background image

 

 

Środki antyseptyczne         

          i dezynfekujące

background image

 

 

 - 

proces niszczenia niekorzystnie 

oddziaływujących

    drobnoustrojów w określonym środowisku

 -  proces niszczenia drobnoustrojów 

chorobotwórczych lub względnie 
chorobotwórczych w środowisku człowieka

Dezynfekcja

background image

 

 

Dezynfekcja

 Cel – zapobieganie zakażeniom 

egzogennym

 nabywanym od innych chorych, od 

personelu

 pielęgnującego lub pochodzących ze
 środowiska

background image

 

 

Antyseptyka

• niszczenie (lub usuwanie) 

drobnoustrojów

   na skórze człowieka, błon śluzowych, 

zakażonych  ran

background image

 

 

Dezynfekcja a Antyseptyka

• W procesie dezynfekcji stosuje się 

środki

    chemiczne lub fizyczne, w 

antyseptyce

    wyłącznie chemiczne. 

background image

 

 

Aseptyka

• niedopuszczenie do 

zanieczyszczenia

   lub zakażenia drobnoustrojami 

chorego lub zdrowego człowieka, 
materiału, sprzętu medycznego 
itp.

background image

 

 

Cechy dobrego środka

 

• wykazuje działanie już w bardzo małych stężeniach 
• ma szeroki zakres działania i jego działanie nie ulega 

zmianie pod wpływem środowiska, światła

• nie jest toksyczny, nie wykazuje działań 

niepożądanych

• jest trwały i tani
• nie ma nieprzyjemnego zapachu
• nie barwi
• dobrze rozpuszcza się w wodzie
• łatwo przenika nawet przez suchą materię organiczną
• nie powoduje powstawania form opornych

background image

 

 

Antyseptyka skóry rąk

    flora przejściowa – drobnoustroje znajdujące się
    na powierzchni skóry, łatwo usuwalne już w czasie
    zwykłego mycia wodą z dodatkiem detergentu

    flora osiadła – drobnoustroje bytujące w głębi skóry,
    mają zdolność  namnażania się i wytworzenia mikrokolonii
    w skórze a w trakcie złuszczania naskórka, pocenia się rąk
    wydostają się na zewnątrz. Nawet intensywne mycie
    i szorowanie z użyciem detergentu nie zapewnia jałowości
    rąk.
     
    

background image

 

 

Błędy w antyseptyce skóry 

rąk

• zbyt krótki czas użycia antyseptyku

• zbyt mała objętość antyseptyku

• uchybienia w standardowej procedurze mycia i 

dezynfekcji, pomijanie niektórych obszarów dłoni

• stosowanie alkoholowych roztworów antyseptyków na 

mokrą, brudną skórę rąk

    

background image

 

 

Błędy w antyseptyce 

skóry rąk

background image

 

 

Etapy antyseptyki skóry rąk

I etap – mycie rąk mydłem w płynie lub
             detergentem z antyseptykiem (5 ml) 
             przez 2 minuty wg schematu.

   Szczotki jednorazowe jałowe należy stosować
   tylko do pierwszej w ciągu dnia antyseptyki,
   później ewentualnie do czyszczenia paznokci.
   Osuszanie ręcznikiem jałowym, jednorazowym.

background image

 

 

Etapy antyseptyki skóry rąk

II etap – nacierać dłonie, nadgarstek
              i przedramię 5 ml alkoholowego
              preparatu antyseptycznego
              dwukrotnie przez 5 minut, poczekać
              do  wyschnięcie skóry, nałożyć 

rękawiczki

              jednorazowe jałowe.
Po zdjęciu rękawiczek higieniczne mycie rąk,
nałożenie kremu lub emulsji pielęgnacyjnej.
   

background image

 

 

Środek odkażający 

   
   To substancja zabijająca wszystkie wegetatywne
   postacie drobnoustrojów. Niektóre środki
   odkażające umożliwiają wyjałowienie, czyli
   zabicie wszystkich drobnoustrojów z zarodnikami
   włącznie.
   Do wyjałowienie niezbędny jest dłuższy czas      
   i większe stężenie niż do odkażenia.

