Norma językowa
To zbiór środków językowych i reguł ich użycia w
przyjęty w danej społeczności językowej i spisany
przez językoznawców w gramatykach i słownikach.
Norma użytkowa- to zgodność sposobów
użycia języka z powszechnym zwyczajem
językowym w danym okresie.
Wyróżniamy normy:
Norma skodyfikowana- czyli zespół reguł
językowych zarejestrowanych w
gramatykach i słownikach
Norma wzorcowa- stawia najwyższe
wymagania i obowiązuje przede wszystkim
w języku pisanym, w języku używanym i
nauczanym w szkole, w wypowiedziach
oficjalnych, publicznych, w prasie, radiu,
telewizji, w języku płynącym ze sceny czy
ambony.
Norma potoczna- jest dużo mniej
rygorystyczna i dopuszcza użycie pewnych
wyrazów i form (niezgodnych) z normą
wzorcową), ale tylko z językiem mówionym,
w swobodnych, nieoficjalnych prywatnych
rozmowach.
Norma wymawiana- która ustala poprawną
wymowę głosek i ich połączeń oraz zasady
akcentowania wyrazów.
Norma fleksyjna- która narzuca
obowiązujące wzorce odmiany wyrazów.
Norma składniowa- która ustala zasady
właściwego łączenia wyrazów w zdaniu, ich
wzajemnego układu i reguły budowy zdań
pojedynczych i złożonych.
Norma leksykalna i frazeologiczna- która
poucza, w jakim znaczeniu stosuje się dane
wyrazy i związki frazeologiczne i jak należy
dopasować je do otoczenia słownego.
Norma stylistyczna- która pokazuje, jak
właściwie dobierać środki językowe w
zależności od funkcji wypowiedzi i
wymogów narzuconych przez sytuacje
komunikacyjną.
Norma ortograficzna- regulująca właściwy
sposób zapisu wyrazów i ich połączeń.
Norma interpunkcyjna- ustalająca zasady
użycia znaków przestankowych.