UKŁADY PRZENIESIENIA

UKŁADY PRZENIESIENIA

NAPĘDU

NAPĘDU

Jak rysować spoiny

Jak rysować spoiny

Grupa T-31 Bytom

Grupa T-31 Bytom

Jankowski Artur

Jankowski Artur

Części maszynowe należy przedstawiać na

Części maszynowe należy przedstawiać na

rysunkach dokładnie, odwzorowując wszystkie

rysunkach dokładnie, odwzorowując wszystkie

szczegóły ich budowy i zachowując proporcje

szczegóły ich budowy i zachowując proporcje

wymiarowe. W wielu jednak przypadkach, jak np.

wymiarowe. W wielu jednak przypadkach, jak np.

przy wykonywaniu skomplikowanych rysunków

przy wykonywaniu skomplikowanych rysunków

złożeniowych zachowanie tej zasady zwiększałoby

złożeniowych zachowanie tej zasady zwiększałoby

bardzo pracochłonność rysunków i jednocześnie

bardzo pracochłonność rysunków i jednocześnie

zmniejszałoby ich czytelność. Dlatego też Polska

zmniejszałoby ich czytelność. Dlatego też Polska

Norma rysunku technicznego maszynowego

Norma rysunku technicznego maszynowego

przewiduje możliwość rysowania częściej

przewiduje możliwość rysowania częściej

stosowanych części maszynowych w jednym lub w

stosowanych części maszynowych w jednym lub w

dwóch stopniach uproszczenia.

dwóch stopniach uproszczenia.

Uproszczenia rysunkowe części maszynowych są w

Uproszczenia rysunkowe części maszynowych są w

normach tak dobrane, że im wyższy jest stopień

normach tak dobrane, że im wyższy jest stopień

uproszczenia, tym więcej szczegółów budowy części

uproszczenia, tym więcej szczegółów budowy części

pomija się w jej uproszczeniu rysunkowym.

pomija się w jej uproszczeniu rysunkowym.

Stopień uproszczenia przyjmuje się w zależności od

Stopień uproszczenia przyjmuje się w zależności od

podziałki i charakteru rysunku, a mianowicie:

podziałki i charakteru rysunku, a mianowicie:



UPROSZCZENIA I STOPNIA

UPROSZCZENIA I STOPNIA

(nazywane w normach

(nazywane w normach

przedstawieniem uproszczonym) stosuje się głównie na

przedstawieniem uproszczonym) stosuje się głównie na

rysunkach wykonawczych części maszynowych.

rysunkach wykonawczych części maszynowych.



UPROSZCZENIA II STOPNIA

UPROSZCZENIA II STOPNIA

(nazywane w normach

(nazywane w normach

przedstawieniem umownym) stosuje się na rysunkach

przedstawieniem umownym) stosuje się na rysunkach

złożeniowych, zwłaszcza wykonywanych w dużym

złożeniowych, zwłaszcza wykonywanych w dużym

zmniejszeniu o dużej ilości drobnych części.

zmniejszeniu o dużej ilości drobnych części.



Ponadto w normach ujęte są uproszczenia

Ponadto w normach ujęte są uproszczenia

schematyczne, które są jak gdyby uproszczeniami III

schematyczne, które są jak gdyby uproszczeniami III

stopnia i które należy wykorzystywać przy rysowaniu

stopnia i które należy wykorzystywać przy rysowaniu

schematów mechanizmów i maszyn.

schematów mechanizmów i maszyn.

W uproszczeniu I stopnia połączenia spawane

W uproszczeniu I stopnia połączenia spawane

rysujemy następująco:

rysujemy następująco:



W widoku z dołu spoiny

W widoku z dołu spoiny

(patrząc od struny przeciwnej do

(patrząc od struny przeciwnej do

lica spoiny) krawędzie widoczne rysujemy linią grubą,

lica spoiny) krawędzie widoczne rysujemy linią grubą,

niewidoczne — kreskową, a spoinę — cienkimi liniami

niewidoczne — kreskową, a spoinę — cienkimi liniami

kreskowymi (łukowymi). Obrys spoiny pomijamy.

kreskowymi (łukowymi). Obrys spoiny pomijamy.



