CHOROBY TRZUSTKI

AUTORZY:

Edyta Kruszyńska
Ewelina Dubas
Anna Wolnowska
Czanita Bieńkowska

CHOROBY TRZUSTKI

AUTORZY:

Edyta Kruszyńska
Ewelina Dubas
Anna Wolnowska
Czanita Bieńkowska

· wady
· zapalenia
· nowotwory
· urazy

· wady
· zapalenia
· nowotwory
· urazy

CHOROBY TRZUSTKI

CHOROBY TRZUSTKI

Trzustka obrączkowata

polega na nieprawidłowej lokalizacji
głowy trzustk,która otacza część
zstępującą dwunastnicy na wysokości
brodawki Vatera ,często wnikając aż do
warstwy mięśniowej dwunastnicy;
główne objawy związane są ze
zwężeniem dwunastnicy

Trzustka obrączkowata

polega na nieprawidłowej lokalizacji
głowy trzustk,która otacza część
zstępującą dwunastnicy na wysokości
brodawki Vatera ,często wnikając aż do
warstwy mięśniowej dwunastnicy;
główne objawy związane są ze
zwężeniem dwunastnicy

WADY

WADY



trzustka heterotopowa

występowanie tkanki trzustki w
nietypowych lokalizacjach głównie w
części przedodzwiernikowej
żołądka ;jest to anomalia
bezobjawowa.



trzustka heterotopowa

występowanie tkanki trzustki w
nietypowych lokalizacjach głównie w
części przedodzwiernikowej
żołądka ;jest to anomalia
bezobjawowa.

OSTRE ZAPALENIE

TRZUSTKI.

istotą choroby jest

samostrawienie

(autodigestion)

OSTRE ZAPALENIE

TRZUSTKI.

istotą choroby jest

samostrawienie

(autodigestion)

Przyczyny ostrego zapalenia
trzustki

Przyczyny ostrego zapalenia
trzustki

 Kamica żółciowa.

 Alkohol.

 Przebyte zabiegi operacyjne jamy brzusznej.

 Urazy.

 Nowotwory trzustki i brodawki Vatera.

 Choroby żołądka i XII – cy.

 Niektóre leki



Kamica żółciowa.



Alkohol.



Przebyte zabiegi operacyjne jamy brzusznej.



Urazy.



Nowotwory trzustki i brodawki Vatera.



Choroby żołądka i XII – cy.



Niektóre leki

·

stały ból w nadbrzuszu

·promieniowanie bólu - do pleców
- do okolicy lędźwiowej
- do lewego podżebrza
·wymioty małymi porcjami
·zatrzymanie gazów i stolca
·wzdęcia brzucha
·zażółcenie powłok skórnych

·rumień skóry twarzy

objaw Loeflera

·podbiegnięcia krwawe
w skórze wokół pępka -

objaw Cullena

·podbiegnięcia krwawe w skórze
w lewej okolicy lędźwiowej

objaw Grey -

Turnera

·

stały ból w nadbrzuszu

·promieniowanie bólu - do pleców
- do okolicy lędźwiowej
- do lewego podżebrza
·wymioty małymi porcjami
·zatrzymanie gazów i stolca
·wzdęcia brzucha
·zażółcenie powłok skórnych

·rumień skóry twarzy

objaw Loeflera

·podbiegnięcia krwawe
w skórze wokół pępka -

objaw Cullena

·podbiegnięcia krwawe w skórze
w lewej okolicy lędźwiowej

objaw Grey -

Turnera

Objawy kliniczne OZT.

Objawy kliniczne OZT.

· bolesność przy badaniu dotykiem w nadbrzuszu

· wzmożone napięcie powłok jamy brzusznej

· "pętla wartownicza" w rtg. przeglądowym jamy brzusznej

· objaw "odciętej pętli jelita" - colon cut off sign

· obecność płynu w lewej jamie opłucnowej.

· bolesność przy badaniu dotykiem w nadbrzuszu

· wzmożone napięcie powłok jamy brzusznej

· "pętla wartownicza" w rtg. przeglądowym jamy brzusznej

· objaw "odciętej pętli jelita" - colon cut off sign

· obecność płynu w lewej jamie opłucnowej.

Objawy kliniczne OZT.

Objawy kliniczne OZT.

