Transport i

spedycja w hz

Strona mająca gestię transportową

(prawo i obowiązek zorganizowania
transportu towaru oraz pokrycia jego
kosztów) może:

 
• podjąć się zorganizowania transportu

we własnym zakresie,

• skorzystać z usług wyspecjalizowanej

firmy zajmującej się organizacją
transportu,

tj. firmy spedycyjnej (outsourcing usług)

Na podjęcie decyzji mają wpływ
m.in.:



stopień skomplikowania procesu,



jego powtarzalność,



wykorzystywanie środków tylko jednej bądź
kilku gałęzi transportu,



zakres zadań i jakość własnych komórek
spedycyjnych czy logistycznych



możliwości, jakie stwarza Internet w
dotarciu do ofert przewoźników

Spedycją można określić zorganizowanie

przemieszczenia ładunków przy

zastosowaniu odpowiednio

dobranych

środków transportu i sposobów

przewozu,w wyniku czego następuje

przesłanie ładunku od dostawcy do

odbiorcy. Stronami umowy spedycji

są spedytor i zleceniodawca

(właściciel bądź dysponent przesyłki,

najczęściej eksporter bądź importer).

Spedytorem jest określany podmiot, który

zawodowo, za wynagrodzeniem
podejmuje się we własnym imieniu,
lecz na rachunek zleceniodawcy, lub

w imieniu zleceniodawcy wysłania

albo
odbioru przesyłki, zorganizowania
całości lub części procesu przemieszczenia
oraz innych czynności związanych z
obsługą przesyłki i jej przemieszczaniem,
takich jak: poradnictwo transportowe,
ubezpieczenie, przeładunek, składowanie,
pakowanie, konfekcjonowanie,
dystrybucja.

Przemieszczanie
obejmuje:



przewóz,



przeładunek,



składowanie



inne fizyczne manipulacje
przesyłką

Spedycja czysta - spedytor sam na ogół

nie

wykonuje tych

czynności,

a jego zadaniem jest
zorganizowanie,
w odpowiednim miejscu
i czasie, ich

wykonawstwa.

Czynności wykonywane przez
spedytora (1):



udzielanie porad i konsultacji co do warunków
transportu przed zawarciem kontraktu
handlowego, jak i w trakcie jego realizacji;
(koszty transportu, podział gestii transportowej,
wybór przewoźnika, drogi przewozu),



zaprojektowanie przebiegu procesu
transportowego,



poradnictwo i pomoc w przygotowaniu towaru
do wysyłki,

Czynności wykonywane przez spedytora
(2) :



nadzór nad przebiegiem procesu transportowego i

przekazywanie na ten temat informacji zleceniodawcy

oraz innym wskazanym przez niego osobom,



zawarcie umów o przewóz, przeładunek (załadunek,

wyładunek) czy składowanie,



sporządzanie i kompletowanie odpowiednich

dokumentów związanych z obsługą transportową

towaru,



zgłoszenie towaru do odprawy celnej, do kontroli

urzędowej czy innej kontroli, której zakres wynika z

kontraktu handlowego,

Czynności wykonywane przez spedytora
(3) :

• dostarczanie środka transportowego (kontenera) w celu

załadunku

towaru,

• konsolidacje drobnych przesyłek, tj. włączenie małej przesyłki

do

przesyłki zbiorowej, a następnie ich dystrybucja,

• zawarcie umów ubezpieczenia towaru,

• regulowanie należności z tytułu kosztów przewozu oraz innych
czynności i usług wykonywanych w związku z przemieszczaniem
ładunku,

• zabezpieczenie interesów zleceniodawcy w przypadku

uszkodzeń

czy ubytku ładunku.

Podział przedsiębiorstw spedycyjnych
(1) :

• firmy logistyczne,
świadczą różnorodne usługi organizacyjne,

• firmy międzygałęziowe typu operatorskiego,
organizują i realizują procesy transportowe z

wykorzystaniem różnych gałęzi transportu,
wchodząc też w rolę operatora transportu
multimodalnego, tj. występują w roli
przewoźnika umownego, ponosząc
odpowiedzialność za przewóz i wystawiając
dokument pokrywający całą trasę przewozu,

Podział przedsiębiorstw
spedycyjnych (2) :

• firmy wyspecjalizowane w obsłudze danej

gałęzi transportu (np. firmy obsługujące
wyłącznie transport morski) lub relacji
przewozowej (np. Europa-Daleki Wschód),