W przekroju poprzecznym

W przekroju poprzecznym

przez spoinę linią grubą

przez spoinę linią grubą

rysujemy zarysy zewnętrzne spoiny oraz krawędzie tych

rysujemy zarysy zewnętrzne spoiny oraz krawędzie tych

blach, które nie uległy przetopieniu (patrz przekrój spoiny

blach, które nie uległy przetopieniu (patrz przekrój spoiny

pachwinowej). Linią cienką ciągłą rysujemy zarys blach,

pachwinowej). Linią cienką ciągłą rysujemy zarys blach,

które uległy przetopieniu. Przekroje łączonych części

które uległy przetopieniu. Przekroje łączonych części

kreskujemy w przeciwnych kierunkach, natomiast obszar

kreskujemy w przeciwnych kierunkach, natomiast obszar

przekroju spoiny możemy zaczernić. Przekrój wzdłuż spoiny

przekroju spoiny możemy zaczernić. Przekrój wzdłuż spoiny

rysujemy tylko w wyjątkowych przypadkach; wówczas

rysujemy tylko w wyjątkowych przypadkach; wówczas

przekrój również możemy zaczernić.

przekrój również możemy zaczernić.



W widoku z góry spoiny

W widoku z góry spoiny

(patrząc od strony układania

(patrząc od strony układania

spoiny, czyli od tzw. lica spoiny) obrys spoiny rysujemy linią

spoiny, czyli od tzw. lica spoiny) obrys spoiny rysujemy linią

cienką. Samą spoinę oznaczamy cienkimi krótkimi łukami.

cienką. Samą spoinę oznaczamy cienkimi krótkimi łukami.

Jeżeli obrys spoiny pokrywa się z krawędzią blachy, to

Jeżeli obrys spoiny pokrywa się z krawędzią blachy, to

wówczas rysujemy go linią grubą.

wówczas rysujemy go linią grubą.



W widoku poprzecznym

W widoku poprzecznym

(widok z boku) zaznaczamy tylko

(widok z boku) zaznaczamy tylko

istnienie spoiny.

istnienie spoiny.

W uproszczeniu II stopnia połączenia spawane

W uproszczeniu II stopnia połączenia spawane

rysujemy następująco:

rysujemy następująco:



W widoku z dołu

W widoku z dołu

spoinę rysujemy linią kreskową

spoinę rysujemy linią kreskową

cienką, krótkimi łukami.

cienką, krótkimi łukami.



W przekroju poprzecznym

W przekroju poprzecznym

przez spoinę całą spoinę

przez spoinę całą spoinę

zaczerniamy.

zaczerniamy.



W widoku z góry

W widoku z góry

(patrząc od strony lica spoiny)

(patrząc od strony lica spoiny)

widoczne krawędzie oraz linie styku blach rysujemy

widoczne krawędzie oraz linie styku blach rysujemy

linią grubą. Spoinę rysujemy linią cienką krótkimi

linią grubą. Spoinę rysujemy linią cienką krótkimi

łukami.

łukami.

Rysunki połączeń spawanych w I, II i III

Rysunki połączeń spawanych w I, II i III

stopniu uproszczenia

stopniu uproszczenia

W uproszczeniu III stopnia

W uproszczeniu III stopnia

spoinę w ogóle pomijamy.

spoinę w ogóle pomijamy.

Spoiny otworowe i bezotworowe

Spoiny otworowe i bezotworowe



Spoiny otworowe

Spoiny otworowe

okrągłe w widoku od strony

okrągłe w widoku od strony

lica zaznacza się jak na rys. a.

lica zaznacza się jak na rys. a.



