Choroby skóry o etiologii

wirusowej

Lek. med. Tomasz

Sierzputowski

Grupa opryszczek

Opryszczka zwykła

• Czynnikiem wywołującym jest wirus

opryszczki zwykłej -

herpes simplex

• Większość ludzi zakażona jest wirusem

opryszczki

• Infekcja utrzymywana jest w formie utajonej

i może być prowokowana osłabieniem

organizmu (choroby gorączkowe i zakaźne)

oraz przegrzaniem lub oziębieniem ciała

Opryszczka zwykła

• Wyróżnia się 2 typy wirusa

– HSV 1 – powodujący zmiany na błonach

śluzowych jamy ustnej, wargach, twarzy,
tułowiu i kończynach (rzadziej na narządach
płciowych)

– HSV 2 – powodujący zmiany w obrębie

narządów płciowych i pośladków (może mieć
związek z rakami narządów płciowych jako
kokancerogen)

Opryszczka zwykła

• Wykwitami pierwotnymi są pęcherzyki

wielkości kilku milimetrów, usadowione
na rumieniowej podstawie i z
tendencją do grupowania się

• Pęcherzyki początkowo wypełnione są

płynem surowiczym, następnie ropą i
pokrywają się strupami w ciągu kilku
dni.

Opryszczka zwykła

• Zmianom skórnym towarzyszy niekiedy

pieczenie lub lekka bolesność (czasem
poprzedzająca).

• Czasem zmiany chorobowe zajmują rogówkę

i mogą powodować trwałe upośledzenie
wzroku.

• Przebieg opryszczki jest krótkotrwały, ale z

dużą tendencją do nawrotów.

Opryszczka zwykła

• Różnicowanie

– Półpasiec (większa bolesność, jednostronne

umiejscowienie)

– Liszajec pęcherzowy (łatwe przeszczepianie na skórę

otoczenia)

– Pęcherzyca błon śluzowych (mniejsza bolesność)

– Afty (brak pęcherzyków)

– Nadżerkowe zapalenie żołędzi (brak pęcherzyków)

Opryszczka zwykła

• Leczenie

– Miejscowo – leczenie odkażające i

osuszające ( pasty cynkowe, aerozole

z antybiotykiem) oraz p-wirusowe

(5% acyklowir)

– Ogólnie – Acyklowir (zovirax), Penciklovir

(Famiciclovir), isoprinosine, witaminy

z grupy B (B1, B12)

Półpasiec

• Czynnikiem sprawczym jest

varicella

zoster virus

, czyli wirus ospy wietrznej.

• Choroba występuje u osób które

przebyły ospę wietrzną.

– Reaktywacja utajonego zakażenia

– Zakażenie z zewnątrz

Półpasiec

• Wirus wykazuje powinowactwo do

układu nerwowego.

• Zmiany skórne dotyczą miejsc

odpowiadających unerwieniu jednego

lub kilku korzonków tylnych.

• Wirus atakuje zwoje międzykręgowe,

zwoje czuciowe nerwów czaszkowych.

Półpasiec

• Ograniczony charakter półpaśca

zależy od odporności nabytej w
wyniku przebytej ospy wietrznej.

• Znaczny spadek odporności może

być przyczyną uogólnienia się zmian.

Półpasiec

• Wykwitem pierwotnym jest surowiczy

pęcherzyk o trwałej pokrywie.

• Pęcherze są zgrupowane lub rozsiane

wzdłuż nerwów zaopatrujących daną
okolicę.

Półpasiec

• Umiejscowienie – twarz (I gałąź nerwu

trójdzielnego, klatka piersiowa (nerwy
międzyżebrowe).

• Zmiany skórne poprzedza silny

nerwoból, który trwa przez cały okres
choroby a nawet kilka miesięcy po jej
ustąpieniu, czasem ma charakter
nawrotowy.

Półpasiec

• Półpasiec pozostawia trwałą

odporność

• Nawroty oraz zmiany rozsiane

sugerują dokładniejsze przebadanie
w kierunku nowotworów i innych
defektów immunologicznych

Półpasiec

• Odmiany półpaśca

– Zgorzelinowa

– Krwotoczna

– oczna

– Uogólniona lub rozsiana

Półpasiec

• Powikłania

– Zajęcie rogówki
– Porażenie nerwów

• Okoruchowych
• Przedsionkowo-ślimakowych (częściowa

utrata słuchu)

• Twarzowych
• Trójdzielnych

– Bóle neuralgiczne

Półpasiec

• Różnicowanie

– Opryszczka

– Róża pęcherzowa

– Neuralgia innego pochodzenia

Półpasiec

• Leczenie

– Acyklovir dożylnie lub doustnie
– GKS (zapobieganie neuralgii)
– Antybiotyki (profilaktyka zakażenia

bakteryjnego)

– Witaminy B1, B12
– Miejscowo preparaty odkażające

Ospa wietrzna

• Czynnik etiologiczny – varicella

zoster virus

• Zakaźność jest znaczna, szczególnie

w wieku dziecięcym

Ospa wietrzna

• Zmiany początkowo mają charakter

grudkowo-rumieniowy, następnie
tworzą się pęcherzyki i wykwity
krostkowe. Po kilku dniach tworzą się
strupy