background image

 

 

ŚRODEK ANTYSEPTYCZNY

 

  substancja, która niszczy 

drobnoustroje 

  lub hamuje ich namnażanie (działa
  bakteriobójczo lub 

bakteriostatycznie)

background image

 

 

Środki antyseptyczne

k

wasy i zasady

   • KWAS OCTOWY: 

powszechnie stosowany do

      konserwowania środków spożywczych. Surowy ocet
      drzewny jest stosowany do przepłukiwań pochwy w
      stężeniu 1-2 łyżek na 11.wody

   • KWAS MLEKOWY: 

stosowany do przepłukiwania

      pochwy w roztworach o pH ok. 3.7. W stanach 

zapalnych

      przywraca fizjologiczny kwaśny odczyn wydzieliny 
      i hamuje rozwój patologicznej flory bakteryjnej.

background image

 

 

Środki antyseptyczne

k

wasy i zasady

•  KWAS BOROWY I BORAN SODU: 
   s

ą toksyczne szczególnie dla małych dzieci i 

działają

    tylko słabo bakteriostatycznie; boran sodu – 

drożdżakowe zapalenie jamy ustnej

• KWAS BENZOESOWY: 

używany jako 

benzoesan sodu do konserwowania żywności, 
może zaostrzać dolegliwości u chorych na chorobę 
wrzodową.  

background image

 

 

Środki antyseptyczne

k

wasy i zasady

   • KWAS SALICYLOWY: 

działa 

antyseptycznie i keratolitycznie. 

Stosowany w leczeniu powierzchownych 

zakażeń skóry, zwłaszcza grzybiczych.

   • KWAS UNDECYLENOWY oraz jego 

sole: 

wykazuje słabe działanie 

przeciwgrzybicze. Stosowany na skórę w 

roztworach, emulsjach i maściach. Jest 

bardzo mało skuteczny.

background image

 

 

Środki antyseptyczne

środki utleniające 

   • 

TLEN ATOMOWY- działanie silnie drażniące na błony

       śluzowe
   •  OZON

   • 

NADTLENEK WODORU

 

(3% woda utleniona):

      wykazuje słabe działanie przeciwbakteryjne. 
      Ma działanie odwadniające i wybielające.

 

     

W roztworach 30% jako

 PERHYDROL

     

stosowany jest w stomatologii do oczyszczania

      kanałów zębowych.
  •  NADMANGANIAN POTASU: działa bakterio- 
      i grzybobójczo.

background image

 

 

Środki antyseptyczne

chlorowce i pochodne 

chlorowców 

  - w wyniku hydrolizy związku 

chloru

    w środowisku wodnym 

powstaje kwas

    podchlorawy inaktywujący 

białko

background image

 

 

Środki antyseptyczne

chlorowce i pochodne 

chlorowców 

   

JOD 

      - zmienia strukturę przestrzenną białek 

(r.utleniania),

        powoduje ich denaturację; działa silnie i szybko,
      - działa na żywe i martwe drobnoustroje oraz
        na rozpuszczone białka (szeroki zakres działania)
      - aktywność bakteriobójcza preparatu zależy 
        od poziomu wolnego J

2

      - preparaty: w stanie stałym, ciekłym i gazowym;
        różne nośniki jodu
      

    

background image

 

 

Środki antyseptyczne

chlorowce i pochodne 

chlorowców 

   

JOD 

    - stosowany do dezynfekcji:
      * skóry chorego przed operacją, ran, otarć,
         owrzodzeń, okolic moczowo-płciowych
      * rąk personelu medycznego

    -  stosowany w leczeniu: zakażonych ran, błon
       śluzowych np. pochwy, odleżyn i oparzonej
       skóry
      

    

background image

 

 

Środki antyseptyczne

chlorowce i pochodne 

chlorowców 

   

