Wykład 5 6 pieniądz

background image

Pieniądz,

Pieniądz,

Inflacja,

Inflacja,

Bezrobocie

Bezrobocie

Wykład_5

Wykład_5

background image

2

2

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

PIENIĄDZ

PIENIĄDZ

I

I

RYNEK PIENIĘŻNY

RYNEK PIENIĘŻNY

background image

3

3

GOSPODARKA RYNKOWA

GOSPODARKA RYNKOWA

I. PIENIĄDZ

I. PIENIĄDZ

Przy wzrastającym podziale pracy DOBRO staje się

Przy wzrastającym podziale pracy DOBRO staje się

TOWAREM.

TOWAREM.

Początkowo TOWAR za TOWAR (wymiana barterowa) z

Początkowo TOWAR za TOWAR (wymiana barterowa) z

czasem niezbędny było wprowadzenie pośrednika.

czasem niezbędny było wprowadzenie pośrednika.

Najlepszym okazał się PIENIĄDZ.

Najlepszym okazał się PIENIĄDZ.

DOBRO

DOBRO

TOWAR

TOWAR

pośrednik

P

IE

N

D

Z

background image

4

4

GOSPODARKA RYNKOWA

GOSPODARKA RYNKOWA

PIENIĄDZ

PIENIĄDZ

- dobro o najwyższym stopniu płynności,

- dobro o najwyższym stopniu płynności,

środek płatniczy, jego zdolność do zapłaty jest

środek płatniczy, jego zdolność do zapłaty jest

nieograniczona.

nieograniczona.

I. Funkcje pieniądza:

I. Funkcje pieniądza:

środek wymiany (ekwiwalent dóbr),

środek wymiany (ekwiwalent dóbr),

środek cyrkulacji dóbr (krążenie dóbr),

środek cyrkulacji dóbr (krążenie dóbr),

środek płatniczy (regulowanie zobowiązań, podatków),

środek płatniczy (regulowanie zobowiązań, podatków),

środek tezauryzacji (przedmiot gromadzenia),

środek tezauryzacji (przedmiot gromadzenia),

pieniądz światowy (uznawany i wymienialny np. Euro).

pieniądz światowy (uznawany i wymienialny np. Euro).

II. Warunki wykorzystywania pieniądza w jego funkcjach:

II. Warunki wykorzystywania pieniądza w jego funkcjach:

o

obowiązywanie prawa własności (w tym prywatnej),

obowiązywanie prawa własności (w tym prywatnej),

o

wolność obywateli i samodzielność w podejmowaniu

wolność obywateli i samodzielność w podejmowaniu

decyzji gospodarczych ,

decyzji gospodarczych ,

o

pieniądz staje się kapitałem, to znaczy może być

pieniądz staje się kapitałem, to znaczy może być

inwestowany dla pomnażania zysku.

inwestowany dla pomnażania zysku.

background image

5

5

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Historia pieniądza

Historia pieniądza

Towary naturalne

Towary naturalne

kruszce (złoto i srebro)

kruszce (złoto i srebro)

pieniądz kredytowy

pieniądz kredytowy

(banknot, weksel)

(banknot, weksel)

zamrożenie wymienialności

zamrożenie wymienialności

pieniądz elektroniczny

pieniądz elektroniczny

Prawo Kopernika-Greshama

Prawo Kopernika-Greshama

Pieniądz gorszy wypiera z obiegu pieniądz lepszy.

Pieniądz gorszy wypiera z obiegu pieniądz lepszy.

Alternatywy pieniądza materialnego

Alternatywy pieniądza materialnego

Funkcje pieniądza pełnią dzisiaj czeki, weksle, obligacje, akcje,

Funkcje pieniądza pełnią dzisiaj czeki, weksle, obligacje, akcje,

udziały, karty płatnicze, akredytywy, inkaso, instrumenty pochodne

udziały, karty płatnicze, akredytywy, inkaso, instrumenty pochodne

zwane derywatami (derywatywami) itp.

zwane derywatami (derywatywami) itp.

Przede wszystkim jednakże pieniądz elektroniczny, gdzie pieniądz

Przede wszystkim jednakże pieniądz elektroniczny, gdzie pieniądz

stał się tylko wirtualnym zapisem – obrazem na ekranie. Staje się

stał się tylko wirtualnym zapisem – obrazem na ekranie. Staje się

substytutem materialności, z ograniczeniem jego funkcji tezauryzacji.

substytutem materialności, z ograniczeniem jego funkcji tezauryzacji.

Pojęcia e-cash, B2B, e-banking, e-landing, płatności elektroniczne, e-

Pojęcia e-cash, B2B, e-banking, e-landing, płatności elektroniczne, e-

handel.

handel.

background image

6

6

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Popyt i podaż pieniądza

Popyt i podaż pieniądza

Popyt na pieniądz to zapotrzebowanie spowodowane chęcią

Popyt na pieniądz to zapotrzebowanie spowodowane chęcią

utrzymania płynności finansowej przez gospodarstwa domowe i

utrzymania płynności finansowej przez gospodarstwa domowe i

przedsiębiorstwa albo przechowywania go u siebie w postaci

przedsiębiorstwa albo przechowywania go u siebie w postaci

gotówki lub na rachunku bieżącym.

gotówki lub na rachunku bieżącym.

Popyt na pieniądz jest nieograniczony.

Popyt na pieniądz jest nieograniczony.

Podaż pieniądza jest to ilość pieniądza w obiegu w danej

Podaż pieniądza jest to ilość pieniądza w obiegu w danej

gospodarce w określonym czasie. Podaż pieniądza tworzy

gospodarce w określonym czasie. Podaż pieniądza tworzy

gotówka

gotówka

znajdująca się w dyspozycji przedsiębiorstw i

znajdująca się w dyspozycji przedsiębiorstw i

gospodarstw

gospodarstw

domowych.

domowych.

Równanie obiegu pieniądza:

Równanie obiegu pieniądza:

M x V = P x Q

M x V = P x Q

gdzie:

gdzie:

M – ilość pieniądza w obiegu,

M – ilość pieniądza w obiegu,

V – prędkość obiegu (ile razy jednostka pieniężna

V – prędkość obiegu (ile razy jednostka pieniężna

została użyta w

została użyta w

transakcjach w ciągu roku,

transakcjach w ciągu roku,

P - przeciętny poziom cen dóbr i usług,

P - przeciętny poziom cen dóbr i usług,

Q – ilość wytworzonych dóbr i usług.

Q – ilość wytworzonych dóbr i usług.

background image

7

7

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Wnioski:

Wnioski:

Istnieje tzw.

Istnieje tzw.

transakcyjny

transakcyjny

popyt na pieniądz. Jego posiadanie

popyt na pieniądz. Jego posiadanie

jest związane z przewidywaną realizacją zakupów dóbr i usług.

jest związane z przewidywaną realizacją zakupów dóbr i usług.

