RYNEK BIUR PODRÓŻY

2005

LITERATURA

Anna Konieczna-Domańska

:

Biura podróży na rynku
turystycznym. PWN, Warszawa
1999

Rynek biur podróży 2005

(dynamika – wskaźniki –
prognozy). PZH, Instytut Turystyki
w Warszawie. Warszawa, czerwiec
2005

DEFINICJE

BIURO PODRÓŻY

TO PODMIOT WYSTĘPUJĄCY W
ROLI :

• POŚREDNIKA MIĘDZY ORGANIZACJAMI
OFERUJĄCYMI USŁUGI I TURYSTAMI

• ORGANIZATORA IMPREZ TURYSTYCZNYCH

• JEDNOSTKI ŚWIADCZĄCEJ WŁASNE USŁUGI

A. Rapacz, Przedsiebiorstwo turystyczne. Podstawy i
zasady działania. PWN, Warszawa 1994

Organizator podróży

(touroperator)

Przedsiębiorstwo turystyczne, które dla
zaspokojenia potrzeb związanych z czasową zmianą
miejsca zamieszkania, łączy usługi osób trzecich w
nową samodzielną usługę i oferuje ją w imieniu i na
rachunek przedsiębiorstwa organizatora podróży.

Za organizatorów podróży nie mogą uchodzić
oferujący we własnym imieniu podróże
zorganizowane tacy usługodawcy, jak :

armatorzy, towarzystwa lotnicze, związki
turystyczne, itp..

D. Hebestreit, Touristik marketing. Berlin
Verlag, Berlin 1977

Pośrednik podróży

Jest podmiotem, który dla zaspokojenia
potrzeb związanych z czasową zmianą
miejsca pobytu i związanych z nią innych
potrzeb pośredniczy w sprzedaży usług
wytwarzanych przez osoby trzecie

.

D.Hebestreit, op.cit

Regulacje prawne

działalności biur

podróży

Konferencja Dyplomatyczna w

1970 roku w Brukseli

Uchwalenie międzynarodowej

konwencji w przedmiocie umowy o

podróż (Convention de contract de

voyage)

Konwencja ta przez pojecie „umowy o podróż”
rozumie zarówno umowę o „organizację
podróży”, jak i umowę o „pośrednictwo
podróży”

Umową o organizację podróży

jest każda

umowa, na mocy której jedna osoba zobowiązuje
się w swoim imieniu dostarczyć drugiej za łączną
cenę całość świadczeń złożonych z transportu,
pobytu bez uwzględniania transportu, czy też
innych usług, które się z nimi wiążą.

Umowa o organizację podróży musi łączyć w sobie
przynajmniej dwie oddzielne usługi wynagradzane
łącznie i tworzące jednolitą całość.

Konwencja Brukselska traktuje organizatora
podróży (touroperatora) nie jako pośrednika
pomiędzy podmiotami świadczącymi usługi a
klientami, lecz jako organizatora pakietów usług
w pełni odpowiedzialnego za wykonanie umowy.

Umowa o pośrednictwo podróży

to

każda umowa, na mocy której jedna osoba
zobowiązuje się zawrzeć jako pośrednik czy to
umowę o zorganizowanie podróży, czy o jedno
lub więcej oddzielnych świadczeń,
umożliwiających podróż lub jakikolwiek pobyt.

Pośrednikiem jest więc zawsze biuro podróży,
lub każda inna osoba, która występuje wyraźnie
jako agent innego biura podróży, towarzystwa
przewozowego, przedsiębiorstwa hotelowego,
itp., sprzedaje klientowi zorganizowane pakiety
usług, lub poszczególne świadczenia.

Biuro podróży występując jako pośrednik może
działać także na zlecenie klienta, zawierając w
jego imieniu umowę o przewóz, rezerwując mu
hotel czy załatwiając sprawy paszportowe bądź
wizowe.

Dyrektywa nr 314

Rady Wspólnot Europejskich

O podróżach turystycznych za cenę

zryczałtowaną

(Council Directive of 13 June 1990 on

package travel, package holidays and

package tours)

Dyrektywa 314

formułuje zasady

odpowiedzialności i obowiązki obciążające
tak touroperatora, jak i pośrednika
zawierającego umowę o podróży z klientem.

Intencją jest ujednolicenie w krajach Unii
obowiązującego w przedmiotowym zakresie
prawa, jak też osiągnięcie wyższego
poziomu ochrony konsumenta – klienta
biura podróży.

