Prawo konstytucyjne 26.03.2014
Równość= zakaz dyskryminacji
W prawie- prawo wobec każdego powinno być jednakowe bez dyskryminującego objawu.
Wobec prawa- jednakowe stosowanie prawa organów wobec jednostek prawa.
Dyskryminacja pozytywna (uprzywilejowanie wyrównawcze)- przyznanie pewnych dodatkowych praw tym grupa społecznym które mają pozycje gorszą od pozostałych grup społecznych.
-Stosowanie dyskryminacji wyrównawczej dla osób niepełnosprawnych. (parkingi)
-kobiety (macierzyństwo, praca)
-zasada wolności
a) pozytywny- oznacza, że każda jednostka może czynić wszystko co nie jest zakazane
b) negatywny- nałożenie jakiekolwiek aktywności jednostki musi być wyraźna podstawa prawna
prawo, a wolność.
Wolność- swoboda,
Prawo- brak swobody postępowania
Prawo- uprawnienie
Pozostałość- brak uprawnień
Prawo jest definiowane w przepisach w formie kreującej, a wolność w formie deklarującej.
Podmioty praw i wolności jednostki
-człowiek każdy
-niektóre z praw i obowiązków mogą być zastrzeżone dla obywateli (polityczne, socjalne)
-Osoby prawne (prawa prywatnego w Polsce)
- jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, ale posiada pewne jednostki osoby prawnej.
Kwestia obowiązywania.
Obowiązywanie praw i wolności jednostki w stosunku wertykalnym
W stosunku horyzontalnym.
Pośrednie horyzontalne obowiązywanie praw i wolności jednostki.
Wykładnia norm prawa prywatnego trzeba uwzględniać kontekst konstytucyjny.
Klauzule generalne- odniesienie do wartości poza systemowe.
Niperdey- uważał, że prawa i wolności jednostki powinny obowiązywać w sposób bezpośredni (w sytuacji gdy faktyczna pozycja podmiotów jest nierówna), ale nie zawsze. Stosunki pracy i umowy przystąpienia (godziny się na warunki bądź nie, ale nie możemy negocjować). W Portugali tak jest.
Możliwości ograniczenia konstytucyjnych praw i wolności jednostki.
Art. 31 ust.3
Przesłanki.
Może być dokonane wyłącznie w ustawie.
Cel jakiemu służyć ma ograniczenie muszą być zawarte w konstytucji.
Musi być zgodne z zasadą proporcjonalność sensulargo (konieczność (konieczne do osiągnięcia celu), przydatność (środek najmniej ograniczający nasze prawa), proporcjonalność sensu sctricto( wartość musi stać istotnie powyżej praw i wolności ograniczania).
Nienaruszanie istoty prawa.
Konieczność zgodności ograniczeń z zasadą demokratycznego państwa prawnego.
Konflikty po między prawami i wolnościami.
Konkurencja praw- ktoś dysponuje różne prawa i wolności, ale skorzystanie z z jednego wyklucza korzystanie z drugiego.
Kolizja praw- występuje w tedy, gdy dochodzi do sytuacji korzystanie z prawa lub wolności przez jedną osobę przeszkadza korzystanie przez drugą z praw lub wolności.
Represyjny
Prewencyjny
Uprzedniego zgłoszenia- aby skorzystać z prawa musimy poinformować organ publiczny i jeśli spełnia wszystkie normy jest okej, a jak już coś nie tak nie jest fajnie.
Gwarancja praw i wolności jednostki.
Gwarancja formalna- instytucja i inne środki prawne które mają na celu zapewnienie praw i wolności jednostki.
Konstytucja tworzy nam system.
W sposób ścisły powiązane.
-Prawo do sądu
- prawo do dwuinstancyjności postepowania
-skarga konstytucyjna
- prawo do odszkodowania
- wniosek do rzecznika praw obywatelskich
Rzecznik praw obywatelskich (ombucman)- jest to organ centralny. Ścisłe związanie z parlamentem. Cel jego działania- ochrona praw i wolności jednostki, ale i również kontrola administracji publicznej pod kontem legalności działania tej administracji. Wolność od kosztów. Nałożenie obowiązku raportowania do parlamentu stanu przestrzegania wolności i praw obywatela.
Dwa modele.
Skandynawski- każdy kto uznaje, że jego prawa zostały naruszone może złożyć stosowny wniosek do ombucmana.
Francusko- brytyjski- składane wnioski do parlamentarzysty który dokonuje wstępnej oceny. Jak uzna, że nie warto to olewa, a jak uzna, że warto to przekazuje do ombucmana.
Procedura powołania.
Mogą kandydatury składać posłowie 35 osób. Nie wcześniej niż w 7 dni. Wybrany przez sejm większością głosów. Senat ostatecznie wyraża się czy wybiera czy nie.
Warunki: wyróżnianie się wiedzą prawniczą, doświadczenie zawodowe, musi być wysokim autorytetem ze względu na walory moralne i wrażliwość społeczna, obywatelstwo.
Posiada immunitet formalny, pewien zakres immunitetu materialnego.
Może być raz wybrany ponownie. Zakaz podejmowania innych pracy niż rzecznik praw obywatelskich, tylko może zostać profesorem na uczelni. Przywileje spraw socjalnych ( wynagrodzenie szczególne).
Zadania: chronić prawa i wolności jednostki, kontrolować organy administracji publicznej, został organem ma zapewnić równouprawnienie, stał się organem, który nadzoruje implementacje konwencji dotyczącej praw więźniów.
Rzecznik może podejmować tak na wniosek zainteresowanego lub innych podmiotów, ale może podejmować z własnej inicjatywy. Brak opłat.
4 możliwości postępowania.
Podjąć
Nie podjąć
Może przekazać sprawę według właściwości.
Może wskazać wnioskodawcy organ do którego ma się udać
Drugi rodzaj uprawnień
Kompetencje w sprawach o charakterze ogólnym.
Wnioski do TK
Może zmienić podstawę prawną skargi przy TK
Preinicjatywę ustawodawczą
Możliwość do SN z wnioskiem o podjęcie przez SN uchwałę która ma wyjaśniać treść przepisów prawne które budzą wątpliwości.
Organizacja:
Biuro rzecznika praw obywatelskich, ma zastępców, może powoływać biura terenowe.