• firmy wyspecjalizowane:

* w obsłudze danego towaru (np. kawy),

* grupy towarowe (np. ładunków niebezpiecznych)
* jednostek ładunkowych (np. kontenerów)

• firmy doradcze - oferują pomoc w nawiązaniu

kontaktów między zleceniodawcami a
przewoźnikami

PISiL

PISiL



Polska Izba Spedycji i Logistyki

Polska Izba Spedycji i Logistyki



Siedziba w Gdyni

Siedziba w Gdyni



W 2005 roku 127 członk

W 2005 roku 127 członk

ó

ó

w

w



Należy do:

Należy do:

- Europejskiej Federacji Spedytor

- Europejskiej Federacji Spedytor

ó

ó

w (CLECAT)

w (CLECAT)

- Międzynarodowego Stowarzyszenia Spedytor

- Międzynarodowego Stowarzyszenia Spedytor

ó

ó

w

w

(FIATA)

(FIATA)

W Polsce umowa spedycji jest bardzo ogólnie

uregulowana w kodeksie cywilnym.

Ogólne warunki spedycyjne (OWS):

- nie są one normami prawnymi
bezwzględnie

obowiązującymi,

- W Polsce są to Ogólne Polskie Warunki

Spedycyjne (OPWS) - 2003

Zgodnie z k.c. i OPWS spedytor może sam

dokonać przewozu. Nabywa on prawa i

obowiązki przewoźnika, gdy:



dokonuje przewozu własnym taborem i
wystawia dokument przewozowy,



występuje jako przewoźnik morski lub operator
transportu multimodalnego, wystawiając



własny konosament lub konosament FIATA



dokonuje przewozu taborem obcym, lecz
wystawia dokument przewozowy (przewoźnik
umowny),



przyjmuje zlecenie transportowe.

TRANSPORT

DROGOWY

Zalety transportu samochodowego:

• szybkość przewozu - wysoka gęstość i spójność

sieci dróg oraz jej dostosowanie do miejsc
rozmieszczenia produkcji

• niezbędny do sprawnego funkcjonowania innych

gałęzi transportu – możliwość dowiezienia
ładunku do portu morskiego, lotniska lub stacji
kolejowej;

• możliwość przewiezienia praktycznie każdego

rodzaju ładunku.

Oprócz wysokości frachtu, na koszt

transportu wpływają koszty:

• zapasów in-transit, (koszt utrzymywania zapasów

znajdujących się w trakcie procesu

transportowego),

• ubezpieczenia ładunku,

• wykonania usług dodatkowych w transporcie, np.

przeładunków, składowania, ważenia, liczenia,

kontroli weterynaryjnej,

• ewentualnych przeładunków,

• wystawienia niezbędnych dokumentów i

ewentualnych błędów w dokumentach

Podział transportu drogowego

:

· Krajowy transport drogowy polega na

podejmowaniu i wykonywaniu działalności
gospodarczej w zakresie przewozu osób lub
rzeczy pojazdami samochodowymi rejestrowanymi
w kraju. Miejsce rozpoczęcia i zakończenia
podróży oraz jej droga przejazdu muszą znajdować
się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

 
· Transport międzynarodowy na trasie przejazdu

samochodu znajduje się granica Rzeczypospolitej
Polskiej.

Pozostałe rodzaje transportu

drogowego

·

przewóz kabotażowy - przewóz ładunku na

obszarze jednego państwa wykonywany
pojazdem samochodowym zarejestrowanym za
granicą lub przez przedsiębiorcę zagranicznego,

 
· transport kombinowany - przewóz rzeczy,

podczas którego samochód ciężarowy, korzysta z
drogi na początkowym lub końcowym odcinku
przewozu, a na innym odcinku korzysta z usługi
kolei, żeglugi śródlądowej lub transportu
morskiego;

Kryteria wyboru przewoźnika

drogowego:

• opinia dotychczasowych klientów przewoźnika o

jakości wykonywanych przez niego usług,

• oferowana przez niego cena i warunki płatności,

• możliwość świadczenia usług dodatkowych (np.

magazynowania),

• możliwość tworzenia przesyłek zbiorowych,

• warunki, na jakich przewoźnik współpracuje z innymi

podmiotami biorącymi udział w transakcji handlowej.

