicza prawo odmowy leczenia pacjentów przyjętych bez zgody,
ogranicza prawo odmowy leczenia pacjentów przyjętych bez zgody,
określa lekarza jako osobę decydującą o wypisaniu pacjenta
określa lekarza jako osobę decydującą o wypisaniu pacjenta
przebywającego w szpitalu na mocy postanowienia sądowego,
przebywającego w szpitalu na mocy postanowienia sądowego,
odrzuca ideę że zagrożenie życia albo zdrowia może być jedynym
odrzuca ideę że zagrożenie życia albo zdrowia może być jedynym
kryterium przymusowej hospitalizacji.
kryterium przymusowej hospitalizacji.
Z drugiej strony – określa względnie precyzyjnie ustawowe kryteria
Z drugiej strony – określa względnie precyzyjnie ustawowe kryteria
postępowania przymusowego (przymusu bezpośredniego,
postępowania przymusowego (przymusu bezpośredniego,
przymusowego badania, przyjęcia i leczenia), przewiduje jasny
przymusowego badania, przyjęcia i leczenia), przewiduje jasny
system gwarancji administracyjno – medycznych, sądowo –
system gwarancji administracyjno – medycznych, sądowo –
procesowych i sądowo – kontrolnych, ogranicza przymusowe
procesowych i sądowo – kontrolnych, ogranicza przymusowe
leczenie do ram szpitala psychiatrycznego, nie rozszerzając go na
leczenie do ram szpitala psychiatrycznego, nie rozszerzając go na
leczenie ambulatoryjne.
leczenie ambulatoryjne.
Ustawa …
Ustawa …
Preambuła …
Preambuła …
Uznając, że zdrowie psychiczne jest
Uznając, że zdrowie psychiczne jest
fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a
fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a
ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi
ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi
należy do obowiązków państwa, stanowi się co
należy do obowiązków państwa, stanowi się co
następuje:
następuje:
Ustawodawca zwraca szczególną uwagę, że zdrowie
Ustawodawca zwraca szczególną uwagę, że zdrowie
psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym
psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym
człowieka !!!
człowieka !!!
Rozdział 1
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
Przepisy
Przepisy
ogólne
ogólne
...
...
Art.2.
Art.2.
[Zakres przedmiotowy ochrony zdrowia]
[Zakres przedmiotowy ochrony zdrowia]
Ochrona zdrowia psychicznego polega w szczególności na:
Ochrona zdrowia psychicznego polega w szczególności na:
1
1
-
-
promocji
promocji
zdrowia psychicznego i zapobieganiu
zdrowia psychicznego i zapobieganiu
zaburzeniom psychicznym,
zaburzeniom psychicznym,
2
2
-
-
zapewnianiu osobom z zaburzeniami psychicznymi
zapewnianiu osobom z zaburzeniami psychicznymi
wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej
wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej
oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w
oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w
środowisku rodzinnym i społecznym,
środowisku rodzinnym i społecznym,
3
3
-
-
kształtowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi,
kształtowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi,
właściwych postaw społecznych, a zwłaszcza zrozumienia,
właściwych postaw społecznych, a zwłaszcza zrozumienia,
tolerancji, życzliwości, a także przeciwdziałaniu ich
tolerancji, życzliwości, a także przeciwdziałaniu ich
dyskryminacji.
dyskryminacji.
Przepisy ogólne ...
Przepisy ogólne ...
Art.3.
Art.3.
[Objaśnienie pojęć]
[Objaśnienie pojęć]
Ilekroć przepisy niniejszej ustawy stanowią o:
Ilekroć przepisy niniejszej ustawy stanowią o:
1/ osobie z zaburzeniami psychicznymi, odnosi się to do osoby:
1/ osobie z zaburzeniami psychicznymi, odnosi się to do osoby:
a/ chorej psychicznie (wykazującej zaburzenia psychotyczne),
a/ chorej psychicznie (wykazującej zaburzenia psychotyczne),
b/ upośledzonej umysłowo,
b/ upośledzonej umysłowo,
c/ wykazuj
c/ wykazuj
ą
ą
cej inne zakłócenia czynności psychicznych, które
cej inne zakłócenia czynności psychicznych, które
zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczane s
zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczane s
ą
ą
do zaburzeń
do zaburzeń
psychicznych, a osoba ta wymaga świadczeń zdrowotnych lub
psychicznych, a osoba ta wymaga świadczeń zdrowotnych lub
innych form pomocy i opieki niezbędnych do życia w
innych form pomocy i opieki niezbędnych do życia w
środowisku rodzinnym lub społecznym,
środowisku rodzinnym lub społecznym,
2/ szpitalu psychiatrycznym , odnosi się to również do:
2/ szpitalu psychiatrycznym , odnosi się to również do:
a/ oddziału psychiatrycznego w szpitalu ogólnym,
a/ oddziału psychiatrycznego w szpitalu ogólnym,
b/ kliniki psychiatrycznej,
b/ kliniki psychiatrycznej,
c/ sanatorium dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
c/ sanatorium dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
d/
innego
zakładu
opieki
zdrowotnej,
sprawującego
d/
innego
zakładu
opieki
zdrowotnej,
sprawującego
całodobową opiekę psychiatryczną lub odwykową, niezależnie
całodobową opiekę psychiatryczną lub odwykową, niezależnie
od podmiotu, który je tworzy i utrzymuje,
od podmiotu, który je tworzy i utrzymuje,
Przepisy ogólne ...
Przepisy ogólne ...
3/ domu pomocy społecznej lub środowiskowym domu
3/ domu pomocy społecznej lub środowiskowym domu
samopomocy, odnosi się to również do wszelkich form
samopomocy, odnosi się to również do wszelkich form
pomocy instytucjonalnej dla osób, o których mowa w
pomocy instytucjonalnej dla osób, o których mowa w
p
p
k
k
t. 1,
t. 1,
4/ zgodzie, oznacza to swobodnie wyrażoną zgodę
4/ zgodzie, oznacza to swobodnie wyrażoną zgodę
osoby z zaburzeniami psychicznymi, która -
osoby z zaburzeniami psychicznymi, która -
niezależnie od stanu jej zdrowia psychicznego - jest
niezależnie od stanu jej zdrowia psychicznego - jest
rzeczywiście zdolna do zrozumienia przekazywanej w
rzeczywiście zdolna do zrozumienia przekazywanej w
dostępny sposób informacji o celu przyjęcia do
dostępny sposób informacji o celu przyjęcia do
szpitala psychiatrycznego, jej stanie zdrowia,
szpitala psychiatrycznego, jej stanie zdrowia,
proponowanych czynnościach diagnostycznych i
proponowanych czynnościach diagnostycznych i
leczniczych oraz o dających się przewidzieć skutkach
leczniczych oraz o dających się przewidzieć skutkach
tych działań lub ich zaniechania,
tych działań lub ich zaniechania,
"
"
Art. 10a
Art. 10a
.