Postanowieniem olbrzymiej wagi jest to, że
biuro podróży nie może wyłączyć ani
ograniczyć swojej odpowiedzialności za
osoby, którym powierza wykonanie usług
(przewoźnikom, hotelarzom, innym
biurom).

Nesterowicz M., Dyrektywa RWE o podróżach turystycznych a prawo polskie.
Kwart.Prawa Pryw.1966, z.3

Usługa pośrednictwa

Jest usługą handlową w stosunku do usług
wytwarzanych przez różnorakie podmioty
gospodarki turystycznej.

Do najważniejszych usług stanowiących przedmiot
pośrednictwa należą, m.i.,:

• sprzedaż biletów na różne środki transportu,
rezerwacja miejsc, pośrednictwo w wynajmie autokarów,
samochodów, itp..,

• sprzedaż i rezerwacja noclegów,
• sprzedaż usług żywieniowych,
• sprzedaż usług towarzystw ubezpieczeniowych,
• sprzedaż pakietów turystycznych.

Usługa organizacji

W efekcie działalności usługowej zwanej „usługą
organizacji” powstaje pakiet usług cząstkowych w
sposób kompleksowy zaspokajający potrzeby
turysty związane z jego podróżą.

W literaturze i praktyce przyjęły się różne
określenia tego pakietu : package tour, package
holiday, arrangement, inclusive tour (pakiet
podróży, pakiet wakacyjny, podróż zryczałtowana,
gotowy pakiet). W Polsce przyjął się termin –
impreza turystyczna.

Pakiet (produkt, efekt usługowy)składa się z co
najmniej dwóch wzajemnie zespolonych usług
podróży, który zostaje zestawiony z góry dla
jeszcze nie znanego klienta i sprzedany za
stanowiącą całość cenę na rynku tak, że ceny
usług cząstkowych nie są już identyfikowalne.

RYNEK BIUR PODRÓŻY

W POLSCE

Centralna Ewidencja

Organizatorów i Pośredników

Turystycznych

Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z
18 października 2004 określa organizację oraz
szczegółowy sposób prowadzenia ewidencji.

W myśl tego rozporządzenia działalność w
zakresie usług turystycznych jest działalnością
regulowaną (przedtem wymagała zezwolenia).

Obecnie do jej prowadzenia konieczne jest
jedynie uzyskanie wpisu do ww. ewidencji.

Od 1 stycznia 2006 wpisu dokonują
marszałkowie właściwi dla siedziby
przedsiębiorcy.

W normalnym trybie kopię zaświadczenia o
wpisie do rejestru wraz z kopią umowy
gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej albo
umowy ubezpieczenia na rzecz klientów,
marszałek przekazuje niezwłocznie ministrowi
turystyki, który na ich podstawie dokonuje
wpisu do Centralnej Ewidencji O i PT

Biura podróży wg. zakresu

działania

Zakres działania biura uzyskują w momencie
uzyskiwania wpisu do rejestru.

29,3%

- ogółu podmiotów posiada zezwolenia

działania na terenie Polski i większości (40)
krajów europejskich (grupa I+II)

28,6%

- może działać tylko na terenie Polski

(grupa I),

6,7 %

- może działać na terenie całego świata

(grupa I,II,III i IV)

Biura wg. typu gwarancji

79% - ubezpieczenie na rzecz
klienta,

9,7 % gwarancje ubezpieczonego,

8,4% - gwarancja bankowa

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia
24 listopada 2003 r. w sprawie
minimalnej wysokości sumy gwarancji
bankowej i ubezpieczeniowej wymaganej
w

związku z działalnością prowadzoną przez
organizatorów turystyki i pośredników

turystycznych

(Dz. U. z dnia 9 grudnia 2003 r. Nr 209,
poz. 2028)

Minimalna wysokość sumy gwarancji
bankowej lub ubezpieczeniowej, o której
mowa w art. 5

ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. o usługach turystycznych, zwanej
dalej "ustawą ",

wynosi dla:

organizatorów turystyki - 4 % rocznych
przychodów

z tytułu prowadzonej

działalności, nie mniej jednak

niż równowartość :