JOD 

    -  działania niepożądane zależą od rodzaju i wielkości
       powierzchni, czasu oraz od zawartości różnych postaci
       jodu
:

      * działanie drażniące, efekt barwienia

           * działanie związane ze zwiększonym stężeniem jodu
         w płynach ustrojowych: powstanie wola z objawami
         nadczynności tarczycy oraz objawy ogólne np.
         metaliczny posmak, ślinotok, obrzęk płuc, kwasica
         metaboliczna, zaburzenia czynności nerek 

          

    

background image

 

 

Środki antyseptyczne

chlorowce i pochodne 

chlorowców 

    JODYNA 
   

- stosowana do odkażania otoczenia ran lub 

skóry nie uszkodzonej (np. pola operacyjnego); 
zastosowanie na otwartą powierzchnię, 
szczególnie dużą może powodować zatrucie. 

     Do odkażania ran nadają się rozcieńczone 

roztwory jodyny - 0,5-1%. 

     Często powoduje uczulenia.

background image

 

 

Środki antyseptyczne

chlorowce i pochodne 

chlorowców 

    JODYNA 
    - nie może być stosowana u kobiet
      w ciąży oraz podczas laktacji
    - nie należy jej stosować u noworodków 
      i niemowląt, gdyż z powodu wchłaniania
      jodu przez skórę może powstać kwasica
      metaboliczna, neutropenia, niedoczynność
      tarczycy         

background image

 

 

Środki antyseptyczne

chlorowce i pochodne 

chlorowców

  • JODOFORY: 

są to kompleksy jodu z wielkocząsteczkowymi 

związkami organicznymi. 

    (nośniki zwiększają rozpuszczalność J

     i stabilizują go w roztworach)

    - stosowane do odkażania skóry i przedmiotów
    - dezynfekcję należy przeprowadzać co najmniej 2 razy,
      a czas działania nałożonego preparatu nie powinien być
      krótszy niż 5 minut  
    - wykazują niewielkie działanie drażniące na skórę i błony 
      śluzowe    

  

background image

 

 

Środki antyseptyczne

chlorowce i pochodne 

chlorowców

    • 

JODOWANY POLIWIDON (jodofor)

        

- krystaliczny proszek, który zawiera około

           10 % jodu; wchodzi w skład globulek
           dopochwowych, maści
         - stosowany do dezynfekcji skóry przed 

iniekcjami,

           pobieraniem krwi, punkcją, niewielkimi 

zabiegami

           medycznymi  

        

background image

 

 

Środki antyseptyczne

chlorowce i pochodne 

chlorowców

  • CHLOR: 

zabija większość drobnoustrojów,

      mało wrażliwe na jego działanie są prątki
      kwasoopome. Działa silnie wiruso-            
      i pierwotniakobójczo.

  • DWUTLENEK CHLORU: 

używany do

     uzdatniania wody pitnej

background image

 

 

Środki antyseptyczne

chlorowce i pochodne 

chlorowców

• CHLOROFORY: 

uwalniają stopniowo 

wolny chlor lub kwas podchlorawy. 
Stosowane do odkażania wody, 
przedmiotów, pomieszczeń i urządzeń 
sanitarnych.

• podchloryn wapnia
• chloramina T
• halazon

background image

 

 

Środki antyseptyczne

Alkohole 

    - działanie przeciwbakteryjne zależy od
      przenikania do wnętrza komórki bakteryjnej 
      i zaburzenia procesów metabolicznych;
    - mechanizm działania polega na denaturacji
      i koagulacji białek ściany i błony komórkowej
    - proces denaturacji przebiega najszybciej w
      obecności pewnej ilości wody, która ułatwia
      przenikanie alkoholi w głąb komórki

background image

 

 

