REHABILITACJA

MEDYCZNA I JEJ

SKŁADOWE

Rehabilitacja



Rehabilitacja jest złożonym, wieloetapowym i
wielowymiarowym

procesem,

zmierzającym

do

maksymalnego usprawnienia jednostek dotkniętych
niepełnosprawnością. Usprawnienie to odbywa się na
drodze wielu profesjonalnych działań o charakterze
leczniczym,

psychologicznym,

pedagogicznym,

społecznym i zawodowym, przy istotnym współudziale
samych osób niepełnosprawnych. Ostatecznym celem
rehabilitacji jest osiągnięcie najwyższego możliwego
poziomu samodzielności i niezależności osoby
niepełnosprawnej, przejście z pozycji biorcy na
pozycje dawcy – osoby produktywnej i tworzącej
cenne społecznie wartości, a więc pełna integracja ze
społeczeństwem,

znajdująca

wyraz

w

pełnym

uczestnictwie w życiu społecznym.



Podstawowym wymogiem
prawidłowego prowadzenia rehabilitacji
jest stała współpraca i konsultacja
między lekarzem specjalistą w
rehabilitacji medycznej i lekarzami
innych specjalności. Właśnie w
rehabilitacji, niezależnie od pracy w
zespole rehabilitacyjnym – co jest
wymogiem podstawowym – konsylium
lekarskie w dalszym ciągu jest
podstawową zasadą postępowania
lekarskiego i tylko wtedy efekty
rehabilitacji są najlepsze.

Podstawowa zasada w rehabilitacji, zasada aktywnego

uczestniczenia pacjenta w rehabilitacji, czyli wymóg
motywacji do realizowania wspólnie ustalonego
programu. 

O jakości i sile rehabilitacji zawsze stanowi zespół

kompetentnych specjalistów tworzących zespół
rehabilitacyjny. Każdy członek zespołu
rehabilitacyjnego ma do zrealizowania, w jak
najlepszym zakresie część całościowego programu
rehabilitacji, zawsze w ścisłej współpracy z
pacjentem i innymi członkami zespołu i pod
kierunkiem lidera zespołu, którym przeważnie jest
lekarz specjalista w rehabilitacji medycznej. Takie są
bardzo dobre doświadczenia naszej polskiej
rehabilitacji i taki model należy kontynuować i
rozwijać przy zapewnieniu pełnych praw ale i
odpowiedzialności wszystkich współpracowników.

Rehabilitacja medyczna



Rehabilitacja medyczna przywraca
sprawność fizyczną, psychiczną ,
społeczną

,

utraconą

wskutek

schorzeń i urazów, przez stosowanie
działań

usprawniających

i

terapeutycznych.

Rehabilitacja

medyczna jest dziedziną medycyny
zajmująca się przystosowaniem do
normalnego

życia

osób,

które

doznały przemijającej lub trwałej
utraty zdrowia. Rehabilitacja to
przywrócenie

choremu

jak

największej sprawności. Ma szerokie
zastosowanie,

bowiem

jest

wykorzystywana w każdej dziedzinie
medycyny.



Zatem usprawnia się nie tylko pacjentów z zaburzeniami
ruchowymi, ale również chorych kardiologicznie,
neurologicznie i po przebytych chorobach układu
oddechowego. Rehabilitacja to przywrócenie choremu jak
największej sprawności. Ma szerokie zastosowanie,
bowiem jest wykorzystywana w każdej dziedzinie
medycyny. Zatem usprawnia się nie tylko pacjentów z
zaburzeniami ruchowymi, ale również chorych
kardiologicznie, neurologicznie i po przebytych chorobach
układu oddechowego. obejmuje działania kompleksowe
prowadzone przez zespół rehabilitacyjny ale też z udziałem
różnorodnej grupy lekarzy specjalistów w zakresie wielu
specjalności. Dzięki takiemu podejściu konkretny pacjent
jest diagnozowany i leczony w optymalny sposób. Pod
pojęciem rehabilitacja medyczna (lecznicza) rozumie się
postępowanie, które umożliwia przyspieszenie procesu
naturalnej regeneracji i plastyczności (dla układu
nerwowego) oraz zmniejszenie następstw ustrojowych i
psychicznych spowodowanych przez chorobę.

Zespół rehabilitacyjny

Zespół rehabilitacyjny składa się ze specjalistów

medycznych i innych a w jego skład wchodzą:



Lekarz specjalista w rehabilitacji medycznej,



Fizjoterapeuta,



Pielęgniarka,



Psycholog kliniczny,



Neuropsycholog,



Logopeda,



Pracownik socjalny,



Terapeuta zajęciowy,



Masażysta,



Technik ortopedyczny,



Pedagog.