Spoiny bezotworowe

Spoiny bezotworowe

okrągłe zaznacza się linią

okrągłe zaznacza się linią

ciągłą cienką w postaci okręgu (rys. b).

ciągłą cienką w postaci okręgu (rys. b).



Spoiny otworowe i bezotworowe

Spoiny otworowe i bezotworowe

od strony

od strony

przeciwnej licu zaznacza się cienkimi liniami

przeciwnej licu zaznacza się cienkimi liniami

kreskowymi.

kreskowymi.



Spoiny otworowe liniowe

Spoiny otworowe liniowe

rysuje się linią ciągłą

rysuje się linią ciągłą

grubą i wypełnia środek łukami za pomocą linii

grubą i wypełnia środek łukami za pomocą linii

ciągłych cienkich (rys. c).

ciągłych cienkich (rys. c).



Spoiny bezotworowe liniowe

Spoiny bezotworowe liniowe

rysuje się linią

rysuje się linią

ciągłą cienką w sposób pokazany na rys. d, lub

ciągłą cienką w sposób pokazany na rys. d, lub

oznacza się linią punktową cienką (rys. f).

oznacza się linią punktową cienką (rys. f).



W umownym przedstawieniu połączenia

W umownym przedstawieniu połączenia

spawanego spoiny czołowe, brzeżne, grzbietowe i

spawanego spoiny czołowe, brzeżne, grzbietowe i

pachwinowe oznacza się linią ciągłą grubą (rys.

pachwinowe oznacza się linią ciągłą grubą (rys.

e), pozostałe spoiny i szwy spawane - linią

e), pozostałe spoiny i szwy spawane - linią

punktową cienką z zaznaczeniem środków

punktową cienką z zaznaczeniem środków

położenia poszczególnych spoin (rys. g).

położenia poszczególnych spoin (rys. g).

Znaki umowne spoin

Znaki umowne spoin

Spoiny wymiaruje się na rysunkach przez podanie oznaczenia.

Spoiny wymiaruje się na rysunkach przez podanie oznaczenia.

Oznaczenia spoin

Oznaczenia spoin



Oznaczenie spoiny składa się ze znaku spoiny oraz z podstawowych wymiarów (w

Oznaczenie spoiny składa się ze znaku spoiny oraz z podstawowych wymiarów (w

milimetrach), którymi są: grubość

milimetrach), którymi są: grubość

a

a

spoiny, wpisywana z lewej strony znaku spoiny i

spoiny, wpisywana z lewej strony znaku spoiny i

długość l spoiny, wpisywana z prawej strony znaku.

długość l spoiny, wpisywana z prawej strony znaku.



Grubością spoiny czołowej jest:

Grubością spoiny czołowej jest:

a) grubość części łączonych (rys. a),

a) grubość części łączonych (rys. a),

b) minimalna odległość od lica spoiny do granicy

b) minimalna odległość od lica spoiny do granicy

wtopienia (rys. b, c).

wtopienia (rys. b, c).



Grubością spoiny pachwinowej jest wysokość

Grubością spoiny pachwinowej jest wysokość

a

a

trójkąta

trójkąta

równoramiennego wpisanego w przekrój poprzeczny

równoramiennego wpisanego w przekrój poprzeczny

spoiny (rys. d). Wymiar ten można zastąpić długością

spoiny (rys. d). Wymiar ten można zastąpić długością

z

z

boku trójkąta (rys. e), ale wtedy trzeba w oznaczeniu

boku trójkąta (rys. e), ale wtedy trzeba w oznaczeniu

przed wartością liczbową grubości napisać literę z.

przed wartością liczbową grubości napisać literę z.



Pod długością

Pod długością

l

l

spoiny rozumie się jej długość o pełnych

spoiny rozumie się jej długość o pełnych

wymiarach przekroju poprzecznego, czyli czynną długość

wymiarach przekroju poprzecznego, czyli czynną długość

spoiny - bez kraterów końcowych.

spoiny - bez kraterów końcowych.



