KRWOT

OKI I

RANY

RANY

definicja, podział

RANA

-

uraz

mechaniczny,

powodujący

uszko-dzenie

bądź

przerwanie ciągłości skóry i/lub tkanek
leżących pod nią.

Podział ran:
a)

- zamknięte,
- otwarte.

b) - cięte,

- rąbane,
- kłute,
- szarpane,
- tłuczone,
- miażdżone,
- kąsane,
- zatrute,
-postrzałowe.

DRASTYCZN

E

MATERIAŁY

UWAG

A!

PRZYKŁADY
RAN

Materiały zdjęciowe

Ofiara przemocy szkolnej.

Chłopczyk padł ofiarą godnego potępienia,

który zadał mu wielokrotne rany kłute –

stosując ostro zakończone narzędzie

działające w głąb (ołówek).

Przykład rany szarpanej, która powstaje

w wyniku działania zakrzywionego

narzędzia o tępej krawędzi (hak, bosak).

Ma nieregularny kształt i poszarpane,

nierówne brzegi. W głębi rany widać

niekiedy strzępy oderwanych tkanek.

RANY
OTWARTE

definicja,
postępowanie

RANA OTWARTA - ta, w której ma miejsce przerwanie
ciągłości skóry.

1. Krwawienie tamujemy przez przyłożenie
jałowego opatrunku bezpośrednio na ranę i
uciśnięciu go.
2. Unieruchamiamy uszkodzoną część ciała.
3. Zabezpieczamy oderwane lub amputowane
części ciała.

Nieoderwane do końca części ciała należy przyłożyć w
swoje oryginalne miejsce i przybandażować.
Amputowane – zabezpieczyć w jałowej gazie i
przetransportować w wilgoci i chłodzie z chorym do
szpitala (nie zamrażać!).
Jeżeli w ranie widoczne są narządy wewnętrzne, np.
jelita, nie wolno odprowadzać ich do jamy brzusznej,
możne jedynie przykryć je jałową, wilgotną gazą.
Jeżeli w ranie widoczne są wbite w nią ciała obce, np.
pręt, nóż itp. to nie wolno ich wyjmować – występuje
ryzyko masywnego krwotoku.

RANY
ZAMKNIĘTE

definicja, objawy

RANA ZAMKNIĘTA - ta, w której następuje
uszkodzenie głębszych warstw skóry i/lub tkanek
leżących głębiej z zachowaniem ciągłości warstwy
powierzchownej. Głęboko w skórze z uszkodzonych
naczyń wydostaje się krew i powstaje tzw. siniak.

OBJAWY:
1. powierzchnia skóry
nienaruszona, ale ze
zmienionym zabarwieniem
(ciemno-niebieskie, fioletowe),
2. obrzęk,
3. ból,
4. jeśli doszło do uszkodzenia
dużego naczynia, może
powstać krwiak. Najczęściej
towarzyszy on złamaniom.

Krwiak.

RANY
ZAMKNIĘTE

postępowanie

Przy niewielkim obrażeniu brak
wytycznych do specjalnego postępowania.

Gdy powstaje obrzęk:
1. Ucisnąć i schłodzić uszkodzone miejsce

(przyłożyć lód lub polewać zimną wodą).
Takie postępowanie powoduje
obkurczenie naczyń i zmniejszenie
krwawienia.

2. Unieść uszkodzoną część ciała

(kończynę) - zmniejsza to dopływu krwi i
tym samym narastanie obrzęku

3. Unieruchomić - zmniejsza to krwawienie

i ból.

DRASTYCZN

E

MATERIAŁY

UWAG

A!

JAK POSTĄPISZ W PRZYPADKU PONIŻSZYCH
URAZÓW?

sprawdź czy już
umiesz

1

2

Unieruchomienie
poszkodowanego.
Zabezpieczenie narządów
poprzez przyłożenie
jałowej gazy.
Nie wolno wkładać
narządów do jamy
brzusznej.

Narząd należy zawinąć w
wilgotną gazę.
Znaleźć właściciela nogi i
wraz z nim transportować w
chłodzie i wilgoci.
Nie wolno zamrażać
kończyny.

KRWOTOKI

definicja, podział

KRWOTOK – obfite krwawienie.

Podział krwotoków:

-

Zewnętrzne (widoczna wypływająca krew).

-

Wewnętrzne (rozpoznawany na podst.
charakterystycznych tu objawów).

Rozpoznanie krwotoku wewnętrznego objawy

(narząd uszkodzony):

•

zmiana zabarwienia skóry (siniak),

•

wymiotowanie krwią bądź oddawanie smolistych
stolców (układ pokarmowy),

•

oddawanie stolca lub moczu podbarwionego krwią
(układ pokarmowy i moczowy),

•

wykrztuszanie wydzieliny podbarwionej krwią
(płuca),

•

powiększenie się obwodu brzucha, zasinienie pod
którymś z łuków żebrowych (układ pokarmowy).

