1
Anna Grabowska: 1
Wykład 6b
Systemy komputerowe -
oprogramowanie
2
Anna Grabowska: 2
Czym jest oprogramowanie?
OPROGRAMOWANIE = zestaw programów
pozwalający na wykonywanie określonych
zadań.
Programy stałe w ROM tzw. ROM BIOS
czyli read only memory
basic input output system.
3
Anna Grabowska: 3
Do czego służą programy
stałe
w ROM ?
• Diagnostyka pamięci operacyjnej.
• Program generatorów znaków.
• Program testowania i dostępu do urządzeń
wejścia/wyjścia.
• Program wyświetlający komunikaty.
• Program inicjujący ładowanie systemu
operacyjnego do RAM.
4
Anna Grabowska: 4
Czy jest system operacyjny?
• Zbiorem programów i funkcji zarządzających
zasobami systemu komputerowego, umożliwia
wykorzystanie tych zasobów przez użytkownika.
• Zadania systemu operacyjnego:
– optymalizacja wykorzystania zasobów
komputera,
– ochrona programów i danych przed
uszkodzeniem,
– tworzenie, wykonywanie programów
użytkowych,
– maksymalne uniezależnienie programów
użytkowych od konfiguracji systemu
komputerowego.
5
Anna Grabowska: 5
Czym jest plik?
• Zbiór, struktura danych o elementach tego
samego typu.
• Plikami są programy, dane do programów,
wyniki programów.
• System operacyjny udostępnia
mechanizmy zarządzania plikami.
• Pliki identyfikowane są przez ich nazwy
składające się zazwyczaj z nazwy
podstawowej i rozszerzenia (zasady
tworzenia nazw są różne dla różnych
systemów operacyjnych).
6
Anna Grabowska: 6
Oprogramowanie
Programy stałe
w ROM
System operacyjny
Oprogramowanie
narzędziowe
Oprogramowanie użytkowe
ROM, RAM,
dyski
RAM,
dyski
RAM, dyski
7
Anna Grabowska: 7
Programy stałe w ROM
• Programy diagnostyki pamięci operacyjnej
• Program generatorów znaków
• Program dostępu i testowania urządzeń
wejścia/wyjścia
• Program wyświetlający określone
komunikaty
• Program inicjujący ładowanie systemu
operacyjnego do pamięci RAM
8
Anna Grabowska: 8
Oprogramowanie
narzędziowe
• Służy do tworzenia oprogramowania
użytkowego.
• Są to między innymi:
– procesory tekstu służące do tworzenia
oprogramowania w językach wysokiego
poziomu
– translatory (asemblery, kompilatory,
interpretery) czyli programy
tłumaczące źródła programów na kod w
języku maszynowym (wewnętrznym)
9
Anna Grabowska: 9
Oprogramowanie
narzędziowe
– Debuggery, programy śledzące służące do
usuwania błędów
– Programy służące do odczytu i
modyfikacji zawartości pamięci RAM i
pamięci dyskowych
– Programy usługowe do odzyskiwania
utraconych plików
– Systemy zarządzania bazami danych,
pakiet zintegrowane np. Microsoft Office
10
Anna Grabowska: 10
Oprogramowanie użytkowe
Oprogramowanie tworzone przy pomocy
oprogramowania narzędziowego, które
powinna
charakteryzować:
– niezawodność działania
– łatwość obsługi
– opcjonalny dostęp do pomocy
– przyjazny interfejs
11
Anna Grabowska: 11
Typowe rodzaje interfejsów
• Command line - polecenia wierszowe (DOS,
UNIX, AutoCAD)
• Rozwijalne menu w strukturze
hierarchicznej (Norton Commander)
• Metoda WIMP (Windows, Icons, Menus,
Pointers) - obecnie standard w
środowiskach graficznych i tekstowych
12
Anna Grabowska: 12
Przykłady oprogramowania
użytkowego
• Procesory tekstu
• Arkusze kalkulacyjne
• Systemy przetwarzania danych (kadry,
płace, finanse, magazyn, biblioteka)
• Obliczenia matematyczne i statystyczne
• Systemy ekspertowe
• Komputerowe wspomaganie
projektowania
• Inne: np. programy graficzne, do nauki
języków, zastosowania medyczne
13
Anna Grabowska: 13
Procesory tekstu, edytory
Służą do redagowania tekstów m.in.:
– usuwanie, wstawianie, zamiana znaków
– kontrola marginesów, długości stron,
odstępów
– zmiana czcionki, jej rozmiaru, wyglądu
– reformatowanie tekstu
– wpisywanie wzorów, znaków (np. greckich)
– tworzenie automatycznych spisów tresci
– kontrola pisowni i gramatyki
– możliwość korzystania ze słownika
synonimów
14
Anna Grabowska: 14
Procesory tekstu, edytory
cd.
– Możliwość łączenia tekstu z rysunkami
– Automatyczne tworzenie tabelek
– Cofanie ostatniej zmiany
– Możliwość tworzenia zintegrowanych
dokumentów (arkusz kalkulacyjny, baza
danych)
15
Anna Grabowska: 15
PAMIĘTAJ !
DYSK
PLIK
PLIK
RAM
Otwórz
Zachowaj
Zachowaj jako
16
Anna Grabowska: 16
TeleCAD - przykład
oprogramowania
użytkowego