histoklinika

raka prostaty

Wioleta Dąbrowska

Gr 2 lekarski IV rok



Najczęściej występujący narządowy
nowotwór złośliwy u mężczyzn



Druga co do częstości po raku płuca
przyczyna zgonu mężczyzn po 50 r.ż.



dieta bogatotłuszczowa

•

ryż - OBNIŻA ryzyko zachorowalności na raka

•

pracownicy przemysłu chemicznego, gumowego,
farbiarskiego, drukarnie

•

kadm - wypiera cynk niezbędny do prawidłowego
funkcjonowania prostaty,

•

alkohol, palenie

•

predyspozycje genetyczne

•

zakażenie ukł. moczowego, szczególnie wirusami RNA

•

Żydzi - prawie wcale

•

u rasy czarnej rak stercza rozwija się częściej i jest
stwierdzany w młodszym wieku niż u rasy bialej czy
azjatyckiej

Predysponują:



początkowo bezobjawowy



Częstomocz



słaby strumień moczu



Chudnięcie



krwiomocz

Przebieg:



gł. w strefie obwodowej - 75% - podatna na
działanie testosteronu



strefie przejściowej - 20%



w strefie centralnej - 5% - podatna na
działanie estrogenów

Są to ogniska pod postacią nieregularnych,

twardych guzków wyczuwalnych w badaniu
per rectum



Rzadko jest przyczyną zwężenia dolnego odcinka dróg
moczowych



Wczesne fazy rozwoju nowotworu stwierdzane są jako słabo
odgraniczone zmiany położone bezpośrednio pod torebką



Na przekrojach ma postać litych szarawych lub żółtawych
spoistych nacieków o nieostrych granicach



Nawet we wczesnych etapach może dawać już przerzuty do
węzłów chłonnych w obrębie miednicy



W zaawansowanym stadium nacieka pęcherzyki nasienne,
okołocewkową strefę stercza i ściany pęcherza moczowego

POWIĘŹ DENONVILLIERSA

– płat tkanki łacznej oddzielający

struktury dolnego odcinka dróg moczowych od ściany odbytnicy,
jest to naturalna bariera ograniczająca szerzenie się raka.

Mikroskopowo -

GRUCZOLAKORAKI (75-98%)

( adenocarcinoma)

Raki lepiej zróżnicowane – z małych cewek gruczołowych

nieregularnie naciekających podścielisko, nie są otoczone
kolagenem ani komórkami zrębu, lecz często przylegają do siebie

Cewki wyścielone są pojedyńczą warstwą komórek sześciennych o

jądrze z wyraźnym jąderkiem.

W gruczołach leżących w sąsiedztwie nacieku stwierdza się cechy

atypii komórek nabłonka gruczołowego określane mianem –
wewnątrznabłonkowego rozrostu nowotworowego gruczołu
krokowego ( prostatic intraepithelial neoplasia – PIN) – jest
pośrednim etapem transformacji nowotworowej pomiędzy
prawidłową tkanką a rakiem.

Szerzenie:



przez ciągłość (naciekanie, rozrost) ->
zwężenie moczowodów



wzdłuż neuronów -> naciekanie pęcherzyków
nasiennych, miednicy mniejszej



naczyniami chłonnymi – węzły zasłonowe,
biodrowe, okołoaortalne, pachwinowe



naczyniami krwionośnymi -> KOŚCI,
wątroba, płuca 

Przerzuty do kości mogą mieć charakter:



Osteolityczny –niszczący kość



Osteosklerotyczny –zagęszczenie struktury kości,
powinny one nasuwać podejrzenie rozsianego
raka gruczołu krokowego

Opiera się na ocenie struktury histologicznej rozrostu

nowotworowego.



Nowotwór wysoko zróżnicowany otrzymuje 1 pkt



nowotwór nisko zróżnicowany 5 pkt.

W skali Gleasona ocenia się dwa przeważające pod względem

objętości typy histoarchitektoniczne nowotworu, a
otrzymane punkty sumuje się podając końcowy wynik.



Guz nowotworowy, w którym dominującym typem jest
nowotwór nisko zróżnicowany, naciekający tkanki bez
wyraźnej granicy (5 pkt)



drugi dominujący typ to nowotwór średnio zróżnicowany,
częściowo dobrze odgraniczony (3 pkt) otrzyma wskaźnik 8
(5 + 3 = 8).

System Gleasona silnie koreluje z rokowaniem oraz ze

stopniem zaawansowania klinicznego.

System Gleasona – zalecany przez WHO
system klasyfikacji patomorfologicznej raka
gruczołu krokowego



Ocena poziomu

antygenu specyficznego dla

prostaty –PSA,

produkawanego przez komorki

nabłonkowe prawidłowego stercza i komórki
nowotworowe

Wzrost PSA w:



Łagodnym rozroście guzkowym,



Zapaleniach stercza



Raku gruczołowym

•

Badanie per rectum

•

Ultasonografia przeodbytnicza

•

Biopsja igłowa

DIAGNO:



Większość raków stercza jest wrażliwa na
androgeny, dlatego wzrost raka ulega różnego
stopnia zahamowaniu na skutek blokady wpływu
tych hormonów



Stosuje się kastrację chirurgiczną lub
farmakologiczną , estrogeny, leki blokujące
receptory androgenowe



W przypadkach raka ograniczonego do
stercza jest dobre 90% przeżywa 10 lat i
więcej



W przypadkach raka rozsianego 10 –letnie
przeżycie obserwuje się u 10-40% chorych

ROKOWANIE