Analiza bilansu
przedsiębiorstwa
Bilans raportuje na dany dzień :
podstawowe klasy aktywów (zasobów
posiadanych lub kontrolowanych
przez firmę) oraz ich wartość,
zobowiązania (zewnętrzne źródła
finansowania aktywów),
kapitał własny (wkłady wniesione
przez akcjonariuszy i inne
wypracowane przez spółkę kapitały).
Fundamentalna zasada
rachunkowości:
Aktywa = Zobowiązania + Kapitał Własny
AKTYWA
Aktywa
Aktywa przedsiębiorstwa zazwyczaj
podzielone są na 4 podstawowe
kategorie:
Wartości Niematerialne i Prawne
Rzeczowe Aktywa Trwałe
Inwestycje
Aktywa Obrotowe
Aktywa
Wartości Niematerialne i Prawne + Rzeczowe Aktywa Trwałe =
Aktywa Trwałe
Aktywa trwałe są to takie aktywa, które spółka zamierza wykorzystywać
przez okres dłuższy niż jeden rok lub jeden cykl operacyjny
Normalny cykl operacyjny
Normalny cykl operacyjny
przedsiębiorstwa jest przeciętnym
okresem czasu potrzebnym do tego, by
od gotówki przejść do gotówki.
.
Wartości niematerialne i
prawne
Wartości niematerialne są aktywami
długoterminowymi, które nie posiadają
fizycznej formy. Mimo to mają wartość opartą
na prawnych lub innych korzyściach
dostarczanych ich właścicielowi.
Przykładami wartości niematerialnych są
patenty, prawa autorskie, znaki firmowe
oraz wartość firmy.
Rzeczowe aktywa trwałe
Składają się na nie aktywa używane w
kontynuowanej działalności operacyjnej
przez więcej niż jeden rok i jeden cykl
operacyjny.
Reprezentują je budynki i urządzenia
wykorzystywane do produkcji,
sprzedaży i serwisowania wyrobów
przedsiębiorstwa.
Rzeczowe aktywa trwałe
Do rzeczowych aktywów trwałych należą
również surowce naturalne kontrolowane
przez spółkę jak lasy, ropa naftowa, gaz
ziemny lub węgiel w kopalni.
Aktywa trwałe nie będące
wykorzystywane w normalnej
działalności operacyjnej zaliczane są do
inwestycji, o czym napiszę poniżej.
Amortyzacja
Koszty spowodowane zużywaniem się
rzeczowych aktywów trwałych w toku
eksploatacji nazywa się amortyzacją.
Rzeczowe aktywa trwałe w bilansie
prezentowane są w wartości netto
będącą różnicą pomiędzy ceną zakupu i
skumulowaną amortyzacją nazywaną
umorzeniem.
Inwestycje
Mogą być zarówno długoterminowe, jak
i krótkoterminowe.
Są to aktywa, które nie są
wykorzystywane w normalnej
działalności operacyjnej
przedsiębiorstwa, jednak dostarczają
mu korzyści finansowe.
Inwestycje długoterminowe
To takie inwestycje, których zarząd
nie zamierza spieniężyć w ciągu
najbliższego roku.
Inwestycje krótkoterminowe
To takie inwestycje, które zarząd zamierza
w ciągu najbliższego roku zamienić na
gotówkę.
Powodem tego zamiaru może być tylko
fakt, że inwestycje krótkoterminowe
mogą mieć krótki okres zapadalności,
ale nie tylko.
Ważny szczegół
Istnieją inwestycje krótkoterminowe, których okres
zapadalności jest dłuższy niż rok, jednakże zarząd może
deklarować zamiar ich sprzedaży w krótszym okresie.
Oznacza to, że składniki inwestycji
krótkoterminowych nie zawsze są kwalifikowane na
podstawie obiektywnego kryterium, jakim jest okres
zapadalności.
Pozycja ta jest zatem podatna na manipulacje, które
miałaby na celu poprawienie wizerunku płynności spółki.
Im większe inwestycje krótkoterminowe, tym wyższy
wskaźnik płynności bieżącej przedsiębiorstwa.