.
[Prawo do ochrony praw pacjenta]
[Prawo do ochrony praw pacjenta]
1. Osoba korzystająca ze świadczeń zdrowotnych
1. Osoba korzystająca ze świadczeń zdrowotnych
udzielanych przez szpital psychiatryczny ma prawo do
udzielanych przez szpital psychiatryczny ma prawo do
pomocy w
pomocy w
ochronie swoich praw
ochronie swoich praw
.
.
2. Prawo do pomocy w ochronie praw osoby, o której
2. Prawo do pomocy w ochronie praw osoby, o której
mowa w ust. 1, przysługuje również jej przedstawicielowi
mowa w ust. 1, przysługuje również jej przedstawicielowi
ustawowemu, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu.
ustawowemu, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu.
3. Świadczeniodawca informuje osoby, o których mowa w
3. Świadczeniodawca informuje osoby, o których mowa w
ust. 1 i 2, o zakresie działania i sposobie kontaktu z
ust. 1 i 2, o zakresie działania i sposobie kontaktu z
Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego
Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego
, o
, o
którym mowa w art. 10b ust. 1.
którym mowa w art. 10b ust. 1.
4. Osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, mają prawo w
4. Osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, mają prawo w
szczególności do:
szczególności do:
1) przekazania ustnych i pisemnych skarg dotyczących
1) przekazania ustnych i pisemnych skarg dotyczących
naruszenia praw osoby, o której mowa w ust. 1,
naruszenia praw osoby, o której mowa w ust. 1,
2) spotkania z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala
2) spotkania z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala
Psychiatrycznego, w warunkach zapewniających swobodę
Psychiatrycznego, w warunkach zapewniających swobodę
wypowiedzi, nie później niż w terminie 7 dni od dnia
wypowiedzi, nie później niż w terminie 7 dni od dnia
zgłoszenia takiej potrzeby,
zgłoszenia takiej potrzeby,
3) uzyskania informacji o rozstrzygnięciu zgłoszonej sprawy.
3) uzyskania informacji o rozstrzygnięciu zgłoszonej sprawy.
Rozdział 2
Rozdział 2
Badanie,
Badanie,
leczenie,
leczenie,
rehabilitacja oraz
rehabilitacja oraz
opieka i pomoc
opieka i pomoc
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
...
...
Art.11*
Art.11*
[Badanie pacjenta, swiadectwo o stanie zdrowia]
[Badanie pacjenta, swiadectwo o stanie zdrowia]
1. Orzeczenie o stanie zdrowia osoby z zaburzeniami psychicznymi, opinię
1. Orzeczenie o stanie zdrowia osoby z zaburzeniami psychicznymi, opinię
lub skierowanie do innego lekarza lub psychologa albo zakładu opieki
lub skierowanie do innego lekarza lub psychologa albo zakładu opieki
zdrowotnej lekarz może wydać wyłącznie na podstawie uprzedniego
zdrowotnej lekarz może wydać wyłącznie na podstawie uprzedniego
osobistego zbadania tej osoby. Skierowanie do szpitala psychiatrycznego
osobistego zbadania tej osoby. Skierowanie do szpitala psychiatrycznego
jest wydawane w dniu badania, a jego ważność wygasa po upływie 14 dni.
jest wydawane w dniu badania, a jego ważność wygasa po upływie 14 dni.
2. Wskazany w ust. 1 okres ważności skierowania ulega przedłużeniu o
2. Wskazany w ust. 1 okres ważności skierowania ulega przedłużeniu o
czas oczekiwania na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego pod warunkiem
czas oczekiwania na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego pod warunkiem
wpisania na listę oczekujących na udzielenie świadczenia, o której mowa w
wpisania na listę oczekujących na udzielenie świadczenia, o której mowa w
art. 20 ustawy o świadczeniach, w terminie 14 dni od dnia wystawienia
art. 20 ustawy o świadczeniach, w terminie 14 dni od dnia wystawienia
skierowania.";
skierowania.";
Art.12.
Art.12.
[Wybór metody leczenia]
[Wybór metody leczenia]
Przy wyborze rodzaju i metod postępowania leczniczego bierze się pod
Przy wyborze rodzaju i metod postępowania leczniczego bierze się pod
uwagę nie tylko cele zdrowotne, ale także interesy oraz inne dobra
uwagę nie tylko cele zdrowotne, ale także interesy oraz inne dobra
osobiste osoby z zaburzeniami psychicznymi i dąży do osiągnięcia poprawy
osobiste osoby z zaburzeniami psychicznymi i dąży do osiągnięcia poprawy
stanu zdrowia w sposób najmniej dla tej osoby uciążliwy.
stanu zdrowia w sposób najmniej dla tej osoby uciążliwy.
(Dz. U. z dnia 10 stycznia 2011 r., weszło w życie 11.02.2011r.)
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
...
...
Art.13.
Art.13.
[Kontakt z rodzina, brak ograniczen]
[Kontakt z rodzina, brak ograniczen]
Osoba
z
zaburzeniami
psychicznymi
Osoba
z
zaburzeniami
psychicznymi
przebywająca w szpitalu psychiatrycznym lub w
przebywająca w szpitalu psychiatrycznym lub w
domu pomocy społecznej ma prawo do
domu pomocy społecznej ma prawo do
porozumienia się bez ograniczeń z rodziną i
porozumienia się bez ograniczeń z rodziną i
innym osobami; korespondencja takiej osoby nie
innym osobami; korespondencja takiej osoby nie
podlega kontroli.
podlega kontroli.