• Umiejscowienie – twarz, skóra

owłosiona głowy, tułów i kończyny
oraz błony śluzowe

Ospa wietrzna

• Występuje najczęściej u dzieci 2-6 r.ż

• Okres wylęgania ok. 14 dni

• Choroba trwa 2-4 tygodni

• Przebieg u dorosłych może być ciężki

Ospa wietrzna

• Powikłania

– Powstanie blizenek

• Różnicowanie

– Półpasiec uogólniony

• Leczenie

– Ogólne – czasem antybiotyki (profilaktyka

zakażenia bakteryjnego), w ciężkich
przypadkach acyklovir

– Miejscowo – środki odkażające, p-świądowe

Guzy Dojarek

• Czynnik etiologiczny – wirus z grupy

ospy (paravaccinia)

• Wykwity mają charakter twardych

guzów wielkości 1-2 cm o
sinoczerwonym zabarwieniu, z
zagłębieniem w części środkowej. W
okresie późniejszym pokryte silnie
przylegającym strupem

Guzy Dojarek

• Umiejscowienie

– Palce rąk (u dojarek)

• Okres trwania ok. 4-6 tygodni

• Zmiany są niebolesne, ustępują

samoistnie

• Leczenie jest zbędne

Mięczak zakaźny

• Czynnik etiologiczny – wirus z grupy

ospy (poxvirus)

• Okres wylęgania – 2-7 tygodni

• Zakaźność jest znaczna

Mięczak zakaźny

• Wykwity mają charakter guzków o

wymiarach ok. 2-6 mm o woskowobiałej
barwie z wgłębieniem w części środkowej

– Po nakłuciu i uciśnięciu wydobywa się

charakterystyczna treść barwy masy perłowej

• Leczenie – wyłyżeczkowanie,

mechaniczne wyciskanie zawartej treści,
stosowanie następnie preparatów
odkażających

Grupa brodawek

• Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV)

– 70 typów i wciąż odkrywane nowe

– Wiele typów onkogennych

• 16, 18, 31, 33

– Typy związane z kłykcinami

• 6, 11

Brodawki zwykłe

• Czynnik sprawczy – HPV 2 (także

inne typy np. HPV 4, HPV 7)

• Okres wylęgania od kilku tygodni do

kilku miesięcy

Brodawki zwykłe

• Wykwitem pierwotnym jest grudka o

średnicy kilku lub kilkunastu
milimetrów o barwie szarobrunatnej
lub w kolorze skóry

• Zmiany są wyniosłe nad poziom

skóry, o szorstkiej powierzchni

Brodawki zwykłe

• Umiejscowienie jest rozmaite –

najczęściej palce rąk, wały
paznokciowe, niekiedy pod płytką
paznokciową

• Przebieg może być wieloletni

Brodawki zwykłe

• Różnicowanie

– Gruźlica brodawkująca
– Brodawka łojotokowa
– Rak brodawkujący

• Leczenie

– Zamrażanie, łyżeczkowanie,

elektrokoagulacja, preparaty keratolityczne
(kwas salicylowy, kwas mlekowy)

– Czasem po usunięciu 1 brodawki reszta

ustępuje samoistnie w krótkim czasie

Brodawki stóp

• Etiologia – HPV1 (myrmecia) lub HPV2

(brodawki mozaikowe)

• Typ 1

– bardzo duża zakaźność
– Często dzieci i młodzież (zakażenia

basenowe)

• Typ2

– Ten sam, który wywołuje brodawki zwykłe
– Zwykle występuje upośledzenie odporności

Brodawki stóp

• Myrmecia

– Zwykle pojedyncze lub nieliczne
– Wywołują odczyn zapalny i bolesność

(wnikają głęboko w skórę)

– Bardzo rzadko reinfekcja
– Charakterystyczny sposób ustępowania

zmian (wszystkie brodawki
równocześnie stają się czarne, a podłoże
silnie zaczerwienione)

Brodawki stóp

• Brodawki mozaikowe

– Zajmują powierzchowne części skóry

– Zmiany są rozległe i liczne

– Często nawracają

– przebieg długotrwały

Brodawki płaskie

• Czynnik sprawczy – HPV3, czasem

HPV10

• Zmiany mają charakter gładkich

grudek o nieco błyszczącej powierzchni

• Nieznacznie wyniosłe ponad

powierzchnie skóry i niewiele różniące
się barwą od otoczenia

• Wykwity zwykle liczne i rozsiane

Brodawki płaskie

• Umiejscowienie – najczęściej grzbiety

rąk, dolne części twarzy, czoło

• Brodawki często układają się linijnie w

miejscu zadrapania (objaw Koebnera)

• Ustępowanie choroby ma

charakterystyczny przebieg –
wszystkie wykwity stają się
zaczerwienione i ulegają obrzękowi,
następnie ustępują po kilku tygodniach

Brodawki płciowe (kłykciny

kończyste)

• Czynnik etiologiczny – HPV6, HPV11

• Wykwity mają charakter przerosłych

brodawek, które zlewając się tworzą
kalafiorowate, zwężone u podstawy
twory

• Choroba przenoszona jest drogą płciową

Choroba bowena

• Etiologia – HPV16

• Zmiany mają charakter płaskich grudek,

histologicznie z cechami atypi

• Umiejscowienie – żołądź, napletek, skóra

prącia, wargi sromowe

• Choroba zwykle ustępuje (mężczyźni),

ale może dojść do transformacji
nowotworowej (kobiety)