Metody, techniki i

procedury analizy

finansowej

Metoda rozumiana może być jako:

1) sposób naukowego badania rzeczy i

zjawisk,

2) praktyczny sposób postępowania,

polegający na określonym doborze i
układzie działań stosowanych dla
osiągnięcia określonego celu.

METODY I TECHNIKI BADAWCZE

METODY ANALIZY

FINANSOWEJ

Metody

ogólne

Indukcja

Dedukcja

Redukcja

Metody

szczegółow

e

Porównawcz

a

Przyczynow

a

Jakościowa

Ilościowa

• Stochastyczna

• Deterministycz

na

METODY OGÓLNE



Stosowane są do badania bardzo złożonych
zjawisk.Wytaczają jedynie kierunek badań
analitycznych.



Metody ogóle wskazują jedynie kierunki
badań. Poszczególne badania wymagają
zastosowania modeli szczegółowych.

METODY OGÓLNE

• Od szczegółów do ogółu

• Od czynników do wyników

• Od przyczyn do skutków

Indukcja

• Od ogółu do szczegółów

• Od wyników do czynników

• Od skutków do przyczyn

Dedukcj

a

• Sformułowana syneza badanego zjawiska

• Weryfikacja tezy iu wniosków w procesie

analitycznym

• Sformułowanie syntezy końcowej

Redukcj

a

METODY OGÓLNE

Od

przyczyn

Do

skutków

Metoda Indukcji

METODY OGÓLNE

Od

skutków

Do

przyczyn

Metoda Dedukcji

METODY OGÓLNE

Metoda Redukcji

Synteza

wstępna

Analiza

Synteza

końcowa

Hipotezy,

wstępne

wznioski

Weryfikacja

hipotez

Podsumowanie

, ocena

końcowa

Metoda

porównawcza



Polega na porównywaniu dwóch
wielkości, podmiotu porównania i
podstawy porównania.



Rezultatem jest różnica czyli
odchylenie.



Porównywać można jedynie wartości
porównywalne.



W praktyce gospodarczej wystepuje
wiele zakłuceń porównywalności



Odchylenia względne i bezwzględne

Metoda porównawcza



Czynniki o charakterze
metodologicznym



Czynniki o charakterze
finansowym



Czynniki o charakterze
organizacyjnym



Czynniki o charakterze
rzeczowym

Metoda

porównawcza



Wpływ większości z czynników
można wyeliminować przeliczająć
wielkośći na te analizowane w
danym okresie.



Inflacja jest ważnym czynnikiem
zakłuceń.



Zastosowanie „wskaźnika
zmienności cen” prowadzi do
ujednolicenia warunków
gospodarczych.

Metoda porównawcza



porównania ze wskaźnikami
postulowanymi (tzw. porównania z
planem),



porównania ze wskaźnikami okresów
ubiegłych lub przyszłych (tzw.
porównania w czasie),



porównania ze wskaźnikami innych
jednostek gospodarczych (tzw.
porównania w przestrzeni).



Porównywanie wewnętrzne i zewnętrzne

Metoda przyczynowa



Analiza przyczynowa jest pogłębionym etapem
badania wskaźników ekonomicznych. Chodzi tu w
szczególności o:

- określenie czynników oddziałujących na objęty

badaniem wskaźnik ekonomiczny,

- obliczenie wielkości wpływu poszczególnych

czynników na odchylenia wynikające z uprzednich
porównań.

Metoda przyczynowa



Określenie czynników, które oddziałują na kształtowanie się
wskaźników ekonomicznych, następuje w drodze
rozumowania logicznego, opartego na obserwacji
faktycznego przebiegu procesów gospodarczych oraz
znajomości ich treści ekonomicznej. W rozumowaniu tym
zwrócić należy szczególną uwagę na zależności (powiązania
przyczynowo-skutkowe) występujące między zdarzeniami
gospodarczymi, a tym samym między odzwierciedlającymi je
wskaźnikami ekonomicznymi. Mogą one mieć różny zakres i
stopień złożoności.



W miarę pogłębiania oceny wybranych wskaźników
wyróżniać można oddziałujące na nie jedynie czynniki
podstawowe bądź także pochodne, będące rozwinięciem
czynników podstawowych. Wykształca się w ten sposób
jakby hierarchiczna struktura powiązań przyczynowo-
skutkowych tych czynników.