KRWOTOKI ZEWNĘTRZNE

postępowanie

1. Wzywamy pomoc.
2. Nakładamy jałowy opatrunek i uciskamy

miejsce krwawienia. Mocujemy opatrunek
bandażem.

3. Ucisk kontynuujemy do ustania krwawienia.

Jeśli opatrunek przesiąka krwią – dołożyć kolejne
warstwy nie zdejmując starego i nie zwalniając
ucisku.
Jeśli krwawienie nadal nie ustaje, unieść
krwawiącą kończynę nie zwalniając ucisku i
unieruchomić ją.
Jeśli powyższe metody zawodzą – zastosować
ucisk na tętnice powyżej miejsca krwawienia
(tętnica ramienna poniżej dołu pachowego na
kończynie górnej albo tętnica udowa w pachwinie
na kończynie dolnej).

W ostateczności

stosować

opaskę uciskową.

KRWOTOKI ZEWNĘTRZNE

opaska uciskowa

Zakładając opaskę należy
pamiętać, że:
1. Nie wolno zakładać jej na

kończynach poniżej łokci lub
kolan oraz nigdy nie na
tułowiu.

2. Należy stosować szeroki

bandaż albo podłożyć pod
wąski szeroki opatrunek (aby
powierzchnia ucisku była jak
największa).

3. Nie należy poluźniać raz

założonej opaski uciskowej.

4. Opaska musi być widoczna

przez cały czas, nie wolno jej
przykrywać.

5. Należy opisać opaskę

hasłem „opaska uciskowa”
oraz godziną jej założenia.

Ciekawostka

historyczna.

Sposób zakładania

radzieckiej opaski

uciskowej z 1959 roku.

KRWOTOKI
WEWNĘTRZNE

postępowanie

1. Wezwanie pomocy
2. Przy krwawieniu wewnątrz kończyn

– unieruchomienie. Ułożenie
poszkodowanego w pozycji
przeciwwstrząsowej (z lekko
uniesionymi kończynami dolnymi).

3.Okrycie poszkodowanego.
4. Okresowa kontrola parametrów

życiowych.

NIE podawać poszkodowanemu

niczego doustnie.

KRWOTOKI Z NOSA

geneza, postępowanie w przypadku złamania
podstawy czaszki

Przyczynami tego charakterystycznego krwotoku
są m.in. urazy twarzoczaszki, choroby krwi, np.
hemofilia, nadciśnienie tętnicze, zapalenie zatok
obocznych nosa, infekcje górnych dróg
oddechowych, zamieniona śluzówka.

Przy podejrzeniu złamaniu
podstawy czaszki (w
wywiadzie uraz głowy,
widoczny wypływ krwi z uszu
i nosa) należy unieruchomić
głowę i przykryć miejsce
krwawienia (nos, uszy)
jałowym opatrunkiem, bez
ucisku. Nie tamować
wypływu krwi i płynu
mózgowo-rdzeniowego.

KRWOTOKI Z NOSA

Postępowanie gdy urazu czaszki brak

Gdy nie podejrzewamy urazu czaszki, a

poszkodowany jest nieprzytomny:

1. Wezwać pomoc.
2. Udrożnić drogi oddechowe.
3. Skontrolować zawartość jamy ustnej (krew

może spływać po tylnej ścianie gardła).

4. Stosować ucisk na skrzydełka nosa do ustania

krwawienia.

5. Sprawdzać oddech i krążenie.

Gdy poszkodowany jest przytomny:
6. Posadzić poszkodowanego, uspokoić go,

pochylić do przodu (aby poszkodowany nie
połykał bądź nie zakrztusił się krwią).

7. Stosować ucisk na skrzydełka nosa do ustania

krwawienia.

8. Przyłożyć zimny opatrunek (lód) bezpośrednio

na nos i na szyję w miejscu przebiegu dużych
naczyń.

OBEJRZYJ ZDJĘCIE I
ODPOWIEDZ

Sprawdź czy już umiesz

Gdy widzisz sytuację

jak na obrazku, co

zrobisz najpierw?

a) Określę czy ranny jest
przytomny.

b) Założę rannemu opaskę
uciskową w celu
zahamowania krwotoku.

c) Unieruchamiam
krwawiącą część ciała.

CZEGO UZYJESZ? POŁĄCZ

Sprawdź czy już umiesz

uraz
czaszki

rana otwarta
ręki

obrzęk nogi amputacja
kończyny

Od góry: lód, bandaże i gazy, sowiecka opaska uciskowa.

JAK NALEŻY POSTĄPIĆ Z
HASŁEM REBUSU?

sprawdź czy już umiesz

EW=W
O

ROZMOWY
W
U

Z

krwotok z
nosa

Sadzamy, pochylamy do przodu,

uspokajamy. Naciskamy skrzydełka nosa

i przykładamy lód na nos i szyję w

miejscu przebiegu dużych naczyń.