METODYKA ROZWIJANIA GOTOWOŚCI
SZKOLNEJ
Dr AGNIESZKA KULIK-JESIEK
METODYKA PRACY TWÓRCZEJ ZE
STUDENTEM
I DZIECKIEM
I MODUŁ
Temat: Cele wychowania przedszkolnego a
twórczość dziecięca. Rola przedszkola i domu
II MODUŁ
Temat: Muzyka, ruch, słowo, czyli kreatywne
zabawy dziecięce
III MODUŁ
Temat: Kreatywność dziecka i nauczyciela w
zabawach muzyczno – plastycznych
IV MODUŁ
Temat:Praca z multimediami i praca zadaniowa
PODSTAWY PRAWNE
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. O systemie oświaty
(Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późniejszymi
zmianami)
- Ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o
systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych
ustaw (Dz. U. Nr 56 poz. 458)
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8
czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku
szkolnego programów wychowania przedszkolnego,
programów nauczania i podręczników oraz cofania
dopuszczenia (Dz. U. Nr 89 poz. 730)
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23
grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej
wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 4, poz.17)
CELE, METODYKA, AKTYWNOŚĆ
TWÓRCZA
„Każde działanie w zakresie aktywności
jednostki jest twórcze, o ile prowadzi do
rezultatów nowych dla niej.” (M.
Stasiakiewicz)
Artyści nie mają monopolu na twórczość.
Twórcza ekspresja to szerokie zjawisko,
którego kontekstem jest samo życie.
aktywność powinna być wszechstronna, to jest
angażująca nie tylko sferę intelektualną i
ruchową, ale szczególnie sferę emocjonalno -
wolicjonalną;
Korzenie twórczego uczenia się tkwią w domu
1. Wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie
czynności intelektualnych potrzebnych im
w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji;
Punkt wyjścia - wypróbować swoje
pomysły, możliwości, swój twórczy
potencjał. (METODY AKTYWIZUJĄCE,
„KĄCIKI ZAINTERESOWAŃ”
Każde dziecko jest indywidualnością.
(DIAGNOZA)
Każda sytuacja jest dobra nie tylko
zorganizowana. Każda sytuacja
nadarzająca się w ciągu całego dnia w
przedszkolu może stać się okazją do
nauki. (PORANNE LICZENIE,
NAKRYWANIE DO STOŁU, ROZDZIELANIE
KLOCKÓW)
1. Wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie
czynności intelektualnych potrzebnych im
w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji;
Ważne hartowanie emocjonalne.
Motywować i wspierać, a nie wyręczać.
Błędem jest wyręczanie pojmowane jako
troska i pomoc.
2. BUDOWANIE SYSTEMU WARTOŚCI, W TYM
WYCHOWYWANIE DZIECI TAK, ŻEBY LEPIEJ
ORIENTOWAŁY SIĘ W TYM, CO JEST DOBRE, A CO
ZŁE;
Budowanie systemu wartości zaraz po
zaspokojeniu opieki materialnej jest w
pierwszej kolejności najważniejszym
zadaniem rodziców, a następnie
wychowawców.
Naukę wartości należy rozpocząć od
oddziaływania własnym przykładem.
dziecko musi czuć się kochane bez względu
na wszystko
poprzez zabawę uczyć wartości. (WSPÓLNE
DZIAŁANIA NP. GOTOWANIE, TANIEC, GRA,
WYCIECZKA. BAJKI - SKARBNICA WARTOŚCI.
ZABAWA W TEATR. METODA PRZEKŁADU
INTERSEMIOTYCZNEGO)
3.
Kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do
racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także
do łagodnego znoszenia stresów i porażek;
Kształtowanie odporności emocjonalnej od
najmłodszych lat warunkuje przyszłe życie
człowieka.
Hartowanie emocjonalne należy prowadzić
metodą małych kroczków, stopniowo
zaczynając od umożliwienia dzieciom
wyrażania emocji (KOSTKA UCZUĆ,
radzenia sobie z emocjami, stresem,
napięciem. (EMOCJE DO UDŹWIGNIĘCIA
PRZEZ DZIECKO)
Wszystkie emocje ważne.
Nie wyręczamy, lecz wspieramy, motywujemy
(KONSTRUOWANIE GIER, DANIE MOŻLIWOŚCI
WYBORU)
4.
Rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne
w poprawnych relacjach z dziećmi
i dorosłymi;
Pierwsze kontakty społeczne nawiązuje dziecko w
rodzinie
W grupie dziecko stopniowo dostrzega obecność
innych dzieci, chce się z nimi bawić
Jakość kontaktów z rówieśnikami i osobami
dorosłymi uzależniona jest od rozwoju
emocjonalnego i moralnego.
Rozwijanie umiejętności społecznych dzieci wiąże
się tworzeniem sytuacji… (WZÓR WYCHOWAWCY,
ZABAWA, MASKOTKA, CHUSTA ANIMACYJNA,
DRAMA, DYŻURY, DOKUMENTY PRZEDSZKOLAKA,
5.
Stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o
zróżnicowanych możliwościach fizycznych
i intelektualnych
;
Pierwszym niezwykle ważnym krokiem
wyznaczającym organizowanie warunków
sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz
nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach
fizycznych i intelektualnych jest prowadzenie i
dokumentowanie obserwacji pedagogicznych,
które stanowią źródło wiedzy
o dziecku i wyznaczają kierunki oddziaływań.
Określają poziom rozwoju dziecka.
Działania korygujące. (konsultacja ze
specjalistami Poradni Psychologiczno –
Pedagogicznej oraz rodzicami,)
Pomoc PPP - organizowanie na placówkach
(zapewnienie osiągania gotowości szkolnej)
5.
Stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o
zróżnicowanych możliwościach fizycznych
i intelektualnych
;
Dobór metod – rola nauczyciela. GIMNASTYKA
UMYSŁU P. DENNISONA, - METODA BON DEPART,
PROGRAMY KOMPUTEROWE, MUZYKOTERAPIA ,
PEDAGOGIKA ZABAWY, DZIAŁANIA W
BEZPOŚREDNIM KONTAKCIE Z PRZYRODĄ,
TERAPIA PRZEZ SZTUKĘ.
Jeżeli w przedszkolu znajduje się grupa
integracyjna, gdzie spotykają się dzieci pełno i
niepełnosprawne to organizując zajęcia
grupowe należy pamiętać o tym…
Oczywiście funkcjonowanie grupy integracyjnej
wymaga spełnienia dodatkowych warunków
potrzebnych do optymalnego przebiegu
procesu pedagogicznego.
6.
Troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do
uczestnictwa w zabawach i grach sportowych;
Wzmożony rozwój. Głód ruchu.
Warunkiem dbałości o zdrowie wychowanków jest
utrwalenie nawyków higienicznych, kształtowanie
prawidłowej postawy ciała, wdrażanie do przebywania na
wolnym powietrzu racjonalne hartowanie i odżywianie
organizmu.
Do działań prozdrowotnych wykorzystać należy naturalną
potrzebę ruchu dziecka. Systematycznie dawkować ruch w
połączeniu z prawidłowym odżywianiem. Nie przeciążać
Najkorzystniejsze jest uprawianie ćwiczeń, zabaw
ruchowych, gier sportowych na powietrzu. Sprzyja to nie
tylko podnoszeniu sprawności fizycznej, ale również
dotlenianiu, hartowaniu organizmu.
„Od aktywności
ruchowej zależy również mineralizacja tkanki kostnej oraz
prawidłowe ukrwienie organizmu. Wysiłek fizyczny pobudza
dojrzewanie ośrodków ruchowych w mózgu przyśpieszając
tym samym rozwój motoryczności” /K. Wlaźnik, 1999/
6.
Troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do
uczestnictwa w zabawach i grach sportowych;
Aktywność ruchową dobrze jest łączyć z
muzyką, wykorzystywać przybory
gimnastyczne, akcesoria. Szukać
ciekawych interesujących metod.
WARTO
ZASTOSOWAĆ
METODY:
OPOWIEŚĆ RUCHOWA, GIMNASTYKA
EKSPRESYJNA R. LABANA, K. ORFFA,
GIMNASTYKA RYTMICZNA A. I M.
KNIESSÓW,
MUZYKOTERAPIA
,
PEDAGOGIKA ZABAWY WG POLSKIEGO
STOWARZYSZENIA
PEDAGOGÓW
I ANIMATORÓW KLANZA, AEROBIK
8.
Wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie
umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz
sztuki plastyczne;
W świecie wartości estetycznych dziecko rozwija
swoje aktywności.
Twórczość plastyczna
jest naturalną predyspozycją
każdego dziecka od pierwszych lat życia. Jest
swoistym
przekazem niewerbalnym
swoich
doświadczeń, emocji, wrażeń.
Dzieciom należy umożliwić różnorodne działania
plastyczne adekwatnie do możliwości. (ŁĄCZENIE
DZIAŁAŃ NP. W METODZIE PRZEKŁADU
INTERSEMIOTYCZNEGO, INTEGRACJI
SENSORYCZNEJ)
W pierwszym okresie ważna dla dziecka jest piosenka
w szczególności jej słowa. Później dziecko zaczyna
interesować się rytmem, dynamiką,
akompaniamentem. Zaczyna słuchać różnych
rodzajów muzyki w tym klasycznej stając się jej
doskonałym odbiorcą. (METODA AKTYWNEGO
SŁUCHANIA MUZYKI WG.B.STRAUS. )
Ważne tańce i pląsy. Ruch przy muzyce.
8.
Wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie
umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz
sztuki plastyczne;
Bogate zbliżenie ze sztuką.
