Zarządzanie
Zarządzanie
nieruchomościami o
nieruchomościami o
funkcjach
funkcjach
mieszkaniowych
mieszkaniowych
Zarządzanie nieruchomościami Skarbu Państwa (PKP,
ANRR, Ministerstwa,AMW)
Polskie Koleje Państwowe Spółka
Polskie Koleje Państwowe Spółka
Akcyjna
Akcyjna
Posiadają majątek w postaci 101,3 tysięcy działek gruntowych o ogólnej powierzchni 106 tysięcy ha
oraz ponad 40 tysięcy budynków o ogólnej powierzchni użytkowej przekraczającej 6 ml. m
2
.
Gospodarowanie tym majątkiem realizuje Biuro Nieruchomości i Biuro Nieruchomości
Strategicznych oraz Oddziały Gospodarowania Nieruchomościami.
Podstawowe kierunki działania w tym zakresie to:
1 Wyposażanie w majątek spółek Grupy PKP.
2 Sprzedaż zbędnych nieruchomości na rynku.
3 Wynajem i wydzierżawianie nieruchomości.
4 Sprzedaż lokali mieszkalnych dotychczasowym najemcom.
5 Sprzedaż lokali komercyjnych w budynkach mieszkalnych.
6 Nieodpłatne przekazywanie nieruchomości na rzecz gmin, Skarbu Państwa i
państwowych osób prawnych.
7 Wykonywanie praw właścicielskich w stosunku do nieruchomości PKP S.A.
W zasobie majątku PKP znajduje się ponad 2700 budynków dworcowych w tym blisko
1000, które spełniają nadal funkcje w obsłudze podróżnych.
W ostatnim okresie zmodernizowano budynki dworcowe w Lublinie, Sosnowcu, Bielsku
Białej, Częstochowie, Białogardzie, Gdańsku a także w Kramsku, Kostrzynie Wlkp.,
Rzepinie, Skierniewicach oraz Białymstoku.
Ponadto prowadzone są projekty mające na celu pozyskanie inwestorów zewnętrznych
dla modernizacji obiektów dworcowych oraz innych inwestycji komercyjnych m. in. w
Katowicach, Warszawie, Poznaniu.
Polskie Koleje Państwowe Spółka Akcyjna posiada w swojej ofercie nieruchomości do:
- najmu
- dzierżawy
- sprzedaży
W ofercie znajdują się budynki biurowe, magazyny, powierzchnie i lokale na dworcach,
grunty pod zabudowę komercyjną, mieszkaniową i rekreacyjną na terenie całego kraju.
Jak wykupić mieszkanie od PKP
Jak wykupić mieszkanie od PKP
Prawo do wykupienia przysługuje o ile pierwotni, lub
obecni najemcy:
są lub byli pracownikami podmiotów utworzonych z zakładów lub
jednostek organizacyjnych wydzielonych z PKP w okresie od dnia
1 lipca 1991 r.,
jeżeli są lub byli pracownikami przedsiębiorstw państwowych lub
jednostek organizacyjnych, które wykonywały lub nadal wykonują
zadania na rzecz PKP ( i innych spółek grupy), jeżeli rozwiązanie z
nimi stosunku pracy nastąpiło w związku ze zmianami
organizacyjnymi lub zmniejszeniem stanu zatrudnienia w PKP lub
PKP SA, jeżeli zostały przejęte przez innych pracodawców w trybie
przepisu art. 231 Kodeksu pracy.
Uprawniony do wykupienia może pisemnie wskazać osobę
najbliższą, stale z nim zamieszkującą która może wykupić
mieszkanie na preferencyjnych warunkach. Zgłoszenie musi
nastąpić na piśmie. Osoby zajmujące dany lokal, a nie spełniające
warunków wskazanych powyżej, również mogą wykupić
mieszkanie, nie skorzystają jednak z bonifikaty.
Jaka jest wysokość bonifikaty ?
Bonifikata przy zakupie jest uzależniona od kilku czynników – w
zależności od tego w jakim charakterze i jak długo dany najemca
pracował dla (szeroko rozumianej PKP), oraz od jego sytuacji
majątkowo – rodzinnej. W szczególności cena za lokal jest
pomniejszana o:6% za każdy rok pracy najemcy w PKP, PKP S.A., w
podmiotach utworzonych z zakładów lub jednostek organizacyjnych
wydzielonych z przedsiębiorstw państwowych lub jednostek
organizacyjnych, które wykonywały lub nadal wykonują zadania na
rzecz zbywcy lub jego poprzednika prawnego, oraz 3% - za każdy rok
najmu mieszkania od PKP albo PKP i PKP SA łącznie,
WAŻNE: Do okresy najmu i stażu pracy doliczany jest ten dla spółek
wydzielonych z PKP po 1991 r.
nie więcej jednak niż o 95%.
Jeżeli uprawniony jest emerytem, rencistą lub wdowa (wdowcem) po
osobie uprawnionej , to bonifikata wynosi 95 % (niezależnie od stażu
pracy i długości najmu)
Na wniosek osoby bliskiej, która wstąpiła w prawo najmu po śmierci
pierwotnego najemcy – terminu stażu pracy i długości najmu mogą
dotyczyć pierwotnego najemcy (jest to istotne jeśli tamten miałby
lepsze warunki).Pozostała część kwoty (np. 5%) może być również
rozłożone na raty (na maksymalnie 10 lat, przy czym należność może
być zabezpieczona hipoteką). Jednakże wpłacenie jednorazowo całej
kwoty upoważnia do kolejnej zniżki w wysokości 25 %.
Jaki jest tryb wykupywania lokali ?
Jaki jest tryb wykupywania lokali ?
O przeznaczeniu do sprzedaży lokali mieszkalnych PKP SA
zawiadamia na piśmie najemców, wyznaczając
sześciomiesięczny termin na złożenie pisemnego
oświadczenia o zamiarze nabycia lokalu mieszkalnego,
liczony od dnia doręczenia zawiadomienia osobie
zainteresowanej.
W zawiadomieniu, zamieszcza się informacje dotyczące:
ceny lokalu mieszkalnego, wartości prawa do gruntu
przynależnego do tego lokalu mieszkalnego,
przewidywanego terminu zawarcia umowy sprzedaży lokalu
mieszkalnego,
skutków niezłożenia oświadczenia o chęci zakupienia lokalu
Jeśli osoba uprawniona nie złoży właściwego oświadczenia
w terminie wskazanym w zawiadomieniu, PKP SA może
nieodpłatnie przekazać lokal lub budynek jednostce
samorządu terytorialnego albo spółdzielni mieszkaniowej
Zmiany w zasadach wykupu
Zmiany w zasadach wykupu
mieszkań zakładowych
mieszkań zakładowych
Z dniem 19 września 2005 roku obowiązuje ustawa z dnia 7
lipca 2005r. o zmianie niektórych ustaw dotyczących
nabywania własności nieruchomości (Dz. U. nr 157 poz.
1315).
