Środki publiczne

Prawo finansów publicznych

Dr Piotr Pomorski

1

Transfer środków

publicznych

1.

Pobór od

podatników

2.

Alokacja w

budżecie

3.

Redystrybucja

na zadania

publiczne

Dr Piotr Pomorski

2

Środki publiczne – podział

doktrynalny

1

Państwowe

samorządowe

1

Państwowe

samorządowe

2

Krajowe

zagraniczne

2

Krajowe

zagraniczne

3

Zasadnicze

uboczne

3

Zasadnicze

uboczne

4

Definitywne

Zwrotne

4

Definitywne

Zwrotne

5

Odpłatne

Nieodpłatne

5

Odpłatne

Nieodpłatne

6

Zwyczajne

Nadzwyczajne

6

Zwyczajne

Nadzwyczajne

7

Stałe

Sporadyczne

7

Stałe

Sporadyczne

8

Publicznoprawn

e

Prywatnogospo

darcze

8

Publicznoprawn

e

Prywatnogospo

darcze

Dr Piotr Pomorski

3

Środki publiczne – podział ustawowy

A: Dochody publiczne
B: Środki z Unii Europejskiej i inne

zagraniczne
C: Przychody budżetowe
D: Przychody JSFP z działalności

publicznej

Dr Piotr Pomorski

4

A: Dochody publiczne

ŹRÓDŁO WPŁYWÓW

CEL WYPŁAT

1. DANINY PUBLICZNE

• Podatki

• Cła

• Opłaty

• składki

2. DOCHODY Z MIENIA

PUBLICZNEGO

• Najem

• Dzierżawa

• Dywidendy

• Odsetki od lokat

3. DOCHODY DOBROWOLNE

• Spadki

• Zapisy

• Darowizny

WYDATKI PUBLICZNE

(środki redystrybucji

definitywnej;

zasada

niefunduszowania)

ROZCHODY

BUDŻETOWE

(środki redystrybucji

czasowej;

katalog – NFP 6/2)

Dr Piotr Pomorski

5

B: Środki z Unii Europejskiej

i inne środki zagraniczne

ŹRÓDŁO

WPŁYWÓW

CEL WYPŁAT

Budżet UE

Fundusze unijne

Inni donatorzy

zagraniczni

(np. EFTA)

WYDATKI PUBLICZNE

(zasada funduszowania)

1. Konkretny cel do

sfinansowania

2. Określona procedura

wydawania

3. Odrębny rachunek bankowy

4. Sankcje za złamanie w/w

zasad

Dr Piotr Pomorski

6

C: Przychody budżetowe

ŹRÓDŁO

WPŁYWÓW

CEL WYPŁAT

1. Skarbowe papiery

wartościowe

2. Otrzymane pożyczki i

kredyty

3. Spłacone pożyczki

udzielone ze środków

publicznych

4. Prywatyzacja majątku

Skarbu Państwa

Sfinansowanie

deficytu

budżetowego

=

dostarczenie środków

na pokrycie

zaplanowanych

wydatków

publicznych

Dr Piotr Pomorski

7

D: Przychody JSFP z własnej

działalności

ŹRÓDŁO

WPŁYWÓW

CEL WYPŁAT

• Działalność

gospodarcza

(odpłatna, komercyjna)

• Działalność statutowa

( w odpłatnej części)

Własne potrzeby

finansowe JSFP,

z tym że część środków

jest przekazywana

budżetom publicznym

Dr Piotr Pomorski

8

Wydatki publiczne –

podział doktrynalny

1

Nabywcze

Transferowe

2

Osobowe

Rzeczowe

3

Krajowe

Zagraniczne

4

Sztywne ( prawnie zdeterminowane)

Elastyczne

5

Majątkowe

Bieżące

Dr Piotr Pomorski

9

Wydatki publiczne – podział

ustawowy

A.

Bieżące

A.

Bieżące

B.

Na obsługę

długu SP

B.

Na obsługę

długu SP

C.

Majątkowe

C.

Majątkowe

D.

Środki

własne UE

D.

Środki

własne UE

Dr Piotr Pomorski

10

A. Wydatki bieżące -

przykłady

Wydat

ki

bieżąc

e

Wydat

ki

bieżąc

e

Dotacj

e

Dotacj

e

Subwen

cje dla

JST

Subwen

cje dla

JST

Subwencj

e dla

partii

polityczn

ych

Subwencj

e dla

partii

polityczn

ych

Świadcze

nia na

rzecz

osób

fizycznyc

h

Świadcze

nia na

rzecz

osób

fizycznyc

h

Dr Piotr Pomorski

11

B. Wydatki majątkowe -

przykłady

Wydatki

majątko

we

Zakup towarów i

usług przez JSFP

Zakup akcji,

wniesienie

udziałów do

spółek

Inwestycje

JSFP

Koszty

utrzymania i

funkcjonowan

ia JSFP

Dr Piotr Pomorski

12

C. Wydatki na obsługę długu SP -

przykłady

Wydatki

na

obsługę

długu

Oprocentowanie i

dyskonto od SPW

Oprocentowanie

zaciągniętych

kredytów i

pożyczek

Wypłaty z tytułu

rządowych

poręczeń i

gwarancji

Koszty emisji

SPW

Dr Piotr Pomorski

13

D. Środki własne UE

(konstrukcja składki członkowskiej)

