Zaburzenia
nerwicowe
wg ICD-10 oraz
DSM-IV
Adam Wysokiński
Klinika Psychiatrii Dorosłych
Zaburzenia nerwicowe
Zaburzenia nerwicowe zwane potocznie
nerwicami to grupa zaburzeń psychicznych o
bardzo rozmaitej symptomatyce, definiowana
jako zespoły dysfunkcji narządów,
psychogennych zaburzeń emocjonalnych,
zakłóceń procesów psychicznych i
patologicznych form zachowania
występujących w tym samym czasie i
powiązanych ze sobą wzajemnie.
Cechą odróżniającą nerwice od psychoz jest
krytycyzm wobec objawów.
Przyczyny zaburzeń nerwicowych
Źródłem zaburzeń nerwicowych są nierozwiązane
nieuświadomione konflikty wewnętrzne, najczęściej
pomiędzy dążeniami jednostki a jej możliwościami,
potrzebami a obowiązkami, pragnieniami a normami
społecznymi.
Błędne koło objawów nerwicowych polega na dodatnim
sprzężeniu zwrotnym pomiędzy objawami. Np. lęk
wyzwala dodatkowe objawy wegetatywne, które z kolei
nasilają lęk, który dodatkowo wzmaga objawy
wegetatywne.
Egocentryzm – nadmierna koncentracja uwagi na sobie i
poczucie szczególnego charakteru własnych dolegliwości
nerwicowych.
Objawy
Objawy somatyczne:
porażenia narządów ruchu lub pewnych ich części;
brak czucia pewnych obszarów skóry, zaburzenia wzroku,
słuchu lub nadmierna wrażliwość na bodźce;
napięciowe bóle (głowy, ból żołądka, serca, kręgosłupa),
zawroty głowy, drżenie kończyn, kołatanie serca
zespoły objawów charakterystyczne dla niektórych chorób
czy stanów fizjologicznych (np. urojona ciążą, zaburzenia
równowagi, napady drgawkowe przypominające padaczkę,
itd.);
zaburzenia funkcjonowania organów wewnętrznych;
zaburzenia seksualne (np. zaburzenia erekcji, anhedonia,
anorgazmia, wytrysk przedwczesny).
Objawy
Zaburzenia funkcji poznawczych:
myślenie natrętne;
natręctwa ruchowe;
trudności w koncentracji uwagi;
subiektywnie odczuwalne zmiany w percepcji
rzeczywistości (np. derealizacja).
Objawy
Zaburzenia emocji:
fobie;
lęk wolnopłynący, nieokreślony niepokój;
nagłe napady lęku;
brak motywacji, apatia;
stan podwyższonego napięcia, poirytowanie;
labilność emocjonalna;
przygnębienie;
zaburzenia snu.
ICD-10
Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod
postacią somatyczną (F40-F48)
F40 Zaburzenia lękowe w postaci fobii
F40.0 Agorafobia
F40.1 Fobie społeczne
F40.2 Specyficzne postacie fobii
F41 Inne zaburzenia lękowe
F41.0 Zaburzenia lękowe z napadami lęku
F41.1 Zaburzenia lękowe uogólnione
F42 Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne
F43 Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne
F43.0 Ostra reakcja na stres
F43.1 Zaburzenie stresowe pourazowe
F43.2 Zaburzenia adaptacyjne
F44 Zaburzenia dysocjacyjne
F45 Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną
DSM-IV
300.01 Panic Disorder
300.02 Generalized Anxiety Disorder
300.23 Social Phobia
300.29 Specific Phobia
300.3 Obsessive-Compulsive Disorder
300.6 Depersonalization disorder
300.81 Somatization Disorder
308.3 Acute Stress Disorder
309.81 Posttraumatic Stress Disorder