Środki antyseptyczne

Alkohole 

    - doskonałe antyseptyki skóry rąk, gdyż w czasie
      kilku sekund niszczą florę przejściową skóry; 
    - szybko wyparowują i dzięki temu proces
      antyseptyki może być powtarzany wielokrotnie
      w ciągu dnia
    - niska toksyczność w stosowaniu miejscowym;
      nie uczulają
    - właściwości myjące bo rozpuszczają tłuszcze

background image

 

 

Środki antyseptyczne

Alkohole

• ALKOHOL ETYLOWY: 

na większość bakterii 

działa bakteriobójczo. Najskuteczniej działa w 
stężeniu 50-70%. Nasila przeciwbakteryjne 
działanie chlorheskydyny, detergentów 
kationowych i heksachlorofenu dzięki lepszemu 
przenikaniu tych związków do komórki 
bakteryjnej.

• ALKOHOL IZOPROPYLOWY: 

w stężeniach 

powyżej 70% działa nieco silniej od alkoholu 
etylowego. Stosowany jako rozpuszczalnik do 
innych leków przeciwbakteryjnych.

background image

 

 

Środki antyseptyczne

Aldehydy 

   • ALDEHYD MRÓWKOWY: 

roztwory wodne

      zawierające 40% formaldehydu mają nazwę 

formalina,

      stosowany do odkażania przedmiotów i pomieszczeń.

   • ALDEHYD GLUTAROWY: 

działa skuteczniej      

      i szybciej od formaldehydu. Stosuje się go do 

odkażania

      narzędzi i endoskopów.

   • METENAMINA

background image

 

 

Środki antyseptyczne 

Fenole 

•      FENOL: 

działa bakteriobójczo w stężeniach

          powyżej 1%; stężenie 0,2% działa 

bakteriostatycznie

          1,3% roztwory wykazują działanie grzybobójcze;
          stosowany w stomatologii

•    CHLOROKREZOL

 

    (stosunkowo bezpieczne w czasie ciąży, ale w 
stężeniu

         nie wyższym niż 2% i tylko na niezranioną skórę).

background image

 

 

Środki antyseptyczne 

Fenole 

   • HEKSACHLOROFEN: 

najskuteczniejszy

        z grupy fenoli; działa bakteriobójczo na bakterie Gram (+), 

hamuje

        wzrost większości grzybów chorobotwórczych; stosowany do
        odkażania rąk

   • REZORCYNOL – 

stosowany w przewlekłych ropnych

        zakażeniach skóry; 
        działania niepożądane – zaburzenia psychiczne, senność, 

drgawki,

        zatrzymanie oddechu 

   • KREOZOT
   • GWAJAKOL      

background image

 

 

Środki antyseptyczne 

METALE ciężkie i ich sole  

  *     rtęć
  *    chlorek rtęciowy- 

odkażanie szkła i 

porcelany

  *    żółty tlenek rtęciowy - 

stosowany w 

1%

           lub 2% maści do oczu

  *    oksycyjanek rtęciowy- 

stosowany

           czasami w ginekologii do przepłukiwania
           pochwy

background image

 

 

Środki antyseptyczne 

METALE ciężkie i ich sole  

 *   tiomersal
 *   nitromersal
 *   azotan i octan fenylortęciowy
 *   srebro – 

denaturacja białka, dz. ściągające

 *   azotan srebra- 

stosowany w stężeniach 

0.01% 

        na błony śluzowe; 0,5% roztwór stosowany jest 

jako

        środek odkażający w rozległych oparzeniach.

background image

 

 

Środki antyseptyczne 

Detergenty

  

   • ANIONOWE- stosowane jako środki zwilżające,
     myjące i piorące.

   • KATIONOWE- działają przeciwbakteryjnie,
     ulegają unieczynnieniu w obecności 

detergentów

     anionowych- nie należy stosować ich z mydłem
     lub innymi środkami piorącymi lub myjącymi.
    

background image

 

 

Środki antyseptyczne 

Detergenty

  

   •  CHLOREK BENZALKONIUM: 
      stosowany do przepłukiwania cewki moczowej 
      i pęcherza ( 0.005%), do odkażania błon
      śluzowych i skóry-0.01%. Do odkażania 

narzędzi

      -0.1% roztwór z dodatkiem azotynu sodu 
      ( zapobieganie korozji). Dodawany jest jako
      środek konserwujący do kropli do oczu i nosa.
 