Współcześnie zarówno różne formy aktywności

ruchowej, jak i rehabilitacji są elementami
wieloaspekto wego postępowania
medycznego, pedagogicznego i społecznego.
Aktywność fizyczna i rehabilitacja mają więc
wymiar

bio-psycho-społeczny, gdyż wpływają na

zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka oraz
na jego relacje z otoczeniem. Organizacja
wszelkich form aktywności ruchowej (sportu,
rekreacji, turystyki) i rehabilitacji
niepełnosprawnych odgrywa istotną rolę we
włączaniu tych osób w nurt życia
społecznego i ich integrację ze
społeczeństwem.



Szeroko pojęta aktywność fizyczna i
rehabili tacja osób
niepełnosprawnych stwarza
korzystną sytuację nie tylko dla
niwelowania przez te osoby swego
inwalidztwa, lecz służy przeobrażeniu
wartości, a tym samym pomnażaniu
szans na pełniej sze uczestnictwo w
życiu rodzinnym, społecznymi
zawodowym

Terapia zajęciowa



Terapia zajęciowa jest to leczenie usprawniające
oznacza wykonywanie czynności różnego rodzaju,
które zaleca się pacjentom jako jeden ze środków
leczniczych, mających na celu przyspieszenie powrotu
utraconej funkcji narządu ruchu, a w przypadku zmian
nieodwracalnych – wyrobienie funkcji zastępczych. Jest
stosowana również jako rodzaj działań
terapeutycznych mających na celu ułatwienie
wykonywania podstawowych czynności życia
codziennego. Terapia zajęciowa jest uzupełnieniem lub
kontynuacją ćwiczeń , stosowanych w programie
usprawniania. Jej przewaga nad innymi metodami
terapeutycznymi polega na tym, że stawia przed
pacjentem konkretny cel wykonania pewnej pracy.
Wykonanie podjętej pracy daje pacjentowi świadomość
jego możliwości funkcjonalnych oraz wpływa
korzystnie na jego stan psychiczny.

wykorzystaniu tkwiącego w każdym człowieku potencjału

rozwojowego mającego źródło w naturalnych siłach witalnych
organizmu, niezależnie od stopnia niesprawności. Daje każdemu
szansę wyrażenia siebie w dostępnej i indywidualnej formie,
określonej jego wewnętrznymi i zewnętrznymi predyspozycjami.
Pozwala na wybór takiej formy twórczości, która odpowiada
indywidualnym zainteresowaniom.

Terapeuta zajęciowy pracując z pacjentem bądź podopiecznym

kształtuje w nim pewne postawy i za pomocą określonych
czynności wyucza go nowych umiejętności.

Kazimiera Milanowska podaje taką oto definicję terapii zajęciowej:
Terapia zajęciowa – leczenie pracą, ergoterapia – wykorzystuje

różne formy pracy i rekreacji jako jedne ze środków leczniczych
mających na celu przyspieszenie powrotu utraconych funkcji i
sprawności, a w przypadkach zmian nieodwracalnych
wyrobienie funkcji zastępczych. Terapia zajęciowa jest jedną z
form leczenia usprawniającego

Formy organizacji zajęć w
terapii zajęciowej

•

grupowa - polegająca na
wykonywaniu różnych bądź tych
samych zadań przez kilka osób;
grupy mogą być tworzone celowo lub
powstawać samorzutnie.

 

•

indywidualna – pacjent wykonuje
zadania specjalnie dla niego
przeznaczone przygotowane,
dobrane tak aby korygowały jego
zaburzone sfery w sposób
indywidualny.

Metody terapii zajęciowej

EROTERAPIA
terapia pracą, terapia poprzez zajęcia

manualne

SOCJOTERAPIA
terapia zaburzeń zachowania i zaburzeń

emocjonalnych w toku spotkań
grupowych, towarzyskich

ARTETERAPIA
terapia sztuką, kontakt bierny lub

czynny ze sztuką i kulturą

Dogoterapia



Stymulacja rozwoju
borykającego się z
niepełnosprawnością
dziecka wymaga
stosowania
alternatywnych,
niekonwencjonalnych
metod. Jedną z form
terapii dzieci
niepełnosprawnych,
doskonale łączącą
rewalidację i zabawę
jest dogoterapia.