Badanie, leczenie, rehabilitacja oraz opieka i
Badanie, leczenie, rehabilitacja oraz opieka i
pomoc
pomoc
...
...
Art.14. *
Art.14. *
[Zgoda na pobyt poza szpitalem]
[Zgoda na pobyt poza szpitalem]
Osoba z zaburzeniami psychicznymi leczona w szpitalu
Osoba z zaburzeniami psychicznymi leczona w szpitalu
psychiatrycznym może uzyskać zgodę ordynatora (lekarza
psychiatrycznym może uzyskać zgodę ordynatora (lekarza
kierującego oddziałem) na okresowe przebywanie poza
kierującego oddziałem) na okresowe przebywanie poza
szpitalem bez wypisywania jej z zakładu, jeżeli nie zagraża to jej
szpitalem bez wypisywania jej z zakładu, jeżeli nie zagraża to jej
życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób.";
życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób.";
Art.15. *
Art.15. *
[Zajęcia rehabilitacyjne]
[Zajęcia rehabilitacyjne]
1. Zajęcia rehabilitacyjne prowadzone w szpitalach
1. Zajęcia rehabilitacyjne prowadzone w szpitalach
psychiatrycznych i w domach pomocy społecznej nie mogą być
psychiatrycznych i w domach pomocy społecznej nie mogą być
podporządkowane celom gospodarczym.
podporządkowane celom gospodarczym.
2.
2.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze
rozporządzenia, cele, rodzaje, zakres programowy, wymiar
rozporządzenia, cele, rodzaje, zakres programowy, wymiar
czasu, sposób prowadzenia i dokumentowania zajęć
czasu, sposób prowadzenia i dokumentowania zajęć
rehabilitacyjnych organizowanych w szpitalach
rehabilitacyjnych organizowanych w szpitalach
psychiatrycznych oraz sposób nagradzania uczestników tych
psychiatrycznych oraz sposób nagradzania uczestników tych
zajęć, uwzględniając charakter potrzeb osób przebywających w
zajęć, uwzględniając charakter potrzeb osób przebywających w
szpitalach psychiatrycznych, w tym potrzebę podnoszenia
szpitalach psychiatrycznych, w tym potrzebę podnoszenia
poziomu ich samodzielności.";
poziomu ich samodzielności.";
(Dz. U. z dnia 10 stycznia 2011 r., weszło w życie 11.02.2011r.)
Badanie, leczenie, rehabilitacja oraz opieka i
Badanie, leczenie, rehabilitacja oraz opieka i
pomoc
pomoc
...
...
Art.16.
Art.16.
[Koniecznosc ubezwłasnowolnienia]
[Koniecznosc ubezwłasnowolnienia]
W razie stwierdzenia, że dobro osoby chorej
W razie stwierdzenia, że dobro osoby chorej
psychicznie lub upośledzonej umysłowo wymaga jej
psychicznie lub upośledzonej umysłowo wymaga jej
ubezwłasnowolnienia, kierownik zakładu
ubezwłasnowolnienia, kierownik zakładu
psychiatrycznej opieki zdrowotnej zawiadamia o
psychiatrycznej opieki zdrowotnej zawiadamia o
tym prokuratora.
tym prokuratora.
Art.17.
Art.17.
[Kontrola działan przedstawiciela
[Kontrola działan przedstawiciela
ustawowego]
ustawowego]
W razie stwierdzenia, że przedstawiciel ustawowy
W razie stwierdzenia, że przedstawiciel ustawowy
osoby chorej psychicznie lub upośledzonej
osoby chorej psychicznie lub upośledzonej
umysłowo nie wykonuje należycie swoich
umysłowo nie wykonuje należycie swoich
obowiązków wobec tej osoby, kierownik zakładu
obowiązków wobec tej osoby, kierownik zakładu
psychiatrycznej opieki zdrowotnej zawiadamia o
psychiatrycznej opieki zdrowotnej zawiadamia o
tym sąd opiekuńczy miejsca zamieszkania tej osoby.
tym sąd opiekuńczy miejsca zamieszkania tej osoby.
Art.18.
Art.18.
*
*
[Przymus bezposredni]
[Przymus bezposredni]
1. Przymus bezpośredni wobec osób z zaburzeniami psychicznymi, przy
wykonywaniu czynności przewidzianych w niniejszej ustawie, można
stosować tylko wtedy, gdy przepis niniejszej ustawy do tego upoważnia albo
osoby te:
1) dopuszczają się zamachu przeciwko:
a) życiu lub zdrowiu własnemu lub innej osoby lub
b) bezpieczeństwu powszechnemu, lub
2) w sposób gwałtowny niszczą lub uszkadzają przedmioty
znajdujące się w ich
otoczeniu, lub
3) poważnie zakłócają lub uniemożliwiają funkcjonowanie zakładu
psychiatrycznej
opieki zdrowotnej lub jednostki organizacyjnej
pomocy społecznej.
2. O zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje
lekarz
, który określa
rodzaj zastosowanego środka przymusu oraz osobiście nadzoruje jego
wykonanie. W szpitalach psychiatrycznych, jednostkach organizacyjnych
pomocy społecznej oraz w trakcie wykonywania czynności, o których mowa
w art. 21 ust. 3 oraz art. 46a ust. 3,
jeżeli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji lekarza, o
zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje i nadzoruje osobiście jego
wykonanie
pielęgniarka
, która jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o
tym lekarza.
Każdy przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o
możliwości jego zastosowania odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
*(Dz. U. z dnia 10 stycznia 2011 r., weszło w życie 11.02.2011r.)
Art.18. – cd
Art.18. – cd
3. W
3. W
jednostce organizacyjnej pomocy społecznej
jednostce organizacyjnej pomocy społecznej
, która nie zatrudnia lekarza,
, która nie zatrudnia lekarza,
informację, o której mowa w ust. 2,
informację, o której mowa w ust. 2,
pielęgniarka
pielęgniarka
przekazuje kierownikowi jednostki,
przekazuje kierownikowi jednostki,
który niezwłocznie informuje o tym upoważnionego przez marszałka województwa
który niezwłocznie informuje o tym upoważnionego przez marszałka województwa
lekarza specjalistę w dziedzinie psychiatrii.
lekarza specjalistę w dziedzinie psychiatrii.