Ustawa ta zmienia następujące przepisy:
ustawę z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jednolity
Dz. U. z 2005r. nr 45, poz. 435)
ustawę z dnia 8 września 2000r. o komercjalizacji,
restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa
państwowego „Polskie Koleje Państwowe” (Dz. U. nr 84,
poz. 948 z późn. zm.)
ustawę z dnia 15 grudnia 2000r. o zasadach zbywania
mieszkań będących własnością przedsiębiorstw
państwowych, niektórych spółek handlowych z udziałem
Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych oraz
niektórych mieszkań będących własnością Skarbu Państwa
(Dz. U. z 2001r. nr 4 poz. 24 z późn. zm.)
Mieszkania Lasów Państwowych
Mieszkania Lasów Państwowych
Pracownicy i byli pracownicy Lasów Państwowych mający co najmniej
trzyletni okres zatrudnienia posiadają pierwszeństwo nabycia lokali,
których są najemcami i w których mieszkają. Cena sprzedaży lokalu
podlega obniżeniu o 6% (było 4%) za każdy rok zatrudnienia i o 3 %
za każdy rok najmu tego lokalu, nie więcej jednak niż o 95% (było
90%), a spłata należności może zostać rozłożona najwyżej na 60 rat
miesięcznych. Jeżeli osobą uprawnioną jest emeryt lub rencista, cena
nabycia lokalu ustalona jest na 5% jego wartości (nowy zapis).
Powyższe ustalenia dotyczą również osób bliskich, pozostałych po
pracownikach i byłych pracownikach, które w dniu ich śmierci
zamieszkiwały razem z nimi (małżonkowie, wstępni, zstępni oraz
osoby przysposobione). Łączna obniżka nie może przekraczać 95%
ceny sprzedaży lokalu (było 90%). Uprawnienie to przysługuje tylko
przy nabyciu jednego lokalu. Udzielający bonifikaty może żądać jej
zwrotu łącznie z waloryzacją , jeżeli nabywca lokalu przed upływem 5
lat od dnia jego nabycia zbył ten lokal lub wykorzystał na inne cele
niż mieszkalne. Nie dotyczy to zbycia na rzecz osoby bliskiej (nowy
zapis).
Mieszkania kolejowe
Mieszkania kolejowe
Prawo do nabycia lokalu mieszkalnego przysługuje osobom, które
zajmują lokal mieszkalny:
na podstawie umowy najmu;
po śmierci najemcy: małżonkowi, zstępnym, wstępnym, rodzeństwu,
przysposabiającym lub przysposobionym, a także osobie, która
pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą;
jeżeli są lub były pracownikami podmiotów utworzonych z zakładów
lub jednostek wydzielonych z PKP w okresie od dnia 1 lipca 1991r.
jeżeli są lub były pracownikami przedsiębiorstw państwowych lub
jednostek organizacyjnych, które wykonywały lub nadal wykonują
zadania na rzecz zbywcy lub jego poprzednika prawnego (nowy
zapis)
jeżeli rozwiązanie z nimi stosunku pracy nastąpiło w związku ze
zmianami organizacyjnymi lub zmniejszeniem stanu zatrudnienia w
PKP lub PKP S.A.
jeżeli zostały przejęte prze innych pracodawców w trybie przepisu
art. 23 kodeksu pracy (przejście zakładu pracy lub jego części na
innego pracodawcę)
Mieszkania kolejowe
Mieszkania kolejowe
Sprzedaż lokalu następuje przy zastosowaniu
następujących bonifikat:
6% za każdy rok pracy najemcy w PKP, PKP S.A., w
podmiotach utworzonych z zakładów lub jednostek
organizacyjnych, wydzielonych z przedsiębiorstw
państwowych lub jednostek organizacyjnych, które
wykonywały lub nadal wykonują zadania na rzecz zbywcy
lub jego poprzednika prawnego (dotychczas dotyczyło tylko
najemców w PKP lub PKP S.A.)
oraz 3% za każdy rok najmu mieszkania od PKP lub PKP S.A.
łącznie, nie więcej jednak niż o 95% (jak dotychczas).
Jeżeli osobą uprawniona jest emeryt lub wdowa (wdowiec)
po niej, to korzysta on (ona) z obniżki 95% ceny (jak
dotychczas).
MIESZKANIA PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH,
MIESZKANIA PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH,
NIEKTÓRYCH SPÓŁEK HANDLOWYCH I NIEKTÓRYCH
NIEKTÓRYCH SPÓŁEK HANDLOWYCH I NIEKTÓRYCH
MIESZKAŃ BĘDĄCYCH WŁASNOŚCIĄ SP
MIESZKAŃ BĘDĄCYCH WŁASNOŚCIĄ SP
Dotychczas preferencje do korzystania z bonifikat przysługiwały
pracownikom oraz byłym pracownikom danego zakładu a po ich
śmierci - osobom najbliższym, które stale z nimi zamieszkiwały.
Z chwilą obowiązywania ustawy tj. 19 września 2005r. uprawnienia
do zniżek uzyskają wszyscy lokatorzy pod warunkiem, że zajmują
mieszkania na podstawie umowy najmu zawartej na czas
nieoznaczony lub decyzji administracyjnej o przydziale.
Sprzedaż mieszkań następuje przy zastosowaniu następujących
bonifikat:
6% za każdy rok pracy osoby uprawnionej;
3% za każdy rok najmu tego mieszkania od zbywcy
Łączna obniżka nie może przekraczać 95% ceny sprzedaży
mieszkania (wysokość bonifikat pozostawiono bez zmian).
Podobnie jak w innych mieszkaniach zakładowych obowiązują
zasady sprzedaży lokali emerytom, rencistom lub wdowom
(wdowcom) za cenę 5 % wartości rynkowej.
MIESZKANIA PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH,
MIESZKANIA PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH,
NIEKTÓRYCH SPÓŁEK HANDLOWYCH I NIEKTÓRYCH
NIEKTÓRYCH SPÓŁEK HANDLOWYCH I NIEKTÓRYCH
MIESZKAŃ BĘDĄCYCH WŁASNOŚCIĄ SP
MIESZKAŃ BĘDĄCYCH WŁASNOŚCIĄ SP
Jeżeli w wyniku likwidacji, komercjalizacji, prywatyzacji,
upadłości mieszkanie przestało być mieszkaniem
zakładowym przedsiębiorstwa państwowego, państwowej
osoby prawnej lub innej państwowej jednostki
organizacyjnej albo spółki handlowej, w której Skarb
Państwa był podmiotem dominującym, osobie fizycznej
zajmującej to mieszkanie na podstawie umowy najmu albo
decyzji administracyjnej o jego przydziale, przysługuje
prawo pierwokupu tego mieszkania.
Prawo pierwokupu przysługuje, jeżeli w procesach
przekształceniowych zostało naruszone prawo osoby
uprawnionej do nabycia zajmowanego mieszkania.
Niestety, powyższe uwarunkowania przysługiwania prawa
pierwokupu będą wywoływać wiele sporów
interpretacyjnych przepisów ustawy dotyczącej
nabywania własności nieruchomości.
USTAWA
USTAWA
Z DNIA 30 MAJA 1996 R.