20.000 euro

- dla organizatorów

oferujących imprezy turystyczne na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

oraz w państwach, o których mowa w § 1
pkt 2 i 3,

5.000 euro

- dla organizatorów

oferujących imprezy turystyczne na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

oraz w państwach, o których mowa w § 1
pkt 2,

3.000 euro

- dla organizatorów

oferujących imprezy turystyczne
wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej;

pośredników turystycznych
pośredniczących na zlecenie klientów w
zawieraniu umów o świadczenie usług
turystycznych za granicą przez
przedsiębiorców zagranicznych
nieprowadzących działalności na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej –

4 % rocznych przychodów

z tytułu

prowadzonej dział alności, nie mniej
jednak niż równowartość :

20.000 euro

- dla pośredników

turystycznych pośredniczących na
zlecenie klientów w zawieraniu umów o
świadczenie usług turystycznych w
państwach, o których mowa w § 1 pkt 2 i
3,

5.000 euro

- dla pośredników

turystycznych po średniczących na
zlecenie klientów w zawieraniu umów o
świadczenie usług turystycznych w
państwach, o których mowa w § 1 pkt 2;

pośredników turystycznych
pośredniczących na zlecenie klientów
wyłącznie w zawieraniu umów o

świadczenie usług turystycznych na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz
umów z organizatorami posiadającymi
zezwolenie, o którym mowa w art. 4 ust.
1 ustawy –

4 % rocznych przychodów z tytułu
prowadzonej działalności, nie mniej
jednak niż 3.000 euro.

PODMIOTY TURYSTYCZNE POSIADAJĄCE

ZEZWOLENIA WG. WOJEWÓDZTW

(04.02.05)

WOJEWÓDZTWO

l.podm

iotów

%

WOJEWÓDZTWO

l.pod

miotó

w

%

dolnośląskie

255

9.3

5

podlaskie

87 3.1

9

Kujawsko-

pomorskie

100 3.67 pomorskie

198 7.2

6

lubelskie

71 2.60

śląskie

373

13.

68

lubuskie

48 1.76 świętokrzyskie

52 1.9

1

łódzkie

150 5.50 warmińsko-

mazur

94 3,4

5

małopolskie

301

11.

04

wielkopolskie

222 8,1

4

mazowieckie

485

17,

79

zachodniopomor

skie

130 4,7

7

opolskie

63 2,31

POLSKA

272

6

10

0

podkarpackie

97 3,56

PODMIOTY TURYSTYCZNE POSIADAJĄCE

ZEZWOLENIA WG. WOJEWÓDZTW

(2004 r)

WOJEWÓDZTWO

l.podm

iotów

%

WOJEWÓDZTWO

l.pod

miotó

w

%

dolnośląskie

350

10,

1

podlaskie

101 2,9

Kujawsko-

pomorskie

132 3,8 pomorskie

225 6,4

lubelskie

92 2,6

śląskie

490

14,

0

lubuskie

62 1,8 świętokrzyskie

57 1,6

łódzkie

200 5,7 warmińsko-

mazur

123 3,5

małopolskie

380

10,

9

wielkopolskie

293 8,4

mazowieckie

623 17,

8

zachodniopomor

skie

171 4,9

opolskie

82 2,3

POLSKA

349

8

100

podkarpackie

117 3,3

PODMIOTY TURYSTYCZNE WG.

PRZEDMIOTU DZIAŁALNOŚCI I

WOJEWÓDZTW (04.02.2005 r)

Wyszczególnienie

Ogółem

Organizator

Organizator/po

śr

Pośrednik

l.podmi

ot.

%

l.podmi

ot.

%

l.podmi

ot.

%

dolnośląskie

255

74 29.

2

174 68,

2

7 2.

7

kujawsko-
pom.

100

21 21,

0

79 79,

0

0 0,

0

lubelskie

71

20 28,

2

51 71,

8

0 0,

0

lubuskie

48

2 4,2

46 95,

8

0 0,

0

łódzkie

150

44 29,

3

103 68,

7

3 ,0

małopolskie

301

4 16,

0

241 81,

0

3 0,

6

mazowieckie

485

255 41,

0

478 98,

5

3 0,

5

opolskie

63

26 41,

3

37 58,

7

0 0,

0

podkarpacki
e

97

22 22,

7

69 71,

1

6 6,

2

PODMIOTY TURYSTYCZNE WG.

PRZEDMIOTU DZIAŁALNOŚCI I

WOJEWÓDZTW (20.01.2004r) cd

Wyszczególnienie

Ogółem

Organizator

Organizator/po

śr

Pośrednik

l.podmi

ot

%

l.podmi

ot

%

l.podmi

ot

%

podlaskie

87

52 60,

0

35 40,

2

0

0

pomorskie

198

73 36,

9

121

61,

1

4

2,

0

śląskie

372

150 40,

3

220

59,

1

2

0,

5

świętokrzysk
ie

52

4 7,7

47 90,

4

1

1,

9

Warmińsko-
mazurskie

94

2 2.1

90 96,

0

2

2.