Łączenie działań
muzycznych, plastycznych, teatralnych:
METODA PRZEKŁADU
INTERSEMIOTYCZNEGO Pozwala na pełne
wykorzystanie potencjału twórczego dziecka
łącząc działania muzyczne, ruchowe,
teatralne i plastyczne, a tym samym
zapewnia pełny kontakt ze sztuką. Ponadto
rozwija u dzieci pewność siebie, umiejętność
dokonywania wyboru, odwagę, pozytywne
postrzeganie siebie.
Zabawa w teatr rozpoczyna się od
nieskomplikowanych form.
Końcowy element tworzenia - omówienie
wytworów i ich mądre, celowe
„zużytkowanie”.
UPOMINEK,
PODARUNE
K
NAJCENNIEJSZY
GDY WYKONANY
SAMODZIELNIE
PRZEZ
DZIECI
!!!
LUB Z MINIMALNĄ
POMOCĄ
NAUCZYCIELA
KUKIEŁKI, LIŚCIAKI
10.
ZAPEWNIENIE DZIECIOM LEPSZYCH SZANS EDUKACYJNYCH POPRZEZ
WSPIERANIE ICH CIEKAWOŚCI, AKTYWNOŚCI I SAMODZIELNOŚCI, A TAKŻE
KSZTAŁTOWANIE TYCH WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI, KTÓRE SĄ WAŻNE W
EDUKACJI SZKOLNEJ.
Od najmłodszych lat dzieci wymagają wsparcia
edukacyjnego niezbędnego do zaspokojenia potrzeby
edukacyjnej. Takie wsparcie jest niezbędne do osiągania
coraz szerszych kompetencji dziecięcych warunkujących
zdobywanie w przyszłości najlepszych wyników w nauce i
pracy.
-W działaniach pedagogicznych sprawdza się powiedzenie
„im wcześniej tym lepiej”. (50% zdolności i zainteresowań )
Warunki dobrego rozwoju zależą jak w każdym działaniu z
dziećmi od nauczyciela, jego kompetencji, efektywności,
osobowości.
Wspomagając rozwój dziecka nauczyciel winien
wykorzystać każdą nadarzającą się okazję adekwatną do
potrzeb i możliwości wychowanka.
Zadania dla dzieci gospodarzy przedszkola
Konflikty i ich rozwiązywanie.
10.
ZAPEWNIENIE DZIECIOM LEPSZYCH SZANS EDUKACYJNYCH POPRZEZ
WSPIERANIE ICH CIEKAWOŚCI, AKTYWNOŚCI I SAMODZIELNOŚCI, A TAKŻE
KSZTAŁTOWANIE TYCH WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI, KTÓRE SĄ WAŻNE W
EDUKACJI SZKOLNEJ.
W szkole oprócz umiejętności społecznych,
etycznych, technicznych, przyrodniczych,
sprawnościowych,
artystycznych
dużą
uwagę przywiązuje się do umiejętności
niezbędnych do samodzielnego uczenia się
z książek.
Tak więc przygotowanie do pisania,
czytania, działań matematycznych stanowi
ważny element działań z przedszkolakami.
(kącik czytelniczy, skrzynia skarbów do
technik Freinete’a – teczki wiedzy –
encyklopedia przedszkolaka)
KSZTAŁTOWANIE WYOBRAŻENIA
SZKOŁY
Wszystkie działania nauczyciela służą rozwijaniu wielu
niezbędnych do radzenia sobie w życiu umiejętności.
Stanowią one niezbędną bazę , fundament budowania
dalszego życia. Na początek przygotowują dziecko do
roli ucznia w szkole gdzie służą rozwijaniu i kształceniu
określonych funkcji umożliwiających uczenie się i
osiągnięcia.
Nauczyciel we współpracy z rodzicami winien
kształtować
w dziecku wyobrażenie szkoły i jej znaczenie oraz
nastawienie dziecka do szkoły. Nie wolno tworzyć
negatywnego obrazu szkoły, ale dawać wskazówki,
rozwijać umiejętności niezbędne do szkolnego
funkcjonowania, pomagać w obawach, wyjaśniać
niepewności bowiem pokonanie progu przedszkole –
szkoła jest bardzo ważnym dla dziecka i jego rodziców
krokiem.
II MODUŁ
TEMAT: MUZYKA, RUCH, SŁOWO, CZYLI
KREATYWNE ZABAWY DZIECIĘCE
MATERIAŁY METODYCZNE (SKRÓT)
LITERATURA
DO PRZYGOTOWANIA MATERIAŁÓW METODYCZNYCH WYKORZYSTANO WŁASNE OPRACOWANIA
ORAZ SCENARIUSZ „ZDOBYWAMY SPRAWNOŚĆ POSZUKIWACZA UŚMIECHU” (OPRAC.E.LUBAS,
A.GAJEWSKA) A TAKŻE LITERATURĘ:
K.KRASOŃ: MALOWNICZY MOST DO POEZJI. WYDAWNICTWO EDUKACYJNE. KRAKÓW 2001.
M.LOREK, E.ROSTAŃSKA, K.KRASOŃ: APLI-PAPLI. KSIĄŻKA DLA NAUCZYCIELA. WYD. MARIA
LOREK. KATOWICE 1997.
