PRZYGOTOWAŁA:
KATARZYNA CHOJNOWSKA
Gatunek to pojęcie wieloznaczne, przy czym
znaczenie tego terminu bardzo zależy od
kontekstu, w jakim występuje.
Gatunkiem jest to, co kompetentni
systematycy nazywają gatunkiem.
Wynika z naturalnej, ludzkiej skłonności do
rozdzielania istot żywych na grupy osobników
podobnych i nadawania im wspólnej nazwy. W ujęciu
historycznym nie uwzględniano zmienności gatunku
w przestrzeni i w czasie. W praktyce życia
codziennego odzwierciedlało się nadawaniem grupom
nazw np. pies, kaczka, ziemniak itd. Typologiczne
nazewnictwo zależne jest od liczby i stałości cech
rozpoznawanych przez obserwatora. Przeciwstawnym
przykładem
jest
mucha
–
potoczna
nazwa
przypisywana kilkuset, a nawet kilku tysiącom
gatunków muchówek.
Mianem gatunku biologicznego określa się grupę
naturalnych populacji, których osobniki swobodnie
krzyżują się wzajemnie i nie mogą krzyżować się z
osobnikami innych gatunków, wydając płodne
potomstwo (kryterium płodnego krzyżowania). Grupa
ta jest izolowana od innych grup populacji, a geny
poszczególnych
osobników
przekazywane
są
wyłącznie w obrębie tej grupy populacji.
Rozwinięcie pojęcia typologicznego określanego wyłącznie na
podstawie morfologii. Zdobyte przez człowieka doświadczenie
oraz rozwój nauki umożliwiły dokładniejsze analizowanie
specyficznych cech poszczególnych osobników. Nadal jednak
ocena czy dany osobnik należy do tego lub innego gatunku
zależy od subiektywnego oszacowania badacza.
Gatunek ewolucyjny (nazywany również gatunkiem
chronologicznym)
to
klasyfikacja
naukowa
zaproponowana równolegle przez Simpsona i przez
Henniga.
Simpson definiuje gatunek ewolucyjny jako linię
(sekwencję populacji od przodków do potomków), która
ewoluuje w oddzieleniu od innych, mając swą własną
funkcję i tendencje ewolucyjne.
Henning uważa, że gatunek ewolucyjny jest ograniczony
przez
dwa
procesy
specjacji
(sympatryczna
i
allopatryczna).
Wybitny ornitolog i ewolucjonista amerykański
pochodzenia
niemieckiego,
jeden
z
współtwórców nowoczesnej teorii ewolucji:
neodarwinowskiej
„nowej
syntezy”
integrującej dorobek tradycyjnej biologii
systematycznej z osiągnięciami genetyki
klasycznej.
Gatunki to krzyżujące się naturalnie
populacje izolowane od innych takich
populacji.
•
H. Krzanowska, A. Łomicki, J. Rafiński, H. Szarski, J. M.
Szymura. 1997. Zarys mechanizmów ewolucji. PWN,
Warszawa
•
Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 1,
2007.Wyd. MEGAS, Warszawa (ebook)
•
http://pl.wikipedia.org/wiki/Ernst_Mayr
•
http://pl.wikipedia.org/wiki/Gatunek_zbiorowy
•
http://pl.wikipedia.org/wiki/Gatunek_(biologia)