REHABILITACJA PACJENTÓW
W OKRESIE
POOPERACYJNYM
udział pielęgniarki
Cele rehabilitacji w okresie
pooperacyjnym
1.
Zapobieganie pooperacyjnym
powikłaniom i następstwom operacji
2.
Leczenie pooperacyjnych powikłań i
zaburzeń czynnościowych
3.
Jak najszybsze przywrócenie sprawności
do stanu przed zabiegiem
Następstwa
unieruchomienia
Odparzenia
Odleżyny - pierwsze zmiany u chorych
wyniszczonych powstają już w kilka godzin po
unieruchomieniu; rozległym odleżynom
towarzyszą zakażenia z posocznicą włącznie.
Przykurcze
Zaniki mięśniowe
Zatory płucne
Następstwa
unieruchomienia
Zastój krwi w żyłach, zwłaszcza w żyłach kończyn
dolnych i miednicy, zwłaszcza w układzie żył
głębokich
Zaleganie moczu w pęcherzu - może prowadzić do
zapalenia pęcherza moczowego
Zaleganie wydzieliny w oskrzelach - zapalenie płuc
Kostniejące zapalenie mięśni
Zaparcia stolca
Przeciwwskazania do
ćwiczeń
Niebezpieczne niemiarowości – bradykardia
<35/min, tachycardia > 150/min
Niestabilne ciśnienie > 200/110 mmHg
Wstrząs z ciśnieniem skurczowym < 90mmHg
Ostre zapalenie żył lub zakrzepica żył głębokich
Gorączka > 38°C
Stężenie hemoglobiny < 8g/dl
Stężenie hematokrytu < 25%
Przeciwwskazania do
ćwiczeń
Stężenie glukozy < 40 i > 500mg/dl
Zaburzenia elektrolitowe:
K - <2,5 i >6mEg/l
Na -<120 i > 155 mEg/l
Obniżenie saturacji krwi tętniczej < 80%
Usprawnianie pacjenta –
zadania pielęgniarki
Zabiegi kinezyterapii wykonuje się na
zlecenie lekarza
Pielęgniarka jako członek zespołu
rehabilitacyjnego współuczestniczy w
rehabilitacji pacjentów
Usprawnianie pacjenta –
zadania pielęgniarki
Zna następstwa unieruchomienia
Zna przeciwwskazania do ćwiczeń fizycznych
(zawroty głowy, nudności, wymioty,
odczuwanie duszności podczas usprawniania –
przy takich objawach zachować ostrożność w
usprawnianiu i powiadomić lekarza)
Usprawnianie pacjenta –
zadania pielęgniarki
Wzmacnia motywację pacjenta do
uruchamiania
Kontroluje samodzielne wykonywanie
zleceń kinezyterapeutycznych
Zna zasady kinezyterapii, opanowuje
technikę prostych ćwiczeń
Usprawnianie pacjenta –
zadania pielęgniarki
W opiece pielęgniarskiej przydatna jest
znajomość następujących elementów
kinezyterapii:
Ułożenia pacjenta
Ćwiczenia oddechowe
Ćwiczenia mobilizujące krążenie
obwodowe
Ćwiczenia samoobsługi (higiena
osobista, ubieranie, rozbieranie,
spożywanie posiłków)
Pionizacja i nauka chodzenia
Wczesana mobilizacja ruchowa
Ułożenia pacjenta
Odpowiednie ułożenie i planowa zmiana
pozycji - najlepsze sposoby uniknięcia
odleżyn.
Właściwe ułożenie zapewnia również
drenaż segmentów płucnych, zapobiega
zrostom opłucnej i zniekształceniom w
narządzie ruchu.
