POJĘCIA:

ROZBROJENIE

KONTROLA ZBROJEŃ

BROŃ MASOWEGO

RAŻENIA

BROŃ

MASOWEGO

RAŻENIA

Broń masowego

rażenia

Środki bojowe o potencjalnej sile
oddziaływania umożliwiającej
spowodowanie w zaatakowanej
populacji albo na obszarze
poddanym ich działaniu zgonów lub
zniszczeń na skalę masową.

M. Madej

Broń masowego

rażenia

To środki walki o wielkiej sile zniszczenia, której
skutków działania nie da się ograniczyć
wyłącznie do ściśle wyznaczonych celów
wojskowych. W przeciwieństwie do broni
konwencjonalnej nie można precyzyjnie określić
jej szkodliwego działania w czasie i przestrzeni.
Zagrażające życiu i zdrowiu człowieka czynniki
rażenia mogą utrzymywać się przez kilka dni, a
nawet setki lat. Użycie tej broni może
doprowadzić do nieodwracalnych zmian w
środowisku naturalnym.

Encyklopedia
PWN

Wyróżniamy trzy podstawowe

rodzaje środki rażenia:

BROŃ

NUKLEARNA

BROŃ

BIOLOGICZN

A

BROŃ

CHEMICZNA

BROŃ NUKLERANA

Obejmuje środki, których
działanie polega na
doprowadzeniu do eksplozji
nuklearnej i wytworzenia w ten
sposób niszczącej fali
uderzeniowej, promieniowania
cieplarnianego i jądrowego,
impulsu elektromagnetycznego,
a także spowodowania opadu
radioaktywnego.

Państwa posiadające bomby

atomowe

ROZBROJENIE

ROZBROJENIE

Jest formą demilitaryzacji gdyż jego celem
jest wyeliminowanie określonych rodzajów lub
typów broni. W zakresie tego pojęcia może
się mieścić: całkowita eliminacja określonego
rodzaju uzbrojenia, zakaz posiadania
określonej broni (na obszarze całego kraju,
bądź na danym terytorium), zakaz
rozpowszechniania określonej broni, zakaz
podjęcia lub nakaz wykonania określonych
przedsięwzięć mających zmniejszyć
niebezpieczeństwo wybuchu konfliktu
zbrojnego.

 wycofanie wojsk(może obejmować
redukcję ich liczby bądź opuszczenie
zajmowanych pozycji)

 wycofanie określonego rodzaju broni
(całkowite wyeliminowanie lub redukcja jej
liczby, wycofanie broni z określonego
obszaru)

Do jednostronnych inicjatyw

rozbrojeniowych zalicza się:

Poza porozumieniami dwu- lub wielostronnymi

może być również aktem jednostronnym,

któremu przyświeca oczekiwanie rewanżu z

drugiej strony lub potrzeba redukcji wydatków

na zbrojenia.

 moratorium(zaprzestanie realizacji określonego
programu, na przykład testów z daną bronią)

 deklarację określonego państwa, że nie użyje ono
danej broni jako pierwsze (może dotyczyć broni
nuklearnej, biologicznej, chemicznej)

 ograniczenie w sferze realizacji programów
militarnych (jednostronna notyfikacja o testowaniu
określonego rodzaju broni, cięcia budżetowe lub
zaprzestanie badań nad rozwojem określonej broni)

 stopniowe rozbrojenie (jako propozycja wyjściowa
i gest dobrej woli uwiarygodniający intencje stron).

Kontrola zbrojeń

Kontrola Zbrojeń

Oznacza rozmaite formy
współpracy państw w sprawach
wojskowych, a zwłaszcza
ograniczania i regulowania
rozwoju oraz rozmieszczania
zbrojeń, eliminacji bądź redukcji
broni, użycia broni i weryfikacji
porozumień.

Kontrola zbrojeń

Autorzy pracy Strategia i kontrola zbrojeń –

Thomas Schelling i Morton Halperin wyrażali

nadzieję, że: „stosowanie środków kontroli

zbrojeń może zredukować

prawdopodobieństwo wojny, jej zakres i

stopień okrucieństwa, jeśli do niej dojdzie,

oraz koszty ekonomiczne przygotowania do

wojny”.

Kontrola zbrojeń nie dotyczyła przyczyn

konfliktu; zakładała też, że głównymi aktorami

stosunków międzynarodowych i konfliktów

zbrojnych są państwa.

Kontrola zbrojeń

Znaczenie kontroli zbrojeń jest zmienne

w czasie: inne były jej zadania w

warunkach wojskowej konfrontacji w

okresie zimnej wojny, a inne po jej

zakończeniu.

Jest to proces powiązany i współzależny

z rozbrojeniem, ale kontroli zbrojeń nie

należy identyfikować z rozbrojeniem

Bibliografia:

1. M. Madej ,,Zagrożenia asymetryczne

bezpieczeństwa państw obszaru
transatlantyckiego’’, Warszawa 2007.

2. S. Koziej ,,Między piekłem a rajem: szare

bezpieczeństwo na progu XXI wieku’’, Toruń
2006.

3. Pod. red. A. D. Rotfelda ,,Kontrola zbrojeń.

Rozbojenie u progu XXI wieku’’, Warszawa
2002

4. P. Durys, P. Pacholski ,,Przegląd światowego

procesu rozbrojeniowego’’ Warszawa 2002.

DZIĘKUJĘ ZA

UWAGĘ

Wykonanie:
Łysiak Ewelina
Bezpieczeństwo
narodowe, II rok
Instytut Nauk
Społecznych UPH w
Siedlcach