Pedagogika

radykalnego

humanizmu

Erich Fromm

Orientacja

nekrofilna

:

• Charakteryzuje się specyficzną zdolnością

człowieka do stosowania wobec innych

przemocy, do traktowania życia w sposób

mechaniczny, przedmiotowy.

• Reprezentuje sobą całościowy sposób

życia, wyrażając się w procesach

cielesnych danej osoby, w jej sferze

emocjonalno – wolicjonalnej, myślach,

gestach i zachowaniach.

Nekrofil

jest osobą kochającą destrukcję,

wierzącą w słuszność przemocy; bardziej

kieruje się przeszłością, niż przyszłością,

która jest dla niego nieznana, niepewna.

Orientacja

biofilna

:

• Biofilia

jest dążeniem osoby do

ochrony życia, do twórczości,

przedkładaniem radości, otwartości,

prospołeczności nad pesymizm,

niepewność czy egoizm.

• Biofilna

świadomość motywowania

jest dążeniem do życia i radości.

Biofil

jest osobą promieniującą na otoczenie ciepłem, serdecznością,

empatią, poczuciem wolności i świadomością silnych stron własnej

osobowości.

Fromm

rozróżnia dwa rodzaje

wrogości

:

• Wrogość

reakcyjna – to reakcja jednostki na

zagrożenie życia, godności, własności itp.

• Wrogość

rekompensacyjna – stanowi dla ludzi

słabych, zniewolonych, bezsilnych – swoistego

rodzaju uniwersalny środek do odzyskania

poczucia własnej mocy, dzięki stosowaniu

wobec innych przemocy, dominacji czy siły.

Zdaniem Fromma ta wrogość jest pochodną

dominującej w nim orientacji nekrofilnej (ku

śmierci, ku destrukcji, ku złu) oraz

postępującej biurokratyzacji współczesnych

społeczeństw przemysłowych

W instytucjach edukacyjnych mamy do czynienia

z jedną z dwóch form

bliskości

między

podmiotami procesu kształcenia (nauczycielami,

nauczycielami – uczniami, nauczycielami –

rodzicami, między samymi uczniami):

• Bliskość

submisyjna – to podporządkowanie się

komuś, od kogo się zależy. Prowadzi do braku

niezależności czy skłonności buntowniczych,

hamuje pełny rozwój jednostki.

• Bliskość

całkowitej i najgłębszej zażyłości –

między dwiema osobami, polegająca na

dojrzałej miłości przy zachowaniu niezależności

i odrębności podmiotów. Nie hamuje rozwoju,

nie powoduje konfliktów wewnętrznych ani

utraty energii.

Szkoła humanistyczna:

• Powinna promować postawę typu

„być” zamiast „mieć”, praktykującą

miłość, a więc orientację biofilną.

• Najważniejszym czynnikiem rozwoju

miłości życia u dziecka jest bowiem

współżycie z ludźmi, którzy to życie

kochają. Miłość jest bowiem

najwznioślejszym i najtrudniejszym

do osiągnięcia stanem rodzaju

ludzkiego.

Zadaniem wychowawcy:

• Jest poszerzanie marginesu wolności oraz wspieranie

warunków sprzyjających biofilii.

• Nie może wywierać na wychowanków wpływu, dokonywać

za nich wyboru.

•

Powinien ukazać im możliwości wyboru w sposób

prawdziwy z miłością, rozbudzając w nich energię ku

życiu.

•

Rewolucyjny optymizm:

•

Pedagog humanistyczny nie czeka na czyjeś (władzy,

prawa, ideologii) „przyzwolenie”, „nakazy”, ale kierując

się głosem serca, realizmu, wierzy w moc przemian w

sobie i innych; jest odważny, nieustraszony.

 

Demokracja uczestnicząca

– potrzeby wspólnoty są dla jednostki tak samo

ważne, jak jej własne sprawy lub w której dobro wspólne jest uznawane

przez każdego obywatela za jego własne.

Sądzę, że edukacja oznacza zapoznanie

młodzieży z tym wszystkim, co jej

najlepszego pozostawiła po sobie

ludzkość. Przekazanie jej tego

dziedzictwa w dużej mierze za pośred

nictwem stów może być tylko wówczas

skuteczne, jeśli zosta nie ucieleśnione w

osobach wychowawców oraz w praktyce i

strukturach rzeczywistości społecznej.

Tylko tak personalnie zakorzenione idee

mogą mieć znaczący wpływ na ludzi; idee

pozostające bowiem tylko słowami mogą

zmieniać jedynie swoje treści.