Klient powinien sprawdzić:

Klient powinien sprawdzić:



Licencję na przewozy międzynarodowe

Warunkiem otrzymania licencji jest

posiadanie zabezpieczenia w wysokości:

*

9000 euro na pierwszy pojazd samochodowy

przeznaczony do transportu drogowego

* 5000 euro na każdy następny;



Polisę OC przewoźnika

Podział przesyłek w transporcie drogowym

(1):

Przesyłki całopojazdowe:

-

wypełniają całą przestrzeń lub ładowność środka

transportu

-

zostały nadane przez jednego nadawcę do jednego

odbiorcy

-

mogą zostać nadane w kilku miejscach z

przeznaczeniem do kilku różnych miejsc

- traktowane jako całopojazdowe, gdy odbiorcą jest

ten sam podmiot lub osoba.

 

Podział przesyłek w transporcie drogowym
(2):

Przesyłki zbiorowe

-

formowane w magazynie składowo-
spedycyjnym,

-

mogą składać się z ładunków od różnych
nadawców, przeznaczonych dla różnych
odbiorców,

- ładowane i przewożone jednym środkiem

transportu.

Pojazdy w transporcie drogowym

dzielą się na:

·

uniwersalne - przewożą towary w

skrzyniach ładunkowych otwartych lub
zamkniętych,

 
· specjalistyczne - samochody chłodnie,

cysterny i platformy przewozowe.

Dokumenty

:

Międzynarodowy samochodowy list przewozowy CMR : 

-

sporządzany w trzech oryginalnych egzemplarzach,

które podpisują nadawca i przewoźnik.

Pierwszy egzemplarz otrzymuje nadawca jako

dowód, że przesyłka została oddana przewoźnikowi.

Przy dokumentowych formach zapłaty stanowi on

podstawę otrzymania należności za towar.

Drugi egzemplarz towarzyszy przesyłce i jest

przeznaczony dla odbiorcy.

Trzeci zatrzymuje przewoźnik, dla którego - po

pokwitowaniu na nim odbioru przesyłki przez odbiorcę

- stanowi dowód wywiązania się z umowy o przewóz.

TRANSPORT

KOLEJOWY

Systemy normujące międzynarodowe
przewozy kolejowe w Europie:



CIM, oparty na konwencji o
międzynarodowym przewozie
kolejowym COTIF (obowiązuje w
przeszło 39 krajach Europy, Bliskiego
Wschodu oraz Afryki)



SMGS, oparty na umowie o
międzynarodowej kolejowej
komunikacji towarowej (obowiązuje w
20 krajów głównie byłego ZSRR)

Cechy charakterystyczne transportu

kolejowego:

· Ładunki przewożone na średnie i duże
odległości

· Gęsta sieć linii kolejowych

· Niskie koszty jednostkowe

· Długi czas oraz konieczność dostawy
towarów do stacji kolejowej

Podstawowe rodzaje usług

w transporcie kolejowym (1):

• przewozy całopociągowe - przewóz ładunków o

masie przekraczającej 800 ton nadanych jednym

listem przewozowym,

• przewozy całowagonowe - przewóz towaru o masie

przynajmniej 6 ton (wagonu dwuosiowy) oraz 20 ton

(wagon posiadający więcej niż dwie osie)

• przewozy zbiorowe - drobne przesyłki są

przyjmowane na niektórych stacjach nadania, gdzie

formuje się z nich przesyłki całowagonowe; wagony te

mogą być dołączone do składów pasażerskich,

Podstawowe rodzaje usług w

transporcie kolejowym (2):

• przewozy szynowo-drogowe - na głównym odcinku

przewozowym środek transportu drogowego, wraz z
ładunkiem, korzysta z usługi przewozowej transportu
kolejowego; odmianą tego rodzaju przewozów jest
intermodalny system przewozu pojemników transportowych

• przewozy promowe - to przewozy wagonów promami

morskimi;

Dokumenty (1):

1.Międzynarodowy list przewozowy CIM- dowód umowy
o przewóz koleją składa się z 5 egzemplarzy:

• oryginału towarzyszącego przesyłce, przeznaczonego dla odbiorcy;

• ceduły przewozowej towarzyszącej przesyłce; egzemplarz pozostaje na
stacji przeznaczenia jako dowód wykonania umowy o przewóz;

• poświadczenia odbioru, towarzyszącego przesyłce do stacji

przeznaczenia

i stanowiącego dokument rozliczeniowy w stosunkach między kolejami

• wtórnika listu przewozowego, przeznaczonego dla nadawcy i

stanowiącego

dla niego dowód nadania przesyłki; przy dokumentowych formach zapłaty

jest

on dla eksportera podstawą otrzymania należności za towar

• poświadczenia nadania, które pozostaje na stacji nadania

Dokumenty (2):

2. Międzynarodowy list przewozowy SMGS- w praktyce przy

przewozach przez wschodnią granicę Polski.

