PARTIA JAKO PODMIOT

W WYBORACH

Przygotowały: Paulina Zajda

Elżbieta Woźnica

CO TO JEST PARTIA

POLITYCZNA?

Partia polityczna jest to
dobrowolna organizacja,
występująca pod określoną
nazwą, stawiającą sobie za cel
udział w życiu publicznym
poprzez wywieranie metodami
demokratycznymi wpływu na
kształtowanie polityki państwa
lub sprawowanie władzy
publicznej

(ustawa z dnia 27 czerwca 1997 o
partiach politycznych)

KLASYFIKACJA PARTII

1. wg. Maxa Webbera:



Patronażu



Światopoglądowe



Interesu

2. Kryterium organizacyjne:



Partie kadrowe



Partie półmasowe



Partie masowe

3.

Podział ze względu na model
członkostwa:



Członkostwo pośrednie



Członkostwo bezpośrednie

PRZEPISY

REGULUJĄCE

DZIAŁALNOŚĆ

PARTII

1.

Konstytucja RP

2.

Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 o
partiach politycznych

3.

Ustawa z dnia 12 kwietnia 2001 r.
Ordynacja wyborcza do Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

1.

Konstytucja przewiduje m.in.:



Wolność tworzenia partii



Jawność finansowania i struktur

2.

Ordynacje:



Proporcjonalne



Większościowe

3.

Ustawa z dnia 27 czerwca 1997:



Partia musi zebrać 15 członków



Muszą zebrać 1000 głosów poparcia



Zgłaszają się do ewidencji w Sądzie
Okręgowym

1.

Model Beneluksu

2.

Model śródziemnomorski

3.

Model skandynawski

MODELE RYWALIZACJI:

KOMITETY

WYBORCZE

Wyróżnia się trzy rodzaje komitetów

wyborczych:



komitet wyborczy partii politycznych



koalicyjny komitet wyborczy



komitet wyborczy wyborców.

Wykonują czynności wyborcze w imieniu

partii politycznych i wyborców:



zgłaszają kandydatów na posłów i
senatorów



prowadzą kampanię wyborczą



powołują pełnomocnika wyborczego i
finansowego

Komitety wyborcze partii

politycznych:

Koalicyjne komitety wyborcze:



Partie mogą tworzyć koalicyjne komitety
wyborcze(10 osób) ;



Każda partia może być tylko w jednej
koalicji wyborczej

Komitety wyborcze

wyborców



Tworzy je co najmniej 15 wyborców



Musi on uzyskać poparcie co najmniej
1000 obywateli , następnie powiadomić
PKW o utworzeniu komitetu



Powołuje pełnomocnika wyborczego i
finansowego



Ma możliwość odwołania się do Sądu
Najwyższego w przypadku odmowy
przyjęcia zawiadomienia przez PKW ( 3
dni)

FINANSOWANIE

PARTII ORAZ

KAMPANII

WYBORCZEJ

Majątek partii może pochodzić

z:

•

Darowizn

•

Spadków

•

Składek członkowskich

•

Dochodów z majątku

•

Zbiórek publicznych

•

Zapisów

•

Działalności gospodarczej(wyłącznie
spółdzielnie i spółki)

Finansowanie c.d.

•

Partiom nie mogą być przekazywane środki pieniężne ,
jak również rzeczy ruchome i zbywalne prawa
majątkowe , pochodzące:

a) z budżetu państwa ( z wyjątkiem dotacji wyborczej),
b) od Skarbu Państwa i innych państwowych osób

prawnych,

c) od wszelkich jednostek samorządowych ,
d) od państwowych jednostek organizacyjnych oraz

podmiotów gospodarczych z udziałem Skarbu Państwa,

e) od podmiotów korzystających z dotacji Skarbu

Państwa w okresie ostatnich 2 lat licząc od początku
roku kalendarzowego , w którym przekazanie mialo by
nastąpić

RODZAJE

FINANSOWANIA

PARTII

DOTACJA VS.

SUBWENCJA

Dotacja dla partii:

Partia polityczna, która uczestniczyła

(samodzielnie lub w koalicji z innymi

partiami) w ostatnio zarządzonych

wyborach do Sejmu i Senatu ma prawo

do otrzymania dotacji z budżetu

państwa.