Z DNIA 30 MAJA 1996 R.
O GOSPODAROWANIU NIEKTÓRYMI SKŁADNIKAMI
O GOSPODAROWANIU NIEKTÓRYMI SKŁADNIKAMI
MIENIA SKARBU PANSTWA ORAZ O AGENCJI MIENIA
MIENIA SKARBU PANSTWA ORAZ O AGENCJI MIENIA
WOJSKOWEGO.
WOJSKOWEGO.
Art. 1. Ustawa określa:
1) zasady i tryb gospodarowania mieniem Skarbu Państwa będącym w trwałym zarządzie
jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej albo ministrowi
właściwemu do spraw wewnętrznych lub przez nich nadzorowanych, a także innym mieniem
będącym we władaniu tych jednostek, niewykorzystywanym do realizacji ich zadań;
2) zasady i tryb gospodarowania mieniem pozostałym po likwidacji państwowych osób
prawnych, dla których organem założycielskim lub organem nadzoru był Minister Obrony
Narodowej lub minister właściwy do spraw wewnętrznych;
3) zadania, zasady działalności oraz organizacje Agencji Mienia Wojskowego.
Art. 2. Mienie, o którym mowa w art. 1 pkt. 1 i 2, obejmuje wszystkie prawa majątkowe
przekazane Agencji Mienia Wojskowego na zasadach i w trybie określonym w ustawie.
Art. 3. Przepisów ustawy nie stosuje sie do:
1) lasów, w rozumieniu przepisów o lasach, udostępnionych, na ich podstawie, jednostkom
organizacyjnym podporządkowanym lub nadzorowanym przez Ministra Obrony Narodowej;
2) nieruchomości rolnych i innego mienia, o których mowa w przepisach o gospodarowaniu
nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, będących w trwałym zarządzie lub użytkowaniu
jednostek organizacyjnych podporządkowanych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony
Narodowej.
Art. 4. Przepisy ustawy nie naruszają uprawnień i obowiązków Ministra Obrony Narodowej
w zakresie gospodarowania mieniem Skarbu Państwa, wynikających z innych ustaw oraz
umów międzynarodowych.
Art. 4a. 1. W przypadku klęski żywiołowej lub nadzwyczajnego zagrożenia środowiska,
mienie Skarbu Państwa, o którym mowa w art. 1 pkt. 1, może być przekazane
nieodpłatnie,
oddane w użytkowanie, najem, dzierżawę, trwały zarząd, użyczone lub oddane do
korzystania na podstawie innego stosunku prawnego jednostkom organizacyjnym, osobom
prawnym lub osobom fizycznym, w celu likwidacji skutków tej klęski lub nadzwyczajnego
zagrożenia środowiska bez pośrednictwa Agencji Mienia Wojskowego.
2. Przekazanie mienia w przypadku, o którym mowa w ust. 1, może zarządzić Minister
Obrony Narodowej albo z jego upoważnienia inny organ wojskowy.
Art. 4b. 1. Minister Obrony Narodowej może nieodpłatnie przekazać, bez pośrednictwa
Agencji Mienia Wojskowego, mienie ruchome Skarbu Państwa, o którym mowa w art.1pkt1:
1) muzeom, państwowym i samorządowym instytucjom kultury, państwowym i
samorządowym szkołom publicznym, państwowym szkołom wyższym oraz państwowym
wyższym szkołom zawodowym - na cele muzealne, wystawiennicze, kulturalne lub
szkoleniowe;
2) państwowym jednostkom organizacyjnym, jednostkom samorządu terytorialnego,
stowarzyszeniom i fundacjom prowadzącym działalność związaną z obronnością lub
bezpieczeństwem państwa - na cele ich działalności statutowej.
2. Przekazanie mienia, o którym mowa w ust. 1, następuje w formie protokołu zdawczo
odbiorczego, z dniem jego podpisania.
3. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb
przekazywania mienia, o którym mowa w ust. 1.
Art. 4c. Minister Obrony Narodowej, na podstawie umów międzynarodowych, może
przekazywać nieodpłatnie siłom zbrojnym państw będących stronami tych umów
uzbrojenie i towary podwójnego zastosowania, w rozumieniu art. 3 pkt. 1 i 2
ustawy z dnia 29 listopada
2000 r. o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu
strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania
międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.
U. Nr 119, poz. 1250, z późn. zm.).
Art. 4d. Mienie ruchome Skarbu Państwa będące na wyposażeniu polskich
jednostek
wojskowych poza granicami państwa, niewykorzystywane przez te jednostki do
realizacji ich zadań, jeżeli jego wartość jest niższa od kosztów jego transportu do
kraju, zagospodarowuje organ wojskowy wyznaczony przez Ministra Obrony
Narodowej w państwie pobytu polskiej jednostki wojskowej przez sprzedaż,
przekazanie na cele charytatywne lub likwidację.
Rozdział 2
Agencja Mienia Wojskowego
Art. 5. 1. Tworzy sie Agencje Mienia Wojskowego, zwana dalej „Agencja”.
2. Nadzór nad działalnością Agencji sprawuje Minister Obrony Narodowej.
3. Agencja jest państwowa osoba prawna.
4. Siedziba Agencji jest miasto stołeczne Warszawa.
Art. 6. Skarb Państwa powierza Agencji wykonywanie prawa własności i innych
praw
rzeczowych na jego rzecz w stosunku do mienia, o którym mowa w art. 2.
podstawie umowy określającej w szczególności zasady
użytkowania i warunki płatności.
5. Minister Obrony Narodowej może dokonać cesji na
Agencję uprawnień i obowiązków zamawiającego, w tym
do zawarcia umowy dostaw i usług, w zakresie
zakończonych postępowań o zamówienia publiczne
przeprowadzonych przez urząd obsługujący Ministra
Obrony Narodowej i jednostki podległe Ministrowi Obrony
Narodowej. W takim przypadku finansowanie dostaw i
usług następuje ze środków własnych Agencji, z
zaciągniętych przez Agencje pożyczek i kredytów oraz
przez Ministra Obrony Narodowej ze środków
budżetowych Ministra Obrony Narodowej.
6. Przekazanie przez Agencję do użytkowania urzędowi
obsługującemu Ministra Obrony Narodowej i jednostkom
podległym Ministrowi Obrony Narodowej przedmiotu
dostaw i usług, o których mowa w ust. 5, następuje na
podstawie umowy określającej zasady
korzystania z przedmiotu umowy oraz zasady płatności, z
uwzględnieniem wydatkowanych przez Ministra Obrony
Narodowej środków budżetowych na nabycie przedmiotu
dostaw i usług.
Art. 12. 1. Prezes Agencji kieruje Agencją i reprezentuje ją na
zewnątrz.
2. Oświadczenia woli w imieniu Agencji składa Prezes Agencji.
Prezes Agencji może udzielić innym osobom pełnomocnictw
do składania oświadczeń woli w imieniu Agencji.
Art. 13. Prezes Agencji działa przy pomocy Biura Agencji i jego
oddziałów terenowych.
Art. 14. 1. Prezes Agencji sporządza roczny plan finansowy i
roczne sprawozdanie finansowe
Agencji, w tym bilans, rachunek zysków i strat, informacje
dodatkowa oraz sprawozdanie z przepływu środków
pieniężnych.
1a. Projekt planu finansowego Agencji podlega uzgodnieniu z
ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego w trybie
określonym w ustawie z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach
wspierania rozwoju regionalnego (Dz. U. Nr 48, poz. 550 z
późn. zm.).
2. Minister Obrony Narodowej przedstawia Radzie Ministrów,
do zatwierdzenia, roczny plan finansowy oraz roczne
sprawozdanie finansowe Agencji wraz z opinia i raportem
biegłego rewidenta.
3.Minister Obrony Narodowej corocznie informuje Sejm
Rzeczypospolitej Polskiej o działalności Agencji.
Agencja Nieruchomości Rolnych
Agencja Nieruchomości Rolnych
Art. 3. 1. W przypadku sprzedaży nieruchomości rolnej przez osobę fizyczną lub
osobę prawną inną niż Agencja, prawo pierwokupu przysługuje z mocy ustawy jej
dzierżawcy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
1) umowa dzierżawy została zawarta w formie pisemnej i ma datę pewną oraz była
wykonywana co najmniej 3 lata, licząc od tej daty;
2) nabywana nieruchomość wchodzi w skład gospodarstwa rodzinnego dzierżawcy
lub jest dzierżawiona przez spółdzielnie produkcji rolnej.
. O treści umowy sprzedaży nieruchomości rolnej przez osobę, o której mowa w ust.
1, zawiadamia się dzierżawcę tej nieruchomości, jeżeli umowa dzierżawy trwała co
najmniej 3 lata od dnia jej zawarcia.
3. Jeżeli dzierżawcy przysługuje prawo pierwokupu, o którym mowa w ust. 1,
zawiadomienie, o którym mowa w ust. 2, wywołuje skutki określone w przepisach
Kodeksu cywilnego dotyczących prawa pierwokupu.
4. W przypadku braku uprawnionego do pierwokupu, o którym mowa w ust. 1, albo
niewykonania przez niego tego prawa, prawo pierwokupu przysługuje z mocy ustawy
Agencji, działającej na rzecz Skarbu Państwa.
5. Przepisów ust. 1-4 nie stosuje się, jeżeli nabywcą nieruchomości rolnej jest:
1) spółdzielnia produkcji rolnej - w przypadku sprzedaży przez jej członka
nieruchomości rolnej stanowiącej wkład gruntowy w tej spółdzielni;
2) osoba bliska zbywcy w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami.
6. Jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej ma na celu uzyskanie prawa do
renty strukturalnej, prawo pierwokupu przysługuje, gdy w wyniku wykonania tego
prawa zostanie spełniony
Art. 4. 1. Jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej następuje w wyniku
zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży, Agencja, działająca na rzecz Skarbu
Państwa, może złożyć oświadczenie o nabyciu tej nieruchomości za zapłatą
równowartości pieniężnej.
2. Jeżeli równowartość pieniężna, o której mowa w ust. 1, nie wynika z treści
umowy, równowartość tę Agencja określa przy zastosowaniu sposobów ustalania
wartości nieruchomości przewidzianych w przepisach o gospodarce
nieruchomościami.
3. Jeżeli równowartość pieniężna, o której mowa w ust. 1, wynikająca z treści
umowy rażąco odbiega od wartości rynkowej nieruchomości rolnej, stosuje się
odpowiednio art. 3 ust. 8 i 9.
4. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje:
1) jeżeli w wyniku przeniesienia własności nieruchomości rolnej następuje
powiększenie gospodarstwa rodzinnego, jednak do powierzchni nie większej niż
określona w art. 5 ust. 1 pkt. 2;
2) jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej następuje na rzecz:
a) spółdzielni produkcji rolnej - w przypadku nieruchomości rolnej stanowiącej
wkład gruntowy członka tej spółdzielni,
b) osoby bliskiej zbywcy w rozumieniu przepisów o gospodarce
nieruchomościami;
3) jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej następuje w wyniku
umowy z następcą, o której mowa w art. 84 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o
ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25, Nr 106, poz.
668 i Nr 117, poz. 756, z 1999 r. Nr 60, poz. 636, z 2000 r. Nr 45, poz. 531, z 2001
r. Nr 73, poz. 764, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 oraz z 2003 r. Nr 45, poz. 391).
5. Do wykonywania uprawnienia, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio
przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące prawa pierwokupu.
Art. 8. 1. Nieruchomości rolne nabyte na
podstawie art. 3 ust. 4 i art. 4 wchodzą w
skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu
Państwa.
2. Nieruchomość, o której mowa w ust. 1,
znajdująca się w dniu wejścia w skład Zasobu
Własności Rolnej Skarbu Państwa we władaniu
innych osób na podstawie umów, pozostaje
nadal we władaniu tych osób na
dotychczasowych warunkach, do chwili
zawarcia z Agencją nowych umów.
3. Jeżeli nowe umowy nie zostaną zawarte w
terminie roku od dnia wejścia nieruchomości
w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu
Państwa, dotychczasowe umowy wygasają.
Jeżeli do racjonalnego ukształtowania gruntów
wchodzących w skład gospodarstw rolnych
zachodzi potrzeba zmiany ich położenia w drodze
wzajemnej wymiany, wymiana taka może być
dokonana na zgodny wniosek właścicieli tych
gruntów, a w przypadku gruntów Zasobu
Własności Rolnej Skarbu Państwa - za zgodą
Agencji. Wymianą mogą być objęte również
grunty z zabudowaniami.",
b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. W przypadku wymiany gruntów z
zabudowaniami wartość budynków określa się
według wyceny dokonanej przez rzeczoznawcę
majątkowego na zasadach określonych w
przepisach o gospodarce nieruchomościami,
chyba że strony uzgodnią inne zasady rozliczeń.";
Art. 6. 1. Agencja realizuje zadania wynikające z polityki państwa, w
szczególności w zakresie:
1) tworzenia oraz poprawy struktury obszarowej gospodarstw
rodzinnych,
2) tworzenia warunków sprzyjających racjonalnemu wykorzystaniu
potencjału produkcyjnego Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa,
3) restrukturyzacji oraz prywatyzacji mienia Skarbu Państwa
użytkowanego na cele rolnicze,
4) obrotu nieruchomościami i innymi składnikami majątku Skarbu
Państwa użytkowanymi na cele rolne,
5) administrowania zasobami majątkowymi Skarbu Państwa
przeznaczonymi na cele rolne,
6) zabezpieczenia majątku Skarbu Państwa,
7) inicjowania prac urządzeniowo-rolnych na gruntach Skarbu Państwa
oraz popierania organizowania na gruntach Skarbu Państwa prywatnych
gospodarstw rolnych,
8) tworzenia miejsc pracy w związku z restrukturyzacją państwowej
gospodarki rolnej,
9) wspierania działań mających na celu udzielanie pomocy byłym
pracownikom państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej i
członkom ich rodzin w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych, a w
szczególności przez przyznawanie stypendiów dzieciom byłych
pracowników, uczącym się w szkołach ponadgimnazjalnych oraz
kształcącym się w szkołach wyższych.