Metoda przyczynowa

Analiza przyczynowa musi spełniać
następujące warunki:

1. Warunek kompletności,
2. Warunek zgodności znaku,
3. Warunek symetrii,
4. Warunek odwracalności,
5. Warunek rozszczepialności (dezagregacji)

Metoda przyczynowa

Występuje wiele różnych metod analizy
przyczynowej:
- kolejnych podstawień
- różnic cząstkowych
- podstawień krzyżowych
- wskaźnikowa
- logarytmowania
- funkcyjna
- proporcjonalnego podziału odchylenia
globalnego
- średnich klasycznych
- średniej harmonicznej i geometrycznej

Wśród wymienionych wyżej metod wszystkie
warunki poprawności spełniają tylko metody
logarytmowania i podziału odchylenia
globalnego. Pozostałe metody nie spełniają
jednego lub dwóch warunków. Natomiast w
każdej z metod wymagane jest wykonanie
pewnych działań, różnią się jedynie techniki
obliczeń oraz interpretacje wyników. Najczęściej
używanymi metodami są: metoda kolejnych
podstawień, funkcyjna oraz podziału odchylenia
globalnego.

Metoda przyczynowa

Metoda przyczynowa

metoda proporcjonalnego podziału odchylenia

globalnego

Do wykorzystania tej metody potrzebny będzie szereg obliczeń z
wykorzystaniem poniższych wzorów.
Obliczanie odchylenia bezwzględnego i względnego:
a) badanej wielkości (W):

odchylenie bezwzględne

∆W=W

t

-W

0

odchylenie względne

V

w

=W

t

/W

0

x 100% - 100%

b) wybranych czynników (c):

odchylenie bezwzględne

∆c=c

t

-c

0

odchylenie względne

V

w

=c

t

/c

0

x 100% - 100%

Obliczenie udziału poszczególnych czynników (wykorzystanie
odchyleń względnych):
V

w

c

1

V

w

c

2

V

w

c

n

V

w

c

1

+V

w

c

2

+..+V

w

c

n

V

w

c

1

+V

w

c

2

+..+V

w

c

n

V

w

c

1

+V

w

c

2

+..

+V

w

c

n

Należy również ustalić formułę matematyczną wyrażającą zależność
między badaną wielkością a wybranymi czynnikami.

Metoda przyczynowa

metoda proporcjonalnego podziału odchylenia

globalnego

na przykładzie liczbowym

Lp.

Wyszczególnieni

e

Jednostki

Rok

bazowy

Rok

badany

Odchylenia

bezwzględn

e

względne

1.

Koszt zużycia

materiału

zł

480 000

444 600

-35 400

-7.37%

2.

Norma zużycia

m/szt.

2

1,9

-0,1

-5,00%

3.

Cena 1m

materiału

zł/m

40

36

-4

-

10,00%

4.

Liczba

produktów

szt.

6000

6500

500

8,33%

Metoda przyczynowa

metoda proporcjonalnego podziału odchylenia

globalnego

na przykładzie liczbowym

Pomimo zwiększenia liczby produktów o 500 sztuk, czyli
o 8,33%, dzięki obniżeniu normy zużycia materiału o
0,1m/szt., czyli o 5% oraz spadkowi ceny 1m materiału o
4zł, czyli o 10%, zmniejszył się koszt zużycia materiału o
35400zł, czyli o 7,37%.

Obliczenie wpływu poszczególnych czynników na koszt
zużycia materiałów:

- Czynnik „norma zużycia materiału”

[-5% / (-5% - 10% + 8,33%)]x100%=75%
75%x(-35400)=-26550

- Czynnik „cena 1m materiału”

[-10% / (-5% - 10% + 8,33%)]x100%=150%
150%x(-35400)=-53100

- Czynnik „liczba produktów”

[8,33% / (-5% - 10% + 8,33%)]x100%=-125%
-125%x(-35400)=44250

Interpretacja:
Na zmianę kosztów zużycia materiału o 7,33% (35400)
wpłynęły:

- obniżka normy zużycia materiału: 26550zł,
- spadek ceny 1m materiału 53100zł,
- wzrost liczby produktów zwiększył koszty zużycia o
44250zł

Obniżka kosztów zużycia materiałów o 35400 wynika z
równania:

44250-26550-53100=-35400

Metoda przyczynowa

metoda proporcjonalnego podziału odchylenia

globalnego

na przykładzie liczbowym

Metoda jakościowa



Opisuje relacje i związki między wskaźnikami
ekonomicznymi w sposób werbalny.



