PRAWO KONSTYTUCYJNE 30.03.2011
Parlament – ciąg dalszy
Konwent Seniorów swoim rodowodem sięga okres międzywojnia. Politycy wchodzący w skład Konwentu Seniorów mogą omówić sporne kwestie za zamkniętymi drzwiami. Ta materia została uregulowana w sposób, jakoby z zebrań Konwentu Seniorów robione są zapisy, a nie sprawozdania.
W skład Konwentu wchodzi całe Prezydium danej izby (Marszałek i wicemarszałkowie) oraz przewodniczący/wiceprzewodniczący/przedstawiciele klubów parlamentarnych (w zależności od sytuacji wewnątrzpartyjnej) oraz kół poselskich (muszą to być koła, które do Sejmu weszły z odrębnej listy).
Nie jest on zdolny do podejmowania władczych rozstrzygnięć. Jego uprawnienia mają jedynie charakter opiniodawczy. W wielu przypadkach ustalenia Konwentu traktuje się jako wiążące (politycznie). Uchwały Konwentu (wymagają one jednomyślności izby – nie ma co prawda regulacji prawnej na ten temat, jednak przyjęty zwyczaj konstytucyjny, by stanowisko Konwentu miało charakter jednomyślny) stanowią opinię w takich sprawach, jak:
Projekty planów prac Sejmu,
Projekty porządku dziennego posiedzenia,
Wnioski co do trybu dyskusji nad poszczególnymi punktami porządku dziennego posiedzenia,
Wnioski co do trybu wyboru przez Sejm jego organów,
Zadania i przebieg pracy Kancelarii Sejmu,
Inne sprawy przedłożone przez Marszałka Sejmu.
Podobne uprawnienia ma Konwent Seniorów działający przy Senacie.
Komisje sejmowe odgrywają szczególna rolę, co wynika z funkcji kontrolnej. Komisje sejmowe można podzielić w następujący sposób:
Ze względu na okres działania:
Stałe – są one w znacznej większości, jako, że są to organy umocowane w regulaminie Sejmu; działają z mocy prawa (nie muszą być powoływane) – Parlament jedynie na pierwszym posiedzeniu powołuje jej skład; skład komisji powoływany jest przez złożenie wniosku przez Prezydium (które zasięga opinii Konwentu Seniorów), jednakże w praktyce działania te mają charakter czysto polityczny,
Nadzwyczajne – mają one umocowanie uchwały sejmowej; charakterystyczna dla nich jest kwestia tymczasowości – może to być zarówno dana część kadencji, jak również jej całość; ustawa nie precyzuje czasu, w którym może działać,
Śledcze,
Ze względu na przedmiot prac
Resortowe – ich przedmiot prac pokrywa się z przedmiotem prac określonego ministerstwa; posłowie w niej zasiadający mogą monitorować działalność danego ministerstwa wchodzącego w skład rządu;
Nadzwyczajne – przedmiot ich prac musi określić regulamin Sejmu;
Śledcze – Konstytucja RP w artykule 111 mówi, iż Sejm powołuje owe komisje do zbadania określonej sprawy; jest uregulowana ponadto w Ustawie o komisji śledczej oraz regulaminie Sejmu; w jej skład wchodzi najwyżej 11 członków; muszą się w niej znaleźć (w odpowiednich proporcjach) przedstawiciele wszystkich sił politycznych w danej kadencji parlamentu.
Ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora pochodzi z 9 maja 1996 r. Regulacja owa ma charakter ramowy. Posłowie i senatorowie, na jego podstawie mogą tworzyć kluby i koła. Rozwija je regulamin izby. Klub może założyć grupa co najmniej 3 senatorów albo 15 posłów, zaś koło może założyć grupa co najmniej 3 posłów. Posłowie i senatorowie nie mają obowiązku przynależności do koła czy klubu, choć tego rodzaju status umniejsza jego pozycji w parlamencie. Ważniejszy wpływ mają posłowie zrzeszeni w kluby i koła. Obecnie można mówić o oligierchizacji życia politycznego – życie parlamentowi nadają polityczni oligarchowie (często członkowie rządu), co umniejsza rolę posła do swoistej roli „maszynki do głosowania”. Rejestracji klubu lub koła dokonuje się po spełnieniu określonych warunków liczbowych. Partia tworzy swój statut lub regulamin wewnętrzny. Następnie powołuje władze koła. Potem przewodniczący zgłasza fakt powstania owego zrzeszenia Marszałkowi Sejmu, który przyjmuje do wiadomości. Tworzone są one na zasadzie politycznej. Oznacza to, iż kluby i koła złożone są z reprezentantów określonej partii politycznej.
Procedura legislacyjna
Postępowanie legislacyjne złożone jest z wielu etapów. W pierwszej kolejności projekt trafia pod obrady izb. Stąd też musi mieć miejsce inicjatywa ustawodawcza, regulowana przez Konstytucję RP. Do marszałka Sejmu projekt ustawy mogą zgłosić: grupa co najmniej 15 posłów lub komisja sejmowa, Senat (grupa co najmniej 10 senatorów lub komisja senacka), grupa co najmniej 100 tysięcy obywateli, Rada Ministrów oraz Prezydent RP.