4. W szpitalu psychiatrycznym
4. W szpitalu psychiatrycznym
lekarz,
lekarz,
o którym mowa w ust. 2, niezwłocznie
o którym mowa w ust. 2, niezwłocznie
zatwierdza zastosowanie przymusu bezpośredniego zleconego przez pielęgniarkę lub
zatwierdza zastosowanie przymusu bezpośredniego zleconego przez pielęgniarkę lub
nakazuje zaprzestanie jego stosowania.
nakazuje zaprzestanie jego stosowania.
5.
5.
Jeżeli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji osoby, o której mowa w
Jeżeli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji osoby, o której mowa w
ust. 2,
ust. 2,
o zastosowaniu przymusu bezpośredniego w trakcie wykonywania czynności, o
o zastosowaniu przymusu bezpośredniego w trakcie wykonywania czynności, o
których mowa w art. 21 ust. 3 oraz art. 46a ust. 3, lub wobec osoby, o której mowa w
których mowa w art. 21 ust. 3 oraz art. 46a ust. 3, lub wobec osoby, o której mowa w
ust. 1, której pomocy udziela zespół ratownictwa medycznego, decyduje i nadzoruje
ust. 1, której pomocy udziela zespół ratownictwa medycznego, decyduje i nadzoruje
osobiście kierujący akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych, który jest
osobiście kierujący akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych, który jest
obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym dyspozytora medycznego.
obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym dyspozytora medycznego.
Każdy
Każdy
przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o możliwości jego
przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o możliwości jego
zastosowania odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
zastosowania odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
*(Dz. U. z dnia 10 stycznia 2011 r., weszło w życie 11.02.2011r.)
Art.18. – cd
Art.18. – cd
6. Zastosowanie przymusu bezpośredniego
wobec osoby, o której mowa w
ust. 1 pkt 1 i 2,
polega na
przytrzymaniu, przymusowym podaniu leków,
unieruchomieniu lub izolacji
, a
wobec osoby, o której mowa w ust. 1 pkt 3 -
na przytrzymaniu lub przymusowym podaniu leku.
7. W sytuacji, o której mowa w ust. 5, zastosowanie przymusu
bezpośredniego polega na przytrzymaniu lub unieruchomieniu.
Przymus
bezpośredni stosuje się nie dłużej niż przez czas niezbędny do uzyskania
pomocy lekarskiej, a w przypadku gdy jej uzyskanie jest utrudnione, na czas
niezbędny do przewiezienia osoby do zakładu psychiatrycznej opieki
zdrowotnej lub szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego.
Przewiezienie osoby z zastosowaniem przymusu bezpośredniego następuje w
obecności zespołu ratownictwa medycznego.
8.
Przed zastosowaniem przymusu bezpośredniego uprzedza się o tym
osobę, wobec której środek ten ma być podjęty. Przy wyborze środka
przymusu należy wybierać środek możliwie dla tej osoby najmniej uciążliwy,
a przy stosowaniu przymusu należy zachować szczególną ostrożność i
dbałość o dobro tej osoby.
9. W przypadkach określonych w ust. 1 jednostki systemu
Państwowe
Ratownictwo Medyczne
,
Policja
oraz
Państwowa Straż Pożarna są
obowiązane do udzielania lekarzowi, pielęgniarce lub kierującemu akcją
prowadzenia medycznych czynności ratunkowych pomocy na ich żądanie.
*(Dz. U. z dnia 10 stycznia 2011 r., weszło w życie 11.02.2011r.)
Art.18. – cd
Art.18. – cd
10.
10.
Zasadność zastosowania przymusu bezpośredniego:
Zasadność zastosowania przymusu bezpośredniego:
1) przez lekarza zakładu opieki zdrowotnej, w tym lekarza, który zatwierdził
1) przez lekarza zakładu opieki zdrowotnej, w tym lekarza, który zatwierdził
stosowanie środka przymusu bezpośredniego zleconego przez inną osobę - ocenia, w
stosowanie środka przymusu bezpośredniego zleconego przez inną osobę - ocenia, w
terminie 3 dni, kierownik tego zakładu, jeżeli jest lekarzem lub lekarz przez niego
terminie 3 dni, kierownik tego zakładu, jeżeli jest lekarzem lub lekarz przez niego
upoważniony,
upoważniony,
2) przez innego lekarza, pielęgniarkę jednostki organizacyjnej pomocy społecznej lub
2) przez innego lekarza, pielęgniarkę jednostki organizacyjnej pomocy społecznej lub
kierującego akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych - ocenia, w terminie
kierującego akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych - ocenia, w terminie
3 dni, upoważniony przez marszałka województwa lekarz specjalista w dziedzinie
3 dni, upoważniony przez marszałka województwa lekarz specjalista w dziedzinie
psychiatrii.
psychiatrii.
11. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości
11. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości
oraz ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze
oraz ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze
rozporządzenia, sposób:
rozporządzenia, sposób:
1) stosowania przymusu bezpośredniego,
1) stosowania przymusu bezpośredniego,
2) dokumentowania zastosowania przymusu bezpośredniego,
2) dokumentowania zastosowania przymusu bezpośredniego,
3) dokonywania oceny zasadności zastosowania przymusu bezpośredniego
3) dokonywania oceny zasadności zastosowania przymusu bezpośredniego
- uwzględniając potrzebę ochrony praw i godności osoby, wobec której jest stosowany
- uwzględniając potrzebę ochrony praw i godności osoby, wobec której jest stosowany
przymus bezpośredni.";
przymus bezpośredni.";
*(Dz. U. z dnia 10 stycznia 2011 r., weszło w
życie 11.02.2011r.)
Badanie, leczenie, rehabilitacja oraz opieka
Badanie, leczenie, rehabilitacja oraz opieka
i pomoc
i pomoc
...
...
Art.19.
Art.19.
[Miejsce przeprowadzania badań]
[Miejsce przeprowadzania badań]
Przewidziane w innych ustawach badanie stanu
Przewidziane w innych ustawach badanie stanu
psychicznego osoby, przeprowadzone na żądanie
psychicznego osoby, przeprowadzone na żądanie
sądu, prokuratora lub innego uprawnionego organu,
sądu, prokuratora lub innego uprawnionego organu,
powinno się odbywać w publicznych zakładach
powinno się odbywać w publicznych zakładach
opieki zdrowotnej, a wyjątkowo także w miejscu
opieki zdrowotnej, a wyjątkowo także w miejscu
zamieszkania osoby badanej.
zamieszkania osoby badanej.