Nie określa zjawisk w sposób
liczbowy/mierzalny.



Polega głownie na opisie szeregów
czasowych.



Tworzy się model czyli konstrukcję
abstrakcyjną w celu uproszczenia
rzeczywistości gospodarczej.



Wyróżnić można tu modele schematyczne i
modele matematyczne

Metoda jakościowa



Benchmarking – polega na zrozumieniu danego
biznesu, funkcji oraz procesów, wykrywaniu
najlepszych przykładów działania. Prowadzi do
stałego poprawiania poziomu działalności.



Mierzy się to co porównywalne. Do porównani
wykorzystuje się kryteria i mierniki. Jednak
porównuje się metody a nie wyniki. Ponieważ
dobre metody prowadza do pożądanych wynikiów.



Proces benchmarkingu dzieli się na etapy-



Badanie praktyki funkcjonowania przedsiębiorstw



Określenie celu i kryteriów jego oceny



Wskazanie luk w sostunku do „najlepszego”



Wdrażanie wymaganych zmian

Metoda jakościowa

Główną zaletą
jest prostota i duża
łatwość stosowania
w praktyce.

Wadą jest brak możliwość
dokładnego określenia
charakterystyki zależności
występujących między
badaną zmienna a
określojącymi ją czynnikami

W związku z tym analizę jakościową uważa się za niewystarczającą
i stosuje się ją tylko w przypadkach gdy :

•Niemożliwe lub zbyt kosztowne jest zbieranie i przetwarzanie
danych ilościowych

•Gdy jest ona traktowana jako metoda wstępna

Metoda ilościowa

Metody deterministyczne, zwane też metodami analizy zależności
zjawisk lub metodami analizy przyczynowo-skutkowej nie uwzględniają
czynnika losowego. Zaletą tych metod jest nie tylko określenie
czynników przyczyniających się do zmiany badanej wielkości, ale
również zmierzenie (kwantyfikowanie) siły oddziaływania
poszczególnych czynników. Metody te często bazują na algorytmach,
które są skonkretyzowaną formą wyrażenia modelu i najczęściej są
przedstawiane w postaci funkcji matematycznych

Metoda deterministyczna

Metoda Ilościowa



uwzględnia się w nich nie tylko wpływ
czynników podstawowych na badane
zjawisko, ale także oddziaływanie
czynników drugorzędnych i przypadkowych.



jest przydatna w badaniach o charakterze
retrospektywnym. Dzięki nim można
wyjaśnić przyczyny wielu zmian w
efektywności działalności przedsiębiorstwa.



Metody stochastyczne uzupełniają się
wzajemnie z metodami deterministycznymi

Metoda stochastyczna



Do najważniejszych metod należą:



Ekonometryczne-badanie

prawidłowości kształtowania sie
procesów w przedsiębiorstwie. Wadą
jest wymóg stałego charakteru
badanej prawidłowości. Zaletą jest
ujmowanie liczbowe zjawisk. Daje ona
możliwość uwzględnienia czynników
losowych.

Metoda Ilościowa

Metoda stochastyczna



Taksonomiczne-pozwalają ustalić pozycje
ocenianego przedsiębiorstwa w stosunku do
inncyh jednostek. Mozna wyróżnić metody
statyczne i dynamiczny(w czasie). Umożliwia na
klasyfikację przedsiębiorstwa do danej grupy
rozwojowej. Pomaga w ocenie konkurencji.



Dyskryminacyjne-mają na celu wczesne
rozpoznanie zagrożeń dotyczących efektywności
gospodarowania. Dąży on do ustalenia liniowej
kombinacji zeminnych niezależnych. Dzięki
której rozdziela sie daną zbiorowość. Uzupełnia
doskonale ocenne płynności i wpłacalności.

Metoda Ilościowa

Metoda stochastyczna

Bibliografia



http://www.studiaperiegetica.pl/pu
b/4_3_2009.pdf



Podstawy analizy ekonomicznej,
Franciszek Bławat, CeDeWu.pl,
Warszawa 2011