PEDAGOGIKA RADYKALNEGO HUMANIZMU
Przedstawiciel – Erick Fromm
2 rodzaje wrogości
Wrogość reakcyjna – to reakcja jednostki na zagrożenie życia, godności, własności itp.
Wrogość rekompensacyjna – stanowiącą dla ludzi słabych, zniewolonych, bezsilnych – swoistego rodzaju uniwersalny środek do odzyskania poczucia własnej mocy, dzięki stosowaniu wobec innych przemocy, dominacji czy siły. Zdaniem Fromma ta wrogość jest pochodną dominującej w nim orientacji nekrofilnej (ku śmierci, ku destrukcji, ku złu) oraz postępującej biurokratyzacji współczesnych społeczeństw przemysłowych.
2 rodzaje bliskości
Bliskość submisyjna – to podporządkowanie się komuś, od kogo się zależy. Prowadzi do braku niezależności czy skłonności buntowniczych, hamuje pełny rozwój jednostki.
Bliskość całkowitej i najgłębszej zażyłości – między dwiema osobami, polegająca na dojrzałej miłości przy zachowaniu niezależności i odrębności podmiotów. Nie hamuje rozwoju, nie powoduje konfliktów wewnętrznych ani utraty energii.
Nekrofil i biofil
Orientacja nekrofilna – nekrofil
Nekrofil jest osobą kochającą destrukcję, wierzącą w słuszność przemocy; bardziej kieruje się przeszłością, niż przyszłością, która jest dla niego nieznana, niepewna.
ORIENTACJA NEKROFILNA
Jeżeli pełni funkcje kierownicze, to administruje ludźmi tak, jak rzeczami, będąc dumnym z zadawania bólu innym.
• Stara się zdobyć władzę nad innymi. Władza staje się okazja do zakamuflowania własnych kompleksów, zawiedzionych nadziei, poczucia niemocy czy niedowartościowania.
• Odwraca się do innych osób, potęgując swa zdolność do czynienia zła, do okrucieństwa (przemocy, wyzysku, gwałtu), upajając się własnym sadyzmem w stosunku do podwładnych.
• Władza w rękach nekrofila demoralizuje, gdyż daje panowanie nad umysłem czy uczuciami innych osób.
• Nekrofil w akcie zniszczenia udowadnia sobie, że góruje nad tym, czego nie mógł stworzyć: nad życiem.
Fromm ostrzega przed rozprzestrzenianiem się tej orientacji, która wcale nie musi wyrażać się w swej radykalnej formie, ale może mieć różne postacie, prowadząc do pozbawiania innych osób ich własnej godności, autonomii, indywidualności.
Erich Fromm przywiązuje wielką wagę do asertywności i obrony własnego humanum. W procesie wychowania i kształcenia sprowadza się to do zdolności obronnych osoby na zagrożenie jej życia, indywidualności, mocy sprawczej, godności oraz sublimowanie skłonności nekrofilnych, destrukcyjnych, pasji niszczenia siebie czy innych.
Orientacja biofilna – biofil
Biofil jest osobą promieniującą na otoczenie ciepłem, serdecznością, empatią, poczuciem wolności i świadomością silnych stron własnej osobowości.
ORIENTACJA BIOFILNA
• Biofilia jest dążeniem osoby do ochrony życia, do twórczości, przedkładaniem radości, otwartości, prospołeczności nad pesymizm, niepewność czy egoizm.
• Biofilna świadomość motywowania jest dążeniem do życia i radości.
• Swoją orientację życiową wyraża bardziej w sposób niewerbalny, aniżeli deklaratywny.
• Nie pogrąża się w wyrzutach sumienia i poczuciu winy.
Człowiek nie jest z natury ani dobry ani zły, zależy czy wybierze postawę biofila czy nekrofila.
Zadania wychowawcy:
• Jest poszerzanie marginesu wolności oraz wspieranie warunków sprzyjających biofilii.
• Nie może wywierać na wychowanków wpływu, dokonywać za nich wyboru.
• Powinien ukazać im możliwości wyboru w sposób prawdziwy z miłością, rozbudzając w nich energię ku życiu.
Rewolucja optymizmu:
Pedagog humanistyczny nie czeka na czyjeś (władzy, prawa, ideologii) „przyzwolenie”, „nakazy”, ale kierując się głosem serca, realizmu, wierzy w moc przemian w sobie i innych; jest odważny, nieustraszony.