MATERIAŁY Z WARSZTATÓW METODYCZNYCH PROWADZONYCH PRZEZ DR KATARZYNĘ KRASOŃ
AKTYWNOŚĆ TWÓRCZA
Paul Torrance radzi rodzicom twórczych dzieci:
- Dostarczaj dzieciom materiałów rozwijających
wyobraźnię.
- Dostarczaj materiałów, które wzbogacają
obrazowość języka np. baśnie ludowe, mity,
legendy.
- Zostawiaj dziecku czas na myślenie i marzenia
na jawie, niech ma czas na zadumę i namysł, a
nie biegnie od jednego zajęcia do drugiego.
- Zachęcaj dziecko do utrwalania swoich
pomysłów.
- Nadawaj dziecięcym wytworom skończoną
formę (opraw ich rysunki, złóż tomik z ich
wierszy).
- Akceptuj naturalną u dzieci skłonność do
odmiennego spojrzenia na rzeczy.
- Chwal przejawianie szczerej indywidualności.
- Bądź ostrożny z redagowaniem tekstów
pisanych przez dzieci.
- Zachęcaj dzieci do bawienia się słowami.
- Kochaj je i mów im o tym.
SAMODZIELNA AKTYWNOŚĆ
Korzyści wypływające z samodzielnie
podejmowanej aktywności:
sprzyja rozwijaniu zainteresowań;
pozwala na ujawnienie w stopniu
maksymalnym możliwości dziecka;
powoduje głębsze i bardziej trwałe
przyswojenie wiedzy najbardziej przydatnej w
życiu;
wywiera wpływ na rozwój zdolności;
wpływa na kształtowanie się cech i
przyzwyczajeń jak pomysłowość, poczucie
odpowiedzialności, zdolność współżycia i
współpracy.
PRZEKŁAD INTERSEMIOTYCZNY
W zabawie z utworem literackim doskonale sprawdza się metoda przekładu
intersemiotycznego, która polega na przekładaniu jednych znaków na drugie i
preferuje aktywność dziecka.
W spotkaniach najmłodszych odbiorców z poezją należy uwzględnić kilka wskazówek:
dostosować formy pracy z tekstem do poziomu recepcji małego dziecka
każde spotkanie z poezją winna rozpocząć sytuacja przedrecepcyjna, która wycisza
organizm, skupia uwagę nim jeszcze zostanie wygłoszony wiersz
organizować atrakcyjne, angażujące wiele zmysłów spotkania dziecka z poezją, by
umożliwić mu przekład intersemiotyczny na najbardziej ulubione formy ekspresji
spotkanie musi nieść ze sobą pozytywne emocje, umożliwiające dziecku uwolnienie się
od napięć
nie należy poprzedzać działań dziecka analizą i omówieniem tekstu.
Opracowanie bowiem utworu literackiego przebiega tu według modelu:
wiersz emocja
ekspresja
wytwór lub konstrukt (ruchowy, plastyczny,
dramowy, logorytmiczny)
Dopiero zamknięta forma ekspresji powinna być podstawą do omawiania, bo tylko
wówczas przedstawiona formuła zajęć spełniać będzie równocześnie zadania
diagnozujące
i terapeutyczne.
UWAGA. Opisana forma pracy z tekstem jest jedną z wielu równoprawnych form. Nie
należy więc jej nadużywać i traktować jako wyłącznego modelu opracowania utworu
Techniki Freinete’a: ZDOBYWAMY SPRAWNOŚĆ „Uśmiechniętego
przedszkolaka”
Cel: inspirowanie twórczej aktywności dzieci poprzez stosowanie
wybranych technik C.Freinete’a – zdobywanie „dyplomów
sprawności”
Etapy zdobywania sprawności:
proponujemy dzieciom np. zdobycie sprawności
UŚMIECHNIĘTEGO PRZEDSZKOLAKA
zapisujemy zadania sprawności za pomocą symboli /małych
obrazków/na karcie zdobywania sprawności
wraz z dziećmi odczytujemy zadania, proponujemy ich akceptację
przez złożenie podpisu pod regulaminem
wykonane zadania są potwierdzane przez dzieci w odpowiedniej
rubryce
po realizacji wszystkich zadań /można umówić się, ze dziecko może
nie wykonać jednego zadania lub wykonać je w domu/ następuje
uroczyste wręczenie medalu
ZADANIE
SPOSÓB REALIZACJI
POTWIERDZENIE
1.
Bilet do Krainy Uśmiechu
Zabawna wizytówka /np. z płyty
CD/
Odcisk kciuka pomalowanego
szminką
1.
Maszyna Śmiechu
Praca plastyczna z kół i
prostokątów wraz z opisem jej
działania
Koła i prostokąty z kolorowego
papieru
1.
