Wsparcie społeczne – dostępność relacji dzięki którym zaspokajane są podstawowe, interpersonalne potrzeby człowieka.

Inaczej również, aktualizowanie się relacji społecznej w sytuacji trudnej i zagrożonej.

Afiliacja – potrzeba bycia z innymi, zrzeszania się ( nasila się w sytuacji zagrożenia )

Buforowy charakter – w sytuacji silnego stresu, istniejące, spostrzegane wsparcie. Działa jak bufor w sytuacji zagrożenia. Osłabia negatywne skutki stresu między innymi pozwala zmienić ocenę typu strata i zagrożenie na ocenę typu wyzwanie.

Interakcja społeczna

Interakcja społeczna – rodzaj interakcji społecznej, która zostaje podjęta przez jedną, lub dwie osoby ( druga jako wspomagająca ), uczestnicząca w sytuacji problemowej lub krytycznej.

Celem jej jest:

-Podtrzymanie-dodanie osoby, która przeżywa daną sytuację stresową.

- Opanowanie kryzysu.

- Towarzyszenie.

- Tworzenie poczucia przynależności, bezpieczeństwa i nadziei w efekcie zbliżenie do rozwiązania problemu i przezwyciężenia go.

Służy ona:

1. Hamowaniu, buforowaniu efektu stresu.

2. Pomaga zgromadzić zasoby potrzebne do radzenia sobie ze stresem.

3. Przezwycięża skutki stresujących doświadczeń.

Jakie zasoby są gromadzone:

1. Zasoby, które są właściwościami jednostki: biologiczne, psychologiczne, osobowościowe, interpersonalne.

2. Właściwości sieci społecznych: typy więzi, grupy odniesienia, grupy wsparcia.

3. Cechy środowiska: fizycznego, przyrodniczego, cywilizacyjnego, kulturowego.

Wsparcie a pomoc.

Pomoc jest to udział w procesie radzenia sobie, udział może dotyczyć dwóch podstawowych elementów działania – cel / wyręczenie. Cząstkowe wykonanie celu, sposób działania. Wsparcie może wchodzić w element pomocy ale to nie są te same pojęcia.

Sieci społeczne – wszystkie grupy społeczne z którymi jesteśmy powiązani. Im większa jest liczba grup w których funkcjonujemy, tym większa jest sieć społeczna.

W środowiskach występują pewne relacje społeczne, które wiąże te osoby z sobą.

Zjawiska społeczne.

Jednym z podstawowych mechanizmów jest zjawisko wymiany lub zjawisko wzajemności, ta wymiana jest szacowana w perspektywie czasowej – można ją odroczyć. Im silniej jest rejestrowane zjawisko wzajemności tym silniejsza jest więź.

Zjawisko zobowiązania – dostając coś czujemy potrzebę pozytywnego zareagowania wobec osoby od której coś dostaliśmy.

Przywiązanie – opiera się na wyborze, na uznaniu dla kogoś bycia osobą znaczącą.

Integracja – postrzeganie przynależności do sieci społecznej ( wiem, że jestem w tej sieci i jaki jest jej zakres, jakie mam zobowiązania wobec sieci ).

Altruizm – cechuje się brakiem wzajemności. Polega na ponoszeniu kosztów, czasem strat na skutek działania na rzecz innej jednostki. Wymyka się zasadzie wzajemności, jest jednokierunkowy.

Współdziałanie – udział drugiej jednostki w realizowaniu tego samego wspólnego celu.

Wymiary wsparcia.

1. Struktury i funkcje.

2. Źródła wsparcia.

3. Rodzaje wsparcia.

4. Wsparcie opisywane z punktu widzenia kierunku: otrzymywane i spostrzegane.

5. Potrzeba wsparcia i mobilizacja.

Od zobiektywizowanych wymiarów do najbardziej subiektywnych.

Ad.1

Strukturalne wsparcie społeczne – obiektywnie istniejące i dostępne sieci społeczne, te które wyróżniają się tym, że poprzez fakt istnienia więzi kontaktów społecznych, przynależności , pełnią funkcję pomocą wobec osób, które znajdują się w trudnej sytuacji. Wsparcie społeczne nie jest równoznaczne z integracją i grupą społeczną. Zależy od cech jakościowych i ilościowych struktur społecznych.

Niezbędne cechy aby sieć miała charakter wsparcia społecznego.

1. Dostępność – łatwość podjęcia kontaktu.

2. Homogeniczności i heterogeniczności ( skoncentrowani na tym samym działaniu, wspólne radzenie sobie ze stresem ) – dotyczy sytuacji stresowej w której funkcjonuje osoba.

Większe prawdopodobieństwo układu symetrii grupowej ( Obie strony dają wkład do rozwiązania problemu )

3. Poziom prospołeczności z jej szczególną odmianą – altruizmem.

Ad.2

Źródła wsparcia – zasoby wsparcia społecznego.

- Rodzina, łączą więzy społeczne i biologiczne.

Kręgi ( bliskości i trwałości kontaktów ), w których funkcjonujemy w ramach udziału lub jako osoby poszukujące pomocy ( udzielanie wsparcia ze względu na rolę jaką pełni, np. zawód ).

Adekwatność wsparcia – odpowiedniość do rodzaju stresu, którego doświadczamy.

Wymiar funkcjonalny – to co się dzieje w ramach wsparcia społecznego.

Najmniejszy układ to jest diada – para, kolejny to między jednostką a grupą oraz między grupami. Zależne czy przebiega diada czy pomiędzy grupami. Podstawą działań pomocowych jest kontakt społeczny.

Treści podstawy wsparcia społecznego.

1. Emocjonalne wsparcie społeczne – Przekazywanie w toku interakcji emocji podtrzymujących, uspokajających, odzwierciedlających troskę i pozytywne uwarunkowanie do osoby wspieranej. Osoba wspierająca stara się nie odzwierciedlać przerażenia. Zmniejszanie poprzez swoją ekspresję emocji. Nie mówimy aby ta osoba się uspokoiła.

2. Wsparcie informacyjne – nie jest to przekazywanie informacji, rad, to jest wymiana w toku interakcji na temat danej sytuacji/informacji. Sprzyja lepszemu zrozumieniu sytuacji, staje się wielowymiarowa.

3. Wsparcie instrumentalne – można udzielić pewnych informacji o sposobach postępowania. Modelowanie zachowań pomocnych, zaradczych.

4. Wsparcie rzeczowe – wszelka pomoc materialna, również wyręczenie w różnych działaniach.

5. Wsparcie duchowe – dotyczy sytuacji, w których musimy poszukać sensu zdarzeń, na które nie mamy wpływu.