Wpłaty z tytułu PKB

Wpłaty z tytułu PKB

Cła handlowe

Cła handlowe

Podatek od towarów

i usług

Podatek od towarów

i usług

Opłaty

rolne

Opłaty

rolne

Odsetk

i i kary

za

nieter

minow

e

płatno

ści

Odsetk

i i kary

za

nieter

minow

e

płatno

ści

Dr Piotr Pomorski

14

Zasady gospodarowania

środkami publicznymi

Prawo finansów publicznych

Dr Piotr Pomorski

15

Katalog ustawowy zasad

Zasady

praworządnej

gospodarki

finansowej

42/1,43,44,47

Zasady

planowania

budżetowego

42/2 = zasada

NIEFUNDUSZOWANIA

51 = zasada

NIEROSZCZENIOWOŚCI

52 = zasada

JEDNOSTRONNEJ

DYREKTYWNOŚCI

Zasady

wydawania

środków

publicznych

44 = zasady celowości,

oszczędności,

terminowości

46 , 48 – 50, 112 a

= normy

oszczędnościowe

Zasady ulg w

spłacie należności

publicznych

55-64

Dr Piotr Pomorski

16

Zasady praworządnej

gospodarki finansowej

Gromadzeni

e środków

publicznych

z

poszczególn

ych tytułów

NFP

42/1

Równy dostęp

do realizacji

zadań

finansowanyc

h ze środków

publicznych

NFP 47

Zasada

wyboru

najkorzystniej

szej oferty

NFP 43

Wydatkowa

nie środków

publicznych

zgodnie z

celem i w

wysokości

określonej

przepisami

NFP 44

Dr Piotr Pomorski

17

Zasada funduszowania -

niefunduszowania

Niefunduszowanie

(zasada – NFP 42/2)

Wydatki budżetowe

ogółem

Dochody

majątkow

e

Podatki

Opłaty

publiczne

Funduszowanie

(wyjątek – NFP 42/3-4 i inne ustawy)

• Cele wskazane

w akcie

prawnym / w

umowie

międzynarodo

wej

Środki

europej

skie

• Pomoc

finansowa dla

wskazanych w

ustawie o

dochodach JST

gmin,

powiatów i

województw

Wpłaty

najbogatsz

ych JST

(„janosiko

we”)

Dr Piotr Pomorski

18

Zasada nieroszczeniowości budżetu

(NFP 51)

Dr Piotr Pomorski

19

Z

1. Wpłata podatków

2.

Brak roszczenia o 1

3. Wypłata świadczeń publicznych
4. Brak roszczenia
o 3
(na podstawie
ustawy budżetowej)

BUDŻ

ET

DONATO

R

BENEFICJE

NT

Zasada jednostronnej dyrektywności budżetu

(NFP 52)

STRONA DOCHODOWA

Dotyczy:

STRONA WYDATKOWA

Charakter analityczny:

Planowane dochody i

przychody budżetowe

są prognozą

Budżet Państwa

Budżety JST

Plan finansowy

jednostki budżetowej

Charakter dyrektywny:

planowane wydatki i

rozchody budżetowe

są

limitem:

• podmiotowym

• przedmiotowym

• czasowym

• kwotowym

Brak sankcji, gdy:

Dochody > plan

Dochody < plan

Sankcje, gdy

wydatkowanie środków

naruszy którykolwiek z

w/w limitów

Przychody

są prognozą

Inne JSFP

Koszty mogą być > plan,

gdy:

• Przychody JSFP > plan

• Zobowiązania JSFP ≤

plan

• Dotacje dla JSFP ≤

plan

Dr Piotr Pomorski

20

Normy oszczędnościowe

NFP 46

Zrównoważo

ny plan

finansowy

( patrz też:

NFP 136/4

NFP 153)

Zaciągane zobowiązania przez JSFP

≤

Planowe wydatki na zobowiązania

minus

(

obligatoryjne składki

+

koszty spłaty obecnych zobowiązań)

NFP 48

Zasada bezpiecznej kapitalizacji wolnych środków JSFP:

• Skarbowe papiery wartościowe

• Obligacje komunalne

• Depozyt u Ministra Finansów

• Lokaty w bankach krajowych

NFP 49

Zakaz nabywania akcji, obligacji i udziałów w spółdzielniach przez JSFP

( z kilkoma wyjątkami)

NFP 50

Zaostrzenie wymogów legislacyjnych dla aktów prawnych

zwiększających wydatki JSFP lub zmniejszających dochody JSFP

NFP

112a

Reguła

wydatko

wa

Wydatki BP

rok

<

wydatki BP

( rok – 1)

+

współczynnik inflacji + max. 1 %

( nie dotyczy to wskazanych w tym przepisie wydatków sztywnych)

NFP 128,

133,135

Ograniczenia w udzielaniu dotacji z budżetów publicznych

Dr Piotr Pomorski

21

Zasady stosowania ulg w spłacie

należności budżetowych

Odroczenie

terminu

spłaty

Rozłożenie

spłaty na

raty

Umorzenie

należności

Potrącenie

(kompensata

)

Przesłanki:

Względy społeczne

Względy gospodarcze

Ważny interes dłużnika

Interes publiczny

Dr Piotr Pomorski

22