1

wielkopolski
e

222

39 17,

6

178

80,

2

5

2,

2

zachodniopo
morskie

130

16 12,

3

109

83,

8

5

3,

8

POLSKA

2725

597 21,

9

2078

76,

2

50

1,

8

PODMIOTY TURYSTYCZNE WG.

PRZEDMIOTU DZIAŁALNOŚCI I

WOJEWÓDZTW (20.01.2004r)

Wyszczególnienie

Ogółem

Organizator

Organizator/po

śr

Pośrednik

l.podmi

ot.

%

l.podmi

ot.

%

l.podmi

ot.

%

dolnośląskie

347

127 36,

6

214 61,

6

6 1,

7

kujawsko-
pom.

131

38 29,

1

93 70,

1

0 0,

0

lubelskie

92

52 56,

5

40 43,

5

0 0,

0

lubuskie

62

13 30,

0

49

79

0 0,

0

łódzkie

200

73 36,

5

125 62,

5

2 1,

0

małopolskie

380

75 19,

7

302 79,

5

3 0,

8

mazowieckie

622

255 41,

0

364 58,

5

3 0,

5

opolskie

82

56 68,

3

26 31,

7

0 0,

0

podkarpacki
e

117

76 65,

0

38 32,

5

3 2,

5

Wyszczególnienie

Ogółem

Organizator

Organizator/po

śr

Pośrednik

l.podmi

ot

%

l.podmi

ot

%

l.podmi

ot

%

podlaskie

101

71 7,3

29 28,

7

1

1,

0

pomorskie

225

99 44,

0

120

53,

3

6

2,

7

śląskie

490

267 54,

5

223

45,

5

0

0,

0

świętokrzysk
ie

57

12 21,

0

45 78,

9

0

0,

0

Warmińsko-
mazurskie

124

28 22,

6

95 76,

6

1

0,

8

wielkopolski
e

293

55 18,

8

237

80,

1

1

0,

3

zachodniopo
morskie

171

47 27,

5

124

72,

5

0

0,

0

POLSKA

3494 1334 38,

5

2124

60,

1

26

0,

7

PODMIOTY TURYSTYCZNE WG. FORM

PRAWNYCH (04.02.2005 r)

WYSZCZEGÓLNIENIE

l.pod

miotó

w

%

WYSZCZEGÓLNIENI

E

l.podm

iotów

%

POLSKA

27
25

10

0

Fundacja

8 0,29 Spólka akcyjna

47 1,72

Kościelna
os.prawna

5 0,17 Spółdzielnia

18 0,66

Osoba fizyczna 194

3

71,

28

Spólka cywilna

3 0,11

Osoba prawna

6 0,22 Spółka jawna

78

2,86

Państw.
Jedn.Organ.

15 0,55

Spółka z o.o

491

18,

01

Przedsięb.
Państw.

12 0,44 Stowarzyszenie

89

3,30

Przedstawicielst
wo

1 0,04 Sam.jedn.organ

iz.

10 0,37

PODMIOTY TURYSTYCZNE WG. FORM

PRAWNYCH (2004 r)

WYSZCZEGÓLNIENIE

l.pod

miotó

w

%

WYSZCZEGÓLNIENI

E

l.podm

iotów

%

POLSKA

34
97

10

0

Fundacja

9 0,26 Spólka akcyjna

53 1,52

Kościelna
os.prawna

6 0,17 Spółdzielnia

23 0,66

Osoba fizyczna 258

1

73,

81

Spólka cywilna

1 0,03

Osoba prawna

11 0,31 Spółka jawna

79

2,26

Państw.
Jedn.Organ.

20 0,57

Spółka z o.o

572

16,

6

Przedsięb.
Państw.

15 0,43 Stowarzyszenie

112

3,20

Przedstawicielst
wo

1 0,03 Sam.jedn.organ

iz.