Art.20.
Art.20.
[Zgoda przedstawiciela ustawowego]
[Zgoda przedstawiciela ustawowego]
Przepisy ustawy przewidujące wymóg wyrażenia
Przepisy ustawy przewidujące wymóg wyrażenia
zgody przez przedstawiciela ustawowego osoby
zgody przez przedstawiciela ustawowego osoby
małoletniej lub osoby ubezwłasnowolnionej
małoletniej lub osoby ubezwłasnowolnionej
całkowicie stosuje się również do osoby
całkowicie stosuje się również do osoby
ubezwłasnowolnionej częściowo, jeżeli wynika to z
ubezwłasnowolnionej częściowo, jeżeli wynika to z
postanowienia sądu opiekuńczego o ustanowieniu
postanowienia sądu opiekuńczego o ustanowieniu
kuratora.
kuratora.
Rozdział 3
Rozdział 3
Postępowanie
Postępowanie
lecznicze
lecznicze
Przyjęcie do
Przyjęcie do
szpitala
szpitala
psychiatrycznego
psychiatrycznego
Przyjęcie do szpitala
Przyjęcie do szpitala
psychiatrycznego …
psychiatrycznego …
Art.21.
Art.21.
[Badanie bez zgody pacjenta]
[Badanie bez zgody pacjenta]
1. Osoba, której zachowanie wskazuje na to, że z
1. Osoba, której zachowanie wskazuje na to, że z
powodu zaburzeń psychicznych może zagrażać
powodu zaburzeń psychicznych może zagrażać
bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu
bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu
innych osób, bądź nie jest zdolna do zaspokajania
innych osób, bądź nie jest zdolna do zaspokajania
podstawowych potrzeb życiowych, może być poddana
podstawowych potrzeb życiowych, może być poddana
badaniu psychiatrycznemu również bez jej zgody, a
badaniu psychiatrycznemu również bez jej zgody, a
osoba małoletnia lub ubezwłasnowolniona całkowicie -
osoba małoletnia lub ubezwłasnowolniona całkowicie -
także bez zgody jej przedstawiciela ustawowego. W
także bez zgody jej przedstawiciela ustawowego. W
tym przypadku art.18 ma zastosowanie.
tym przypadku art.18 ma zastosowanie.
2. Konieczność przeprowadzenia badania, o którym
2. Konieczność przeprowadzenia badania, o którym
mowa w ust.1, stwierdza lekarz psychiatra, a w razie
mowa w ust.1, stwierdza lekarz psychiatra, a w razie
niemożności uzyskania pomocy lekarza psychiatry -
niemożności uzyskania pomocy lekarza psychiatry -
inny lekarz. Przed przystąpieniem do badania
inny lekarz. Przed przystąpieniem do badania
uprzedza się osobę badaną lub jej przedstawiciela
uprzedza się osobę badaną lub jej przedstawiciela
ustawowego o przyczynach przeprowadzenia badania
ustawowego o przyczynach przeprowadzenia badania
bez jej zgody.
bez jej zgody.
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego …
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego …
3. W razie potrzeby lekarz przeprowadzający
3. W razie potrzeby lekarz przeprowadzający
badanie zarządza bezzwłocznie przewiezienie
badanie zarządza bezzwłocznie przewiezienie
badanego do szpitala.
badanego do szpitala.
*
*
"
"
Przewiezienie takiej osoby z
Przewiezienie takiej osoby z
zastosowaniem przymusu bezpośredniego następuje
zastosowaniem przymusu bezpośredniego następuje
w obecności lekarza, pielęgniarki lub zespołu
w obecności lekarza, pielęgniarki lub zespołu
ratownictwa medycznego
ratownictwa medycznego
.",
.",
4. Lekarz, który przeprowadził badanie
4. Lekarz, który przeprowadził badanie
psychiatryczne określone w ust.1, odnotowuje tę
psychiatryczne określone w ust.1, odnotowuje tę
czynność w dokumentacji medycznej, wskazując na
czynność w dokumentacji medycznej, wskazując na
okoliczności uzasadniające podjęcie postępowania
okoliczności uzasadniające podjęcie postępowania
przymusowego.
przymusowego.
*
*
"Przy ocenie zasadności poddania
"Przy ocenie zasadności poddania
osoby badaniu bez jej zgody stosuje się odpowiednio
osoby badaniu bez jej zgody stosuje się odpowiednio
art. 18 ust. 10.";
art. 18 ust. 10.";
*(Dz. U. z dnia 10 stycznia 2011 r., weszło w życie 11.02.2011r.)
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego …
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego …
Art.22.
Art.22.
[Przyjecie do szpitala, nagłe wypadki]
[Przyjecie do szpitala, nagłe wypadki]
1. Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala
1. Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala
psychiatrycznego następuje
psychiatrycznego następuje
za jej pisemną zgodą
za jej pisemną zgodą
na
na
podstawie ważnego skierowania do szpitala,
podstawie ważnego skierowania do szpitala,
jeżeli lekarz
jeżeli lekarz
wyznaczony do tej czynności, po osobistym zbadaniu tej
wyznaczony do tej czynności, po osobistym zbadaniu tej
osoby, stwierdzi wskazania do przyjęcia.,
osoby, stwierdzi wskazania do przyjęcia.,
1a. W nagłych przypadkach, w szczególności w przypadku
1a. W nagłych przypadkach, w szczególności w przypadku
braku możliwości uzyskania pomocy lekarskiej przed
braku możliwości uzyskania pomocy lekarskiej przed
zgłoszeniem się do szpitala, osoba z zaburzeniami
zgłoszeniem się do szpitala, osoba z zaburzeniami
psychicznymi może być przyjęta do szpitala
psychicznymi może być przyjęta do szpitala
psychiatrycznego, za jej pisemną zgodą,
psychiatrycznego, za jej pisemną zgodą,
bez skierowania
bez skierowania
, o
, o
którym mowa w ust. 1.,
którym mowa w ust. 1.,
2. Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby chorej
2. Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby chorej
psychicznie lub osoby upośledzonej umysłowo niezdolnej do
psychicznie lub osoby upośledzonej umysłowo niezdolnej do
wyrażenia zgody lub stosunku do przyjęcia do szpitala
wyrażenia zgody lub stosunku do przyjęcia do szpitala
psychiatrycznego i leczenia następuje po
psychiatrycznego i leczenia następuje po
uzyskaniu zgody
uzyskaniu zgody
sądu opiekuńczego
sądu opiekuńczego
właściwego ze względu na miejsce
właściwego ze względu na miejsce
zamieszkania tej osoby.
zamieszkania tej osoby.
