W12 07 II

background image

W-XII

(02/03. I. 2008)

JA – TY

MY - ONI – INNI:
motywacje
„pozaosobiste”

Czy istnieje

„czysty”
ALTRUIZM?

background image

Czy człowiek jest „z natury swej”
egoistyczny?

NATURA:

* egoistyczny charakter regulacji pierwotnej,
ALE i...

* pierwotne mechanizmy społeczne:
- wrodzona empatia
- tendencje afiliatywne
- zależność od innych

Rozwój zdolności pogłębiających wspólnotę
NATURA to także
predyspozycje do rozwoju zdolności rozumienia innych,
cieszenia się wspólnotą i angażowania się na rzecz
innych

background image

Reykowski (1986)

Zarówno usunięcie szkody, jak i

zwiększenie

czyjegoś dobra

może dotyczyć różnych sfer i stanów innych osób

* sfery cielesnej i materialnej
-

nakarmić głodnego, opatrzyć ranę, wspomóc w

biedzie

- ugościć, wydać przyjęcie, obdarować, upiększyć

* sfery orientacyjnej
-

wskazać drogę, wyprowadzić z błędu, demaskować

kłamstwo

-

umożliwić wglądy, rozszerzyć wiedzę, wzbogacić

intelektualnie

* sfery emocjonalnej
-

pocieszyć, okazać litość czy współczucie, uspokoić

- uradować, rozbawić, zaciekawić, podziwiać

* sfery moralnej
-

bronić zniewolonych, skrzywdzonych, zwalczać

lekceważenie

-

głosić chwałę, podwyższać cudzy prestiż

background image

DWA SYSTEMY REGULACJI PROSPOŁECZNEJ

I. System POPĘDOWO-AFEKTYWNY

automatyzmy angażowania się na rzecz innych:
* popędy niespecyficzne (np. potrzeba stymulacji)
* potrzeby afiliatywne
* empatia emocjonalna - syntonia:
- reagowanie napięciem na czyjeś napięcie („zarażanie
się emocjami”)
- działania na rzecz redukcji (własnego?) napięcia

II. System POZNAWCZO-INTELEKTUALNY

zdolności i wola angażowania się na rzecz innych
* zdolność decentracji, przejmowania cudzej perspektywy
* empatia poznawcza - rozumienie stanów innego
* standardy JA i poza-JA, poza-MY
* dostrzeganie rozbieżności i wola angażowania się

background image

Emocjonalne i motywacyjne
MECHANIZMY
ZACHOWAŃ
PROSPOŁECZNYCH

Czynności PROSPOŁECZNE:
zachowania na rzecz innych ludz

i

Trzeba rozróżnić:

* POMAGANIE komuś w potrzebie

- w odpowiedzi

na
rozbieżność stan rzeczywisty a standard stanu
NORMALNEGO

* Wspieranie czyjegoś ROZWOJU

- w odpowiedzi

na
rozbieżność stan rzeczywisty a standard stanu
IDEALNEGO

background image

DOSTRZEGANIE INNEGO

DOSTRZEGANIE INNEGO

(w tym, OBCEGO)

(w tym, OBCEGO)

* EGOCENTRYZM DZIECIĘCY

:

niezdolność

dostrzeżenia (nieświadomość istnienia) perspektyw
innych niż własna

* Stopniowy rozwój intelektu i zdolności do

DECENTRACJI:

- EGOCENTRYZM

koncentracja na JA

- ALLOCENTRYZM

koncentracja na INNYM

(SWOIM lub OBCYM)

background image

• Główne pytanie o motywy tego typu czynności:
• DLA SIEBIE czy DLA INNYCH?

EGOIZM

przedkładanie interesu własnego nad

cudzy

(uwaga na zjawiska pochodne - jak egoism en deux,

etnocentryzm)

ALTRUIZM

przedkładanie interesu cudzego nad

własny

ZACHOWANIA PSEUDOPROSPOŁECZNE

zachowania na rzecz innych, poprzedzone
OCZEKIWANIEM za nie dla siebie jakiejś nagrody
zewnętrznej

ZACHOWANIA PROSPOŁECZNE

zachowania na

rzecz innych, oparte o mechanizmy wewnętrzne

POZIOM ZACHOWAŃ

POZIOM ZACHOWAŃ

background image

AFEKT, INTELEKT

AFEKT, INTELEKT

w relacjach

w relacjach

interpersonalnych

interpersonalnych

EMPATIA

*

EMOCJONALNA

reakcje AFEKTYWNE automatyczne:

syntoniczne (współodczuwanie)