Komplet kolejowego międzynarodowego listu przewozowego
SMGS składa się z:

• oryginału dla odbiorcy przesyłki (importera);

• ceduły przewozowej w kilku arkuszach: dla stacji

przeznaczenia, stacji nadania (2 egzemplarze), stacji

tranzytowych

• wtórnika listu przewozowego dla eksportera/nadawcy towaru

• poświadczenia wydania dla stacji przeznaczenia towaru

• zawiadomienia o przybyciu towaru dla odbiorcy
 

Dokumenty (3):

3. Kwit przekazania:

-   podpisany przez krajowego przedstawiciela ICF
(w Polsce Polcont),
-   stanowi potwierdzenie przyjęcia przesyłki do

przewozu.

Dokument CIM lub SMGS wypełnia eksporter,
nadawca przesyłki lub bardzo często w jego

imieniu

czyni to wynajęty przez eksportera spedytor,
a podpisuje i ostemplowuje przedstawiciel kolei.

TRANSPORT

MORSKI

Transport morski – charakterystyka
(1):

Firmy korzystają zazwyczaj z usług

wyspecjalizowanych

spedytorów, ponieważ:

 W transporcie morskim bierze udział większa liczba

podmiotów oraz dokumentów (przeciętnie ok. 20-30
nawet do 100 w bardziej skomplikowanych
transakcjach).

 Pojawia się potrzeba skoordynowania przepływu

ładunku w przynajmniej dwóch różnych gałęziach
transportu.

Transport morski – charakterystyka
(2):

 Ładunek, dowożony zazwyczaj transportem

drogowym lub kolejowym, musi pojawić się w
porcie morskim we właściwym czasie.

 
 szczególnie w przypadku przewozu ładunków

masowych - należy zebrać odpowiednio dużą
masę ładunku, aby nie narażać zleceniodawcy na
koszty związane z przestojem statku w porcie.

Podmioty biorące udział w procesie

transportu drogą morską (1):

• armator (ang. shipowner) to właściciel środków transportu,

a więc statków; ma on obowiązek utrzymywania statków w
stanie umożliwiającym ich eksploatację,

• przewoźnik (ang. carrier) podejmuje się odpłatnego

świadczenia usług w transporcie morskim; (często
jednocześnie armator),

Czarterowanie (ang. Charter) – (powszechna praktyka

w żegludze morskiej) „dzierżawienie" oraz eksploatacja

statku przez podmioty nieposiadające własnych środków
transportu,

Non Vessel Operators

Podmioty biorące udział w procesie

transportu drogą morską (2):

• załadowca (ang.(nominal) shipper, loader):

-

może nim być zarówno eksporter, importer, jak i spedytor;

-

dostarcza ładunek przewoźnikowi lub armatorowi;

-

ma prawo do wskazania w dokumentach transportowych

odbiorcy ładunku oraz umieszczenia w nich informacji,

umożliwiających m.in.realizację płatności;

-

odpowiada za szkody, które mogą powstać w wyniku podania

przewoźnikowi nieprawdziwych lub nieścisłych informacji;

W polskim kodeksie morskim rozróżnia się pojęcie:

bukujący - rezerwuje miejsce na statku; ten sam podmiot

może
być jednocześnie załadowcą i bukującym,

Podmioty biorące udział w procesie

transportu drogą morską (3):

•

odbiorca (ang. consignee, receiver) ma prawo odebrać

ładunek w porcie docelowym, jeśli przedstawi komplet

oryginalnych, uprawniających do odbioru

konosamentów,

• agent (ang. agent) pośrednik związany ze swoim

zleceniodawcą umową agencyjną, w ramach której

zobowiązuje się pozyskiwać klientów (załadowców) na

usługi świadczone przez armatora/przewoźnika,

• makler okrętowy (ang. shipbroker), zobowiązuje się do

pozyskiwania ładunków na rzecz armatora/przewoźnika,

jednak jest samodzielnym podmiotem, który działa na

podstawie umowy zawieranej każdorazowo na określoną

transakcję z armatorem/przewoźnikiem;