2. Oprócz zadań, o których mowa w ust. 1, Agencja realizuje również
inne zadania określone odrębnymi przepisami, a w szczególności
przepisami o kształtowaniu ustroju rolnego.";
Art. 7. 1. Zadaniem Agencji jest w szczególności:
1) gospodarowanie,
2) utrzymywanie,
3) uporządkowanie stanu prawnego i prowadzenie ewidencji mienia, o którym
mowa w art. 7.2. Zadaniem Agencji jest również wykonywanie umów zawartych
przez Ministra Obrony
Narodowej na podstawie przepisów o prywatyzacji przedsiębiorstw
państwowych
i przepisów o przedsiębiorstwach państwowych.
3. Agencja może prowadzić na rzecz urzędu obsługującego Ministra Obrony
Narodowej oraz jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony
Narodowej postępowania o udzielenie zamówień publicznych oraz zawierać
umowy wynikające z tych postępowań, w tym również udzielanych na zasadach
szczególnych, finansowanych z budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej.
3a. Minister Obrony Narodowej może przekazać Agencji do dalszego
prowadzenia
postępowania o udzielenie zamówień publicznych, o których mowa w ust. 3,
wszczęte i
niezakończone przez urząd obsługujący Ministra Obrony Narodowej lub
jednostki
organizacyjne podległe temu Ministrowi.
4. Agencja, za zgoda Ministra Obrony Narodowej, może, ze środków
finansowych
pochodzących z przychodów własnych, pożyczek i kredytów, nabywać sprzęt
wojskowy i uzbrojenie, środki bojowe, techniczne i materiałowe oraz usługi i
naprawy zakładowe w celu przekazania ich urzędowi obsługującemu Ministra
Obrony Narodowej oraz jednostkom podporządkowanym i nadzorowanym przez
Ministra Obrony Narodowej do użytkowania na
Art. 23. 1. Dział rozwój wsi obejmuje sprawy:
1) kształtowania ustroju rolnego państwa,
2) ochrony gruntów przeznaczonych na cele rolne,
3) scalania i wymiany gruntów, gleboznawczej klasyfikacji gruntów
oraz podziału i rozgraniczenia nieruchomości na obszarze wsi,
4) infrastruktury wsi, w szczególności:
a) melioracji, w zakresie spraw nieobjętych działem gospodarka
wodna, zaopatrzenia wsi i rolnictwa w wodę oraz oczyszczania
ścieków i gospodarki odpadami,
b) elektryfikacji i gazyfikacji w zakresie spraw nieobjętych działem
gospodarka oraz telefonizacji wsi w zakresie spraw nieobjętych
działem łączność,
c) prac urządzeniowo-rolnych na gruntach Skarbu Państwa,
5) ubezpieczenia społecznego rolników,
6) wspierania tworzenia miejsc pracy w związku z restrukturyzacją
państwowej gospodarki rolnej,
7) wspierania działań mających na celu udzielanie pomocy byłym
pracownikom państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej i
członkom ich rodzin w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych,
8) rozwoju przedsiębiorczości, w tym w szczególności podnoszenia
kwalifikacji zawodowych, wspomagania pozarolniczych form
aktywności zawodowej i gospodarczej mieszkańców wsi.
Art. 15. W ustawie z dnia 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników
wieczystych prawa własności nieruchomości (Dz. U. Nr 113, poz. 1209, z
2002 r. Nr 113, poz. 984 oraz z 2003 r. Nr 3, poz. 24) art. 1 otrzymuje
brzmienie:
"Art. 1. 1. Osoby fizyczne będące w dniu 26 maja 1990 r. oraz w dniu
wejścia w życie ustawy użytkownikami wieczystymi lub współużytkownikami
wieczystymi nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe lub
stanowiących nieruchomości rolne nabywają z mocy prawa własność tych
nieruchomości z dniem, w którym decyzja, o której mowa w ust. 3, stała się
ostateczna.
2. Prawo własności nieruchomości nabywają także osoby fizyczne będące
następcami prawnymi osób, o których mowa w ust. 1.
3. Decyzję o nabyciu prawa własności nieruchomości wydaje starosta - w
odniesieniu do nieruchomości Skarbu Państwa, lub wójt (burmistrz,
prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa - w odniesieniu do
nieruchomości będącej własnością jednostki samorządu terytorialnego.
4. Ostateczna decyzja, o której mowa w ust. 3, stanowi podstawę wpisu do
księgi wieczystej.
5. Opłaty sądowe z tytułu założenia i wpisu do księgi wieczystej prawa
własności nieruchomości nabytych na podstawie decyzji, o której mowa w
ust. 3, pokrywa Skarb Państwa.
6. Koszty pomiarów oraz opracowań geodezyjnych i kartograficznych
związanych z postępowaniem w sprawie wydania decyzji, o której mowa w
ust. 3, pokrywa Skarb Państwa.
7. Minister właściwy do spraw Skarbu Państwa w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw administracji publicznej, w drodze rozporządzenia,
określi szczegółowy tryb wydawania decyzji, o których mowa w ust. 3.".
WSPÓŁPRACA JEDNOSTEK SAMORZĄDU
WSPÓŁPRACA JEDNOSTEK SAMORZĄDU
TERYTORIALNEGO Z AGENCJĄ
TERYTORIALNEGO Z AGENCJĄ
NIERUCHOMOŚCI ROLNYCH
NIERUCHOMOŚCI ROLNYCH
Zgodnie z art. 24 ust. 5 ustawy z dnia 19 października
1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700)
agencja może nieodpłatnie przekazać na własność
jednostce samorządu terytorialnego nieruchomości
wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu
Państwa przeznaczone na cele związane z
inwestycjami infrastrukturalnymi służącymi
wykonywaniu jej zadań własnych. Przez określenie ˝
inwestycja infrastrukturalna˝ należy rozumieć
inwestycję, którą jednostka samorządu terytorialnego
zamierza realizować na nieruchomości przekazanej
przez agencję oraz w ramach zadań własnych,
mających charakter użyteczności publicznej, tj.
prowadzących do zaspokojenia zbiorowych potrzeb
mieszkańców w drodze świadczenia usług
powszechnie dostępnych.
WSPÓŁPRACA JEDNOSTEK SAMORZĄDU
WSPÓŁPRACA JEDNOSTEK SAMORZĄDU
TERYTORIALNEGO Z AGENCJĄ NIERUCHOMOŚCI
TERYTORIALNEGO Z AGENCJĄ NIERUCHOMOŚCI
ROLNYCH
ROLNYCH
Dodatkowo wymaga zaznaczenia, iż zgodnie z art. 36 ust. 3
pkt. 2 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy
wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym (Dz. U.
Nr 32, poz. 191, z późn. zm.) pojęcie inwestycji
infrastrukturalnej obejmuje infrastrukturę techniczną,
socjalną i usługową oraz obiekty oświaty, zdrowia i kultury.
