SENTENCJE I PAREMIE

ŁACIŃSKIE



CONFESSIO

EST REGINA
PROBATIONUM

Przyznanie się do winy jest królową
dowodów

ACTORI

INCUMBIT
PROBATIO

Ciężar dowodzenia
spoczywa na powodzie



NECESSITAS

FRANGIT
LEGEM

KONIECZNOŚĆ ŁAMIE
PRAWO



PRIVATORUM

CONVENTIO IURI
PUBLICO NON
DEROGAT

UMOWA PRYWATNA NIE UCHYLA
PRAWA PUBLICZNEGO

Inter arma

silent
leges

W CZASIE WOJNY MILCZĄ
USTAWY

MANIFESTUM NON

EGET PROBATIONE

To co oczywiste nie wymaga
dowodzenia

USUS E

ST

UNUS

LEGUM

CORRE

CTOR

PRAKTYKA

JEST JEDY

NYM

KOREKTOR

EM USTAW

LEGES SALUTEM

, CIVITATIS SALU

TI

SINGULORUM AN

TEPONUNT.

USTAWY PRZEDKŁADAJĄ DOBRO PAŃSTWA
PONAD DOBRO POSZCZEGÓLNYCH OSÓB

CZYM SĄ USTAWY

BEZ OBYCZAJÓW?

QUID LEGES SINE MORIBUS ?

USTAWA SZCZEGÓŁOWA

UCHYLA USTAWĘ

OGÓLNĄ

LEX SPECIALIS DEROGAT LEGI
GENERALI

ZAWSZE SZCZEG

ÓŁY

MIESZCZĄ SIĘ

W OGÓŁACH

SEMPER SPECIALIA GENERALIBUS
INSUNT

IMPOSSIBILIUM NULLA OBLIGATO

ZOBOWIĄZANIE D

O RZECZY

NIEMOŻLIWYCH

NIEZOBOWIĄZUJE

KAŻDA DEFINICJA W

PRAWIE

CYWILNYM JEST

NIEBEZPIECZNA

OMNIS DEFINITIO IN IURE CIVILI
PERICULOSA EST

CIĘŻAR DOWODZENIA SPOCZYWA

NA TYM , KTO TWIERDZI, A NIE
NA TYM, KTO
ZAPRZECZA.

EI INCUMBIT PROBATIO,
QUI DICIT, NON EI, QUI NEGAT.



DZIEL I

RZĄDŹ

DIVIDE ET
IMPERA !

SUPERFICIES SOLO

CEDIT

POWIERZCHNIA GRUNTU IDZIE
WRAZ Z GRUNTEM



LEX RETRO NON

AGIT

PRAWO NIE DZIAŁA WSTECZ

LEX PROSPICIT

NON RESPICIT

USTAWA PATRZY PRZED SIEBIE A
NIE ZA SIEBIE

NOVUS REX,

NOVA LEX

NOWY KRÓL, NOWE PRAWO

NEGLEGENTIA CU

LPA EST

NIEDBALSTWO JE

ST WINĄ

IN DUBIO PRO REO

W RAZIE WĄTPLIWOŚCI NA

RZECZ POZWANEGO

MORA TRAHIT

PERICULUM

ZWŁOKA POCIĄGA ZA SOBĄ

NIEBEZPIECZEŃSTWO

PERICULUM IN MORA

NIEBEZPIECZEŃSTWO W

ZWŁOCE

LOCUS REGIT ACTUM

MIEJSCE OKREŚLA

CZYNNOŚĆ PRAWNĄ

TEMPUS REGIT

ACTUM

CZAS OKREŚLA CZYNNOŚĆ

PRAWNĄ

TEMPUS FUGIT

CZAS UCIEKA

TEMPORA MUTANTUR, ET NOS

MUTAMUR IN ILLIS

CZASY SIĘ ZMIENIAJĄ, A MY
ZMIENIAMY SIĘ WRAZ Z NIMI

CASUM SENTIT

DOMINUS

WŁAŚCICIEL ODCZUWA SKUTKI
ZDARZENIA PRZYPADKOWEGO

PER ASPERA AD ASTRA

PRZEZ TRUDY DO GWIAZD

DURA LEX, SED

LEX

Twarde prawo ale prawo

UBI SOCIETAS, IBI IUS

GDZIE SPOŁECZEŃSTWO, TAM

PRAWO

UBI LEX, IBI

POENA

GDZIE USTAWA, TAM KARA

HOMO SUM, ET

HUMANI NIHIL A ME
ALIENUM ESSE

CZŁOWIEKIEM JESTEM I NIC CO

LUDZKIE NIE JEST MI OBCE

QUIDQUID AGIS

PRUDENTER AGAS ET

RESPICE FINEM

COKOLWIEK CZYNISZ, CZYŃ
ROZTROPNIE I PRZEWIDUJ KONIEC



NIE MA PRZESTEPSTWA

BEZ USTAWY. ŻADNA
KARA BEZ USTAWY.

NULLUM CRIMEN SINE
LEGE. NULLA POENA SINE
LEGE



IGNORANTIA IURIS NOCET

NIEZNAJOMOŚĆ PRAWA SZKODZI

NIEZNAJOMOŚĆ PRAWA SZKODZI



JEST

OSZUSTWEM
UKRYWANIE
OSZUSTWA

FRAUS EST, FRAUDEM
CELARE

WOLA SPADKODAWCY
ZMIENNA JEST AŻ DO ŚMIERCI



AMBULATORIA EST

VOLUNTAS
TESTATORIS USQUE
AD MORTEM

CRIMEN GRAVE NON

POTEST ESSE
INPUNIBILE

CIĘŻKIE PRZESTĘPSTWO NIE MOŻE

BYĆ BEZKARNE