23 0,66

ZATRUDNIENIE W POLSKICH BIURACH

PODRÓŻY W latach 2002 -2003

L. Zatrudnionych
w biurze podróży
(wielkość biura)

Liczba pracujących

ogółem

% ogółu

2002

2003

200

2

2003

Do 9 osób

10

784

1207

1

62,2 67,9

Od 10 do 49 osób

2 116 2 100 12,2 11,8

Od 50 do 249
osób

2 109

1894 12,1 10,6

Powyżej 250 osób

2 314

1714 13,3

9,6

Razem

17

323

17

779

100,

0

100,

0

PODSTAWOWE WSKAŹNIKI

EKONOMICZNE DLA BIUR PODRÓŻY

(wg przedziałów zatrudnienia)

w 2004 r

Zatrudnienie

Przychody

ogółem

w tys. zł

Sprzedaż

prod.,towar

ów,

materiałów

w tys. zł

Wynik

finansowy

w tys. zł

Od 10-49
osób

1 349 202

1 337 178

20 579

Od 50-249
osób

838 953

815 279

31 618

Powyżej 250
osób

340 369

304 571

22 402

OGÓŁEM

2 258

524

2 457 028

74 599

Międzynarodowe

organizacje skupiające

biura podróży

ŚWIATOWA FEDERACJA

NARODOWYCH BIUR PODRÓŻY

(UFTAA)

UNIVERSAL FEDERATION OF

TRAVEL AGENT`S ASSOCIATIONS

RZYM – 1966 R

ŚWIATOWE STOWARZYSZENIE

AGENCJI PODRÓŻY (WATA)

WORLD ASSOCIATION OF TRAVEL

AGENCIES

GENEWA - 1949

STOWARZYSZENIE EUROPEJSKICH

TOUROPERATORÓW (ETOA)

EUROPEAN TOUR OPERATORS

ASSOCIATION

POWSTAŁO W 1989 r

UGRUPOWANIE KRAJOWYCH

STOWARZYSZEŃ AGENTÓW

PODRÓŻY I TOUROPERATORÓW W

RAMACH UNII EUROPEJSKIEJ

GROUP OF NATIONAL TRAVEL

AGENT`S AND TOUR OPERATOR`S

ASSOCIATIONS within the EU –

ECTAA

POWSTAŁO W 1961 r

TOWARZYSTWO POLSKO –

AMERYKAŃSKICH AGENTÓW

PODRÓŻY (SPATA)

SOCIETY OF POLISH AMERICAN

TRAVEL AGENTS

POWSTAŁO W 1959 r

AMERYKAŃSKIE

STOWARZYSZENIE AGENTÓW

PODRÓŻY (ASTA)

AMERICAN SOCIETY OF TRAVEL

AGENTS

POWSTAŁO W 1931 r

NAJWIĘKSZA NA ŚWIECIE

BRANŻOWA ORGANIZACJA

TURYSTYCZNA

Cechy rynku

touroperatorskiego

1. Koncentracja działalności i istnienie wielkich

monopoli

2. Silne związki finansowe między

touroperatorami a innymi podmiotami rynku
turystycznego i podmiotami spoza branży

3. Duża rola banków w finansowaniu działalności

wszelkich touroperatorów

4. Znaczny stopień wykorzystania przez

touroperatorów obcej, nie własnej sieci
punktów sprzedaży dla zbytu ich własnego
produktu (pakietu)

5. Specjalizacja przedmiotu działalności

(specjalne segmenty rynku, rynek masowy,
spezial interest, incentive tours)

Sposób organizowania podróży w

wybranych krajach UE (w % ogółu)

Kraj

Liczba

biur

podr

Rezerwacj

a

bezpośred

nia

Biuro

podróży/tourope

rator

inne

Grecja

*

81,9

2,2

15,9

Austria

1253

67,3

32,7

0,0

Belgia

1332

62,8

31,9

5,3

Francja

4303

59,7

40,3

*

Niemcy

7400

54,6

45,4

*

Dania

564

54,2

45,8

*

Portuga
lia

978

44,3

11,1

44,6

Holandi
a

2245

36,9

39,0

24,1

WARTOŚĆ DODANA W BIURACH PODRÓŻY

NIEKTÓRYCH KRAJÓW EUROPEJSKICH (w

2000r)

KRAJ

L.

BIUR

WARTOŚĆ DODANA

W MLN EURO

NIEMCY

7 400

5 490

WIELKA
BRYTANIA

6 555

5 312

FRANCJA

4 303

1 646

WŁOCHY

8 902

1 305

HISZPANIA

5 897

1 131

HOLANDIA

2 245

655

SZWECJA

2 227

458

AUSTRIA

1 253

352