Krajobraz Nizin
Środkowopolskich jest równinny
Równinę stanowi płaski lub prawie całkowicie poziomy
(nachylenie do 3 st.) teren.
Równiny mogą występować na obszarach nizin, wyżyn,
lub gór (doliny rzek lub wierzchowiny), charakter
równinny mają znaczne powierzchnie den oceanów.
Kontrola opanowania
materiału
Uczeń na ocenę
Dopuszczającą
(2)
Wskaż na mapie pojezierza i wymien ich
cechy;
Dostateczną
(3)
Wyjasnij , dlaczego pojezierza są „ rajem dla
turystów” oraz wymien sporty uprawiane na
pojezierzach.
Dobrą (4)
•Wyjaśnij pojęcie „ krajobraz naturalny”;
•Omów znaczenie gospodarcze pojezierzy;
Bardzo dobrą
(5)
.Wyjśsnij dlaczego na pojezierzach występuje
dużo jezior;
Przeanalizuj problem degradacji środowiska
naturalnego , wyjasnij przyczyny i zwiazek z
formami działalności człowieka.
• Czego można się dowiedzieć z map
zamieszczonych w naszych atlasach?
Cechy krajobrazu nizinnego.
Główne cechy krajobrazu nizinnego w Polsce to:
• płaska lub lekko pofałdowana powierzchnia
terenu,
• małe wysokości względne i bezwzględne,
• wolno płynące rzeki, często szerokie,
• duży udział terenów rolniczych, zwłaszcza pól
uprawnych,
• występowanie lasów liściastych, iglastych
i mieszanych,
• dobrze rozwinięta sieć osadnicza, liczne miasta
i wsie.
Krainy geograficzne Nizin
Polski
• Niziny zajmują ponad 70%
powierzchni naszego kraju –
patrz mapa. Nie tworzą one
jednak jednolitego krajobrazu na
całym obszarze swojego
występowania. W związku z tym
podzielone zostały na 3 główne
pasy:
• NIZINY NADMORSKIE,
• POJEZIERZA,
• NIZINY ŚRODKOWOPOLSKIE.
Pas nizin środkowopolskich
• Pas Nizin
Środkowopolskich
położony jest – jak sama
nazwa wskazuje –
w centralnej części
naszego kraju (zobacz
mapę). Podzielony został
na 4 duże krainy
geograficzne. Poczynając
od północnego wschodu,
a kończąc na
południowym zachodzie
są to:
• Od strony północnej pas nizin sąsiaduje z
• Jedna z głównych różnic pomiędzy tymi dwoma
słabiej urozmaiconą powierzchnię terenu – dominują
tam krajobrazy płaskie, równinne, mało jest
wzniesień i zagłębień terenu (które są tak bardzo
charakterystyczne dla pojezierzy).
• Przyczyną takiej sytuacji są
a konkretnie fakt, że z obszaru dzisiejszych nizin
ustąpił znacznie wcześniej niż z obszaru
. W związku z tym powierzchnia
dłuższy czas była odsłonięta, dzięki czemu została
bardziej wyrównana
Niziny
środkowopols
kie
• Pas Nizin Środkowopolskich
położony jest – jak sama nazwa
wskazuje – w centralnej części
naszego kraju . Podzielony został na
4 duże krainy geograficzne.
Poczynając od północnego wschodu,
a kończąc na południowym
zachodzie są to:
• Nizina Podlaska,
• Nizina Mazowiecka,
• Nizina Wielkopolska,
• Nizina Śląska.
Praca w grupach – 5 grup
1. Opisz położenie pasa nizin w stosunku do innych pasmów krajobrazowych / mapa
hipsometryczna/.
2.Określ położenie pasa nizin w stosunku do pozostałych nizin. Z jaką krainą geograficzną
graniczy ona od północy, południa, zachodu i wschodu / posłuż się mapą ogólnogeograficzną/.
3. Prześledź na mapie hipsometrycznej układ kolorów i wybierz własciwe okreslenia opisujące
ukształtowanie powierzchni danej niziny: równina, teren lekko falisty,teren pagórkowaty,
porozcinany dolinami rzecznymi w kierunku północ- południe lub wschód –zachód / mapa
ogólnogeograficzna/.
4.Wymień rzeki przepływające przez daną nizinę i okresl, czy są duże, czy małe / mapa
ogólnogeograficzna lub mapa tematyczna Polski-wody powierzchniowe/.
5.Czy na danej nizinie występują bagna / mapa ogólnogeograficzna/.
6.Wymień bogactwa mineralne występujące na obszarze danej krainy geograficznej/ mapa
tematyczna Polski- bogactwa mineralne/.
7.Na podstawie mapy podaj , czy na obszarze danej krainy geograficznej występują grunty
orne , łaki , pastwiska, lasy, większe obszary zabudowane oraz jakie zwierzęta i rośliny
występują na tym obszarze/ mapa krajobrazowa/.
