Przeguby układu napędowego

Tomasz Krysztofiak kl. IIIA

T4

Spis treści

Przeguby proste str. 3
Przeguby krzyżakowe str. 4
Przeguby elastyczne str. 6
Przeguby Weissa str. 8
Przeguby Rzeppa str. 10
Przeguby Birfielda str. 12
Przeguby Tracta str. 14

Przeguby proste

Przeguby proste dzieli się na krzyżakowe
(sztywne) i elastyczne. Prędkość kątowa wału
napędzanego przy zastosowaniu połączenia
przegubem prostym zmienia się dwukrotnie w ciągu
jednego obrotu (przy stałej prędkości elementu
napędzającego), natomiast przy zastosowaniu
przegubu homokinetycznego prędkości obu wałów
są zawsze sobie równe. 
Powszechnie stosowanym typem przegubu
prostego jest przegub krzyżakowy. Przeguby takie
umożliwiają przekazywanie napędu pod kątem do
15° i są bardzo wytrzymałe. Stosowanie większych
kątów między wałami połączonymi przegubem
krzyżakowym jest niewskazane ze względu na
nadmierny wzrost nierównomierności prędkości
obrotowej wału napędzanego. 

Przegub krzyżakowy składa się z dwóch widełek
(członów), osadzonych na końcach wałów, oraz
krzyżaka, którego czopy wchodzą w odpowiednie
otwory widełek i w ten sposób łączą się ze sobą oba
wały. Czopy krzyżaka ułożyskowane są w otworach
widełek w łożyskach igiełkowych, rzadziej
ślizgowych. Zewnętrzne bieżnie łożysk igiełkowych
stanowią tzw. szklanki, wciśnięte w ucha widełek i
zabezpieczone pierścieniami Seegera lub
specjalnymi płytkami. Smarowanie łożysk zapewnia
zaworek smarowy wkręcony w środku krzyżaka oraz
zaworek przelewowy. Części przegubu wykonuje się
z wysokogatunkowych stali stopowych. 

Przegub Krzyżakowy

Przeguby elastyczne stosowane są do
przenoszenia napędu przy małych kątach
odchylenia (3÷5°). Przeguby takie są niezbyt
wytrzymałe, lecz- jako łatwe do wymiany i nie
wymagające konserwacji- znajdują dość szerokie
zastosowanie. Ponadto ponieważ moment obrotowy
w takich przegubach przenoszony jest przez
wkładki gumowe, odgrywają one dodatkowo rolę
tłumików drgań skrętnych układu napędowego.

Przeguby elastyczne

Przegub Weissa składa się z:
-widełek wykonanych jako całość z wałem,
-widełek, którymi zakończona jest półoś,
-czterech kul, których zadaniem jest przenoszenie
napędu z półosi na wał, osadzonych w wyżłobieniach
widełek,
-jednej kuli z otworem, służącej do środkowania wału
względem półosi (dzięki temu osie tych elementów
przecinają się stale w tym samym punkcie),
-kołka ustalającego położenie kuli środkującej (z
otworem) w gnieździe widełek (kołek w złożonym
przegubie wchodzi w otwór widełek i otwór w kuli),
-zatyczki zabezpieczającej kołek przed
wypadnięciem.

Przegub Weissa

Przegub Rzeppa przenosi napęd z półosi na wał za
pośrednictwem sześciu kul. Mieszczą się one w
wyżłobieniach kulistej czaszy, którą zakończony jest
wał, i piasty kulistej osadzonej na wielowypustach
półosi. Kule utrzymywane są w określonym położeniu
przez koszyczek. Dźwignia, osadzona przegubowo w
specjalnym gnieździe w zakończeniu półosi, a
drugim końcem wewnątrz czaszy, służy łącznie z
czaszą do ustawienia kul w płaszczyźnie dzielącej (w
przybliżeniu) kąt między wałami na połowy. Przegub
Rzeppa może pracować przy kątach wychyleń wału
do 35°(w nowych rozwiązaniach nawet do 40°).

Przegub Rzeppa

Przeguby Birfielda stanowią udoskonaloną wersję
przegubu Rzeppa . Ich zaletą jest takie
ukształtowanie bieżni prowadnic, przy którym
zbędne jest stosowanie elementów środkujących,
ponieważ geometria prowadnic zapewnia
samoczynne ustawianie się kul we właściwym
położeniu. Przeguby te wykazują wiele zalet w
porównaniu z innymi przegubami
homokinetycznymi. Są zwarte, odznaczją się dużą
wytrzymałością oraz możliwością przenoszenia
znacznych obciążeń dynamicznych. Maksymalny kąt
odchylenia wałów przekracza 40°. Cechy te sprawiły,
że przeguby Birfielda są stosowane w większości
nowoczesnych samochodów osobowych w przednim
napędem. 

Przegub Birfielda

Przegub Tracta stosuje się w samochodach
wymagających dużego skrętu kół przednich, gdyż
dopuszcza on wychylenie do 50°. Przegub ten ze
względu na duże trudności wykonawcze i związany z
tym wysoki koszt jest stosowany dość rzadko. 

Przegub Tracta

Koniec…

Dziękuje za uwagę ;)