Istnieją dwa rodzaje maklerów
okrętowych:

-

klarujący (ang. clearing agents) trudni się klarowaniem

statków, czyli ich obsługą w porcie

· np. przekazywaniem informacji o przybyciu statku

do portu,

· regulowaniem należności za określone usługi,

· zaopatrywaniem we wszystkie potrzebne do żeglugi

produkty i usługi (np. paliwo, żywność)

· pozyskiwaniem ładunków,

- frachtujący (ang. freight brokers, chartering brokers)

trudniący się pośrednictwem w czarterowaniu statków.

 

Podstawowe rodzaje żeglugi:

·

liniowa /regularna (ang. liner shipping)

 
· trampowa/nieregularna (ang. bulk
shipping)

Żegluga liniowa - cechy
charakterystyczne:

-

obsługa portów morskich według wcześniej
ustalonego rozkładu rejsów,

-

obsługa wielu klientów w trakcie jednego
rejsu, którzy nadają do transportu ładunki
drobnicowe (kontenerowe lub
konwencjonalne, tj. nieumieszczone w
kontenerach),

-

stawki za przewóz są kwotowane według taryf

przewoźnika.

Ciekawsze statki w żegludze liniowej:

 
• kontenerowce - są przeznaczone wyłącznie

do przewozu kontenerów; zainstalowano na
nich prowadnice, dzięki którym utworzone
zostały miejsca (slots), do których ładuje się
kontenery w systemie pionowym (lo-lo, lift on-
lift off),

 
• promowce - są przystosowane do załadunku

w systemie poziomym (ro-ro, roli on-roll off)
dzięki zainstalowanym rampom wjazdowym,

Żegluga trampowa: przewóz ładunków

masowych na podstawie
jednej, każdorazowo
negocjowanej umowy –

czarteru (Charter Party –
C/P), z jednego portu
załadunku do jednego
portu docelowego.

Ciekawsze statki w żegludze
trampowej:

· zbiornikowce lub tankowce (ang. tankers,

oilers) - statki przystosowane do transportu
ładunków płynnych, takich jak ropa naftowa
i jej pochodne, chemikalia, skroplone gazy
itp,

· statki przeznaczone do przewozu

jednego rodzaju ładunków masowych
suchych, takich jak zboże, węgiel, ruda,
cement i siarka,

Demurrage - kara za zwłokę, opłata za dłuższe niż
zaznaczono

w umowie korzystanie ze środka

transportu

(w przypadku transportu morskiego

może to być

korzystanie ze statku oraz kontenera).

 Despatch - premia za pośpiech, a więc obniżenie ceny
za

czarterowanie statku (lub wynajem

kontenera

dzięki krótszemu korzystaniu z niego, niż

to

przewidziano w umowie. Zazwyczaj wartość

stawki despatch stanowi połowę wartości
demurrage.

 
W procesie wyszukiwania najkorzystniejszej ceny za
usługi przewozowe spedytor zwraca uwagę nie tylko
na samą cenę frachtu, ale również na wysokość
despatch i demurrage.

Dokumenty (1)

Konosament:
- formularz jest pobierany od przewoźnika

lub jego agenta i wypełniany przez
załadowcę/spedytora

-

po ukończonym załadunku, na podst.

kwitów sternika jest podpisywany przez

kapitana jako przedstawiciela
przewoźnika

Dokumenty (2)

Morski list przewozowy:

-

wystawiany przez przewoźnika

zamiast konosamentu;
- można przesłać go drogą elektroniczną

Konosamenty oraz przewozowe listy

morskie są wystawiane na podst.

dokumentów posiłkowych czyli:



Kwitów sternika



Kwitów dokowych

Proces spedycyjny (1)

1.

Zleceniodawca składa spedytorowi zlecenie

spedycyjne. Musi w nim zaznaczyć, czy

wymaga także ubezpieczenia ładunku

2.

Spedytor przeprowadza konsultacje ze

zleceniodawcą, opracowuje koncepcję

fizycznego przemieszczenia ładunku, zakłada

teczkę transakcji i nadaje jej numer

3.

Spedytor bukuje ładunek lub zleca rezerwację

miejsca na statku agentowi (przedstawicielowi

linii żeglugowych)

4.