Niepewność przyszłych dochodów i wydatków tworzą

Niepewność przyszłych dochodów i wydatków tworzą

przezornościowy

przezornościowy

popyt na pieniądz. Chodzi o możliwość

popyt na pieniądz. Chodzi o możliwość

sfinalizowania nieprzewidzianych wydatków.

sfinalizowania nieprzewidzianych wydatków.

Spekulacyjny

Spekulacyjny

popyt na pieniądz. Dążenie do posiadania

popyt na pieniądz. Dążenie do posiadania

pieniądza w przewidywaniu spadków cen innych aktywów –

pieniądza w przewidywaniu spadków cen innych aktywów –

realizacja wyższych zysków. Ryzykowne ale ponadprzeciętne

realizacja wyższych zysków. Ryzykowne ale ponadprzeciętne

zyski wymagają posiadania środków pieniężnych.

zyski wymagają posiadania środków pieniężnych.

Wzrost poziomu produkcji krajowej przy stałej prędkości i

Wzrost poziomu produkcji krajowej przy stałej prędkości i

zasobach musi wywołać spadek cen; by nie zaobserwować

zasobach musi wywołać spadek cen; by nie zaobserwować

tego zjawiska trzeba zwiększyć ilość pieniądza.

tego zjawiska trzeba zwiększyć ilość pieniądza.

Wzrost ogólnego poziomu cen grozi zjawiskiem inflacji.

Wzrost ogólnego poziomu cen grozi zjawiskiem inflacji.

Zjawisko mniejszej ilości pieniądza powoduje spadek popytu,

Zjawisko mniejszej ilości pieniądza powoduje spadek popytu,

w konsekwencji spadek cen. To z kolei, przy niezmienionych

w konsekwencji spadek cen. To z kolei, przy niezmienionych

kosztach produkcji wywoła bezrobocie.

kosztach produkcji wywoła bezrobocie.

Niezmienność zasobów i zmniejszenie prędkości obiegu

Niezmienność zasobów i zmniejszenie prędkości obiegu

wywoła spadki cen i także wzrostu bezrobocia.

wywoła spadki cen i także wzrostu bezrobocia.

background image

8

8

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

background image

9

9

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Ilościowa teoria pieniądza

Ilościowa teoria pieniądza

1. Na wartość pieniądza wpływ ma jego podaż i popyt.

1. Na wartość pieniądza wpływ ma jego podaż i popyt.

2. Wzrost cen nie wynika najczęściej z faktu, że produkt stał się cenniejszy,

2. Wzrost cen nie wynika najczęściej z faktu, że produkt stał się cenniejszy,

raczej jest rezultatem malejącej wartości pieniądza (czyli inflacji).

raczej jest rezultatem malejącej wartości pieniądza (czyli inflacji).

3. Ogólny wzrost cen prowadzi do proporcjonalnego spadku wartości

3. Ogólny wzrost cen prowadzi do proporcjonalnego spadku wartości

pieniądza.

pieniądza.

4. Podażą pieniądza steruje bank centralny – w celu osiągnięcia równowagi

4. Podażą pieniądza steruje bank centralny – w celu osiągnięcia równowagi

konieczne jest zrównoważenie podaży pieniądza i popytu na niego.

konieczne jest zrównoważenie podaży pieniądza i popytu na niego.

Wyjaśnienie rys.

Wyjaśnienie rys.

- zwiększenie ilości pieniądza z M

- zwiększenie ilości pieniądza z M

1

1

(pkt równowagi) do M

(pkt równowagi) do M

2

2

prowadzi do

prowadzi do

jego nadwyżki bez pokrycia w towarach i usługach,

jego nadwyżki bez pokrycia w towarach i usługach,

- ludzie kupują dobra i usługi chcąc pozbyć się nadwyżek,

- ludzie kupują dobra i usługi chcąc pozbyć się nadwyżek,

- zwiększona podaż pieniądza oraz popyt na produkty i usługi uruchamia

- zwiększona podaż pieniądza oraz popyt na produkty i usługi uruchamia

wzrost cen (pkt B), z jednoczesnym spadkiem wartości pieniądza

wzrost cen (pkt B), z jednoczesnym spadkiem wartości pieniądza

(inflacja) aż do osiągnięcia nowego pktu równowagi.

(inflacja) aż do osiągnięcia nowego pktu równowagi.

A)

A)

Poziom cen oraz wartość pieniądza zależy od jego podaży w

Poziom cen oraz wartość pieniądza zależy od jego podaży w

gospodarce.

gospodarce.

B)

B)

Efektem wzrostu podaży pieniądza jest wzrost cen (inflacja).

Efektem wzrostu podaży pieniądza jest wzrost cen (inflacja).

background image

10

10

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

SYSTEM BANKOWY

SYSTEM BANKOWY

System bankowy

System bankowy

(w ujęciu instytucjonalnym) stanowi sieć instytucji

(w ujęciu instytucjonalnym) stanowi sieć instytucji

bankowych wzajemnie powiązanych przez rynki pieniężne.

bankowych wzajemnie powiązanych przez rynki pieniężne.

Inaczej -

Inaczej -

system bankowy

system bankowy

obejmuje całokształt instytucji

obejmuje całokształt instytucji

bankowych, a także normy określające wzajemne powiązania i

bankowych, a także normy określające wzajemne powiązania i

stosunki z otoczeniem.

stosunki z otoczeniem.

Przedsiębiorstwo oferujące i realizujące usługi w zakresie

Przedsiębiorstwo oferujące i realizujące usługi w zakresie

obrotu

obrotu

płatniczego, finansowania, dokonywania wkładów

płatniczego, finansowania, dokonywania wkładów

pieniężnych

pieniężnych

oraz innych czynności związanych z tymi usługami.

oraz innych czynności związanych z tymi usługami.

Są to podmioty gospodarcze dokonujące akumulacji i

Są to podmioty gospodarcze dokonujące akumulacji i

dystrybucji

dystrybucji

kapitału pieniężnego, a także pośrednikami, którzy

kapitału pieniężnego, a także pośrednikami, którzy

dzięki

dzięki

transformacji wielkości, terminu i ryzyka doprowadzają

transformacji wielkości, terminu i ryzyka doprowadzają

do

do

wzajemnego uzgodnienia struktur podaży i popytu.

wzajemnego uzgodnienia struktur podaży i popytu.

BANK

background image

11

11

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

GRUPY BANKÓW:

GRUPY BANKÓW:

centralne (powstałe na bazie banków emisyjnych),

centralne (powstałe na bazie banków emisyjnych),

operacyjne (depozytowo-kredytowe, inwestycyjne, uniwersalne),

operacyjne (depozytowo-kredytowe, inwestycyjne, uniwersalne),

specjalne (hipoteczne, samochodowe, towarzystwa kredytowe),

specjalne (hipoteczne, samochodowe, towarzystwa kredytowe),

spółdzielczość kredytowa,

spółdzielczość kredytowa,

kasy oszczędnościowe.

kasy oszczędnościowe.