Wesoła praca niespodzianka
z uśmiechem
praca plastyczna – niespodzianka
według własnego pomysłu z
elementem uśmiechu Z
wykorzystaniem kopert na
płytyCD
Narysowana lub stempelek
„Uśmiechnięta buźka”
Regulamin:
Aby zdobyć sprawność „UŚMIECHNIĘTEGO PRZEDSZKOLAKA” przedszkolak:
1.Samodzielnie wykona bilet do Krainy Uśmiechu /zabawna wizytówka z płyty CD/
2.Zaprojektuje i wykona „maszynę śmiechu” wraz z opisem jej działania/praca plastyczna z
kół z podziałem na zespoły/
3.Wykona według własnego pomysłu pracę plastyczną z uśmiechem – niespodziankę
/podpisy przedszkolaków/
Karta zdobywania sprawności „UŚMIECHNIĘTEGO
PRZEDSZKOLAKA”
Po wykonaniu zadań czeka na Ciebie medal
„UŚMIECHNIĘTEGO PRZEDSZKOLAKA”
WYKORZYSTANIE TECHNIKI
KORESPONDENCJI MIĘDZYPRZEDSZKOLNEJ I MIĘDZYGRUPOWEJ
Technika korespondencji to metoda twórcza mająca ogromny wpływ na
budowanie kontaktów społecznych i wychowawczych w bliższym i dalszym
środowisku. Służy ona rozwijaniu przyjaźni między dziećmi, szacunku dla
obyczajów, zainteresowań innych niż własne. Czyni je aktywnymi,
zaangażowanymi i przydatnymi. Wymiana korespondencji, która jest
działaniem całej grupy ma ogromne znaczenie wychowawcze, poznawcze,
twórcze.
Korespondencja realizowana jest w formie listów, gazetek, oraz nagrań na
taśmach magnetofonowych, a także poprzez wykorzystanie techniki
komputerowej.
Wprowadzenie w świat znaków i symboli NP.:
- będziemy uważnie patrzeć, oglądać; będziemy uważnie słuchać;
- będą wesołe zadania; będzie zadanie niespodzianka, zagadka;
- będziemy wycinać, potrzebne nożyczki i papier
- będziemy malować, rysować, tworzyć
RYSOWANE WIERSZE.
Materiały: kredki lub flamastry, kartki
papieru rysunkowego
Jest to zabawa w stare indiańskie plemię.
Zamiast liter i słów wykorzystuje się uproszczone
rysunki, zamiast pisma stosuje się system
znaków, nazywanych piktogramami. Prowadzący
czyta wiersz, a potem zadaniem uczestników jest
rysowanie piktogramów np. do wiersza:
Kwiaty rozkwitają, słońce mocno świeci
Słychać kroki Wiosny
Więc cieszą się dzieci
Drzewa się kłaniają Wiosenkę witają
LIST OBRAZKOWY
Pisanie listów obrazkowych przez dzieci przedszkolne pozwala łatwiej pojąć i
zrozumieć, że pismo to wyobrażenie mowy za pomocą widocznych i umownych
znaków. Stanowią doskonałą motywacje do czytania i pisania.
Pierwszy list obrazkowy powinien być napisany i odczytany przez
nauczycielkę.
Graficzny znak przekazujący myśl powinien być powtarzany do końca szeregu
tworząc pasmowy ornament w celu dokładnego zapamiętania symbolu
Każdy szereg powinien być oddzielony wąskim, ozdobnym szlaczkiem aby
symbole były lepiej widoczne.
Próbę pisania listów podejmują dzieci początkowo wykorzystując znane
symbole, potem wzbogacają listy o symbole wymyślone przez siebie.
W grupach młodszych dzieci wykorzystują gotowe szablony niektórych
rysunków /drukowane lub stemplowane/, które same kolorują i przyklejają
W grupie sześciolatków jako kolejny stopień trudności można wykorzystać
umiejętność czytania i pisania proponując dzieciom „pisanie” listów
obrazkowo – wyrazowych.
Ważnym momentem jest odczytanie napisanego listu, przekazanie
odbiorcom, oraz czekanie na odpowiedź. Wszystkie te działania z kolei są
silną motywacją do „odczytania” odpowiedzi.
TWÓRCZE ZABAWY Z PATYCZKAMI,
PLASTELINĄ LUB RURKAMI DO
NAPOJÓW
„Do czego może służyć rurka?”. Burza mózgów
Grupa dzieli się na kilkuosobowe zespoły. Zespoły wykonują z rurek wspólną płaską
pracę, a następnie wspólną przestrzenną pracę. Wyjaśniają co przedstawiają
wykonane prace.
Uczestnicy otrzymują kartki z naklejonymi w różny sposób rurkami. Według
własnego pomysłu kończą pracę – rysunek. Wykorzystują kredki, farby inne
materiały np. włóczkę, skrawki materiału, bibuły, folii, patyczki, i inne. Nadają tytuł
swojej pracy. Uczestnicy próbują nadać tytuł pracom wykonanym przez innych.