    

background image

 

 

Środki antyseptyczne 

Barwniki   

   antyseptyka ran, oparzeń, odkażanie kikuta
   pępowiny noworodka

   •  FIOLET KRYSTALICZNY: 
    

działa na bakterie Gram + i drożdżaki. Stosowany do odkażania 

powierzchownych uszkodzeń naskórka i błon śluzowych, w niektórych 

grzybicach i drożdży cach, ropnych zapaleniach skóry i błon śluzowych

   • ZIELEŃ BRYLANTOWA – 

odkażanie powierzchniowych uszkodzeń 

skóry 

.

 
    

background image

 

 

Środki antyseptyczne 

Barwniki   

   • FUKSYNA ZASADOWA- działa grzybobójcze

   • ETAKRYDYNA ( RIVANOL): służy do
     odkażania błon śluzowych jamy ustnej 
     i gardła; niewielka skuteczność
   • AKRIFLAWINA
   • PROFLAWINA

.

 
    

background image

 

 

Środki antyseptyczne 

pochodne 8-hydroksychinoliny  

  

    wykazują  działania przeciwpierwotniakowe,
    przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze
 
    • CHLORCHINADOL (CHLORCHINALDIN) może być stosowany w 

bakteryjnych i grzybiczych zakażeniach skóry i błon śluzowych.

   
   • OKSYCHINOL – odkażanie błon śluzowych

.

 
    

background image

 

 

Środki antyseptyczne 

Chlorheksydyna     

      - uszkadza błony komórkowe bakterii, 
        silnie działa na bakterie Gram (+), drożdżaki,
        niektóre wirusy;
      - związek powierzchniowo-czynny, działa 

dłużej

        dzięki tworzeniu cienkiej powłoki na skórze  

background image

 

 

Środki antyseptyczne 

Chlorheksydyna     

     - stosowana do odkażania skóry przed zabiegiem
        chirurgicznym, rąk, ran; w somatologii do 
        odkażania błon śluzowych.
      - przy długotrwałym stosowaniu obserwowano
        reakcje alergiczne, trwałe zmiany skóry
    
      - może być stosowana do dezynfekcji skóry i 

błon 

        śluzowych kobiet w ciąży (dezynfekcja pochwy,
        po cesarskim cięciu)

background image

 

 

Środki antyseptyczne 

Tlenek etylenu      

      - stosowany do wyjaławiania przedmiotów,
        których nie można wyjałowić termicznie
      - bardzo toksyczny – powoduje zapalenie żył,
        oparzenia skóry  

.

 
    

background image

 

 

Priony 

         

-  białka będące czynnikiem infekcyjnym

       encefalopatii gąbczastej bydła (choroba szalonych krów)
       (transmissible spongiform encephalopathy - TSE)
       przepasażowanej na człowieka
       (bovine spongiform encephalopathies – BSE)

    -  tkanki o najwyższym ryzyku zakażenia: mózg, rdzeń kręgowy,
       gałka oczna; średnim ryzyku: płyn mózgowo-rdzeniowy, węzły
       chłonne; o niskim ryzyku: krew i inne płyny ustrojowe oraz
       większość tkanek

    - oporne na inaktywację – tkanki o niskim ryzyku zakażenia – autoklaw
      121-132 C przez 60 minut lub 134 C przez 18 minut; mycie powierzchni 

zakażonych - podchloryn sodu 20 ppm / h

      

 
    

background image

 

 

Zakażenia grzybicze

      

      - Candida (drożdżaki) i Aspergilus (pleśnie)
         
najczęściej u pacjentów
         hospitalizowanych z upośledzeniem
         funkcjonowania układu odpornościowego
      
      - Grzyby pleśniowe (Rhizopus, Mucor,
         Scedosporium) - 
zwłaszcza 
         u chorych z chorobami nowotworowymi
  

         

.