8.Wymień gałęzie przemysłu rozwiniętego na terenie danej krainy geograficznej / mapa
tematyczna Polska- przemysł/.
9.Na podstawie mapy podaj główne uprawy i wymień zwieerzęta hodowane na terenie krainy/
mapa tematyczna Polska- rolnictwo/.
10.Podaj , czy teren jest zanieczyszczony, gdzie wystepują obszary chronione / mapy tematyczne
Polska- obszary chronione i zanieczyszczenie środowiska/
Prawidłowo wykonanie zadania kazdej grupy utworzy
charakterystykę danej krainy geograficznej
Zadanie 1-4 str 47
Nizina Podlaska
• Na styku tych dwóch krain,
w dolinie rzeki Biebrzy
znajduje się największy
w Polsce kompleks
terenów podmokłych,
bagiennych – tzw. "bagna
biebrzańskie".
• Jest on szczególnie
cennym składnikiem
naszej przyrody, ponieważ
występuje tam wiele
unikatowych gatunków
roślin, a swoje siedliska
mają liczni przedstawiciele
ptactwa wodnego
i błotnego oraz inne
zwierzęta (np. bobry,
łosie).
• W 1993 roku utworzono na tym
terenie Biebrzański Park
Narodowy.
• We wschodniej części Niziny Północnopodlaskiej, po obu stronach
polsko-białoruskiej, położona jest Puszcza Białowieska (patrz mapa poniżej).
To duży kompleks leśny zawierający m. in. drzewostany naturalne, pierwotne
(czyli nie posadzone przez człowieka). Spotkać w nich można takie gatunki
drzew jak sosny, świerki, brzozy, olsze, dęby. Licznie występują też zwierzęta
– rysie, wilki, łosie, borsuki i oczywiście żubry.
Obszar ten jest chroniony od wielu lat — w 1947 roku utworzono tu
Białowieski Park Narodowy.
• Sieć osadnicza Niziny
Północnopodlaskiej nie jest zbyt
gęsta (z uwagi na dużą ilość
terenów podmokłych i lasów).
Białystok – 290 tys. mieszkańców
– to w zasadzie jedyne duże
miasto w tym regionie
i jednocześnie największa
Wschodniej.
Nizina Mazowiecka
• NIZINA MAZOWIECKA jest
największą polską niziną. Leży
w środkowo-wschodniej części
kraju.
NIZINA WIELKOPOLSKA
• NIZINA WIELKOPOLSKA leży
: Odry i Warty.
Jej powierzchnia jest
przeważnie płaska
i tylko miejscami lekko
pofałdowana. Teren
pokrywają głównie użytki
rolne, a
jest niewiele.
Obszar ten wykorzystuje się
przede wszystkim do celów
– przeważają duże
gospodarstwa, specjalizujące
się w hodowli trzody chlewnej
i bydła.
Miasta
• Sieć osadnicza jest w miarę
dobrze rozwinięta, przy czym
trzeba tu zwrócić uwagę
na zwiększony udział ludności
wiejskiej (co wynika
z rolniczego charakteru
regionu).
a największe z nich to:
• Kalisz (109 tys. mieszkańców),
Ostrów Wielkopolski (73 tys.
mieszk.)
• Leszno (63 tys. mieszk.).
Przemysł
• Znaczne zmiany
w krajobrazie
naturalnym dostrzec
można w północno-
wschodniej części
Niziny Wielkopolskiej.
• Znajduje się tam zespół
odkrywkowych kopalni
węgla brunatnego
• Koło, Konin, Turek
• elektrowni
• Pątnów, Adamów,
Konin).
Nizina Śląska
NIZINA ŚLĄSKA
• NIZINA
ŚLĄSKA
leży
w Polsce
Południowo
-
Zachodniej.
Rozciąga
się wzdłuż
doliny Odry.
jest tu znacznie
urozmaicone.
• Środkowa część niziny to
Odry.
• Na północnych krańcach
pojawiają pasma
wzniesień, m. in.
Wzgórza Trzebnickie.
• Natomiast na południu
teren stopniowo się
podnosi i jednocześnie
bardziej fałduje – to
oznaka zbliżania się do
gór (
).
Pokrycie terenu
• W pokryciu terenu, podobnie jak
, dominują
użytki rolne.
• Szczególnie intensywnie
wykorzystywane są urodzajne
południe od linii Odry.
• Na tych bezleśnych terenach
uprawia się głównie pszenicę,
buraki cukrowe i rzepak.
• Lasy spotkać
można przede
wszystkim na
zachodnich
i wschodnich
krańcach Niziny
Śląskiej.
• I są to całkiem
spore kompleksy
– Bory
Dolnośląskie oraz
Bory Stobrawskie.