· aktywność alfa amylazy
w surowicy krwi

> 1200 U/l

· poziom lipazy trzustkowej

> 60 U/l

· CRP

> 100 mg/l

· LDH

> 600 IU/l

· WBC

> 15 G/l

· mocznik

> 16 mmol/l

· Ca ++

< 2 mmol/l

· albuminy

< 32 g/l

· aktywność alfa amylazy
w surowicy krwi

> 1200 U/l

· poziom lipazy trzustkowej

> 60 U/l

· CRP

> 100 mg/l

· LDH

> 600 IU/l

· WBC

> 15 G/l

· mocznik

> 16 mmol/l

· Ca ++

< 2 mmol/l

· albuminy

< 32 g/l

Wykładniki laboratoryjne OZT:

Wykładniki laboratoryjne OZT:

· ostre obrzękowe zapalenie trzustki

· ostre krwotoczno – martwicze
zapalenie trzustki

· ropne zapalenie trzustki,
torbiel rzekoma trzustki i ropień trzustki

· ostre obrzękowe zapalenie trzustki

· ostre krwotoczno – martwicze
zapalenie trzustki

· ropne zapalenie trzustki,
torbiel rzekoma trzustki i ropień trzustki

Podział ostrych zapaleń trzustki

Podział ostrych zapaleń trzustki

Łagodne

ostre zapalenie trzustki

Łagodne

ostre zapalenie trzustki

75% zapaleń.
Bardzo małe upośledzenie czynności
narządów i układów,
powrót do zdrowia bez powikłań.
Patologia:
głównie obrzęk śródmiąższowy. Może
być obecna martwica tłuszczu.

75% zapaleń.
Bardzo małe upośledzenie czynności
narządów i układów,
powrót do zdrowia bez powikłań.
Patologia:
głównie obrzęk śródmiąższowy. Może
być obecna martwica tłuszczu.

Ciężkie

ostre zapalenie

trzustki

Ciężkie

ostre zapalenie

trzustki

Powikłane przez zagrażające życiu powikłania układowe

lub trzustkowe

powikłania układowe:

Sercowo-naczyniowe: skurczowe ciśnienie tętnicze

krwi <90 mmHg

Oddechowe: pO

2

tętnicze <8 kPa (60 mmHg)

Nerkowe: kreatynina >

177 mol/l (2

mg/d) (po

nawodnieniu)

Krzepnięcie:

liczba płytek

<100 000/mm

3

,

lub stężenie fibrynogenu

<1 g/l,

lub stężenie produktów

degradacji fibrynogenu

>80 g/ml

Metaboliczne: hipokalcemia

<1,87 mmol/l

(7,5 mg/dl)

Żołądkowo-jelitowe: krwawienie >500 ml/24h

Niewydolność wieloukładowa:

wynik w skali Ransona lub Glasgow

>2,

lub w skali APACHE - II (Acute

Physiology and Chronic Health Enquiry)

>7

Powikłane przez zagrażające życiu powikłania układowe

lub trzustkowe

powikłania układowe:

Sercowo-naczyniowe: skurczowe ciśnienie tętnicze

krwi <90 mmHg

Oddechowe: pO

2

tętnicze <8 kPa (60 mmHg)

Nerkowe: kreatynina >

177 mol/l (2

mg/d) (po

nawodnieniu)

Krzepnięcie:

liczba płytek

<100 000/mm

3

,

lub stężenie fibrynogenu

<1 g/l,

lub stężenie produktów

degradacji fibrynogenu

>80 g/ml

Metaboliczne: hipokalcemia

<1,87 mmol/l

(7,5 mg/dl)

Żołądkowo-jelitowe: krwawienie >500 ml/24h

Niewydolność wieloukładowa:

wynik w skali Ransona lub Glasgow

>2,

lub w skali APACHE - II (Acute

Physiology and Chronic Health Enquiry)

>7

Ciężkie

ostre zapalenie trzustki

Ciężkie

ostre zapalenie trzustki

Martwica trzustki: rozlane lub ogniskowe
obszary

martwicy

miąższu

trzustki.

Zgorzelinowe, martwicze tkanki mogą być
otoczone przez niewielkie ilości wysięku
zapalnego lub ropy. Zwykle związane z
martwicą

tłuszczu

okołotrzustkowego.

Często obecny jest szybko powstający
zbiornik płynu. Zapalna otoczka zaczyna się
tworzyć dopiero po 7-10 dniach.

Martwica trzustki: rozlane lub ogniskowe
obszary

martwicy

miąższu

trzustki.

Zgorzelinowe, martwicze tkanki mogą być
otoczone przez niewielkie ilości wysięku
zapalnego lub ropy. Zwykle związane z
martwicą

tłuszczu

okołotrzustkowego.

Często obecny jest szybko powstający
zbiornik płynu. Zapalna otoczka zaczyna się
tworzyć dopiero po 7-10 dniach.