Art. 22 ust. 1, 1a, 2a,2b, 2c w brzmieniu ustawy z dnia 1.07.2005 r.
Przyjęcie do szpitala
Przyjęcie do szpitala
psychiatrycznego …
psychiatrycznego …
Art. 22 cd
Art. 22 cd
2a.
2a.
W przypadkach nagłych
W przypadkach nagłych
osoba, o której mowa w ust. 2, może być
osoba, o której mowa w ust. 2, może być
przyjęta do szpitala psychiatrycznego
przyjęta do szpitala psychiatrycznego
bez wcześniejszego uzyskania
bez wcześniejszego uzyskania
zgody sądu opiekuńczego
zgody sądu opiekuńczego
. W takim przypadku lekarz przyjmujący tę
. W takim przypadku lekarz przyjmujący tę
osobę ma obowiązek, o ile to możliwe, zasięgnięcia pisemnej opinii
osobę ma obowiązek, o ile to możliwe, zasięgnięcia pisemnej opinii
innego lekarza, w miarę możliwości psychiatry, albo pisemnej opinii
innego lekarza, w miarę możliwości psychiatry, albo pisemnej opinii
psychologa.
psychologa.
2b. W przypadkach, o których mowa w ust. 2a, kierownik szpitala
2b. W przypadkach, o których mowa w ust. 2a, kierownik szpitala
psychiatrycznego zawiadamia niezwłocznie sąd opiekuńczy właściwy ze
psychiatrycznego zawiadamia niezwłocznie sąd opiekuńczy właściwy ze
względu na siedzibę szpitala, w celu uzyskania zgody sądu na pobyt tej
względu na siedzibę szpitala, w celu uzyskania zgody sądu na pobyt tej
osoby w szpitalu. W zawiadomieniu kierownik szpitala
osoby w szpitalu. W zawiadomieniu kierownik szpitala
psychiatrycznego wskazuje okoliczności uzasadniające przyjęcie.
psychiatrycznego wskazuje okoliczności uzasadniające przyjęcie.
2c.
2c.
Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 2, sprzeciwia się przyjęciu do
Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 2, sprzeciwia się przyjęciu do
szpitala psychiatrycznego, a jej dotychczasowe zachowanie wskazuje
szpitala psychiatrycznego, a jej dotychczasowe zachowanie wskazuje
na to, że zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu
na to, że zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu
innych osób, stosuje się odpowiednio przepisy art. 23 ust. 3-5 oraz art.
innych osób, stosuje się odpowiednio przepisy art. 23 ust. 3-5 oraz art.
25 i 27
25 i 27
.",
.",
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego …
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego …
Art. 22 cd
Art. 22 cd
4.
4.
*
*
Jeżeli przyjęcie do szpitala dotyczy
Jeżeli przyjęcie do szpitala dotyczy
osoby małoletniej powyżej 16 roku życia lub osoby pełnoletniej
osoby małoletniej powyżej 16 roku życia lub osoby pełnoletniej
całkowicie ubezwłasnowolnionej, zdolnej do wyrażenia zgody,
całkowicie ubezwłasnowolnionej, zdolnej do wyrażenia zgody,
jest wymagane również uzyskanie
jest wymagane również uzyskanie
zgody
zgody
tej osoby na przyjęcie
tej osoby na przyjęcie
.
.
W przypadku
W przypadku
sprzecznych oświadczeń
sprzecznych oświadczeń
w sprawie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego tej osoby i jej
w sprawie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego tej osoby i jej
przedstawiciela ustawowego,
przedstawiciela ustawowego,
zgodę na przyjęcie do szpitala wyraża sąd opiekuńczy
zgodę na przyjęcie do szpitala wyraża sąd opiekuńczy
właściwy ze
właściwy ze
względu na miejsce zamieszkania tej osoby.
względu na miejsce zamieszkania tej osoby.
5.
5.
*
*
Przedstawiciel ustawowy osoby, która nie pozostaje pod władzą rodzicielską, wyraża zgodę, o której
Przedstawiciel ustawowy osoby, która nie pozostaje pod władzą rodzicielską, wyraża zgodę, o której
mowa w ust. 3, za zgodą sądu opiekuńczego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby;
mowa w ust. 3, za zgodą sądu opiekuńczego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby;
w wypadkach nagłych nie jest konieczne uzyskanie zgody sądu opiekuńczego przed przyjściem do
w wypadkach nagłych nie jest konieczne uzyskanie zgody sądu opiekuńczego przed przyjściem do
szpitala psychiatrycznego.
szpitala psychiatrycznego.
6. O każdorazowym przyjęciu osoby z zaburzeniami psychicznymi, w warunkach przewidzianych w ust. 5,
6. O każdorazowym przyjęciu osoby z zaburzeniami psychicznymi, w warunkach przewidzianych w ust. 5,
kierownik szpitala psychiatrycznego zawiadamia bezzwłocznie sąd opiekuńczy miejsca siedziby
kierownik szpitala psychiatrycznego zawiadamia bezzwłocznie sąd opiekuńczy miejsca siedziby
szpitala. W zawiadomieniu kierownik szpitala psychiatrycznego wskazuje okoliczności uzasadniające
szpitala. W zawiadomieniu kierownik szpitala psychiatrycznego wskazuje okoliczności uzasadniające
przyjęcie.
przyjęcie.
Art. 22 ust. 4 w brzmieniu ustawy z dnia 1.07.2005 r. (Dz.U. Nr 141, poz. 1183), która wchodzi w ycie 13.08.2005 r.