Natomiast przez samo pojęcie infrastruktury należy
rozumieć podstawowe urządzenia, budynki i instytucje
usługowe, których istnienie jest niezbędne do prawidłowego
funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa. Zgodnie
natomiast z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego
z dnia 8 listopada 2000 r. (sygn. ISA 1986/99) celami
publicznymi są cele, których realizacja służy ogółowi i jest
przeznaczona dla zaspokojenia potrzeb powszechnych, a
realizatorami tych celów są jednostki organizacyjne
reprezentujące Skarb Państwa lub jednostkę samorządu
terytorialnego.
Ponadto pragnę zauważyć, iż przepis art. 24 ust. 5
ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu
nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa nie nakłada
jednak na agencję obowiązku nieodpłatnego
przekazywania nieruchomości zasobu na własność w
każdym przypadku, gdy jednostka samorządu
terytorialnego zwróci się z takim wnioskiem. Aby agencja
mogła nieodpłatnie przekazać na rzecz jednostki
samorządu terytorialnego nieruchomość zasobu,
jednostka ta musi wykazać, iż ponad wszelką wątpliwość
będzie na niej realizowana inwestycja infrastrukturalna
służąca wykonaniu jej zadań własnych. Przedstawienie
jedynie planu zagospodarowania przestrzennego jest
niewystarczające. Ponadto jednostka samorządu
terytorialnego musi wykazać, iż realizacja inwestycji nie
może być zrealizowana na gruntach komunalnych, oraz
określić na podstawie stosownej dokumentacji
powierzchnię niezbędną do realizacji przedmiotowej
inwestycji.
Odnosząc się zaś do wniosku gminy o nieodpłatne
przekazanie działki nr 3/19 o pow. 71,59 ha położonej w
obrębie ……., w odniesieniu do której gmina zamierza
przystąpić do zmiany przeznaczenia w studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego z rolnego na budownictwo jednorodzinne,
uprzejmie wyjaśniam, iż do zadań własnych gminy należy
gminne budownictwo mieszkaniowe, tj. socjalne i
komunalne, a nie jednorodzinne. Wynika to z interpretacji
art. 7 ust. 1 pkt. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o
samorządzie gminnym (Dz. U. 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z
późn zm.), która została potwierdzona przez Biuro Analiz
Sejmowych w opinii prawnej z dnia 20 września 2007 r.,
znak: BAS-WAL-2020/07. Ponadto pragnę zauważyć, iż
przedmiotowa działka położona jest w niedalekiej odległości
od trzech jezior ……………. oraz drogi krajowej nr …., co
czyni ją atrakcyjną. Agencja Nieruchomości Rolnych, z
uwagi na jej ustawowe obowiązki oraz obowiązujące
przepisy, nie może nieodpłatnie przekazać na rzecz
jednostek samorządu terytorialnego nieruchomości o tak
dużej wartości.
WSPÓŁPRACA JEDNOSTEK SAMORZĄDU
WSPÓŁPRACA JEDNOSTEK SAMORZĄDU
TERYTORIALNEGO Z AGENCJĄ
TERYTORIALNEGO Z AGENCJĄ
NIERUCHOMOŚCI ROLNYCH
NIERUCHOMOŚCI ROLNYCH
W tym miejscu chciałbym również zwrócić
uwagę na fakt, iż będące w zasobie grunty
przeznaczone pod jednorodzinne i
wielorodzinne budownictwo mieszkaniowe są
sprzedawane przez agencję na rzecz osób
trzecich, które na nabytych
nieruchomościach realizują inwestycje
mieszkaniowe bez udziału gmin. W związku z
powyższym cel ogólny, jakim jest
budownictwo mieszkaniowe, jest realizowany.
Chciałbym zwrócić uwagę, iż zgodnie z § 7 ust. 3 pkt. 1
rozporządzenia ministra skarbu państwa z dnia 26 stycznia
2007 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki
finansowej Agencji Nieruchomości Rolnych oraz gospodarki
finansowej Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (Dz.
U. z 2007 r. Nr 24, poz. 159) agencja może udzielić
jednostce samorządu terytorialnego bezzwrotnej pomocy
finansowej w związku z budową, remontem oraz
przebudową obiektów infrastruktury technicznej oraz
innego majątku, przekazanych na podstawie art. 43 ust. 2,
art. 44 i 48 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami
rolnymi Skarbu Państwa, bez uprzedniego doprowadzenia
ich do należytego stanu technicznego. Jednakowo pragnę
zaznaczyć, iż taka pomoc może zostać udzielona wyłącznie
wówczas, gdy gmina, przejmując daną nieruchomość,
przejmuje ciążące dotychczas na agencji obowiązki
związane np. z dostawą mediów. Wysokość bezzwrotnej
pomocy nie może być większa niż wysokość kosztów, jakie
musiałaby ponieść agencja, doprowadzając nieodpłatnie
przekazaną nieruchomość do należytego stanu
technicznego.
Jednocześnie pragnę poinformować, iż w trybie art. 48 ust. 1
ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu
Państwa agencja może wydzielić z zasobu majątek z
niezbędnymi gruntami, służący wykonywaniu innej
działalności niż gospodarcza, w celu nieodpłatnego
przekazania na własność gminie. Dla skorzystania z
powyższej możliwości ma znaczenie fakt, jaka działalność
na przedmiotowych nieruchomościach była realizowana, a
nie to, na jaką działalność gmina w przyszłości zamierza
wykorzystać. Warto również zauważyć, iż nieodpłatne
przekazanie na rzecz gminy nieruchomości zabudowanej,
związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej, może
nastąpić jedynie w trybie art. 25 ust. 4 ustawy o
gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa
na cele związane z inwestycjami infrastrukturalnymi
służącymi wykonywaniu zadań własnych, bez możliwości
udzielenia przez agencję bezzwrotnej pomocy finansowej na
remont i adaptację takich budynków.
PLANY …………..
PLANY …………..
Ponadto pragnę poinformować, iż w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi trwają prace nad
projektem ustawy o zmianie ustawy o
gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa i niektórych innych ustaw.
Powyższy projekt zakłada między innymi, iż z
dniem 1 stycznia 2009 r. nieruchomości
mieszkaniowe wraz z towarzyszącą im
infrastrukturą zostaną nieodpłatnie przekazane na
rzecz gmin. Projekt zakłada również, iż agencja
będzie mogła udzielać gminom, którym zostaną
przekazane nieruchomości mieszkaniowe,
bezzwrotnej pomocy finansowej na doprowadzenie
tych nieruchomości do należytego stanu
technicznego.