Wymiaru l można nie podawać, gdy spoina jest ciągła i z rysunku widać jej długość.

Wymiaru l można nie podawać, gdy spoina jest ciągła i z rysunku widać jej długość.



Wymiarami podstawowymi spoiny otworowej podłużnej są: szerokość g i długość l

Wymiarami podstawowymi spoiny otworowej podłużnej są: szerokość g i długość l

(rys. f), zaś wymiarem podstawowym spoiny otworowej okrągłej i spoiny punktowej

(rys. f), zaś wymiarem podstawowym spoiny otworowej okrągłej i spoiny punktowej

jest jej średnica

jest jej średnica

d

d

(rys. g).

(rys. g).

Oznaczanie spoin

Oznaczanie spoin



Oznaczenie spoiny podaje się na rysunku przy

Oznaczenie spoiny podaje się na rysunku przy

użyciu linii odniesienia zakończonej strzałką.

użyciu linii odniesienia zakończonej strzałką.

Gdy spoina jest jednostronna, jej oznaczenie

Gdy spoina jest jednostronna, jej oznaczenie

podaje się:

podaje się:

a) gdy strzałka wskazuje złącze od strony lica

a) gdy strzałka wskazuje złącze od strony lica

spoiny

spoiny

- znak umowny spoiny umieszcza się nad

- znak umowny spoiny umieszcza się nad

lub pod półką linii odniesienia, po

lub pod półką linii odniesienia, po

przeciwnej stronie linii identyfikacyjnej,

przeciwnej stronie linii identyfikacyjnej,

b) gdy strzałka wskazuje złącze od strony

b) gdy strzałka wskazuje złącze od strony

grani

grani

spoiny

spoiny

- znak umowny umieszcza się pod lub

- znak umowny umieszcza się pod lub

nad

nad

linią odniesienia, po tej samej stronie

linią odniesienia, po tej samej stronie

co linia

co linia

identyfikacyjna. Strzałka

identyfikacyjna. Strzałka

powinna pokazywać

powinna pokazywać

brzeg zukosowania dla

brzeg zukosowania dla

spoin 1/2V,1/2Y, 1/2U,

spoin 1/2V,1/2Y, 1/2U,

przy oznaczaniu spoin

przy oznaczaniu spoin

i szwów otworowych i

i szwów otworowych i

bezotworowych -

bezotworowych -

połączenie od strony spoiny.

połączenie od strony spoiny.

Oznaczenia spoin dwustronnych

Oznaczenia spoin dwustronnych

Spoiny złożone (np. dwustronne) oznacza się przez

Spoiny złożone (np. dwustronne) oznacza się przez

zastosowanie kombinacji umownych znaków spoin

zastosowanie kombinacji umownych znaków spoin

składowych.

składowych.

Spoiny złącz krzyżowych oznacza się jak pokazano

Spoiny złącz krzyżowych oznacza się jak pokazano

przykładowo na rys. d.

przykładowo na rys. d.

Gdy złącze spawane ma mieć po tej samej stronie dwie

Gdy złącze spawane ma mieć po tej samej stronie dwie

kolejno ułożone spoiny, to znaki rodzajów spoin rysuje

kolejno ułożone spoiny, to znaki rodzajów spoin rysuje

się jeden nad drugim, w kolejności układania spoin, i

się jeden nad drugim, w kolejności układania spoin, i

wymiary każdej spoiny podaje się przy jej znaku (rys.

wymiary każdej spoiny podaje się przy jej znaku (rys.

e), przy czym gdy długość l obu spoin ma być

e), przy czym gdy długość l obu spoin ma być

jednakowa, to podaje się ja tylko raz.

jednakowa, to podaje się ja tylko raz.

Gdy po obu stronach złącza mają być po dwie spoiny

Gdy po obu stronach złącza mają być po dwie spoiny

ułożone symetrycznie, to oznacza się je jak na rys. f.

ułożone symetrycznie, to oznacza się je jak na rys. f.