Art. 22 ust. 5 w brzmieniu ustawy z dnia 1.07.2005 r.
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego …
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego …
Art.23.
Art.23.
[Przyjecie do szpitala chorego psychicznie]
[Przyjecie do szpitala chorego psychicznie]
1. Osoba chora psychicznie może być przyjęta do szpitala
1. Osoba chora psychicznie może być przyjęta do szpitala
psychiatrycznego bez zgody wymaganej w art.22 tylko wtedy, gdy jej
psychiatrycznego bez zgody wymaganej w art.22 tylko wtedy, gdy jej
dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu tej choroby
dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu tej choroby
zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych
zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych
osób.
osób.
2. O przyjęciu do szpitala osoby, o której mowa w ust. 1. postanawia
2. O przyjęciu do szpitala osoby, o której mowa w ust. 1. postanawia
lekarz wyznaczony do tej czynności po osobistym jej zbadaniu i
lekarz wyznaczony do tej czynności po osobistym jej zbadaniu i
zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry
zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry
albo psychologa.
albo psychologa.
3. Lekarz, o którym mowa w ust. 2, jest obowiązany wyjaśnić
3. Lekarz, o którym mowa w ust. 2, jest obowiązany wyjaśnić
choremu przyczyny przyjęcia do szpitala bez zgody i poinformować
choremu przyczyny przyjęcia do szpitala bez zgody i poinformować
go o jego prawach.
go o jego prawach.
4. Przyjęcie do szpitala, o którym mowa w ust. 1, wymaga
4. Przyjęcie do szpitala, o którym mowa w ust. 1, wymaga
zatwierdzenia przez ordynatora (lekarza kierującego oddziałem) w
zatwierdzenia przez ordynatora (lekarza kierującego oddziałem) w
ciągu 48 godzin od chwili przyjęcia. Kierownik szpitala zawiadamia o
ciągu 48 godzin od chwili przyjęcia. Kierownik szpitala zawiadamia o
powyższym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala w ciągu 72
powyższym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala w ciągu 72
godzin od chwili przyjęcia.
godzin od chwili przyjęcia.
5. Czynności, o których mowa w ust. 2, 3 i 4, odnotowuje się w
5. Czynności, o których mowa w ust. 2, 3 i 4, odnotowuje się w
dokumentacji medycznej.
dokumentacji medycznej.
Przyjęcie do szpitala
Przyjęcie do szpitala
psychiatrycznego …
psychiatrycznego …
Art.24.
Art.24.
[Przyjecie na obserwacje]
[Przyjecie na obserwacje]
1.
1.
Osoba, której dotychczasowe zachowanie wskazuje
Osoba, której dotychczasowe zachowanie wskazuje
na to, że z powodu zaburzeń psychicznych zagraża
na to, że z powodu zaburzeń psychicznych zagraża
bezpośrednio swojemu życiu albo życiu lub zdrowiu
bezpośrednio swojemu życiu albo życiu lub zdrowiu
innych osób, a zachodzą wątpliwości, czy jest ona
innych osób, a zachodzą wątpliwości, czy jest ona
chora psychicznie, może być przyjęta bez zgody
chora psychicznie, może być przyjęta bez zgody
wymaganej w art. 22 do szpitala w celu wyjaśnienia
wymaganej w art. 22 do szpitala w celu wyjaśnienia
tych wątpliwości.
tych wątpliwości.
2.
2.
Pobyt w szpitalu, o którym mowa w ust. 1, nie może
Pobyt w szpitalu, o którym mowa w ust. 1, nie może
trwać dłużej niż 10 dni.
trwać dłużej niż 10 dni.
3. Do przyjęcia do szpitala, o którym mowa w ust. 1,
3. Do przyjęcia do szpitala, o którym mowa w ust. 1,
stosuje się zasady i tryb postępowania określony w
stosuje się zasady i tryb postępowania określony w
art. 23.
art. 23.
Przyjęcie do szpitala
Przyjęcie do szpitala
psychiatrycznego …
psychiatrycznego …
Art. 29.
Art. 29.
[Przyjecie do szpitala bez zgody]
[Przyjecie do szpitala bez zgody]
1. Do szpitala psychiatrycznego może być również przyjęta,
1. Do szpitala psychiatrycznego może być również przyjęta,
bez zgody wymaganej w art. 22, osoba chora psychicznie:
bez zgody wymaganej w art. 22, osoba chora psychicznie:
1/ której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że
1/ której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że
nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie
nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie
stanu jej zdrowia psychicznego,bądź
stanu jej zdrowia psychicznego,bądź
2/ która jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania
2/ która jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania
podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest
podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest
przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym
przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym
przyniesie poprawę jej stanu zdrowia.
przyniesie poprawę jej stanu zdrowia.
2. O potrzebie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego osoby,
2. O potrzebie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego osoby,
o której mowa w ust. 1, bez jej zgody, orzeka sąd opiekuńczy
o której mowa w ust. 1, bez jej zgody, orzeka sąd opiekuńczy
miejsca zamieszkania tej osoby - na wniosek jej małżonka,
miejsca zamieszkania tej osoby - na wniosek jej małżonka,
krewnych w linii prostej, rodzeństwa jej przedstawiciela
krewnych w linii prostej, rodzeństwa jej przedstawiciela
ustawowego lub osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę.
ustawowego lub osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę.
3. W stosunku do osoby objętej oparciem społecznym, o
3. W stosunku do osoby objętej oparciem społecznym, o
którym mowa w art.8, wniosek może zgłosić również gmina
którym mowa w art.8, wniosek może zgłosić również gmina
lub właściwy organ administracji rządowej.
lub właściwy organ administracji rządowej.
Rozdział 4
Rozdział 4
Przyjęcie do domu opieki
Przyjęcie do domu opieki
społecznej
społecznej
Rozdział 5
Rozdział 5
Postępowanie przed
Postępowanie przed
sądem opiekuńczym
sądem opiekuńczym
Rozdział 6
Rozdział 6
Ochrona
Ochrona
tajemnicy
tajemnicy
Art. 50.
Art. 50.