Nota bukingowa – poświadczenie, że towar

zostanie przyjęty na statek, wydawana

załadowcy przez armatora

Proces spedycyjny (2)

4)

Spedytor składa zlecenia na środki
transportu, którymi ładunek zostanie
dowieziony do portu

5)

W przypadku drobnicy skonteneryzowanej
spedytor wynajmuje kontener (na podstawie
zlecenia A/C) z kontenerowego depot

6)

Załadowca bada stan techniczny kontenera

7)

Spedytor zamawia inne usługi niezbędne do
obsługi ładunku w porcie (usługi dotyczące
przeładunku, kontroli ilościowej i jakościowej)

Proces spedycyjny (3)

8)

Spedytor informuje zleceniodawcę o

warunkach podjęcia ładunku przez

przewoźnika lądowego (opakowanie,

rozmieszczenie towaru, data i godzina

przybycia po ładunek)

9)

Załadowanie towaru na środek transportu

(zleceniodawca/załadowca)

10)

Zleceniodawca wysyła spedytorowi awizo

wysyłkowe

11)

Odprawa celna eksportowa w porcie,

przeładunek i kontrola towaru

12)

Zlecenie załadunku kontenerów na statek

13)

Wystawienie kwitu sternika (przez oficera

ładunkowego statku dla spedytora)

Proces spedycyjny (4)

14)

Podpisanie konosamentu przez kapitana

15)

Awizo wysyłkowe (wysyłane przez spedytora
zleceniodawcy, spedytorowi zagranicznemu
oraz podmiotom obsługującym ładunek w
porcie docelowym)

16)

Przybycie statku do portu przeznaczenia
(rozładunek, kontrola, liczenie, ważenie
ładunku)

17)

Dowóz ładunku do ostatecznego odbiorcy

Transport

lotniczy

Zalety transportu
lotniczego

- możliwość transportu na duże odległości ładunków o

niskiej

naturalnej podatności transportowej,

- ułatwienie transportu ładunków o dużej wartości, a także
ładunków charakteryzujących się niską podatnością
techniczną na transport,

- ograniczenie wielkości zapasów w firmach ze względu
na krótki czas dostawy,

- nieduża wartość zapasów in-transit czyli środków
zamrożonych w zapasach podczas transportu,

- niższa wartość uszkodzeń i reklamacji niż w transporcie

morskim

lub lądowym

Podział lotnisk

- ogólnego użytku - przeznaczone do ruchu

statków powietrznych niezależnie od
podmiotu je eksploatującego lub którego
własność stanowią

 
- wyłącznego użytku - przeznaczone dla

samolotów eksploatowanych przez podmiot
zarządzający lotniskiem i wymienione w
świadectwie rejestracji lotniska

 

Najważniejsze organizacje

międzynarodowe w transporcie lotniczym:

- International Civil Aviation Organization

(ICAO) - jej członkami są państwa,

 

- International Air Transport Association

(IATA) - skupiająca przewoźników

lotniczych

Konwencje regulujące międzynarodowe

przewozy towarowe

-

konwencja montrealska z 1999 r.,

-

konwencja warszawska z 1929 r.

-

uzupełniające je porozumienia: protokół
haski z 1955 r., konwencja guadalajarska
z 1961 r., protokół gwatemalski z 1971 r.
oraz protokoły montrealskie z 1975 r.

Obowiązująca jest ta konwencja, która

została podpisana zarówno przez
państwo nadania przesyłki jak i przez
kraj docelowy.

Pierwszeństwo przed konwencją

warszawską ma protokół haski,
natomiast przed nim pierwszeństwo ma
konwencja montrealska. Jeśli jedno z
państw lub oba nie podpisały żadnego z
wymienionych porozumień,
zastosowanie znajdują przepisy krajowe.

Opłata za transport

Opłata za transport jest przyjmowana w walucie kraju

nadania. Kiedy występuje konieczność dokonania

dopłaty lub zapłaty po wykonaniu usługi, jest ona

wnoszona w walucie kraju odbioru.

Istnieją dwie możliwości zapłaty za przewóz:

- opłata z góry (Charges Prepaid - PP) - przewoźne

oraz pozostałe opłaty są dokonywane przy nadaniu

przesyłki,

- opłata po wykonaniu usługi (Charges Collect -

CC) - przewoźne oraz pozostałe opłaty są

dokonywane przy odbiorze przesyłki w miejscu

przeznaczenia.