Bank centralny

Bank centralny

pełni trzy funkcje jednocześnie: jest bankiem

pełni trzy funkcje jednocześnie: jest bankiem

emisyjnym (jako regulator obiegu pieniądza w kraju), bankiem

emisyjnym (jako regulator obiegu pieniądza w kraju), bankiem

banków (jako rezerwowy względem banków operacyjnych) oraz

banków (jako rezerwowy względem banków operacyjnych) oraz

bankiem gospodarki narodowej (zajmuje udzielaniem kredytów

bankiem gospodarki narodowej (zajmuje udzielaniem kredytów

państwu oraz obsługą długu państwowego i kasowej obsługi

państwu oraz obsługą długu państwowego i kasowej obsługi

budżetu).

budżetu).

Banki operacyjne

Banki operacyjne

oraz

oraz

specjalne

specjalne

tworzą grupę

tworzą grupę

banków komercyjnych

banków komercyjnych

.

.

Ich celem jest zaspokajać potrzeby podmiotów i ludności w zakresie

Ich celem jest zaspokajać potrzeby podmiotów i ludności w zakresie

usług bankowych przy równoczesnym dążeniu do osiągania zysku.

usług bankowych przy równoczesnym dążeniu do osiągania zysku.

Spółdzielczość kredytowa

Spółdzielczość kredytowa

– instytucje drobnego kredytu, uniwersalne

– instytucje drobnego kredytu, uniwersalne

na zasadzie spółdzielczości (zysk nie jest celem głównym).

na zasadzie spółdzielczości (zysk nie jest celem głównym).

Kasy oszczędnościowe

Kasy oszczędnościowe

– np. budowlane, mieszkaniowe. Samodzielne,

– np. budowlane, mieszkaniowe. Samodzielne,

uniwersalne banki drobnych wytwórców, ludności i samorządów.

uniwersalne banki drobnych wytwórców, ludności i samorządów.

background image

12

12

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Bank centralny i jego rola w polityce pieniężno-kredytowej

Bank centralny i jego rola w polityce pieniężno-kredytowej

Do realizacji statutowych funkcji (emisja pieniądza, kredytowanie innych

Do realizacji statutowych funkcji (emisja pieniądza, kredytowanie innych

banków, obsługa bankowa rządu) bank centralny dysponuje

banków, obsługa bankowa rządu) bank centralny dysponuje

następującymi instrumentami:

następującymi instrumentami:

A) System rezerw obowiązkowych

A) System rezerw obowiązkowych

Bank centralny wyznacza bankom komercyjnym minimalny poziom

Bank centralny wyznacza bankom komercyjnym minimalny poziom

rezerw gotówkowych. Tylko nadwyżkę może bank komercyjny

rezerw gotówkowych. Tylko nadwyżkę może bank komercyjny

plasować na rynku finansowym, tzn. pożyczać innym stosując

plasować na rynku finansowym, tzn. pożyczać innym stosując

mnożnik

mnożnik

depozytowy. Im wyższy poziom rezerw obowiązkowych,

depozytowy. Im wyższy poziom rezerw obowiązkowych,

tym mniej

tym mniej

pieniądza na rynku.

pieniądza na rynku.

B) Kształtowanie stopy dyskontowej

B) Kształtowanie stopy dyskontowej

Stopa oprocentowania różnych kredytów udzielanych bankom

Stopa oprocentowania różnych kredytów udzielanych bankom

komercyjnym przez bank centralny oraz przyjmowanych depozytów.

komercyjnym przez bank centralny oraz przyjmowanych depozytów.

Jest to zbiór różnych stóp procentowych: redyskonto weksli,

Jest to zbiór różnych stóp procentowych: redyskonto weksli,

lombardowa, depozytowa, referencyjna.

lombardowa, depozytowa, referencyjna.

C) Operacje banku centralnego na tzw. otwartym rynku.

C) Operacje banku centralnego na tzw. otwartym rynku.

Bank steruje bazą monetarną kupując lub sprzedając papiery

Bank steruje bazą monetarną kupując lub sprzedając papiery

wartościowe (bony i obligacje). Zakup zwiększa ilość pieniądza na

wartościowe (bony i obligacje). Zakup zwiększa ilość pieniądza na

rynku, sprzedaż działa na rzecz zmniejszania podaży pieniądza.

rynku, sprzedaż działa na rzecz zmniejszania podaży pieniądza.

background image

13

13

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Cele, zadania i instrumenty polityki pieniężno-kredytowej państwa

Cele, zadania i instrumenty polityki pieniężno-kredytowej państwa

background image

14

14

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Miary wielkości zasobów pieniądza

Miary wielkości zasobów pieniądza

Pojęcie pieniądza zawiera zatem nie tylko jego zasób gotówkowy,

Pojęcie pieniądza zawiera zatem nie tylko jego zasób gotówkowy,

ale również wszelkie depozyty, aktywne instrumenty pochodne,

ale również wszelkie depozyty, aktywne instrumenty pochodne,

akcje, obligacje itp. Różnią się stopniem płynności, który wyznacza

akcje, obligacje itp. Różnią się stopniem płynności, który wyznacza

cztery miary tego zasobu:

cztery miary tego zasobu:

background image

15

15

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

INFLACJA

INFLACJA

background image

16

16

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

INFLACJA to zjawisko (określane stopą) wzrostu

INFLACJA to zjawisko (określane stopą) wzrostu

ogólnego poziomu cen.

ogólnego poziomu cen.

Rosną ceny. I to zarówno ceny towarów i usług jak i płac jako ceny siły

Rosną ceny. I to zarówno ceny towarów i usług jak i płac jako ceny siły

roboczej, stóp procentowych jako ceny kredytu, kosztów utrzymania

roboczej, stóp procentowych jako ceny kredytu, kosztów utrzymania

itd.

itd.