Wymiary dodatkowe dotyczące przekroju

Wymiary dodatkowe dotyczące przekroju

poprzecznego spoin

poprzecznego spoin

a) dla spoin V, 1/2V, Y, 1/2Y (pkty 1, 2, 3)

a) dla spoin V, 1/2V, Y, 1/2Y (pkty 1, 2, 3)

b

b

— odstęp,

— odstęp,

α

α

— kąt ukosowania,

— kąt ukosowania,

h —

h —

głębokość ukosowania brzegów;

głębokość ukosowania brzegów;

b) dla spoin

b) dla spoin

U, J

U, J

(pkty 4, 5, 6)

(pkty 4, 5, 6)

b — odstęp,

b — odstęp,

f

f

— szerokość rowka od strony lica spoiny,

— szerokość rowka od strony lica spoiny,

h — głębokość brzegów;

h — głębokość brzegów;

c) dla spoin I (pkty 7, 8)

c) dla spoin I (pkty 7, 8)

b — odstęp,

b — odstęp,

w

w

— głębokość wtopu;

— głębokość wtopu;

d) dla spoin L (pkt 9)

d) dla spoin L (pkt 9)

K1 — bok spoiny na przedłużeniu linii

K1 — bok spoiny na przedłużeniu linii

styku,

styku,

K2 — drugi bok spoiny;

K2 — drugi bok spoiny;

(jeżeli obydwa boki spoiny są jednakowe,

(jeżeli obydwa boki spoiny są jednakowe,

wpisuje się wymiar K z lewej strony znaku

wpisuje się wymiar K z lewej strony znaku

spoiny);

spoiny);

e) dla spoiny O (pkt

e) dla spoiny O (pkt

10)

10)

α

α

— kąt ukosowania,

— kąt ukosowania,

h —

h —

głębokość ukosowania.

głębokość ukosowania.

Dodatkowe znaki używane w oznaczeniach spoin

Dodatkowe znaki używane w oznaczeniach spoin

Niekiedy należy podać na rysunku uproszczonym dodatkowe informacje dotyczące

Niekiedy należy podać na rysunku uproszczonym dodatkowe informacje dotyczące

np. kształtu lica spoiny, czy też jej obróbki po spawaniu. Do lego celu służą

np. kształtu lica spoiny, czy też jej obróbki po spawaniu. Do lego celu służą

znormalizowane znaki, przedstawione w tabl., umieszczane w oznaczeniu spoiny.

znormalizowane znaki, przedstawione w tabl., umieszczane w oznaczeniu spoiny.

Dodatkowe szczegółowe informacje i wymagania

Dodatkowe szczegółowe informacje i wymagania

odnoszące się do spoin umieszcza się w rozwidleniu

odnoszące się do spoin umieszcza się w rozwidleniu

linii odniesienia.

linii odniesienia.

Na rys. 1 pokazano przykładowe oznaczenie

Na rys. 1 pokazano przykładowe oznaczenie

spoiny, gdzie: 111 - numeryczne oznaczenie

spoiny, gdzie: 111 - numeryczne oznaczenie

metody spawania wg ISO 4063. wymagania

metody spawania wg ISO 4063. wymagania

jakościowe wg ISO 5817, pozycja spawania

jakościowe wg ISO 5817, pozycja spawania

podolna PA wg ISO 6947, elektroda otulona

podolna PA wg ISO 6947, elektroda otulona

wg ISO 2560-E512 RR 22.

wg ISO 2560-E512 RR 22.

Podawane informacje oddziela się ukośną

Podawane informacje oddziela się ukośną

kreską.

kreską.

W celu wskazania specjalnej instrukcji

W celu wskazania specjalnej instrukcji

spawania można zamknąć rozwidlenie linii

spawania można zamknąć rozwidlenie linii

odniesienia za pomocą dodatkowego znaku

odniesienia za pomocą dodatkowego znaku

(rys. 2).

(rys. 2).