Inwestycje
Do kategorii inwestycji zalicza się papiery
wartościowe takie jak akcje, obligacje, bony
skarbowe, jak również lokaty bankowe i
nieruchomości utrzymywane przez spółkę w
celu wynajmu powierzchni, czyli nie
wykorzystywane w działalności operacyjnej.
Osobną kategorią inwestycji są udziały w innych
podmiotach gospodarczych posiadane w celu
sprawowania nad nimi kontroli.
Aktywa obrotowe
Do aktywów obrotowych zalicza się
gotówkę i inne aktywa, co do
których można się spodziewać, że
zostaną zamienione na gotówkę,
sprzedane lub zużyte w ciągu
jednego roku lub w ciągu
normalnego cyklu operacyjnego, o
ile jest on dłuższy niż jeden rok.
Kategorie aktywów
obrotowych:
Zapasy
Należności
Gotówka
Rozliczenia międzyokresowe
Inwestycje krótkoterminowe
Zapasy
Składają się na nie materiały zużywane w
toku produkcji, towary przeznaczone do
handlu w przedsiębiorstwach, które tym
się zajmują, jak i wyroby gotowe,
wyprodukowane i czekające na sprzedaż.
Zapasy wyceniane są albo w cenach
zakupu, jeżeli odnoszą się do towarów i
materiałów albo w kosztach wytworzenia
w odniesieniu do wyrobów gotowych.
Należności
Powstają w wyniku sprzedaży towarów lub
produktów, za które odbiorca jeszcze nie
zapłacił.
Problemem są należności
przeterminowane, czyli takie, które już
dawno powinny zostać uregulowane przez
odbiorcę, a nie są. Przedsiębiorstwo
zobowiązane jest tworzyć rezerwę na
należności, co do których nie należy się
spodziewać, że zostaną kiedykolwiek
uregulowane.
Rozliczenia miedzyokresowe
Powstają najczęściej w wyniku poniesienia jakichś
kosztów operacyjnych, które jeszcze nie zostały uznane
za koszt w rachunku zysków i strat.
Przykładem może być opłacenie dwuletniej składki
ubezpieczeniowej, która została wykorzystana tylko w
połowie, bo dzień na który sporządzany jest bilans
wypada dokładnie po roku trwania ochrony
ubezpieczeniowej. Co za tym idzie, pierwsza połowa
składki zostaje uznana za koszt i trafia do rachunku
zysków i strat, a druga trafia do rozliczeń
międzyokresowych.
PASYWA
Zobowiązania:
Długoterminowe
Krótkoterminowe
Zobowiązania długoterminowe
Dług, który spółka będzie musiała uregulować w okresie
dłuższym niż jeden rok i dłuższym niż jeden normalny
cykl operacyjny, np. długoterminowe kredyty i pożyczki,
wyemitowane przez spółkę długoterminowe obligacje,
rezerwy i długoterminowe zobowiązania leasingowe.
Osobną kategorią zobowiązań długoterminowych jest
rezerwa na odroczony podatek dochodowy. Jej
powstanie spowodowane jest różnicą w wycenie
aktywów i innych zobowiązań stosowanej na potrzeby
sprawozdawczości finansowej i
podatkowej.
Zobowiązania
krótkoterminowe
Zobowiązani wymagalne w okresie krótszym niż rok lub
krótszym niż długość normalnego cyklu operacyjnego,
jeżeli przekracza ona granicę jednego roku.
Głównie są wyemitowane przez spółkę bony
komercyjne, zaciągnięte krótkoterminowe kredyty i
pożyczki, zobowiązania wobec dostawców towarów i
materiałów używanych do produkcji i zobowiązania z
tytułu bieżącego podatku dochodowego.
Zobowiązania krótkoterminowe przeważnie spłacane są
aktywami obrotowymi lub w wyniku rolowania na
kolejny okres.
Kapitał własny
kapitał wniesiony bezpośrednio
przez akcjonariuszy,
zyski wypracowane przez spółkę i
w niej zatrzymane.