 
    

background image

 

 

Stany kliniczne 

predysponujące do zakażeń 

grzybiczych:

*  nowotwory
*  chemio- i radioterapia
*  sterydoterapia
*  przewlekła antybiotykoterapia antybiotykami o szerokim
    spektrum zabiegi chirurgiczne zwłaszcza na przewodzie
    pokarmowym
*  leczenie immunosupresyjne (przeszczepy narządów)

wcześniactwo, niska masa urodzeniowa

kaniulacja naczyń

ciała obce

*  choroby metaboliczne (cukrzyca)

background image

 

 

 

Leki przeciwgrzybicze

Antybiotyki przeciwgrzybicze

• Gryzeofulwina

 – 

hamuje biosyntezę 

RNA oraz chityny w ścianach grzybni, 
wykazuje działanie przeciwzapalne; 
lepiej wchłania się z pokarmem, 
szczególnie zawierającym duże ilości 
tłuszczów; odkłada się w keratynie 
włosów, paznokci, skóry (grzybica skóry 
owłosionej i paznokci).

   

background image

 

 

 

Leki przeciwgrzybicze

Antybiotyki przeciwgrzybicze

• Gryzeofulwina

  

– 

działania niepożądane – bóle głowy, biegunka, nudności

    zapalenie jamy ustnej i języka, zmiany skórne, 

leukopenia,

    fotouczulenie
interakcje:

 NLPZ – 

osłabienie działania; środki

 

    

antykoncepcyjne – znoszenie działania; barbiturany 

zmniejszają aktywność przeciwgrzybiczą gryzeofulwiny

-   NIE  STOSOWAĆ  W  CZASIE  CIĄŻY  

   

background image

 

 

 

Leki przeciwgrzybicze

Antybiotyki przeciwgrzybicze

• Nystatyna – 

działa (szeroki zakres)

 

grzybostatycznie 

lub grzybobójczo w

 

zależności od stężenia; skuteczna 

     w leczeniu grzybic i miejscowych zakażeń 

drożdżakowych; oporność b. rzadko; nie działa na 

bakterie

     i pierwotniaki. 
     Mechanizm działania polega na uszkodzeniu błony 

komórkowej grzybów.

     Nie wchłania się ze skóry, błon śluzowych, z przewodu 

pokarmowego – postać doustna stosowana w 

grzybicach tego układu, także skóry, pochwy, gardła, 
krtani, oskrzeli.   

 

background image

 

 

 

Leki przeciwgrzybicze

Antybiotyki przeciwgrzybicze

• Amfoterycyna B – 

działa grzybostatycznie 

lub grzybobójczo w

 

zależności od stężenia oraz 

na pierwotniaki; jest podstawowym 
antybiotykiem w leczeniu grzybic 
narządowych;  nie działa na bakterie, wirusy, 
chlamydie i riketsje. 

     Mechanizm działania polega na uszkodzeniu 

błony komórkowej grzybów.

        

 

background image

 

 

 

Leki przeciwgrzybicze

Antybiotyki przeciwgrzybicze

• Amfoterycyna B 
   - 

działania niepożądane – bóle głowy, obniżone 

ciśnienie, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, 
niedokrwistość, zakrzepowe zapalenie żył; 
nefrotoksyczność; hepatotoksyczność; reakcje 
uczuleniowe; wysypka, nudności, wstrząs.