TRWAŁY ZARZĄD
TRWAŁY ZARZĄD
NIERUCHOMOŚCIAMI
NIERUCHOMOŚCIAMI
Przedmiotem trwałego zarządu może być
wyłącznie nieruchomość stanowiąca własność
Skarbu Państwa lub własność jednostki
samorządu terytorialnego i odpowiednio do
własności Skarbu Państwa może być ustanowiony
trwały zarząd dla państwowej jednostki, a do
własności jednostki samorządu terytorialnego dla
odpowiedniej samorządowej jednostki
organizacyjnej. Nie jest dopuszczalne
ustanowienie trwałego zarządu dla jednostki
organizacyjnej nie posiadającej osobowości
prawnej nadzorowanej przez organ innego
podmiotu publicznoprawnego, niż organ
ustanawiający, np. zarząd gminy „A” nie może
ustanowić trwałego zarządu dla jednostki
organizacyjnej gminy „B” (powiatu, województwa
czy Skarbu Państwa).
Należy również przyjąć, że trwałego zarządu nie można ustanowić do
nieruchomości będącej przedmiotem udziału podmiotu publicznoprawnego we
współwłasności lub będącej przedmiotem użytkowania wieczystego. Za
przyjęciem takiego poglądu przemawia w sposób wyraźny przepis art. 43 ust. 5
GospNierU, stanowiący o możliwości oddawania w trwały zarząd tylko
nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa lub własnością jednostek
samorządu terytorialnego. Nie sposób jest przyjąć tezę odmienną, bowiem w
pojęciu prawa własności, użytego w powołanym art. 43 ust. 5 GospNierU, nie
mieści się prawo użytkowania wieczystego, czy też prawo współwłasności. Skoro
ustawodawca posługuje się w obszarze GospNierU pojęciem własności
nieruchomości przy ustanawianiu trwałego zarządu, a jednocześnie przy
wygaszaniu trwałego zarządu dopuszcza możliwość jego wygaszenia do
nieruchomości (całości) lub jej części (art. 46 ust. 2 i art. 47 ust. 1 GospNierU), to
oznacza tylko tyle, że ustanowienie trwałego zarządu następuje w odniesieniu do
całej nieruchomości. Nie ma zatem możliwości ustanowienia trwałego zarządu do
udziału w prawie rzeczowym, ponieważ nie jest dopuszczalne ustanowienie
trwałego współzarządu. Ustanowienie trwałego współzarządu byłoby możliwe
tylko wówczas, jeżeli ustawodawca zapisałby taką możliwość w sposób wyraźny,
tak jak uczynił to przy wygaszaniu trwałego zarządu. Trudno bowiem racjonalnie
uzasadnić tezę, jakoby wskazanie ustawodawcy na ustanawianie trwałego
zarządu do nieruchomości było tożsame z możliwością ustanowienia trwałego
zarządu do całej nieruchomości lub jej części, skoro jednocześnie ten sam
ustawodawca wyraźne rozróżnia (w art. 46 ust. 2 i art. 47 ust. 1 GospNierU)
możliwość wygaszenia trwałego zarządu do całej i do części nieruchomości.
Należy przy tym dodać, że w wyniku wygaszenia trwałego zarządu do części
nieruchomości, część ta może być włączona do zasobu nieruchomości lub
oddana w trwały zarząd po uprzednim wydzieleniu tej części w postępowaniu o
podział nieruchomości (w zasobie nieruchomości nie mogą się bowiem
znajdować nieruchomości obciążone chociażby w części trwałym zarządem - art.
21, art. 24, art. 25a pkt. 5 i art. 25c pkt. 5 GospNierU).
Sposoby powstania trwałego
Sposoby powstania trwałego
zarządu
zarządu
Trwały zarząd może powstać z mocy samego
prawa albo może być ustanowiony decyzją
administracyjną organu reprezentującego
podmiot ustanawiający (starosta względem
nieruchomości stanowiących własność Skarbu
Państwa oraz zarządy gminy, powiatu i
województwa samorządowego względem
nieruchomości stanowiących własność
wymienionych jednostek samorządu
terytorialnego).
Z mocy prawa
Z mocy prawa
Zgodnie z art. 17 ust. 1 GospNierU państwowe i samorządowe jednostki
organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej nabywają nieruchomości
na własność odpowiednio Skarbu Państwa lub jednostki samorządu
terytorialnego. Z dniem nabycia nieruchomości jednostki te uzyskują trwały
zarząd (art. 17 ust. 3 GospNierU).
Przedstawiona konstrukcja nabywania nieruchomości jest konsekwencją
zasady działania w obrocie jednostki organizacyjnej nie posiadającej
osobowości prawnej w imieniu i na rzecz podmiotu, który te jednostkę
utworzył. Do sporządzenia umowy nabycia własności nieruchomości osoba
reprezentująca tę jednostkę musi posiadać upoważnienie zarządu jednostki
samorządu terytorialnego do zawarcia umowy, po uprzednim uzyskaniu
zgody (w formie uchwały) organu stanowiącego (rady gminy lub powiatu;
sejmiku województwa).
Skoro zatem jednostce organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej
nie mogą przysługiwać prawa rzeczowe, to jednostka ta może nabywać takie
prawa wyłącznie na rzecz osoby prawnej, która ją utworzyła (gmina, powiat,
województwo samorządowe).
Z chwilą nabycia nieruchomości przez jednostkę samorządu terytorialnego
reprezentowaną w tym przypadku przez jednostkę organizacyjną nie
posiadającą osobowości prawnej, tj. z chwilą wykonania umowy sprzedaży
nieruchomości, jednostka organizacyjna uzyskuje do nieruchomości trwały
zarząd jako skutek prawny (z mocy prawa) nabycia nieruchomości przez
jednostkę samorządu terytorialnego. Takie nabycie musi być potwierdzone
decyzją administracyjną zarządu właściwej jednostki samorządu
terytorialnego, aczkolwiek decyzja ta, w zakresie ustanowienia trwałego
zarządu ma tylko charakter deklaratoryjny, w której określa się warunki
wykonywania trwałego zarządu (art. 45 ust. 2 oraz art. 89 GospNierU).
W drodze decyzji
W drodze decyzji
Organem wydającym decyzję o ustanowieniu trwałego
zarządu jest zarząd odpowiedniej jednostki samorządu
terytorialnego (gminy, powiatu lub województwa
samorządowego). Decyzja o ustanowieniu trwałego zarządu
może być wydana dopiero i tylko na wniosek złożony przez
jednostkę organizacyjną nie posiadającą osobowości
prawnej (art. 44 ust. 2 GospNierU). Zarząd jednostki
samorządu terytorialnego nie jest uprawniony do
wydawania decyzji o ustanowieniu trwałego zarządu z
urzędu dla jednostki organizacyjnej już istniejącej. Decyzję
o ustanowieniu trwałego zarządu można wydać bez wniosku
jednostki organizacyjnej jedynie w przypadku utworzenia
nowej jednostki organizacyjnej. W takiej sytuacji organ
nadzoru w akcie utworzenia określa nieruchomości
(wskazane przez zarząd jednostki samorządu
terytorialnego), przeznaczone na wyposażenie nowej
jednostki i w wykonaniu tego aktu, zarząd jednostki
samorządu terytorialnego wydaje następnie decyzję o
ustanowieniu trwałego zarządu (art. 54 i art. 52 w zw. z art.