[Tajemnica, zwolnienie]
[Tajemnica, zwolnienie]
1. Osoby wykonujące czynności wynikające z niniejszej ustawy są
1. Osoby wykonujące czynności wynikające z niniejszej ustawy są
obowiązane do zachowania w tajemnicy wszystkiego, o czym powezmą
obowiązane do zachowania w tajemnicy wszystkiego, o czym powezmą
wiadomość w związku z wykonywaniem tych czynności, stosownie do
wiadomość w związku z wykonywaniem tych czynności, stosownie do
odrębnych przepisów, a nadto z zachowaniem przepisów niniejszego
odrębnych przepisów, a nadto z zachowaniem przepisów niniejszego
rozdziału.
rozdziału.
2. Od obowiązku zachowania tajemnicy osoba wymieniona w ust. 1 jest
2. Od obowiązku zachowania tajemnicy osoba wymieniona w ust. 1 jest
zwolniona w stosunku do:
zwolniona w stosunku do:
1/ lekarza sprawującego opiekę z zaburzeniami psychicznymi,
1/ lekarza sprawującego opiekę z zaburzeniami psychicznymi,
2/ właściwych organów administracji rządowej lub samorządowej co do
2/ właściwych organów administracji rządowej lub samorządowej co do
okoliczności, których ujawnienie jest niezbędne do wykonywania zadań z
okoliczności, których ujawnienie jest niezbędne do wykonywania zadań z
zakresu pomocy społecznej,
zakresu pomocy społecznej,
3/ osób współuczestniczących w wykonywaniu czynności w ramach pomocy
3/ osób współuczestniczących w wykonywaniu czynności w ramach pomocy
społecznej, w zakresie, w jakim to jest niezbędne.
społecznej, w zakresie, w jakim to jest niezbędne.
4/
4/
służb ochrony państwa i ich upoważnionych pisemnie funkcjonariuszy lub
służb ochrony państwa i ich upoważnionych pisemnie funkcjonariuszy lub
żołnierzy w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania
żołnierzy w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania
sprawdzającego na podstawie przepisów o ochronie informacji niejawnych.
sprawdzającego na podstawie przepisów o ochronie informacji niejawnych.
5/
5/
)
)
*
*
policjanta, upoważnionego pisemnie przez kierownika jednostki
policjanta, upoważnionego pisemnie przez kierownika jednostki
organizacyjnej Policji, prowadzącego czynności operacyjno-rozpoznawcze w
organizacyjnej Policji, prowadzącego czynności operacyjno-rozpoznawcze w
zakresie poszukiwań i identyfikacji osób.";
zakresie poszukiwań i identyfikacji osób.";
Art. 51.
Art. 51.
[Dokumentacja leczenia]
[Dokumentacja leczenia]
W dokumentacji dotyczącej badań i przebiegu leczenia osoby z zaburzeniami
W dokumentacji dotyczącej badań i przebiegu leczenia osoby z zaburzeniami
psychicznymi nie utrwala się oświadczeń obejmujących przyznanie się do
psychicznymi nie utrwala się oświadczeń obejmujących przyznanie się do
popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary. Zasadę tę stosuje się
popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary. Zasadę tę stosuje się
również do dokumentacji dotyczącej badań tych osób, przeprowadzonych na
również do dokumentacji dotyczącej badań tych osób, przeprowadzonych na
żądanie uprawnionego organu państwowego.
żądanie uprawnionego organu państwowego.
*(Dz. U. z dnia 10 stycznia 2011 r., weszło w życie 11.02.2011r.)
Ochrona tajemnicy …
Ochrona tajemnicy …
Art. 52.
Art. 52.
[Zakaz przesłuchan]
[Zakaz przesłuchan]
1. Nie wolno przesłuchiwać osób, obowiązanych
1. Nie wolno przesłuchiwać osób, obowiązanych
do zachowania tajemnicy stosownie do przepisów
do zachowania tajemnicy stosownie do przepisów
niniejszego rozdziału, jako świadków na
niniejszego rozdziału, jako świadków na
okoliczność przyznania się osoby z zaburzeniami
okoliczność przyznania się osoby z zaburzeniami
psychicznymi do popełnienia czynu zabronionego
psychicznymi do popełnienia czynu zabronionego
pod groźbą kary.
pod groźbą kary.
2. Zakaz określony w ust. 1 stosuje się
2. Zakaz określony w ust. 1 stosuje się
odpowiednio do lekarzy wykonujących czynności
odpowiednio do lekarzy wykonujących czynności
biegłego.
biegłego.
Rozdział 7
Rozdział 7
Przepisy karne, zmiany w
Przepisy karne, zmiany w
przepisach obowiązujących
przepisach obowiązujących
oraz przepisy przejściowe i
oraz przepisy przejściowe i
końcowe
końcowe
Przepisy karne, zmiany w przepisach
Przepisy karne, zmiany w przepisach
obowiązujących oraz przepisy przejściowe i
obowiązujących oraz przepisy przejściowe i
końcowe …
końcowe …
Art. 53.
Art. 53.
[Podawanie nieprawdy]
[Podawanie nieprawdy]
Kto podaje lekarzowi lub organowi właściwemu do
Kto podaje lekarzowi lub organowi właściwemu do
wykonywania niniejszej ustawy informacje o
wykonywania niniejszej ustawy informacje o
występujących u innej osoby objawach zaburzeń
występujących u innej osoby objawach zaburzeń
psychicznych, wiedząc, że te informacje są
psychicznych, wiedząc, że te informacje są
nieprawdziwe, podlega karze pozbawienia wolności
nieprawdziwe, podlega karze pozbawienia wolności
do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.
do roku, ograniczenia wolności albo grzywny.
Art. 54.
Art. 54.
[Zmiany]
[Zmiany]
W ustawie z dnia 27 września 1991 r. o zasadach
W ustawie z dnia 27 września 1991 r. o zasadach
odpłatności za leki i artykuły sanitarne (Dz.U. Nr 94,
odpłatności za leki i artykuły sanitarne (Dz.U. Nr 94,
poz. 422) w art. 11 w ust. 1 po wyrazie „zakaźne”,
poz. 422) w art. 11 w ust. 1 po wyrazie „zakaźne”,
dodaje się wyrazy „psychiczne oraz upośledzenie
dodaje się wyrazy „psychiczne oraz upośledzenie
umysłowe”.
umysłowe”.