Powikłania trzustkowe:

Powikłania trzustkowe:

Ropień trzustki: dobrze odgraniczone zbiorniki
ropy zwykle w pobliżu trzustki, zawierające
niewielką ilość (lub bez) tkanek martwiczych.
Często mnogie. Otoczone przez dojrzałą,
pogrubiałą ścianę. Pojawiają się zwykle po
upływie przynajmniej 4 tygodni od rozpoczęcia
się rzutu.

 Jeżeli występuje przed upływem 4 tygodni od
rozpoczęcia się rzutu, to klasyfikowana jest jako
powstający

zbiornik

płynu

(jałowy

lub

zakażony).

Ropień trzustki: dobrze odgraniczone zbiorniki
ropy zwykle w pobliżu trzustki, zawierające
niewielką ilość (lub bez) tkanek martwiczych.
Często mnogie. Otoczone przez dojrzałą,
pogrubiałą ścianę. Pojawiają się zwykle po
upływie przynajmniej 4 tygodni od rozpoczęcia
się rzutu.

 Jeżeli występuje przed upływem 4 tygodni od
rozpoczęcia się rzutu, to klasyfikowana jest jako
powstający

zbiornik

płynu

(jałowy

lub

zakażony).

Powikłania trzustkowe:

Powikłania trzustkowe:

Ciężkie

ostre zapalenie trzustki

Ciężkie

ostre zapalenie trzustki

Powikłania trzustkowe

:

Powikłania trzustkowe

:

Ostra torbiel rzekoma: zbiornik gęstego,
bogatego w enzymy soku trzustkowego
otoczonego przez ścianę zbudowaną z
włóknika lub ziarniny. Czasami zawiera
niewielkie ilości mas martwiczych. Pojawia
się zwykle po upływie przynajmniej 4
tygodni od początku rzutu.* Może łączyć
się z zatkanym przewodem trzustkowym.
Jeżeli występuje zakażenie - klasyfikowana
jako ropień trzustki.

Ostra torbiel rzekoma: zbiornik gęstego,
bogatego w enzymy soku trzustkowego
otoczonego przez ścianę zbudowaną z
włóknika lub ziarniny. Czasami zawiera
niewielkie ilości mas martwiczych. Pojawia
się zwykle po upływie przynajmniej 4
tygodni od początku rzutu.* Może łączyć
się z zatkanym przewodem trzustkowym.
Jeżeli występuje zakażenie - klasyfikowana
jako ropień trzustki.

Ciężkie

ostre zapalenie trzustki

Ciężkie

ostre zapalenie trzustki

·równomierne
powiększenie
gruczołu

·regularny zarys
zewnętrzny
narządu

·obniżona
echogeniczność

trzustki (rzadziej

podwyższona)

·jednorodna struktura
trzustki

·brak zmian ogniskowych

·równomierne
powiększenie
gruczołu

·regularny zarys
zewnętrzny
narządu

·obniżona
echogeniczność

trzustki (rzadziej

podwyższona)

·jednorodna struktura
trzustki

·brak zmian ogniskowych

Ultrasonograficzne zmiany w obrzękowej postaci OZT.

Ultrasonograficzne zmiany w obrzękowej postaci OZT.

LECZENIE OSTREGO ZAPALENIA TRZUSTKI

.

zachowawcze

chirurgiczne

LECZENIE OSTREGO ZAPALENIA TRZUSTKI

.

zachowawcze

chirurgiczne

PROGRAM INTENSYWNEGO NADZORU W OSTRYM ZAPALENIU

TRZUSTKI

Co godzinę:

 kontrola ciśnienia tętniczego krwi i

czynności serca

 kontrola bilansu płynów

 godzinowa zbiórka moczu

 kontrola ośrodkowego ciśnienia

żylnego

Raz na dobę:

 -amylaza w surowicy i moczu,

lipaza

 morfologia krwi, parametry układu

krzepnięcia, CRP w surowicy

 kreatynina i mocznik, elektrolity (Ca)

 białko całkowite, albuminy

4 razy na dobę:

 gazometria i równowaga kwasowo-

zasadowa

 poziom glikemii w surowicy

 elektrolity (Na, K)

Okresowo:

 USG jamy brzusznej

 tomografia komputerowa (KT) z

dożylnym wzmocnieniem

kontrastowym

 rtg klatki piersiowej

 rtg przeglądowe jamy brzusznej

 konsultacja chirurgiczna

2 razy na dobę:

 badanie kliniczne

PROGRAM INTENSYWNEGO NADZORU W OSTRYM ZAPALENIU

TRZUSTKI

Co godzinę:

 kontrola ciśnienia tętniczego krwi i

czynności serca

 kontrola bilansu płynów

 godzinowa zbiórka moczu

 kontrola ośrodkowego ciśnienia

żylnego

Raz na dobę:

