Prawo konstytucyjne 2.04.2014r.

Suwerenność-element który wyróżniają cechy: niezależność zewnętrzna (jednak są w jakimś stopniu uzależnione od innych państw, z własnej woli zgodziły na przekazanie swoich kompetencji do organów międzynarodowych ), niezależność wewnętrzna ( dotyczy samodzielności państwa w zakresie stanowienia prawa do zwierzchnictwa terytorialnego i personalnego), pierwotny charakter (nie może być podmiotem coś co nie jest państwem, samodzielność działania), nieograniczoność władzy ( oznacza, że władza suwerenna może czynić wszystko i nie jest niczym związana, ale są granice).

Podmiot władzy suwerennej:

- suwerenność monarchii- najpierw monarcha jako Bóg, a później pomazaniec Boży.

- suwerenność ludu- Twórca Marsyliusz z Padwy. Wskazywał on, że najwyższa władza państwie należy do legislatora (podmiot zdolny do tworzenia prawa, czyli lud wspólnota polityczna zamieszkująca dane terytorium) Egzekutor- jednostka, bądź grupa jednostek. Nie stanowi prawa, a jedynie prawo miał wykonywać, realizować postanowienia prawa przyjęte przez legislatora.

Dwa kierunki:

Russosowski- dominacja bezpośredniej formy sprawowania władzy przez lud.

Sisowską- prymat, wyłączność sprawowania władzy przez reprezentantów.

- suwerenność narodu- Włochy, proces zjednoczenia Włoch. Mancini, Macini naród rozumiany jako wspólnota etniczno-kulturowa powinni mieć swoje własne państwo.

- suwerenność ludu pracującego miast i wsi- nie cały lud jest ludem politycznym, ale tylko ci którzy pracują na własny rachunek.

-suwerenność parlamentu- podporządkowanie się parlamentarzowi

Dziś.

Suwerenność ludu. W konstytucji RP jest napisana suwerenność narodu, ale to tylko dlatego, że lud się źle w Polsce kojarzy. Naród w 3 wersjach w konstytucji RP. Naród-lud obywatele polscy którzy korzystają z praw politycznych (art.4). naród etniczno-kulturowe (art.6).

Art.4 ust2. Sprawowanie władzy przez naród.. sprawuje władze przez przedstawicieli lub bezpośrednio.

Zasada przedstawicielstwa- najpierw przez przedstawicieli wymienia ustawodawca, a nie odwrotnie. Bezpośrednio to tylko dopełnia ustrój demokratyczny.

Spójnik „lub” alternatywa zwykła Istnieje możliwość która łączy oba człony np. inicjatywa ustawodawcza obywateli, ale w dalszej fazie jest rozpatrywana przez parlament.

Demokracja przedstawicielska- przedstawiciele mają reprezentować lud i działać w jego imieniu.

Wyłaniani w różny sposób przedstawiciele:

-wybory

-losowanie

Prawo wyborcze-

a) W sensie przedmiotowym- ogół przepisów prawnych odnoszących się do przeprowadzenia wyborów. Kodeks wyborczy, konstytucja, akty które są wydawana przez komisję wyborczą.

b) Znaczenie podmiotowe- odnosi się do praw jednostki. Prawo do wybierania i prawo do bycia wybieranym.

Zasady prawa wyborczego:

- zasada powszechności ( w sensie absolutnym- to są wybory w których uczestniczyć może każdy człowiek. Ograniczenia terminologia nie jest jednolita: ograniczenia naturalne- nie wpływają na naruszenie zasady powszechności. Każde ograniczenie praw wyborczych przywiera postać cenzusów. Odróżnienie cenzusów wyborczych od tzw. Wyłączenia indywidualnych- ograniczenia praw wyborczych z konkretnych rozstrzygnięć organu, organ wydaje orzeczenie które może nas pozbawić praw wyborczych.

Cenzus demokratyczny-

*cenzus obywatelstwa-wyłączność obywatelstwa- osoba posiadająca obywatelstwo Polskie, będzie zawsze traktowana jako obywatel Polski. Pomysły: Zasada obywatelstwa efektywnego- prawa polityczne w tym państwie w którym mamy obywatelstwo i z którym jesteśmy związani najsilniej. Powiązanie cenzusu obywatelstwa z domicylem- po opuszczenia państwa tracimy prawa wyborcze, musimy wrócić by je odzyskać. Cenzus majątkowy- prawa wyborcze traci osoba która płaci podatki bezpośrednie poza granicami państwa. Osłabienie cenzusu obywatelstwa: Umowy międzypaństwowe o uznaniu wzajemnie praw wyborczych, rozwiązania z UE jeśli dysponujemy obywatelstwo unijne to mamy prawa wyborcze tam gdzie mieszkamy do samorządu terytorialnego i wyborach do parlamentu europejskiego. Utrata znaczenia cenzusu obywatelstwa w wyborach samorządowych likwidacja obywatelstwa w wyborach samorządowych. W Polsce obowiązuje z wyjątkiem wyborów samorządowych i w wyborach do parlamentu obywatelskiego.

Cenzus wieku. Ukończenie wieku lat 18. Nie można uzyskać ich wcześniej. Kobieta która zawiera małżeństwo nawet wieku lat 16, to i tak nie ma praw wyborczych. Poseł 21, Senator 30, a prezydent 35.

Powody obniżania cenzusu wieku: świadomość wyboru (osoby coraz młodsze mają dostęp do informacji), czynnik demograficzny (społeczeństwa się starzeją, inaczej wybory starsi patrzą niż wyborcy młodzi), legitymizacyjny (odpowiedź na malejącą frekwencję), na obniżeniu wieku zyskują partie które posiadają proste koncepcje. Tendencje likwidacji cenzusu wieku- prawa wyborcze dla każdego bez względu na wiek, ale do pewnego wieku prawa będą wykonywane przez rodziców. Górny cenzus wieku dla biernego prawa wyborczego: np. kandydować może do 75 roku, np. Kiribati.

Cenzus domicylu (zamieszkania)- w Polsce wyłącznie w wyborach do jednostek samorządów terytorialnego i wyboru do parlamentu.

Cenzusy niedemokratyczne

Cenzus wykształcenia- czynne prawo wyborcze występował umiejętność czytania i pisania w języku urzędowym. Bierne prawo wyborcze- trzeba mieć dane wykształcenie, aby móc kandydować.

Cenzus zawodowy- pozbawianie praw wyborczych osób które wykonują zawody zaufania publicznego (sędziów, prokuratorów, policjantów, wojskowych).

Cenzus płci- tylko w państwach Islamskich, np. Takomorach.

Cenzus rasowy- obowiązuje w Zimbabwe w odniesieniu do białych.

Cenzusy religijne- w Rumuni wyznawcy judaizmu nie mieli.

Cenzusy naturalizacji- osoby które nabyły obywatelstwo poprzez naturalizacje nie mogły przez pewien czas korzystać z praw politycznych.

Cenzus urodzenia- ktoś nie nabył obywatelstwa przez narodzenie nie można zostać prezydentem w USA.

-równości

-bezpośredniości