Ale:

Ale:

1)

1)

Nie każdy wzrost cen jest inflacją (np. zmiana cech jakościowych,

Nie każdy wzrost cen jest inflacją (np. zmiana cech jakościowych,

składu produktu uzasadnia wzrost ceny),

składu produktu uzasadnia wzrost ceny),

2)

2)

Zmiana relacji kursu walutowego nie stanowi inflacji,

Zmiana relacji kursu walutowego nie stanowi inflacji,

3)

3)

W gospodarkach centralnych pojawia się tzw. inflacja ukryta

W gospodarkach centralnych pojawia się tzw. inflacja ukryta

(stłumiona), w sytuacji administracyjnego ustalania cen,

(stłumiona), w sytuacji administracyjnego ustalania cen,

4)

4)

Wzrost płac niezwiązany ze wzrostem wydajności i efektywności

Wzrost płac niezwiązany ze wzrostem wydajności i efektywności

jest także inflacją,

jest także inflacją,

5)

5)

Czy inflacja jest mechanizmem opartym na spirali cen i płac, czyli

Czy inflacja jest mechanizmem opartym na spirali cen i płac, czyli

samopodtrzymującym się procesem o charakterze

samopodtrzymującym się procesem o charakterze

perpetuum

perpetuum

mobile ?

mobile ?

background image

17

17

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Rodzaje inflacji:

Rodzaje inflacji:

DEFLACJA

DEFLACJA

– spadek ogólnego poziomu cen. Prowadzi do

– spadek ogólnego poziomu cen. Prowadzi do

ograniczania produkcji, wzrostu bezrobocia co wywołuje kolejne

ograniczania produkcji, wzrostu bezrobocia co wywołuje kolejne

spadki… itd.;

spadki… itd.;

STAGFLACJA

STAGFLACJA

– wzrost ogólnego poziomu cen przy stagnacji

– wzrost ogólnego poziomu cen przy stagnacji

produktu krajowego brutto;

produktu krajowego brutto;

SLUMPFLACJA

SLUMPFLACJA

– wzrost ogólnego poziomu cen przy spadku

– wzrost ogólnego poziomu cen przy spadku

produktu krajowego brutto;

produktu krajowego brutto;

JAWNA i UKRYTA

JAWNA i UKRYTA

– w zależności od systemu gospodarczego.;

– w zależności od systemu gospodarczego.;

UMIARKOWANA –

UMIARKOWANA –

bez określenia wartości. Można przyjąć ok. 5%,

bez określenia wartości. Można przyjąć ok. 5%,

PEŁZAJĄCA

PEŁZAJĄCA

– inflacja jednocyfrowa – do 10% wzrostu indeksu cen,

– inflacja jednocyfrowa – do 10% wzrostu indeksu cen,

GALOPUJĄCA

GALOPUJĄCA

– w granicach od 10 do 100% wzrostu indeksu cen,

– w granicach od 10 do 100% wzrostu indeksu cen,

HIPERINFLACJA

HIPERINFLACJA

– ponad 100%, często w tysiącach procent;

– ponad 100%, często w tysiącach procent;

DEPRECJACJA I APRECJACJA

DEPRECJACJA I APRECJACJA

– spadek (lub wzrost) siły nabywczej

– spadek (lub wzrost) siły nabywczej

pieniądza (za tą samą liczbę jednostek mniej towarów)

pieniądza (za tą samą liczbę jednostek mniej towarów)

background image

18

18

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pomiar inflacji

Pomiar inflacji

Podstawowym miernikiem pomiaru jest indeks wzrostu cen

Podstawowym miernikiem pomiaru jest indeks wzrostu cen

konsumpcyjnych (indeks wzrostu kosztów utrzymania) oznaczany:

konsumpcyjnych (indeks wzrostu kosztów utrzymania) oznaczany:

CPI

CPI

(Consumer Price Index)

(Consumer Price Index)

Podstawą konstrukcji CPI jest „koszyk towarów konsumpcyjnych” o

Podstawą konstrukcji CPI jest „koszyk towarów konsumpcyjnych” o

strukturze

odpowiadającej

specyfice

kraju,

uwzględniający

strukturze

odpowiadającej

specyfice

kraju,

uwzględniający

reprezentatywność spożycia (wydatków).

reprezentatywność spożycia (wydatków).

gdzie:

gdzie:

P

P

i0

i0

- cena dobra i w roku bazowym,

- cena dobra i w roku bazowym,

P

P

it

it

- cena dobra i w roku badanym,

- cena dobra i w roku badanym,

Q

Q

i0

i0

– waga dobra i w roku bazowym,

– waga dobra i w roku bazowym,

Q

Q

it

it

– waga dobra i w roku badanym,

– waga dobra i w roku badanym,

dla i = 1…n

dla i = 1…n

background image

19

19

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Przyczyny inflacji

Przyczyny inflacji

A) INFLACJA POPYTOWA – nadmiar pieniądza niepokryty podażą

A) INFLACJA POPYTOWA – nadmiar pieniądza niepokryty podażą

towarów i usług. Częste zjawisko w przypadku, gdy wzrostowi

towarów i usług. Częste zjawisko w przypadku, gdy wzrostowi

ilości pieniądza odpowiada niższe tempo wzrostu podaży

ilości pieniądza odpowiada niższe tempo wzrostu podaży

konsumenckiej.

konsumenckiej.

Dlaczego pojawia się nadmiar pieniądza?

Dlaczego pojawia się nadmiar pieniądza?

Polityka budżetowa. Deficyt budżetowy jest źródłem

Polityka budżetowa. Deficyt budżetowy jest źródłem

wzrostu gospodarczego, jednocześnie emisja pieniądza

wzrostu gospodarczego, jednocześnie emisja pieniądza

powoduje wzrost inflacji;

powoduje wzrost inflacji;

Polityka banku centralnego. Bank nie reaguje na wzrost

Polityka banku centralnego. Bank nie reaguje na wzrost

poziomu kredytów konsumpcyjnych i emituje pieniądz

poziomu kredytów konsumpcyjnych i emituje pieniądz

zwiększając konsumpcję;

zwiększając konsumpcję;

Lepkość cen i płac”. Pracownicy (związki zawodowe)

Lepkość cen i płac”. Pracownicy (związki zawodowe)

żądają wzrostów płac przewyższających podaż masy

żądają wzrostów płac przewyższających podaż masy

towarowej. Jeśli nie uda się procesu zahamować podaż

towarowej. Jeśli nie uda się procesu zahamować podaż

pieniądza wzrośnie, gdyż powiększają nierównowagę także

pieniądza wzrośnie, gdyż powiększają nierównowagę także

dostawcy surowców oraz czynników do produkcji finalnej.

dostawcy surowców oraz czynników do produkcji finalnej.

background image

20

20

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Inflacja popytowa

Inflacja popytowa

A

A

0

0

– punkt równowagi,

– punkt równowagi,

A

A

0

0

S

S

0

0

– krzywa podaży,

– krzywa podaży,

A

A

0

0

S

S

0

0

– krzywa popytu

– krzywa popytu

P

P

0

0

– poziom cen

– poziom cen

Wzrost popytu przesuwa

Wzrost popytu przesuwa

A

A

0

0

B – luka inflacyjna

B – luka inflacyjna

rozważania do punktu 1

rozważania do punktu 1

stan początkowy

stan początkowy

background image

21

21

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

B) INFLACJA PODAŻOWA – występuje w dwóch odmianach:

B) INFLACJA PODAŻOWA – występuje w dwóch odmianach:

- jako inflacja kosztowa,

- jako inflacja kosztowa,

- jako inflacja wywołana dążeniem do wzrostu zysków.