WYMYŚLAMY GRY I GRAMY
Uczestnicy działają w 4-5 osobowych zespołach. każdy zespół otrzymuje duży karton
szarego papieru, grube flamastry, kredki, zabawki z „jajek niespodzianek”, małe
maskotki i małe zabawki, patyczki, kamyczki, drobne przedmioty. wspólnie tworzą
grę / w formie gry „ściganki”/. wyjaśniają zasady gry pozostałym uczestnikom. grają
w swoją grę.
RUCHOWO – MUZYCZNA ZABAWA Z WYKORZYSTANIEM
CHUSTEK
I MATERIAŁÓW PRZETWARZALNYCH
♫Ptasia ślizgawka do muzyki „Walc łyżwiarzy” /oprac. Iwona Broda/
FABULARYZACJA
W ptasim Królestwie ptasia wróżka wyczarowała ptasią ślizgawkę i sprawiła, że ptaki tak
jak ludzie mogły jeździć na łyżwach. A ślizgawka była niezwykła. Kiedy wszedł na nią ptak
natychmiast jego piórka przybierały barwy o jakich zamarzył a nogi ruszały do tańca. Ptak
sunął lekko po lodzie, tańczył piruety, spirale, a jego skrzydła falowały tak lekko jak
skrzydła motyla. Razem z ptakiem tańczyły leciutko grające jak dzwoneczki płatki
śniegowe.
TANIEC
Dzieci poruszają się na palcach po kręgu poruszają ramionami jak ptak skrzydłami. W obu
dłoniach trzymają chustki. Następnie wirują dokoła własnej osi ramiona w górze, robią
kręgi naprzemienne wyprostowanymi ramionami do przodu i do tyłu. Energicznie wznoszą
ramiona /zgodnie z mocnym akcentem w utworze/ do góry stając na palcach i w dół do
przysiadu. Pulsacyjnie poruszają chusteczkami naśladując spadające płatki śniegu /zgodnie
z muzyką – dzwoneczki/ I znowu Energicznie wznoszą ramiona /zgodnie z mocnym
akcentem w utworze/ do góry stając na palcach i w dół do przysiadu. Kończą taniec
uniesieniem rąk w górę.
INSTRUMENTALIZACJA
Orkiestra ustawiona w czterech rzędach lub w kręgu gra na
szeleszczących reklamówkach „zrywkach” (4/4 raz, dwa, trzy pauza) I grupa
nałożonych na dłonie torebkach papierowych /pocierając okrężnie jedna o drugą/ II grupa
tamburynach /lub „kapslach” Orffa/ zgodnie z mocnym akcentem w utworze – uderzenie –
potrząsanie /III grupa/ dzwoneczkami delikatnie, rytmicznie zgodnie z muzyką /dzwoneczki/
IV grupa
III MODUŁ
Temat: Kreatywność dziecka
i nauczyciela w zabawach
muzyczno – plastycznych
MATERIAŁY METODYCZNE (SKRÓT)
LITERATURA
Do przygotowania materiałów metodycznych wykorzystano własne opracowania oraz:
Gloton R., Cero C. Twórcza aktywność dziecka. WSiP, Warszawa 1985.
Podolska B. Z muzyką w przedszkolu. WSiP, Warszawa 1987.
Sacher W. Słuchanie muzyki i aktywność artystyczna dzieci. „Impuls”, Kraków 1999.
Zwolińska E. Rozwój wyobraźni muzycznej a funkcje percepcyjno-motoryczne w
młodszym wieku szkolnym. Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Bydgoszcz 1997.
ZABAWA PODSTAWOWA FORMA
AKTYWNMOŚCI
Podstawową formą aktywności dziecka jest zabawa. ,,Zabawa
pomaga dziecku poznać świat czterema podstawowymi
metodami – poprzez naśladowanie, eksplorowanie,
próbowanie i konstruowanie”
(E. B. Hurlock, 1985).
Są różne rodzaje zabaw np. ruchowe, konstrukcyjno manipulacyjne,
twórcze, dydaktyczne, tematyczne, a każda niesie ważne dla rozwoju
dziecka wartości.
W zabawie dziecko wykorzystuje swój ogromny potencjał zdobywając
umiejętności. Jak umożliwić optymalne zdobywanie umiejętności?
W sposób zabawowy odnosząc się do sytuacji życiowych, codziennych,
bliskich dziecku należy współdziałać z wychowankiem. Uczyć się -
bawiąc i bawić się – ucząc. Być jego przewodnikiem po świecie nauki.
Nie wyręczać, lecz wspomagać. Pozwolić dziecku samodzielnie działać,
doświadczać, przeżywać, przyswajać, wyciągać wnioski, pokonywać
trudności, osiągać sukcesy.