   - przy podaniu z innymi antybiotykami należy 

zmniejszyć jego dawkę  

 

        

 

background image

 

 

 

Leki przeciwgrzybicze

Antybiotyki przeciwgrzybicze

• Natamycyna – 

zakres działania podobny do 

nystatyny; stosowana w grzybicy pochwy, 
przewodu pokarmowego, jamy ustnej oraz skóry

• Polifungina - 

oryginalny

 

polski antybiotyk 

przeciwgrzybiczy o zakresie działania podobnym 
do nystatyny ale o większej aktywności 
biologicznej  

  
   

background image

 

 

 

Leki przeciwgrzybicze

Półsyntetyczne leki 

przeciwgrzybicze

Kaspofungina 
   - 
mechanizm działania polega na blokowaniu
     biosyntezy ściany komórkowej grzyba
   - szerokie spektrum działania
   - długi okres biologicznego półtrwania
   - dawkowanie nie wymaga modyfikacji w
     zależności od masy ciała, stanu zdrowia 

pacjenta   

   

background image

 

 

 

Leki przeciwgrzybicze

Syntetyczne leki 

przeciwgrzybicze

Mechanizm działania polega na uszkodzeniu błony
cytoplazmatycznej grzybów przez zahamowanie biosyntezy
ergosterolu; posiadają aktywność wobec G(+) często
towarzyszącym zakażeniom grzybiczym i utrudniającym
leczenie   

Pochodne imidazolu uważane są za najbardziej bezpieczną 
i skuteczną grupę leków stosowaną w grzybicach skóry, błon
śluzowych i grzybicach układowych

  
   

background image

 

 

 

Leki przeciwgrzybicze

Syntetyczne leki 

przeciwgrzybicze

KLOTRIMAZOL – stosowany w leczeniu drożdżycy
i rzęsistkowicy pochwy oraz w wyprzeniach
drożdżakowatych i zapaleniach błon śluzowych; działa na 
dermatofity, pleśnie, G(+), ameby, pierwotniaki

działania niepożądane:

 

zaburzenia świadomości, zaburzenia

czynności przewodu pokarmowego. 

Przy zbyt długim stosowaniu enzymy mezosomalne
rozkładają lek do nieaktywnego metabolitu

 

  
   

background image

 

 

 

Leki przeciwgrzybicze

Syntetyczne leki 

przeciwgrzybicze

EKONAZOL – stosowany w leczeniu grzybicy pochwy
(wysoka aktywność przy niskim pH, brak działania na
pałeczki kwasu mlekowego); podobnie jak nystatyna dobrze 
przenika przez  skórę, osiągając stężenie terapeutyczne w
głębszych jej warstwach; łatwo wchłania się z przewodu
pokarmowego  

  
   

background image

 

 

 

Leki przeciwgrzybicze

Syntetyczne leki 

przeciwgrzybicze

MIKONAZOL – zakres działania podobny do 

klotrimazolu;

w surowicy krwi osiąga wyższe stężenie niż klotrimazol;
jest lepiej tolerowany; może być stosowany w postaci
powolnych wlewów dożylnych 

  
   

background image

 

 

 

Leki przeciwgrzybicze

Syntetyczne leki 

przeciwgrzybicze

KETOKONAZOL – stosowany w leczeniu grzybic skóry, 
wału paznokciowego, pochwy, grzybic układowych; łatwo
wchłania się z przewodu pokarmowego

działania niepożądane – rzadko, ale ze względu na działanie
teratogenne, wykazane w badaniach na zwierzętach nie
powinien być podawany kobietom ciężarnym

  
   

background image

 

 

 

Leki przeciwgrzybicze

Syntetyczne leki 

przeciwgrzybicze

FLUKONAZOL – stosowany w leczeniu drożdżycy pochwy,
błon śluzowych, jamy ustnej i gardła, grzybicach
układowych, zakażeniach skórnych

ITRAKONAZOL – szeroki zakres działania
przeciwgrzybiczego i przeciwdrożdżakowego, skuteczny
w aspergilozie

  
   

background image

 

 

 

Leki przeciwgrzybicze

Syntetyczne leki 

przeciwgrzybicze

TERBINAFINA I NAFTIFINA – działają grzybobójczo;
stosowane w leczeniu grzybicy skóry i paznokci

HYDROKSYSTYLBAMIDYNA – stosowana 
w blastomikozie

  
   

background image

 

 

 

Leki przeciwgrzybicze

Syntetyczne leki 

przeciwgrzybicze

FLUCYTOZYNA – 

stosowana

 

w

 

układowych

zakażeniach wywołanych przez drożdżaki; dobrze wchłania się z
przewodu pokarmowego.