- jako inflacja wywołana dążeniem do wzrostu zysków.

a) Inflacja kosztowa może powstawać (używa się określenia

a) Inflacja kosztowa może powstawać (używa się określenia

„pchana”) przy wzroście każdego ze składników kosztów, przy

„pchana”) przy wzroście każdego ze składników kosztów, przy

założeniu, iż pozostałe nie ulegały zmianom. Takim impulsem może

założeniu, iż pozostałe nie ulegały zmianom. Takim impulsem może

być: wzrost płac, cen surowców, kosztów produkcji i/lub

być: wzrost płac, cen surowców, kosztów produkcji i/lub

finansowych, wzrost narzutów na płace czy też wzrost samych

finansowych, wzrost narzutów na płace czy też wzrost samych

podatków.

podatków.

0 – stan początkowy,

0 – stan początkowy,

1 – stan po wzroście

1 – stan po wzroście

podaży

podaży

background image

22

22

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Szczególnie niebezpieczna jest inflacja spowodowana wzrostem

Szczególnie niebezpieczna jest inflacja spowodowana wzrostem

płac. Rozlewająca się fala żądań (górnicy, potem lekarze,

płac. Rozlewająca się fala żądań (górnicy, potem lekarze,

następnie administracja itd.) wymaga determinacji rządu,

następnie administracja itd.) wymaga determinacji rządu,

zagrożonego tworzącą się spiralą: wzrost płac wywołuje wzrost

zagrożonego tworzącą się spiralą: wzrost płac wywołuje wzrost

cen z silnym destrukcyjnym oddziaływaniem na gospodarkę

cen z silnym destrukcyjnym oddziaływaniem na gospodarkę

(politykę także).

(politykę także).

Innym destruktorem równowagi na rynku pieniężnym są ceny

Innym destruktorem równowagi na rynku pieniężnym są ceny

importowanych podstawowych surowców (ropa, gaz, miedź itd.).

importowanych podstawowych surowców (ropa, gaz, miedź itd.).

Mogą, naruszając stabilizację cen, wywołać silny impuls

Mogą, naruszając stabilizację cen, wywołać silny impuls

inflacyjny.

inflacyjny.

Trzecią przyczyną inflacji podażowej może być transfer inflacji z

Trzecią przyczyną inflacji podażowej może być transfer inflacji z

innych krajów (międzynarodowy charakter inflacji przy

innych krajów (międzynarodowy charakter inflacji przy

globalizacji rynków finansowych – upadek w 2008 r. banku

globalizacji rynków finansowych – upadek w 2008 r. banku

Lehman). Przy trudnościach z równowagą bilansu, wzrost cen

Lehman). Przy trudnościach z równowagą bilansu, wzrost cen

podraża produkcję krajową, ograniczając jej konkurencyjność i

podraża produkcję krajową, ograniczając jej konkurencyjność i

zarazem opłacalność. Parytety walutowe wywołają impulsy

zarazem opłacalność. Parytety walutowe wywołają impulsy

inflacyjne wg schematu: wzrost kursu waluty obcej

inflacyjne wg schematu: wzrost kursu waluty obcej

wzrost

wzrost

cen w imporcie

cen w imporcie

wzrost cen produktów krajowych

wzrost cen produktów krajowych

background image

23

23

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

b) Inflacja wywołana dążeniem do wzrostu zysków („pchana przez zyski”)

b) Inflacja wywołana dążeniem do wzrostu zysków („pchana przez zyski”)

kosztem innych podmiotów może odbywać się przy monopolistycznej

kosztem innych podmiotów może odbywać się przy monopolistycznej

pozycji przedsiębiorstwa na rynku. Jeśli popyt nie rośnie realizacja

pozycji przedsiębiorstwa na rynku. Jeśli popyt nie rośnie realizacja

zwiększonych zysków odbywa się najczęściej na drodze wzrostu cen.

zwiększonych zysków odbywa się najczęściej na drodze wzrostu cen.

Szereg działań podejmowanych przez przedsiębiorstwa ma zmniejszyć

Szereg działań podejmowanych przez przedsiębiorstwa ma zmniejszyć

elastyczność popytu (dobra dawniej luksusowe stają się dzisiaj dobrami

elastyczność popytu (dobra dawniej luksusowe stają się dzisiaj dobrami

powszechnego użytku). Impuls wzrostu cenowego jest nieodwracalny.

powszechnego użytku). Impuls wzrostu cenowego jest nieodwracalny.

Badania pokazują, iż nawet spadek popytu nie wywoła spadku cen, gdyż

Badania pokazują, iż nawet spadek popytu nie wywoła spadku cen, gdyż

przedsiębiorstwa uzyskają wzrost zysku poprzez ograniczenie podaży

przedsiębiorstwa uzyskają wzrost zysku poprzez ograniczenie podaży

wzrostem tych cen.

wzrostem tych cen.

C) INFLACJA STRUKTURALNA – zagregowany popyt jest równy

C) INFLACJA STRUKTURALNA – zagregowany popyt jest równy

zagregowanej podaży lecz jej struktura nie odpowiada zgłoszonemu

zagregowanej podaży lecz jej struktura nie odpowiada zgłoszonemu

popytowi. Przyczynami są trudności w elastycznym dostosowaniu się

popytowi. Przyczynami są trudności w elastycznym dostosowaniu się

przedsiębiorstw do popytu i/lub ukształtowany w przeszłości model

przedsiębiorstw do popytu i/lub ukształtowany w przeszłości model

konsumpcji. Powstałą lukę likwiduje się importem lub substytutami dóbr

konsumpcji. Powstałą lukę likwiduje się importem lub substytutami dóbr

– za każdym razem dając pole impulsowi inflacji.

– za każdym razem dając pole impulsowi inflacji.

D) INFLACJA INSTYTUCJONALNA – wywołana błędną polityką gospodarczą

D) INFLACJA INSTYTUCJONALNA – wywołana błędną polityką gospodarczą

państwa. Klasyczną jest tutaj inflacja ukryta (tłumiona). Uwolnienie cen

państwa. Klasyczną jest tutaj inflacja ukryta (tłumiona). Uwolnienie cen

(gaz, energia elektryczna) wywołuje gwałtowny ich wzrost, podwyższenie

(gaz, energia elektryczna) wywołuje gwałtowny ich wzrost, podwyższenie

VAT-u wywołuje „ucieczkę w przód” i również wzrost cen detalicznych).

VAT-u wywołuje „ucieczkę w przód” i również wzrost cen detalicznych).

background image

24

24

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Skutki inflacji

Skutki inflacji

Zastrzeżenie – rozpatrywać można wyłącznie inflację umiarkowaną.

Zastrzeżenie – rozpatrywać można wyłącznie inflację umiarkowaną.

Inflacja galopująca lub hiperinflacja prowadzi do całkowitego

Inflacja galopująca lub hiperinflacja prowadzi do całkowitego

załamania gospodarczego i powrotu do wymiany naturalnej.

załamania gospodarczego i powrotu do wymiany naturalnej.

Pieniądz staje się nośnikiem niewłaściwych sygnałów.

Pieniądz staje się nośnikiem niewłaściwych sygnałów.

1. Redystrybucja dochodów i majątku.

1. Redystrybucja dochodów i majątku.

Zyskują dłużnicy, tracą wierzyciele (dostawcy). Tracą pożyczkodawcy

Zyskują dłużnicy, tracą wierzyciele (dostawcy). Tracą pożyczkodawcy

(banki), sfera administracyjna, socjalna (emerytury) na rzecz ludzi

(banki), sfera administracyjna, socjalna (emerytury) na rzecz ludzi

młodych. Płaca realna spada (stałe dochody są wrażliwe najbardziej),

młodych. Płaca realna spada (stałe dochody są wrażliwe najbardziej),

2. Przedsiębiorstwa

2. Przedsiębiorstwa

Zmniejszanie majątku, wyniki pozbawione elementu płynności

Zmniejszanie majątku, wyniki pozbawione elementu płynności

finansowej (odwlekanie spłat zobowiązań jest bardzo korzystne),

finansowej (odwlekanie spłat zobowiązań jest bardzo korzystne),

ryzyko kontraktów rośnie, wzrasta nieprzewidywalność efektywności

ryzyko kontraktów rośnie, wzrasta nieprzewidywalność efektywności

działalności.

działalności.

3. Zyskują właściciele dóbr materialnych, tracą posiadacze majątku

3. Zyskują właściciele dóbr materialnych, tracą posiadacze majątku

pieniężnego

pieniężnego

4. Maleje skłonność do oszczędzania (ucieczka od pieniądza), alokacja

4. Maleje skłonność do oszczędzania (ucieczka od pieniądza), alokacja

środków podejmowana w warunkach inflacji może okazać się błędna.

środków podejmowana w warunkach inflacji może okazać się błędna.

5. Dewaluacja waluty krajowej jest najczęściej skutkiem zjawisk

5. Dewaluacja waluty krajowej jest najczęściej skutkiem zjawisk

6.

6.

INFLACJA a BEZROBOCIE

INFLACJA a BEZROBOCIE

background image

25

25

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

RYNEK PRACY

RYNEK PRACY

background image

26

26

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Rynek pracy

Rynek pracy

Wywodzi się z rynku ekonomicznego i dotyczy osób poszukujących

Wywodzi się z rynku ekonomicznego i dotyczy osób poszukujących

pracy oraz przedsiębiorców pracę tę oferujących.

pracy oraz przedsiębiorców pracę tę oferujących.

Zasoby siły roboczej (pracy)

Zasoby siły roboczej (pracy)

Zasoby ludności w tzw. wieku produkcyjnym, które obejmują osoby

Zasoby ludności w tzw. wieku produkcyjnym, które obejmują osoby

zdolne do pracy i gotowe do jej podjęcia na typowych dla danej

zdolne do pracy i gotowe do jej podjęcia na typowych dla danej

gospodarki warunkach.

gospodarki warunkach.

Zatrudnienie

Zatrudnienie

Stan w gospodarce obejmujący osoby, które wykonują w danym

Stan w gospodarce obejmujący osoby, które wykonują w danym

czasie pracę najemną bądź prowadzą działalność na własny

czasie pracę najemną bądź prowadzą działalność na własny

rachunek.

rachunek.

Bezrobotni

Bezrobotni

Osoby pozostające bez pracy w wieku produkcyjnym,

Osoby pozostające bez pracy w wieku produkcyjnym,

Zdolne i gotowe do podjęcia pracy na warunkach pracy i płacy

Zdolne i gotowe do podjęcia pracy na warunkach pracy i płacy

uznawanych za typowe dla danej gospodarki,

uznawanych za typowe dla danej gospodarki,

Poszukujące pracy.

Poszukujące pracy.

background image

27

27

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Stopa bezrobocia

Stopa bezrobocia

siła robocza, która nie ma pracy

siła robocza, która nie ma pracy

zasoby pracy

zasoby pracy

Typy bezrobocia:

Typy bezrobocia:

Strukturalne – rozbieżność między ludzkimi kwalifikacjami a

Strukturalne – rozbieżność między ludzkimi kwalifikacjami a

rodzajem pracy oferowanej w warunkach zmieniającego się popytu i

rodzajem pracy oferowanej w warunkach zmieniającego się popytu i

produkcji.

produkcji.

Globalne (typ keynesowski) – trwała nadwyżka globalnej podaży nad

Globalne (typ keynesowski) – trwała nadwyżka globalnej podaży nad

globalnym popytem na siłę roboczą.

globalnym popytem na siłę roboczą.

Klasyczne – płaca minimalna utrzymywana jest powyżej poziomu

Klasyczne – płaca minimalna utrzymywana jest powyżej poziomu

przecinania się krzywych popytu i podaży pracy (działalność

przecinania się krzywych popytu i podaży pracy (działalność

związków zawodowych i/lub ustawowe ustalenie płacy minimalnej.

związków zawodowych i/lub ustawowe ustalenie płacy minimalnej.

Frykcyjne – nieredukowalny minimum bezrobocia, wynika z

Frykcyjne – nieredukowalny minimum bezrobocia, wynika z

niedopasowania (frykcje) pomiędzy wolnymi miejscami pracy a

niedopasowania (frykcje) pomiędzy wolnymi miejscami pracy a

wolną siłą roboczą.

wolną siłą roboczą.

Naturalne - pewna, stała przewaga podaży nad popytem w

Naturalne - pewna, stała przewaga podaży nad popytem w

warunkach ogólnej równowagi na rynku pracy. Traktowane jako stan

warunkach ogólnej równowagi na rynku pracy. Traktowane jako stan

konieczny.

konieczny.

Sb =

Sb =

background image

28

28

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

background image

29

29

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Skutki bezrobocia

Skutki bezrobocia

Bezrobocie jest zjawiskiem społeczno-gospodarczym, nie należy

Bezrobocie jest zjawiskiem społeczno-gospodarczym, nie należy

traktować go jedynie jako kategorii ekonomicznej

traktować go jedynie jako kategorii ekonomicznej

.

.