Reakcje pojawiają się doraźnie w odpowiedzi na

bodźce percepcyjne lub wyobrażeniowe

*

POZNAWCZA

dostrzeganie i ROZUMIENIE

perspektywy (punktu widzenia, sytuacji, stanu)
innego człowieka

Wgląd w cudzą sytuację dotyczyć może

teraźniejszości, przeszłości bądź przyszłości drugiego
człowieka

background image

EMPATIA

jako zdolność

instrumentalna

Empatia emocjonalna: syntonia

- potocznie: afektywna „przychylność” wobec

INNEGO, np. współczucie

- TU: współodczuwanie – automatyczne

reagowanie na stany rzeczy w podobny sposób,
jak inna osoba

- IMPLIKACJA: empatia emocjonalna jest

podstawowym instrumentem społecznego
uczenia się wartościowania („wysysanie
uprzedzeń z mlekiem matki” – to bardzo ważna
obserwacja!)

background image

EMPATIA POZNAWCZA

jako podstawa

współodczuwania

• Potocznie: rozumieć - to wiedzieć i zarazem

akceptować INNEGO

• TU: rozumienie jako wiedza o INNYM
• i warunek uczuć takich, jak:

- dezaprobata, („rozumiem dlaczego tak
postąpiłeś, ale nie mogę się z tym zgodzić”)
- podziw, przebaczanie

• ROZUMIEĆ różni się od WIEM (swoje na

temat INNEGO)

background image

MOTYWACJE WEWNĘTRZNE

MOTYWACJE WEWNĘTRZNE

ZACHOWAŃ PROSPOŁECZNYCH

ZACHOWAŃ PROSPOŁECZNYCH

(Jerzy KARYŁOWSKI 1982)

(Jerzy KARYŁOWSKI 1982)

1) dostrzeżeniem sytuacji innego - jako odbiegającej od pożądanej,

ENDOCENTRYCZNE

– poprzedzone:

EZGOCENTRYCZNE

- poprzedzone

1) dostrzeżeniem sytuacji innego - jako odbiegającej od pożądanej,

2) koncentracją na własnej wobec niego powinności,

3) wzbudzeniem motywacji powiązanej z oczekiwaniem dla siebie

nagrody wewnętrznej (w postaci spełnienia oczekiwań co do samego siebie)

2) wizją sytuacji dla innego lepszej i koncentracją na programie możliwych działań,

3) wzbudzeniem motywacji powiązanej z oczekiwaniem dla INNEGO
nagrody
w postaci poprawy jego sytuacji


background image

MECHANIZMY ZACHOWAŃ

MECHANIZMY ZACHOWAŃ

PROSPOŁECZNYCH

PROSPOŁECZNYCH

(Anna SZUSTER 2004)

(Anna SZUSTER 2004)

W przypadku mechanizmów

ENDO

uwaga

skoncentrowana jest

(1) na INNYM,
(2) na JA oraz
(3) na nagrodzie dla JA.
W przypadku mechanizmów

EGZO

uwaga

skoncentrowana jest

(1) na INNYM
(2) na programie działań oraz
(3) na nagrodzie dla INNEGO.

W przypadku EZGZO oczekiwanie nagrody dla JA

nie jest warunkiem koniecznym wzbudzenia
motywacji
(nagroda taka może się pojawiać ex post
- np.
jako satysfakcja z siebie).

background image

ENDOCENTRYCZNE

:

EGZOCENTRYCZNE

:

Koncentracja na

sytuacjii

INNEGO

Koncentracja na

standardach

JA ( lub MY)

Koncentracja na

sytuacjii

INNEGO

Koncentracja na

standardach

POZA - JA

(lub poza - MY)

i

i

Zachowanie

prospołeczne

Zachowanie

prospołeczne

Badania Anny Szuster (2004)
- „rozpoznawanie” obcego
- spadek zaangażowania w warunkach deprywacji potrzeb ego

background image

Czy można być prezydentem

wszystkich Polaków?

CZY MOŻNA „POKOCHAĆ”

WSZYSTKICH?

- Na ogół nie czuje się takiej potrzeby
- Takie aspiracje mogą się jednak

pojawić! Ale tylko pod pewnymi
warunkami…

- Decyduje o tym rozwój pojęć – w

tym pojęcia „człowiek”.


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
07 II tezy
Glosa do uchwaly NSA z dnia 2 kwietnia 07 r , II OPS 1 07
W10 07 II
Bazy danych w12 07 id 81706 Nieznany (2)
Metodyka - wykład 21.10.07, II rok mgr, metodyka nauczania ratownictwa medycznego
W15 07 II
W08 07 II
W01 07 II
W14 07 II
W11 07 II
W07 07 II
W12 08 II
W03 07 II

więcej podobnych podstron