Mechanizm działania polega na hamowaniu syntezy białka. Flucytozyna
ulega dezaminacji do 5-fluorouracylu, który jest wbudowywany w miejsce
uracylu do komórkowego RNA zaburzając jego funkcję.
Amfoterycyna zwiększa przepuszczalność błony cytoplazmatycznej 
i ułatwia przenikanie większych stężeń flucytozyny do wnętrza komórki
potęgując jej działanie.

działania niepożądane – zaburzenia czynności nerek i zaburzenia
czynności układu krwiotwórczego  

  
   

background image

 

 

Antybiotykoterapia 

w położnictwie i ginekologii

              Grzybicze zakażenia sromu i 

pochwy

• Candida albicans
• Hiperestrogenizm
• objawy kliniczne: świąd okolicy krocza, objawy 

dyzuryczne, upławy ( nie zawsze), zaczerwienienie 

warg sromowych, otarcia, mikropęknięcia, biała, 

gęsta, serowata wydzielina

• Leczenie: klotrimazol, aikonazol, butokonazoL, 

ekonazol, nystatyna w postaci kremów, tabletek, 

globulek. Leczenie uzupełniające-10% jodowany 

powidon ( przeciwwskazany w ciąży-jod!!!) 

-pędzlowanie, irygacje

background image

 

 

Antybiotykoterapia 

w położnictwie i ginekologii

            Grzybicze zakażenia sromu i 

pochwy

         RZĘSISTKOWICA
    
• Choroba przenoszona droga płciową
    • objawy- cuchnące, obfite, pieniste upławy, świąd
      sromu i pochwy
    • leczenie - oboje partnerzy: metronidazol –
      doustnie i dopochwowo; przeciwwskazane
      stosowanie doustne w I trymestrze
      ciąży ==> klotrimazol dopochwowo

background image

 

 

Antybiotykoterapia 

w położnictwie i ginekologii

            Bakteryjne zapalenia pochwy 

• objawy- rybi zapach wydzieliny pochwowej, 

upławy w przedsionku pochwy i wargach 

mniejszych, wydzielina o szarawym zabarwieniu, 

podwyższenie pH pochwy ponad 4.5

    
    leczenie - metronidazol-doustnie i dopochwowo,  

(tabletki dopochwowe i 0,75% żel), klindamycyna  

- miejscowo (2% krem)

    

background image

 

 

Antybiotykoterapia 

w położnictwie i ginekologii

   

   zespół zakażenia owodni 
   
   połogowe zapalenie błony śluzowej macicy
   
   zakażenie rany po nacięciu krocza 
   
   poronienie septyczne

 

    

background image

 

 

Wymagania, które powinny 
spełniać krajowe preparaty 

antyseptyczne

 

 

[alkohole, biguanidy (chlorheksydyna), jodofory, czwartorzędowe związki

    amoniowe]

   - działanie bakteriobójcze, bakteriostatyczne, tbc, HBV,
     MRSA, VISA, VRE, ESBL
 
   - działanie bójcze przedłużone, dwufazowe, minimum 

przez

     2-3 godziny po użyciu

   - pH (20°C)=5,5-7,0; gęstość 0,8-1 g/cm

3

   -

- właściwości myjące, brak barwy, klarowność

   

background image

 

 

Wymagania, które powinny 
spełniać krajowe preparaty 

antyseptyczne

 

 

[alkohole, biguanidy (chlorheksydyna), jodofory, czwartorzędowe związki

    amoniowe]

   -  zawartość składników pielęgnacyjnych

   -  trwałość w temperaturze pokojowej 2-3 lata

   -  biodegradowalne substancje czynne

  --  certyfikacja wg norm Europejskiego Komitetu 

Standaryzacji CEN

 
 


Document Outline