Koszty przemieszczania ładunku w

transporcie lotniczym:

-

koszty frachtu

-

usługi dodatkowe (wystawienie listu
AWB, składowanie, przygotowanie
przesyłki

do odprawy celnej i transportu).

Dokumenty:

-

Lotniczy list przewozowy AWB (Air Waybill),

Podpisywany zarówno przez przewoźnika jak i

nadawcę; wypełniany najczęściej przez

spedytora

-

Master Air Waybill (MAWB) - wystawiany przez

przewoźnika dla przesyłek skonsolidowanych,

używany głównie pomiędzy spedytorami

-

House Air Waybill (HAWB) - jest wystawiany

przez spedytora - konsolidatora dla każdej

przesyłki wchodzącej w skład większego

ładunku, na który wystawiono MAWB

Transport multimodalny

Transport multimodalny

(intermodalny)

-

przedmiotem przewozu są intermodalne jednostki

transportowe, głównie kontenery, ale również

inne jednostki, a towar w danej jednostce

ładunkowej jest przewożony w relacji dom-dom.

-

wykorzystuje co najmniej dwie gałęzi transportu,

-

występuje tylko jedna umowa o przewóz i jest

zaangażowany tylko jeden wykonawca (operator

transportu multimodalnego), odpowiedzialny za

przebieg dostawy towaru i wydający jeden

dokument przewozowy, obejmujący całą trasę

dostawy.

Umowy transportu multimodalnego są

zawierane w dwóch płaszczyznach

-

umowa główna - między zleceniodawcą a
operatorem transportu multimodalnego, na
podstawie której operator zajmuje się przewozem
na całej trasie dostawy i wydaje zleceniodawcy
dokument transportu multimodalnego,

- umowy lokalne, odcinkowe - między operatorem a

poszczególnymi przewoźnikami, którzy ponoszą
odpowiedzialność za przewóz wobec operatora

 

Kwestia odpowiedzialności w transporcie

multimodalnym

-

odpowiedzialność jednolita na całej trasie

przewozu - bez względu na miejsce powstania

szkody operator odpowiada według jednolitych

zasad za każdą stratę czy uszkodzenie ładunku,

-

odpowiedzialność sieciowa - gdy znane jest

miejsce

powstania szkody, operator odpowiada według

zasad obowiązujących w danej gałęzi

transportu, np. na odcinku przewozu

samochodowego według konwencji CMR, a gdy

miejsce powstania szkody nie jest znane

zastosowanie ma odpowiedzialność jednolita

Dokumenty

Konosament FIATA (FIATA Multimodal Transport Bill
of Lading (negotiable) FBL)

-

jest dokumentem wystawianym przez spedytorów

występujących w roli operatorów przewozów

multimodalnych,

-

jego wzór opracowało MiędzynarodoweZrzeszenie

Spedytorów FIATA.

-

Spedytor, choć sam nie wykonuje przewozu przyjmuje wobec

zleceniodawcy obowiązki i odpowiedzialność przewoźnika

-

Spedytor zobowiązuje się zorganizować transport, a jego

odpowiedzialność, obejmująca okres od przyjęcia przez

niego towarów w pieczę do chwili ich wydania rozciąga się

również na przewoźników i innych podwykonawców, z

których usług korzysta przy realizacji przewozu.

Dokumenty

Alternatywą dla zbywalnego FBL jest

Non-Negotiable FIATA Multimodal

Transport

Waybill - FWB,

który ma charakter niezbywalnego, imiennego

listu

przewozowego dla transportu multimodalnego.

Dokumenty

Zaświadczenie

spedytorskie

jest

dokumentem

wystawianym przez spedytora. Potwierdza on w nim, że
przyjął dany towar do wysyłki i zobowiązuje się do
wysłania go pod wskazany adres i wydania adresatowi.

FIATA FCR (Forwarders Certificate of Receipt):

-

jest to dokument niezbywalny, imiennie wskazujący
odbiorcę, przy czym otrzymanie towaru nie jest
uzależnione od jego okazania przez odbiorcę.

-

Spedytor wystawia FCR po przyjęciu towarów, co
umożliwia przyspieszenie otrzymania zapłaty przez
eksportera.

FIATA FCT (Forwarders Certificate of Transport), w

odróżnieniu od FCR, jest dokumentem zbywalnym.