METODYKA
W swojej pracy nauczyciel powinien stosować takie metody i formy pracy,
aby dziecko mogło wielostronnie się rozwijać. Wśród wielu poczynając od
metod słownych, czynnych i percepcyjnych wg. Marii Kwiatowskiej, na
szczególną uwagę zasługują metody problemowe, aktywizujące,
praktyczne. Pozwalają one na połączenie aktywności dziecka z
działaniem i przeżywaniem, co z kolei pozwoli na zrozumienie i
utrwalenie wiedzy i zdobytych umiejętności. Do ciekawych propozycji
metodycznych niewątpliwie należą:
-
Metoda aktywnego słuchania muzyki w tym przede wszystkim klasycznej według Batii Strauss
- Metoda pedagogiki zabawy wg. Polskiego Stowarzyszenia Pedagogów i Animatorów KLANZA, -
- Metoda gimnastyki twórczej według C. Orffa i R. Labana.
- Metoda P. Dennisona
- Metoda W. Sherborne,
- Metoda gimnastyki A.M. Kniessów, rozwijająca koordynację słuchowo-wzrokowo-ruchową
- Metody związane z nauką czytania: M.Bogdanowicz, B.Rocławskiego, I. Majchrzak, G.Domana
- Metoda Dobrego Startu M.Bogdanowicz
- Metoda nauki matematyki prof. Edyty Gruszczyk – Kolczyńskiej
- Metoda oparta na tzw. nauczaniu „poza klasą”,
- Metoda malowania dziesięcioma palcami wg R. F. Show.
- Relaksacja stopniowa wg Jacobsona w wersji B. Kaji, -
- Metoda Symboli Dźwiękowych (muzykoterapia wg B. Kaji) –
- Metoda przekładu intersemiotycznego według K.Krasoń
- Metoda Dramy
- Techniki Celestyna Freinete’a
- Metody z zastosowaniem programów komputerowych I INNE
PRIORYTET – METODY AKTYWIZUJĄCE
Metody aktywizujące to
grupa metod nauczania,
które charakteryzuje to,
że w procesie kształcenia
aktywność uczniów
przewyższa aktywność
nauczyciela.
PRIORYTET – METODY
AKTYWIZUJĄCE CD.
Stosowanie metod aktywizujących w procesie
dydaktycznym sprzyja:
pogłębieniu zdobytej wiedzy, jej operatywności i
trwałości.
myśleniu dzieci podczas wykonywania podjętych
działań.
zaangażowaniu emocjonalnemu dzieci;
aktywności dzieci w sferze percepcyjnej, ruchowej,
werbalnej i emocjonalno- motywacyjnej.
Wykorzystując metody aktywne, uczymy dzieci
właściwych stosunków międzyludzkich, zrozumienia,
tolerancjiStosując metody aktywizujące nauczyciel
może
w sposób ciekawy, bezstresowy dla dziecka
diagnozować jego rozwój, osiągnięcia, kompetencje.
PRIORYTET – METODY
AKTYWIZUJĄCE CD.
Wykorzystując metody aktywne, uczymy
dzieci właściwych stosunków
międzyludzkich, zrozumienia, tolerancji
Stosując metody aktywizujące
nauczyciel może w sposób ciekawy,
bezstresowy dla dziecka diagnozować
jego rozwój, osiągnięcia, kompetencje.
SENTENCJE
"Wytwór plastyczny dziecka jest prostym i bezpośrednim środkiem
jakim dziecko może określić swoje istnienie na świecie , swój
własny świat, samego siebie". M. Dedessa
"Dziecko na bodźce świata reaguje całym sobą . Kiedy tworzy jest
szczęśliwe i radosne , a jego rysunki odznaczaja się świeżością
spojrzenia , które jest istotą dzieciństwa". Wł. Lem
"Sztuka dziecka wciąż na nowo się tworzy i nie przestanie być
sztuką żywą i tworzą tak długo jak długo będą istniały dzieci
lubiące po swojemu, a pięknie malować mniej lub więcej
samodzielnie i niezależnie ,a oryginalnie i twórczo Dziecko tworzy
to , co wie i tak jak przeżywa, a nie to , co widzi". S. Szuman
Sentencja Guilforda: "Twórczość to klucz do edukacji w
najpełniejszym sensie tego słowa i do rozwiązania
najpoważniejszych problemów ludzkości" (cyt. za Parnes 1967).
INTEGRACJA ARTYSTYCZNA
Dziecko postrzega świat całościowo i tak też
działa. Integracja artystyczna jest naturalną
formą działalności twórczej małego dziecka,
które chętnie rysuje, śpiewa i równocześnie
odczuwa potrzebę ruchu, powodowane chęcią
przechodzenia z jednego działania w drugie.
W przedszkolu optymalne jest łączenie zajęć
muzycznych
z plastycznymi, można poznać w ten sposób
uczucia dziecka oraz wyzwolić pełniej jego
potencjał twórczy.
Muzykę można również łączyć z literaturą.
Połączenie to ma pozytywny wpływ na słuchanie
i rozumienie opowiadań i wierszy
Prowadząc zajęcia plastyczno-
muzyczne należy pamiętać o
doborze odpowiedniej muzyki
i technik plastycznych,
wytworzeniu odpowiedniego
klimatu potrzebnego do
odbierania
i wyrażania przeżyć
artystycznych.