 -amylaza w surowicy i moczu,

lipaza

 morfologia krwi, parametry układu

krzepnięcia, CRP w surowicy

 kreatynina i mocznik, elektrolity (Ca)

 białko całkowite, albuminy

4 razy na dobę:

 gazometria i równowaga kwasowo-

zasadowa

 poziom glikemii w surowicy

 elektrolity (Na, K)

Okresowo:

 USG jamy brzusznej

 tomografia komputerowa (KT) z

dożylnym wzmocnieniem

kontrastowym

 rtg klatki piersiowej

 rtg przeglądowe jamy brzusznej

 konsultacja chirurgiczna

2 razy na dobę:

 badanie kliniczne

·zwalczanie bólu
·całkowita głodówka
·odsysanie treści żołądkowej
·całkowite żywienie pozajelitowe
·profilaktyka wrzodu stresowego
·antybiotykoterapia
·uzupełnienie brakujących płynów
·poprawa mikrokrążenia trzustkowego

·zwalczanie bólu
·całkowita głodówka
·odsysanie treści żołądkowej
·całkowite żywienie pozajelitowe
·profilaktyka wrzodu stresowego
·antybiotykoterapia
·uzupełnienie brakujących płynów
·poprawa mikrokrążenia trzustkowego

Zasady leczenia chorych na ostre zapalenie trzustki.

Zasady leczenia chorych na ostre zapalenie trzustki.

Lidokaina (Lignocainum
hydrochloricum)

30 ml 1% lidokainy w 500 ml.
0,9% NaCl we wlewie

kroplowym.

Petydyna (Dolargan,

Dalcontral, Dolantin)

50 mg. Co 6 – 8 godzin i.v.

ZOP

10 ml. 0,25% bupiwakainy a
następnie wlew 5 ml./godz.

Znieczulenie doopłucnowe

20 ml. 0,5% bupiwakainy.

Lidokaina (Lignocainum
hydrochloricum)

30 ml 1% lidokainy w 500 ml.
0,9% NaCl we wlewie

kroplowym.

Petydyna (Dolargan,

Dalcontral, Dolantin)

50 mg. Co 6 – 8 godzin i.v.

ZOP

10 ml. 0,25% bupiwakainy a
następnie wlew 5 ml./godz.

Znieczulenie doopłucnowe

20 ml. 0,5% bupiwakainy.

Leczenie

bólu w ostrym zapaleniu trzustki

Leczenie

bólu w ostrym zapaleniu trzustki

Zapobieganie

kolejnym rzutom

O Z T

Zapobieganie

kolejnym rzutom

O Z T

·nekrektomia z drenażem płuczącym torby sieciowej

·powtarzalna laparostomia

·drenaż ropni trzustki

·drenaż ropni zaotrzewnowych

·nekrektomia z drenażem płuczącym torby sieciowej

·powtarzalna laparostomia

·drenaż ropni trzustki

·drenaż ropni zaotrzewnowych

Zabiegi operacyjne w ciężkiej postaci OZT

Zabiegi operacyjne w ciężkiej postaci OZT

Kiedy operować chorych z martwicą trzustki?

Kiedy operować chorych z martwicą trzustki?

nigdy przed upływem 10 doby – chyba, że
postać

piorunująca

z

występującym

wcześnie

zespołem

niewydolności

wielonarządowej

operacja w 0 – 7 dobie -
śmiertelność 38%
operacja w 8 – 14 dobie -
śmiertelność 28%
operacja

>21

doby

-

śmiertelność ok. 15%

nigdy przed upływem 10 doby – chyba, że
postać

piorunująca

z

występującym

wcześnie

zespołem

niewydolności

wielonarządowej

operacja w 0 – 7 dobie -
śmiertelność 38%
operacja w 8 – 14 dobie -
śmiertelność 28%
operacja

>21

doby

-

śmiertelność ok. 15%

· wczesne ERCP i endoskopowa papilotomia
u chorych z kamicą żółciową
· wczesna antybiotykoterapia
(dotętniczo lub dożylnie)
· wczesne żywienie dojelitowe
· wczesne podawanie inhibitora PAF (lexipafant)
· wczesne leczenie chirurgiczne

· wczesne ERCP i endoskopowa papilotomia
u chorych z kamicą żółciową
· wczesna antybiotykoterapia
(dotętniczo lub dożylnie)
· wczesne żywienie dojelitowe
· wczesne podawanie inhibitora PAF (lexipafant)
· wczesne leczenie chirurgiczne

Leczenie martwicy trzustki

Leczenie martwicy trzustki