Rodzaje dotacji:

CELOWA

PODMIOTOWA

•

Przysługuje partii, gdy
jej okręgowe listy
kandydatów na posłów
otrzymały co najmniej
3%ważnie oddanych
głosów na wszystkie
listy kandydatów partii
politycznych w skali
kraju, przy czym
wysokość dotacji jest
ustalana
proporcjonalnie do
liczby głosów na daną
partię (przysługuje na
działalność statutową
partii - 60 %)

•

Przysługuje partii
politycznej jeżeli w
wyborach uzyskała
przynajmniej jeden
mandat posła lub
senatora . Wysokość
takiej dotacji dla danej
partii jest
proporcjonalna do
liczby uzyskanych
mandatów na posłów i
senatorów (w związku z
poniesionymi
wydatkami na udział w
wyborach do Sejmu i
Senatu)

Subwencja:

Nieodpłatna i bezzwrotna pomoc

finansowa udzielana przez państwo dla
partii na poparcie ich działalności



Przysługuje partiom, które w wyborach do
Sejmu przekroczyły próg 3% ważnych
głosów na jej okręgowe listy w skali kraju



Przysługuje koalicjom wyborczym, które
w wyborach do Sejmu przekroczyły 6%
ważnie oddanych głosów.

FUNDUSZ WYBORCZY:

Fundusz wyborczy:

•

Partia polityczna jeżeli jej statut to przewiduje
może utworzyć Fundusz Wyborczy . Środki
gromadzone w ramach Funduszu Wyborczego
mogą pochodzić z wpłat własnych partii
politycznej oraz ze zbiórek publicznych ,
darowizn , spadków i zapisów.

•

Środki te mogą być wykorzystane wyłącznie
na finansowanie udziału partii w wyborach do
Sejmu , Senatu , w wyborach na urząd
Prezydenta RP, w wyborach do samorządu
terytorialnego a także udziału w kampaniach
referendalnych

Fundusz wyborczy c.d.

•

Suma wpłat osoby fizycznej na Fundusz
Wyborczy danej partii nie może przekroczyć
15 krotności wynagrodzenie za pracę ,
możliwa jest 25 krotność wynagrodzenia gdy
odbędą się więcej niż jedne wybory w roku
kalendarzowym lub refrenda poza wyborami
przedterminowymi , uzupełniającymi itd.

•

Wpłaty mogą być dokonywane za pomocą
czeku , przelewu lub karty płatniczej

SPRAWOZDANIE:

Partie mają obowiązek

składania sprawozdań:

•

Do Państwowej Komisji Wyborczej o
otrzymywanych z budżetu państwa dotacjach na
działalność statutową w terminie 31 marca
następnego roku

•

Do PKW informację zbiorczą o źródłach
pozyskania środków finansowych oraz o
wydatkach poniesionych ze środków Funduszu
Wyborczego w roku poprzednim

•

Do Sejmu informację o źródłach ich finansowania
w roku poprzednim(oraz odpis do PKW)

Przyczyny odrzucenia

sprawozdania przez PKW:

•

P

artia prowadziła działalność gospodarczą

•

Pozyskiwała środki finansowe ze zbiórek
publicznych

•

Gromadziła pieniądze od osób z zagranicy

•

Gromadziła pieniądze lub dokonywała wydatki
na kampanię poza Funduszem Wyborczym

Skutki za niezłożenie informacji

finansowej

•

Wezwanie przez Sąd do złożenia informacji w
ciągu 3 miesięcy

•

Utrata prawa do otrzymania w następnym roku
kalendarzowym dotacji z budżetu państwa

•

Zablokowanie konta Funduszu Wyborczego na
okres do 3 lat przez Ministra Finansów na wniosek
PKW

•

Wykreślenie partii z wpisu do ewidencji

OGRANICZENIA:

1.

Partia, aby wejść do Sejmu musi
przekroczyć próg 5% poparcia w skali
kraju

2.

Koalicja, aby wejść do Sejmu musi
przekroczyć próg 8% poparcia

PROGI WYBORCZE



W wyborach do Sejmu i Senatu:

Prawo wybierania ma każdy obywatel polski,

który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18
lat.



Nie mają prawa wybierania osoby:
1)   pozbawione praw publicznych
prawomocnym orzeczeniem sądu;
2)   pozbawione praw wyborczych
prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu;
3)   ubezwłasnowolnione prawomocnym
orzeczeniem sądu.

CZYNNE PRAWO

WYBORCZE



W wyborach do Sejmu i Senatu:

Prawo kandydowania do Sejmu ma

każdy obywatel, który ukończył 21 lat, do
Senatu 30.



Nie mogą być wybierane do Sejmu i
Senatu osoby, które nie posiadają
czynnego prawa wyborczego.

BIERNE PRAWO

WYBORCZE: