Szczepienia ochronne
Szczepienia ochronne
• Obrona przed chorobami zakaźnymi, wirusowymi i
bakteryjnymi. Nie jest to lek, który podaje się osobie gdy ta
jest już zainfekowana.
• Szczepionka to preparat, który zawiera w swoim składzie
antygeny drobnoustroju wywołującego daną chorobę. Tym
antygenem są zazwyczaj bardzo słabe bakterie, wirusy lub
ich części. Nie są one w stanie zagrozić zdrowiu człowieka,
jednak organizm ludzki, widząc ich obecność zaczyna
produkować specjalne przeciwciała, które mają go zwalczyć.
• Wyprodukowane w ten sposób przeciwciała zostają w
organizmie na bardzo długo (nawet na zawsze).
• W ten sposób organizm nabywa odporności na dany szczep
bakteryjny lub wirusowy. Szczepienie zapewniają nam więc
długofalową ochronę.
Szczepienia ochronne
• Współczesne szczepionki można podzielić ze względu na rodzaj
antygenu użytego do produkcji szczepionki oraz składu szczepionki.
• W przypadku antygenu użytego do produkcji szczepionki
wyróżniamy następujące rodzaje:
- żywe (atenuowane) - są to żywe bakterie wprowadzane do
organizmu. Bakterie te jednak są znacznie osłabione lub wręcz
pozbawione właściwości chorobotwórczych. Z tego względu nie
zagrażają one zdrowiu człowieka, ale sama ich obecność w
organizmie powoduje wytwarzanie przeciwciał do ich zwalczenia.
- zabite (inaktywowane) - martwe drobnoustroje. Jest to
zdecydowanie bardziej bezpieczna szczepionka niż ta która zawiera
żywe drobnoustroje.
Pod względem składu szczepionki wyróżniamy następujące jej
rodzaje:
- monowalentne - szczepionki zawierają w sobie tylko jeden rodzaj
bakterii. Ich użycie prowadzi więc do uodpornienia się tylko na jeden
szczep bakterii.
- poliwalentne - tutaj mamy do czynienia ze szczepionkami
zawierającymi kilka rodzajów szczepów bakteryjnych na raz..
Negatywne skutki szczepień
• Szczepienia a autyzm oraz inne choroby przewlekłe. Teoria ta
nie została jednak do dnia dzisiejszego udowodniona naukowo.
• Znanych jest kilka negatywnych reakcji, jakie mogą
towarzyszyć po podaniu szczepionki.
• Najważniejsze z nich to:
- zaburzenia snu, gorączka, obrzęki miejsc w które podana była
szczepionka, wysypka lub ogólne zaburzenie układu
koordynacji ruchu.
- niekiedy po podaniu szczepionki przeciwko odrze obserwuje
się u małych dzieci małopłytkowość
- szczepienie przeciwko BCG może wywołać odczyny węzłowe
- szczepienie przeciwko krztuścowi może prowadzić do
odczynów neurologicznych
Reakcje po podaniu szczepionki, przemijające
• Wyjątkiem od reguły jest szczepienie przeciwko odrze, Reakcja
negatywna może się pokazać nawet po dwóch, trzech
tygodniach od daty szczepienia.
Szczepienia oboiwązkowe
• Obowiązek szczepienia małych dzieci.
• Lista szczepień zwiększała się wraz z rozwojem medycyny i
powstawaniem nowych rodzajów szczepionek
• Szczepienia obowiązkowe są finansowane przez Ministerstwo
zdrowia,
• Szczepionki skojarzone, nie są refundowane.
• Szczepionka skojarzona zawiera w sobie kilka rodzajów (ok..
5-6) różnych antygenów. W ten sposób możemy ograniczyć
liczbę zastrzyków do 3, a nie 16 jak to ma miejsce w
tradycyjny sposób.
• Od 2007 roku w Polsce obowiązuje nowa lista szczepień
obowiązkowych.
• Szczepienia te mają uchronić dzieci przed następującymi
chorobami: gruźlica, błonica, krztusiec, tężec, odra, różyczka,
świnka, wirusowe zapalenie wątroby typu B oraz zakażenia
wywoływane przez Haemophilus influenzae typ B (Hib).
Szczepienia zalecane
Do szczepień zalecanych należą:
- szczepienia przeciwko pneumokokom i
meningokokom typu C.
- szczepienia przeciwko ospie wietrznej
- szczepienia przeciwko rotawirusom
- szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu
wątroby typu A (w pakiecie obowiązkowym
znajduje się typ B)
- szczepienie chroniące przez zapaleniem opon
mózgowych wywołanym przez ukąszenie kleszczy
- szczepienie przeciwko grypie.
Są to podstawowe szczepienia, które powinno
przejść każde dziecko
Szczepienia ochronne
• Nieustannie prowadzone są badania mające na
celu tworzenie zupełnie nowych szczepionek.
• Na świecie co roku pojawiają się zupełnie nowe
mutacje wirusów i bakterii( ptasia grypa, świńska
grypa)
• Wirus grypy. Szczepionka zawiera
najpopularniejsze szczepy wirusów wywołujących
tę chorobę. Nie zawiera jednak szczepów nowych
• Nowsze szczepionki: przeciwko pneumokokom,
meningokokom i rotawirusom.
• Jednym z nowszych osiągnięć jest szczepionka
przeciwko onkogennym typom wirusa
brodawczaka ludzkiego, który prowadzi do
powstawania raka szyjki macicy.