1. Negatywne

1. Negatywne

wzrost bezrobocia narusza redystrybucję środków, gdyż coraz

wzrost bezrobocia narusza redystrybucję środków, gdyż coraz

mniejsza liczba pracujących utrzymuje niepracujących

mniejsza liczba pracujących utrzymuje niepracujących

,

,

konieczność wspomaganie osób, które utraciły pracę,

konieczność wspomaganie osób, które utraciły pracę,

Powiększa się sfera ubóstwa, rodzą się patologie społeczne,

Powiększa się sfera ubóstwa, rodzą się patologie społeczne,

narastają postawy zniechęcania i marazmu,

narastają postawy zniechęcania i marazmu,

Brak wykorzystywania zasobów pracy oznacza pojawienie się

Brak wykorzystywania zasobów pracy oznacza pojawienie się

tzw. „luki PKB”, rozumianej jako różnica PKB między pełnym a

tzw. „luki PKB”, rozumianej jako różnica PKB między pełnym a

niepełnym zatrudnieniu w gospodarce,

niepełnym zatrudnieniu w gospodarce,

Maleją przychody budżetu, w konsekwencji występuje mniejsza

Maleją przychody budżetu, w konsekwencji występuje mniejsza

możliwość realizacji zadań państwa,

możliwość realizacji zadań państwa,

migracja części zasobów pracy (Irlandia, Wielka Brytania),

migracja części zasobów pracy (Irlandia, Wielka Brytania),

Pojawia się międzypokoleniowe powielanie bezrobocia,

Pojawia się międzypokoleniowe powielanie bezrobocia,

Prawo Okuna” – wzrost stopy bezrobocia o 1% powyżej

Prawo Okuna” – wzrost stopy bezrobocia o 1% powyżej

naturalnej stopy bezrobocia towarzyszy spadek PKB o 3%

naturalnej stopy bezrobocia towarzyszy spadek PKB o 3%

poniżej poziomu potencjalnego.

poniżej poziomu potencjalnego.

background image

30

30

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

2. Pozytywy

2. Pozytywy

Zagrożenie bezrobociem motywuje pracowników, pozwala

Zagrożenie bezrobociem motywuje pracowników, pozwala

uzyskiwać potrzebną wydajność pracy,

uzyskiwać potrzebną wydajność pracy,

Prowadzi do powstania konkurencyjności wśród pracowników,

Prowadzi do powstania konkurencyjności wśród pracowników,

którzy lepiej absorbują nowości, zmiany oraz wykazują chęć

którzy lepiej absorbują nowości, zmiany oraz wykazują chęć

nauki,

nauki,

Ułatwia prowadzenia indywidualnych ocen pracowników.

Ułatwia prowadzenia indywidualnych ocen pracowników.

Metody zwalczania bezrobocia

Metody zwalczania bezrobocia

1. Aktywne

1. Aktywne

- tworzeni nowych miejsc pracy w sektorze publicznym,

- tworzeni nowych miejsc pracy w sektorze publicznym,

- subsydiowanie zatrudnienia i płac,

- subsydiowanie zatrudnienia i płac,

- promowanie różnorodnych form kształcenia,

- promowanie różnorodnych form kształcenia,

- promowanie przedsiębiorczości i postaw przedsiębiorczych.

- promowanie przedsiębiorczości i postaw przedsiębiorczych.

2. Pasywne

2. Pasywne

- obniżenie wieku emerytalnego,

- obniżenie wieku emerytalnego,

- podwyższenie okresu kształcenia (krótkookresowa – rok),

- podwyższenie okresu kształcenia (krótkookresowa – rok),

- obniżenie aktywności zawodowej przez stworzenie ustawowych

- obniżenie aktywności zawodowej przez stworzenie ustawowych

możliwości urlopowania,

możliwości urlopowania,

- dzielenie istniejących miejsc pracy.

- dzielenie istniejących miejsc pracy.

background image

31

31

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Wybór między inflacją a bezrobociem (krzywa Philipsa)

Wybór między inflacją a bezrobociem (krzywa Philipsa)

Inflacja i bezrobocie są niepożądane w każdej gospodarce. Źródłem

Inflacja i bezrobocie są niepożądane w każdej gospodarce. Źródłem

inflacji jest nadpodaż pieniądza, bezrobocia zaś charakter rynku

inflacji jest nadpodaż pieniądza, bezrobocia zaś charakter rynku

pracy. W krótkim okresie czasu obie kategorie są ze sobą ściśle

pracy. W krótkim okresie czasu obie kategorie są ze sobą ściśle

powiązane,

gdyż

wzrost

globalnego

popytu

prowadzi

do

powiązane,

gdyż

wzrost

globalnego

popytu

prowadzi

do

przejściowego wzrostu inflacji i produkcji oraz obniżenia bezrobocia.

przejściowego wzrostu inflacji i produkcji oraz obniżenia bezrobocia.

A.W. Philips w 1958 r. przedstawił statystyczną zależność pomiędzy

A.W. Philips w 1958 r. przedstawił statystyczną zależność pomiędzy

inflacją a bezrobociem (na podstawie badań rynku w Wielkiej Brytanii

inflacją a bezrobociem (na podstawie badań rynku w Wielkiej Brytanii

w latach 1861-1957). Zależność ta nosi nazwę

w latach 1861-1957). Zależność ta nosi nazwę

krzywej Philipsa

krzywej Philipsa

, a

, a

związek

związek

między roczną zmianą stawek płac godzinowych

między roczną zmianą stawek płac godzinowych

(traktowanych przez Philipsa jako stopa inflacji) a stopą bezrobocia

(traktowanych przez Philipsa jako stopa inflacji) a stopą bezrobocia

ma postać:

ma postać:

Y + 0,9 = 9,638 x u

Y + 0,9 = 9,638 x u

-1,394

-1,394

gdzie:

gdzie:

Y – roczna zmiana stawek płac godzinowych (stopa inflacji),

Y – roczna zmiana stawek płac godzinowych (stopa inflacji),

u – stopa bezrobocia

u – stopa bezrobocia

background image

32

32

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Analiza

Analiza

przynosi

przynosi

następujące

następujące

wnioski:

wnioski:

korelacja inflacji i bezrobocia,

korelacja inflacji i bezrobocia,

inflacja płacowa jest wrażliwsza na zmiany bezrobocia, przy

inflacja płacowa jest wrażliwsza na zmiany bezrobocia, przy

wysokiej stopie bezrobocia cena pracy rośnie wolno,

wysokiej stopie bezrobocia cena pracy rośnie wolno,

inflacja jest zamiennikiem bezrobocia.

inflacja jest zamiennikiem bezrobocia.

background image

33

33

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Ale:

Ale:

a) do 1974 r. krzywa Philipsa dosyć wiernie odzwierciedlała

a) do 1974 r. krzywa Philipsa dosyć wiernie odzwierciedlała

sytuację, jednakże kryzys paliwowy (gwałtowny wzrost

sytuację, jednakże kryzys paliwowy (gwałtowny wzrost

kosztów ropy naftowej) wykazał jej nieadekwatność

kosztów ropy naftowej) wykazał jej nieadekwatność

sygnalizowaną wcześniej przez zjawisko stagflacji (wzrost

sygnalizowaną wcześniej przez zjawisko stagflacji (wzrost

inflacji przy ustabilizowanym PKB). Podważa to pogląd, iż

inflacji przy ustabilizowanym PKB). Podważa to pogląd, iż

istnieje możliwość zastępowania większej inflacji większym

istnieje możliwość zastępowania większej inflacji większym

bezrobociem;

bezrobociem;

b) gospodarka w stanie równowagi pozostaje niezależna od

b) gospodarka w stanie równowagi pozostaje niezależna od

stopy bezrobocia, a prawidłowo od naturalnej stopy

stopy bezrobocia, a prawidłowo od naturalnej stopy

bezrobocia.