WIERSZYKI NA
POWITANIE
POWITANIE
Do zabawy zapraszamy oj tak tak, oj tak tak!
Zatańczymy , zaśpiewamy oj tak tak, oj tak tak!
Kółko duże, kółko małe oj tak tak, oj tak tak!
Do zabawy doskonałe oj tak tak, oj tak tak!
PODAJ PROSZĘ SWOJE DŁONIE
Podaj proszę swoje dłonie i uśmiechnij się
Teraz powiedz swoje imię zapoznamy się
Ewa (mówi uczestnik) – Ewa (grupa powtarza)
itd.
LIŚCIAKI – CUDAKI.
/Iwona Broda/
Wykonywanie pracy z materiału naturalnego, dopełnianie kolorem –
malowanie rysowanie.
Kontynuacja pracy. Dopełnianie kolorem – malowanie, rysowanie
kserowanej pracy z materiału naturalnego
FABULARYZACJA – inspiracja do działań twórczych
Za górą wysoką, za rzeką szeroką żyją sobie Liściaki w liściakowym kraju. Kraj to
jest niezwykły w kształcie liścia klonu, domy w nim liściowe, drzewa na kształt
liści , zaś wysoko nad drzewami płyną listeczkowe chmurki, pod którymi
wznoszą się pasmami listkowe pagórki. Czasem jest tu smutno, a czasem
wesoło. czasem szaro i nijako, czasem pięknie, kolorowo.
A mieszkańcy, te Liściaki , to ludziki i zwierzaki, które chodzą, skaczą lub pływają.
Zapytacie zaraz: „ a jak wyglądają?” Jeszcze się nie domyślacie – oczywiście -
wyglądają jak liście i czasami jak liście zachowują się oczywiście. Lubią
zmieniać kolory, lubią huśtać się na drzewach i cichutko szu... szu... śpiewać.
Kiedy wietrzyk psotny wieje, lubią unieść się do góry no i z wiatrem w pięknym
tańcu poszybować hen pod chmury.
O tym kraju moi mili opowiadał mi mój dziadek, a dowiedział się od wróżki albo
może od sąsiadek? Ja krainy liściakowej jeszcze nie widziałam – jaka szkoda! ale
wiem kto ją wyczarował – to wróżka Fantazja i wróżka Przyroda.
KOLOROWA KRAINA NIGDZIE SIĘ NIE KOŃCZY
I NIGDZIE NIE ZACZYNA
(ZABAWY Z CHUSTĄ ANIMACYJNĄ KLANZA)
Powitanie
Wywoływanie imion
Wywoływanie kolorów:
Skacząca piłka plażowa. „Moja piłka
kolorowa do zabawy już gotowa”
Kolorowe wycieczki:
Taniec kolorów:
Chusta lustro, chusta tańcząca, chusta
skacząca
ZABAWY MUZYCZNO - TANECZNE
Zabawa z woreczkami /laleczkami/ z materiałów PSPiA
KLANZA
Ustawienie: dzieci siedzą w kole
Ilość dzieci: dowolna
Rekwizyty: woreczki z przymocowanymi dzwoneczkami lub
wykonane z napełnionych ryżem butelek np. po „actimelach”
lub „danonkach” laleczki, ludziki, zwierzaki itp.
Forma: AB
Wodna orkiestra – opracowanie własne do muzyki:
razem w przedszkolu (WSiP) płyta CD2 akompaniament
piosenki „Uważaj na drzewko” nr 13
Pizzicato z baletu Sylwia Leo Delibes’a/opracowanie z
materiałów PSPiA KLANZA/ „DUSZKI”
NA ZAKOŃCZENIE
Zadaniem nauczyciela w pracy stymulującej rozwój dziecka jest przede
wszystkim:
stworzyć przyjazną atmosferę wychowawczą.
okazać wiele ciepła i zrozumienia.
budować w dziecku poczucia własnej wartości
motywować do podejmowania nawet trudnych zadań
motywować do korzystania z innych pomysłów w celu ulepszania,
modyfikowania
i tworzenia nowych
dostarczać źródeł i materiałów ucząc dziecko
nie zawężać ram czasowych w trakcie wykonywania zadań. Nie wolno
ponaglać. Dać swobodę tworzenia
zachęcać do kończenia i eksponowania, czy też dalszego wykorzystania
swoich prac.
chwalić ciekawe pomysły, indywidualność. Akceptować, zachwycać się.
pielęgnować oryginalność, niepowtarzalność
pozwolić na szukanie błędów, błądzenie i odkrywanie błędów,
poprawianie, ulepszanie.
zachęcać do coraz bardziej szczegółowego przedstawienia, opracowania,
upiększania swego dzieła,
rozwijać wyższe procesy poznawcze w zajęciach, które zwiększają wiedzę,
rozumienie, zastosowanie, analizę, syntezę i ocenę.
proponować zadania, które wymagają rozwiązywania problemów.
uczyć umiejętności argumentacji, udowadniania swoich racji.