Czynniki sprzyjające rozwojowi
płucnych powikłań pooperacyjnych
Czynnik
następstwo
Ułożenie chorego
podczas operacji w
nietypowej,
przymusowej pozycji
Zastój żylny w płucach
Czas trwania operacji
Zastój żylny w płucach
Ból
Ograniczenie aktywności ruchowej, spłycenie
oddechu, unikanie kaszlu, odruchowe- wyższe
ustawienie przepony i zmniejszenie amplitudy jej
ruchów
Narkoza, środki
przeciwbólowe
osłabienie czynności oddechowej, zagęszczenie i
zaleganie wydzieliny w oskrzelach, utrudnienie
odksztuszania
Unieruchomienie
chorego
Niekorzystna pozycja dla mechaniki oddychania,
obniżenie aktywności ruchowej
Wzdęcia jelit
Wyższe ustawienie przepony i zmniejszenie
amplitudy jej ruchów
Zadania rehabilitacji w
profilaktyce powikłań płucnych
1.
Utrzymanie prawidłowej wentylacji płuc
2.
Zwiększenie ruchomości klatki
piersiowej i przepony
3.
Zwiększenie siły mięśni oddechowych
4.
Pobudzenie do skutecznego kaszlu
Zasady wykonywania ćwiczeń
oddechowych
Rozpoczynamy od wydechu
Wdech nosem --- brzuch się unosi
Wydech ustami --- brzuch opada
Wdech/wydechu =1/2 lub 1/3
Zasady wykonywania ćwiczeń
oddechowych
Okres pooperacyjny wczesny
Ćwiczenia wykonywane
6-8 razy na dzień
1 sesja ćwiczeń - do 3 serii
3-4 powtórzenia w serii
Okres pooperacyjny późny
(po 3 dobie)
Ćwiczenia wykonywane
3 razy dziennie
Zasady wykonywania ćwiczeń
oddechowych
Oddychania wspomagane ruchami ramion
(samodzielne lub z pomocą)
Wspomaganie wydechu przez wzmocnienie tłoczni
brzusznej poprzez ucisk na powłoki brzuszne
Odksztuszanie poprzedzone oklepywaniem klatki
piersiowej
2 techniki efektywnego kaszlu:
Na szczycie długiego wydechu
Długi przerywany wydech, na szczycie którego
seria mocnych kaszlnięć
Zadania rehabilitacji w profilaktyce
powikłań zakrzepowo - zatorowych
1.
Zapewnienie prawidłowego odpływu
żylnego z kończyn (szczególnie dolnych)
2.
Utrzymanie prawidłowej pompy
mięśniowej kończyn
3.
Wczesne uruchamianie i pionizacja
4.
Ćwiczenia ogólnej sprawności
Zadania rehabilitacji w profilaktyce
powikłań zakrzepowo - zatorowych
Ćwiczenia głównie części dystalnych kk:
Krążenie nadgarstków i stóp
zgięcia grzbietowe i podeszwowe stóp w
rytmie oddechowym
zgięcia i wyprost w stawach
kolanowych i biodrowych
(w miarę możliwości pacjenta)
Ruchy okrężne w stawach barkowych i
biodrowych
Zaciskanie dłoni w pięść
Zadania rehabilitacji w profilaktyce
powikłań zakrzepowo - zatorowych
Okres pooperacyjny wczesny
Ćwiczenia wykonywane co ½ do 1 godz.
1 seria – 1 minuta
16 ruchów w ciągu 1 minuty
uniesienie kończyny powyżej poziomu serca
najprostsza profilaktyka przeciwzakrzepowa
Pionizacja i nauka
chodzenia
Sprawność lokomocyjna wymaga wielu
indywidualnych ćwiczeń
przygotowawczych, zwłaszcza po długim
leżeniu.
Ćwiczenia przygotowujące (trening
ortostatyczny):
•
unoszenie głowy
•
siad z podparciem na łokciach
•
Siad w łóżku z wykorzystaniem drabinek
Pionizacja i nauka
chodzenia
Ćwiczenia poza łóżkiem
•
siadanie i wstawanie z krzesła
•
Wykorzystanie wózka (przesiadanie się
na łóżko)
•
Chodzenie za pomocą balkonika,
barierek, lasek
•
Chodzenie po schodach
Ze względów psychologicznych i
czynnościowych zapewniamy
bezpieczeństwo i asekurację.
Pozostałe czynności z zakresu świadczeń
rehabilitacyjnych pielęgniarka może
wykonywać pod warunkiem odbycia kursu
specjalistycznego lub kwalifikacyjnego
Dziękuję za
uwagę