Zwiększenie

podaży

pieniądza

zwiększa

bezrobocia.

Zwiększenie

podaży

pieniądza

zwiększa

proporcjonalnie ceny i dochody pozostając bez wpływu na

proporcjonalnie ceny i dochody pozostając bez wpływu na

poziom bezrobocia;

poziom bezrobocia;

c) w dłuższym przedziale czasu nie ma wyboru pomiędzy

c) w dłuższym przedziale czasu nie ma wyboru pomiędzy

inflacją i bezrobociem. Niezależnie od stopy inflacji

inflacją i bezrobociem. Niezależnie od stopy inflacji

bezrobocie oscyluje wokół naturalnego poziomu (dlatego

bezrobocie oscyluje wokół naturalnego poziomu (dlatego

długookresowa krzywa Philipsa jest pionowa).

długookresowa krzywa Philipsa jest pionowa).

Na gruncie monetarystycznym powstał model

Na gruncie monetarystycznym powstał model

Friedmana-

Friedmana-

Phelpsa

Phelpsa

, nazywany nową krzywą Philipsa.

, nazywany nową krzywą Philipsa.

background image

34

34

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Model Friedmana-Phelpsa

Model Friedmana-Phelpsa

background image

35

35

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pesymizm decyzyjny

Pesymizm decyzyjny

Rządzący mają mniejszy zakres wyboru pomiędzy

Rządzący mają mniejszy zakres wyboru pomiędzy

stopą inflacji a stopą bezrobocia.

stopą inflacji a stopą bezrobocia.

Trzeba liczyć się z wystąpieniem wysokiej stopy

Trzeba liczyć się z wystąpieniem wysokiej stopy

inflacji przy każdej stopie bezrobocia, z drugiej

inflacji przy każdej stopie bezrobocia, z drugiej

strony może wysoka stopa bezrobocia okazać się

strony może wysoka stopa bezrobocia okazać się

niesterowalna z każdego poziomu inflacji.

niesterowalna z każdego poziomu inflacji.

background image

36

36

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Pieniądz, Inflacja, Bezrobocie

Balcerowicz musi odejść?

Balcerowicz musi odejść?

Ewolucja poglądów:

Ewolucja poglądów:

A.

A.

Do połowy lat 70. – lekka inflacja stymuluje wzrost gospodarczy,

Do połowy lat 70. – lekka inflacja stymuluje wzrost gospodarczy,

B.

B.

W latach 80. – wzrost inflacji powyżej stóp procentowych zwiększa

W latach 80. – wzrost inflacji powyżej stóp procentowych zwiększa

zyski, pobudza działalność inwestycyjną i przez to przyczynia się do

zyski, pobudza działalność inwestycyjną i przez to przyczynia się do

szybszego wzrosty gospodarczego.

szybszego wzrosty gospodarczego.

C.

C.

Dzisiaj – uznaje się, że główną przyczyną zahamowań rozwoju

Dzisiaj – uznaje się, że główną przyczyną zahamowań rozwoju

gospodarki jest inflacja. Walka z nią (dezinflacja, polityka deflacyjna)

gospodarki jest inflacja. Walka z nią (dezinflacja, polityka deflacyjna)

powinna być (jest?) priorytetem każdego rządu.

powinna być (jest?) priorytetem każdego rządu.

Uważa się, że polityka niedopuszczania do nadmiernego wzrostu

Uważa się, że polityka niedopuszczania do nadmiernego wzrostu

podaży pieniądza wymaga:

podaży pieniądza wymaga:

- dążenia do równowagi budżetowej i likwidacji deficytu budżetowego,

- dążenia do równowagi budżetowej i likwidacji deficytu budżetowego,

- zmniejszania udziału wydatków budżetowych w PKB (wzrost sektora

- zmniejszania udziału wydatków budżetowych w PKB (wzrost sektora

prywatnego w gospodarce),

prywatnego w gospodarce),

- prowadzenia polityki podatkowej w kierunku zmniejszania obciążeń.

- prowadzenia polityki podatkowej w kierunku zmniejszania obciążeń.

Kolejne elementy polityki deflacyjnej państwa zakładają oparcie

Kolejne elementy polityki deflacyjnej państwa zakładają oparcie

rozwoju na MSP, polityce innowacji, rozwoju nauki, zaniechanie

rozwoju na MSP, polityce innowacji, rozwoju nauki, zaniechanie

administracyjnej polityki cen (gaz, energia), restrukturyzacja i

administracyjnej polityki cen (gaz, energia), restrukturyzacja i

prywatyzacja gałęzi.

prywatyzacja gałęzi.


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wykład 3 Pieniądz i system pieniężny w gospodarce
ekonomia okno, wyklad X pieniadze
Ściągi mikro, Ściąga wykład 4, Pieniądz - powszechny ekwiwalent tzn prawnie uznany i powszechnie akc
5 wyklad pieniadz dzienne WIGE
dr E Kwella 6 wyklad pieniadz i system bankowy, Studia, Makroekonomia, Wykłady
Wykład 5 Pieniądz
pieniądz w gospodarce-wykład (4 str), Ekonomia, ekonomia
pieniadze i banki, Finanse i rachunkowość UMK notatki wykłady pytania egzaminy, II część, Makroekono
Mikroekonomia wyklad-Begg, Pieniądz - jest to pewien powszechnie akceptowany towar, za pomocą które
Wyklad I.Iaz. Wartosc pieniadza w czasie
Wyklad 7 Rynek pieniadza
Bankowość- Wykład dr Jolanta Juza + factoring + złote reguły bankowości, bankowosc, Źródła kreacji p
FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW wykład 1 WARTOŚĆ PIENIĄDZA W CZASIE
Socjologia prawa Wykład z prof. Antonim Pieniążkiem
wartość i cena pieniadza - wykład, Semestr 1, Finanse i Rachunkowość
Prezentacja42 wyklad parwo pieniadz

więcej podobnych podstron