Fizykoterapia



FIZYKOTERAPIA- jest działem leczniczym w którym
stosuje się występujące w przyrodzie naturalne
czynniki fizyczne, takie jak:

•

czynniki termiczne

•

promieniowanie Słońca (helioterapia)



oraz czynniki fizyczne wytworzone przez różnego
rodzaju urządzenia np:

•

urządzenia dostarczające energii cieplnej

•

prądów małej częstotliwości

•

prądów wielkiej częstotliwości

•

promieniowania świetlnego, nadfioletowego,
podczerwonego oraz

•

ultradźwięków

Ciepłolecznictwo



Łaźnia sucha
szafkowa



Łaźnia sucha
rzymska



Sauna



Zabiegi
cieplne przy
użyciu
parafiny



Ciepłolecznictwo-polega na
dostarczeniu do ustroju energii
cieplnej głównie drogą
przewodzenia i przenoszenia,
odróżnia zabiegi ciepło lecznicze
od innych zabiegów fizykalnych,
polegających również na
przekazywaniu ciepła np. drogą
promieniowania.

Leczenie zimnem



Zimne zabiegi
miejscowe



Zimne okłady lub
zawijania



Oziębienie przy
użyciu ciekłego
chlorku etylu



Zabiegi miejscowe
przy użyciu gazów
chłodzących



KRIOTERAPIA



Leczenie zimnem-polega na
obniżeniu temperatury tkanek. W
zależności od rodzaju
zastosowanej metody oziębienie
tkanek zachodzi drogą
przewodzenia lub przenoszenia ich
energii cieplnej do użytego w
danej metodzie środowiska
oziębiającego o odpowiednio
niskiej temperaturze.

Wodolecznictwo



Kąpiele



Pół-kąpiele



Natryski

Wodolecznictwo-zwane również

hydroterapią, jest działem lecznictwa
fizykalnego, w którym wykorzystuje
się oddziaływanie wody na ustój.
Właściwości fizyczne wody czynią ją
szczególnie przydatną do tych celów.
Może być ona stosowana we
wszystkich trzech jej stanach
skupienia, a mianowicie:



Cieczy



Lodu



Pary wodnej

Światłolecznictwo



Promieniowanie
podczerwone



Promieniowanie
nadfioletowe



Światłolecznictw
o-jest działem
fizykoterapii, w
którym
wykorzystuje się
promieniowanie
podczerwone,
widzialne oraz
nadfioletowe.

Helioterapia



Wykorzystywanie do celów
leczniczych promieni słonecznych.
Stanowi ważny element w
całokształcie leczniczego
postępowania fizykalnego.

Energia promieniowania

słonecznego od niepamiętnych
czasów jest wykorzystywana przez
człowieka w celach leczniczych.
Promieniowanie słoneczne
wykazuje widmo ciągłe i zawiera w
swym składzie:



59-65% promieniowania
podczerwonego,



33-40% promieniowania
widzialnego,



1-2% promieniowania
nadfioletowego

Kinezyterapia



Kinezyterapia to leczenie ruchem. Inne, mniej
profesjonalne określenia, to gimnastyka
lecznicza lub ćwiczenia usprawniające.
Kinezyterapia jest jedną z metod fizjoterapii. 

Stosowanie kinezyterapii jest wskazane

przy:



Dysfunkcjach narządu ruchu,



Zespołach bólowych kręgosłupa,



Udarach mózgowych,



Chorobach ukł. oddechowego,



Po zawale serca



Bólach krzyża,



Wadach postawy,



Po zabiegach,



Tendiopatiach,

Pole magnetyczne

Stosowanie w lecznictwie pola magnetycznego

podzielono na:

-statyczne,
-dynamiczne.
Źródłem statycznego pola magnetycznego są

różnego rodzaju magnesy. Dynamicznymi nazywa
się pola magnetyczne indukowane przez prąd
elektryczny płynące w przewodniku. Mogą to być
pola stałe, indukowane przez prąd elektryczny,
oraz różnego rodzaju impulsowe pola zmienne.
Przebieg zmian impulsów pola magnetycznego
zależy oczywiście od zmian prądu płynącego
przez przewodnik.

Laseroterapia



Polega na działaniu biostymulującego
promienia laserowego.



Jest to jeden z nowych, obecnie
rozwijających się działów
fizykoterapii, w którym do celów
leczniczych wykorzystuje się
promienie laserowe.

Elektrolecznictwo



Elektrolecznictwo

-

lub elektroterapią
nazywa się dział
lecznictwa
fizykalnego w
którym
wykorzystuje się do
celów leczniczych
prąd stały oraz
prądy impulsowe
małej i średniej
częstotliwości.

Dziękujemy

za

uwagę

Bibliografia



www.google.com



www.wikipedia.pl



Grzegorz Trojan, Paweł Jaźwa, Jacek
Kultys: „Przegląd Medyczny
Uniwersytetu Rzeszowskiego”



Wiktor Dega, Kazimiera Milanowska:
„Rehabilitacja medyczna”



J.Kiwerski: „Rehabilitacja Medyczna”