56 GospNierU).
Ustanawianie trwałego zarządu w drodze decyzji
administracyjnej oznacza, że trwały zarząd ustanawiany jest
w postępowaniu administracyjnym, którego stroną jest
jednostka organizacyjna, i do którego mają zastosowanie
przepisy KPA, a w tym m.in. prawo złożenia odwołania od
decyzji zarządu do samorządowego kolegium odwoławczego.
Decyzja o ustanowieniu trwałego zarządu powinna zawierać
wszystkie elementy określone w art. 45 ust. 2 GospNierU
oraz elementy określone w art. 107 § 1 KPA.
Trwały zarząd może być ustanowiony na czas oznaczony lub
nieoznaczony (art. 44 ust. 1 GospNierU). O ile jednak już w
samym wniosku jednostka organizacyjna powinna wskazać,
na jaki okres czasu (czy też na czas nie oznaczony) powinien
być ustanowiony trwały zarząd, o tyle określenie czasu
trwania zarządu należy do samodzielnej oceny organu
ustanawiającego, który zobowiązany jest uwzględnić jaki jest
cel ustanawiania trwałego zarządu dla danej jednostki.
Po wydaniu decyzji o ustanowieniu trwałego zarządu -
dla skutecznego powstania uprawnień i obowiązków
jednostki organizacyjnej względem określonej
nieruchomości - należy w wykonaniu decyzji
sporządzić protokół zdawczo-odbiorczy, będący w
istocie dokumentem świadczącym o wprowadzeniu
jednostki organizacyjnej w posiadanie nieruchomości,
do której ustanowiono trwały zarząd (art. 45 ust. 3
GospNierU). Tym samym, jednostka organizacyjna
może wykonywać swoje uprawnienia, jak również
ponosić obowiązki dopiero z chwilą objęcia
nieruchomości, stwierdzonego protokołem zdawczo-
odbiorczym. Do czasu sporządzenia protokołu, lecz już
po wydaniu decyzji o ustanowieniu trwałego zarządu,
jednostka organizacyjna uzyskuje jedynie roszczenie
administracyjno-prawne względem zarządu jednostki
samorządu terytorialnego o wprowadzenie w
posiadanie nieruchomości.
Ustanowienie w drodze przekazania
Ustanowienie w drodze przekazania
Trwały zarząd może być ustanowiony dla określonej jednostki
organizacyjnej poprzez wydanie decyzji o jego przekazaniu
(art. 48 GospNierU). Jednocześnie powołany przepis wskazuje,
że trwały zarząd może być przekazywany pomiędzy
jednostkami organizacyjnymi tylko w drodze decyzji
administracyjnej. Żadna inna forma nie jest dopuszczalna (np.
umowa). Decyzja może być wydana na zgodny wniosek lub
wnioski jednostek organizacyjnych, po uprzednim uzyskaniu
przez nie zgody na takie przekazanie od swoich organów
nadzoru (w zasadzie będzie to ten sam organ nadzoru, tj.
rada gminy i powiatu lub sejmik województwa). Przekazanie
trwałego zarządu może nastąpić tylko w obrębie tych samych
jednostek organizacyjnych, którym może do danej
nieruchomości przysługiwać trwały zarząd z racji
przysługiwania do niej prawa własności tej samej jednostce
samorządu terytorialnego. Nie jest dopuszczalne, aby w drodze
przekazywania trwałego zarządu dokonać jednocześnie zmiany
podmiotu prawa własności tej nieruchomości.
W decyzji o przekazaniu trwałego zarządu organ orzekający
stwierdza wygaśnięcie trwałego zarządu wobec jednej
jednostki organizacyjnej i jednocześnie jego ustanowienie dla
drugiej jednostki organizacyjnej (art. 48 ust. 2 GospNierU). W
wykonaniu takiej decyzji należy również sporządzić, dla
przeniesienia posiadania nieruchomości, protokół zdawczo-
odbiorczy. Podkreślenia wymaga fakt, że istotą przekazania
trwałego zarządu jest jedynie zmiana jednostki
organizacyjnej, która ten zarząd wykonuje. Natomiast same
warunki wykonywania trwałego zarządu (opłaty, cel, termin)
pozostają bez zmian. W przypadku bowiem zamiaru zmiany
warunków wykonywania trwałego zarządu jednostce, na rzecz
której następuje przekazanie, organ orzekający powinien
wnioski o przeniesienie trwałego zarządu potraktować jako
dwa odrębne wnioski: o wygaszenie trwałego zarządu i o
ustanowienie trwałego zarządu na rzecz innej jednostki. W
takiej sytuacji organ orzekający wydaje decyzję o wygaszeniu
trwałego zarządu, przejmuje nieruchomość (protokołem
zdawczo-odbiorczym) do zasobu, a następnie wydaje drugą
decyzję, o ustanowieniu trwałego zarządu dla innej jednostki
organizacyjnej, w której na nowo określa warunki
wykonywania trwałego zarządu.
Treść i warunki wykonywania
Treść i warunki wykonywania
trwałego zarządu
trwałego zarządu
Stosunek prawny trwałego zarządu jest ściśle określony w samej GospNierU i w
związku z tym nie może być swobodnie kształtowany przez organy orzekające.
Jedynie w sprawach nieuregulowanych w GospNierU odpowiednie zastosowanie
mają przepisy KC dotyczące użytkowania (art. 50 GospNierU), co nie oznacza, aby
trwały zarząd był traktowany jako ułomne ograniczone prawo rzeczowe.
Modyfikacji w trwałym zarządzie może podlegać jedynie zakres uprawnień i
obowiązków, określony w art. 43 ust. 2 i 4 GospNierU, w drodze uchwały
odpowiednio rady gminy i powiatu lub sejmiku województwa (art. 43 ust. 6
GospNierU).
Jednym z podstawowych warunków wykonywania trwałego zarządu jest określenie
w decyzji celu, dla którego realizacji ustanawia się trwały zarząd. Od celu
ustanowienia trwałego zarządu zależy bowiem wysokość opłaty rocznej, a od
zachowania terminu jego realizacji samo istnienie trwałego zarządu (art. 62 - 65 w
zw. z art. 66 oraz art. 82 - 88 GospNierU).
W ramach wykonywania trwałego zarządu jednostka organizacyjna nie
posiadająca osobowości prawnej może oddać nieruchomość w najem lub
dzierżawę, bądź też ją użyczyć, nie tracąc przy tym trwałego zarządu, pod
warunkiem uzyskania zgody od organu nadzoru. W przypadku umów zawieranych
na okres do 3 lat jednostka organizacyjna musi także powiadomić właściwy organ,
a w przy umowach na okres powyżej 3 lat, musi uzyskać zgodę organu
ustanawiającego trwały zarząd (art. 43 ust. 2 pkt 3 GospNierU).
Natomiast wypowiedzenie omawianych umów może być dokonane przez
jednostkę nie posiadającą osobowości prawnej tylko w przypadku uzyskania na to
zgody od organu nadzorującego. W innym przypadku takie umowy może
wypowiedzieć jedynie zarząd odpowiedniej jednostki samorządu terytorialnego
(art. 43 ust. 4 GospNierU).