Przywra wątrobowa

Fasciola hepatica

Budowa

Wymiary dojrzałej

postaci motylicy

wątrobowej

wynoszą około

30mm długości i

13mm szerokości.

Budowa

W budowie wyróżniamy

następujące elementy:

•przyssawkę gębową
•przyssawkę brzuszną
•gardziel
•otwór płciowy

Budowa

Ze względu na charakter

obojnaczy pasożyta,

wyróżnia się zarówno

jądra, jak i jajniki oraz

nasieniowody i jajowody.

Epidemiologia

Motylicą wątrobową można się zarazić
poprzez przeniesienie larwarnych postaci
Fascioli do układu pokarmowego.
Może do tego dojść po wypiciu wody lub
spożyciu rośliny ze zbiornika, w którym
bytują cerkarie.
Możliwe jest również zarażenie poprzez
żywność, np. surową wątrobę
zawierającą cerkarie.

Epidemiologia

Fasciola hepatica występuje w

Europie, Amerykach i Oceanii.

W Afryce i Azji natomiast, obok niego

występuje również Fasciola gigantica.

Raport WHO z 2007r. szacuje ilość

zarażonych od 2.4 mln do 17mln osób.

Cykl życiowy

1. Żywiciel ostateczny

(bydło, owca, koza,
człowiek) wydala jaja
wraz z kałem.

2. Aby kontynuować cykl

jaja muszą znaleźć się
w wodzie.

3. Następnie jajo

przekształca się w
miracidium, tzw.
dziwadełko

Cykl życiowy

4. Miracidium wnika do

ciała żywiciela
pośredniego (np.Galba
truncatula – błotniarka
moczarowa).
Przekształca się w
sporocystę, która
wytwarza pierwsze
pokolenie redii
(rozmnażanie
bezpłciowe).
Te z kolei dają początek
nowemu pokoleniu redii,
które rozwijają się w
gruczole trawiennym
ślimaka, by tam
przekształcić się w formę
wolno pływającą –
cerkarię.

Cykl życiowy

5. Cerkarie opuszczają

ciało ślimaka, by osiąść
na pobliskich roślinach.
Tam otorbiają się
tworząc tzw.
metacerkarie.

6. Roślina zostaje zjedzona

przez zwierzę lub
człowieka.

7. W dwunastnicy pasożyt

opuszcza
metacerkarium,
przebiwszy ścianę jelita
udaje się w kierunku
wątroby.

8. Pasożyt przemieszcza

się ku drogom
żółciowym, by osiągnąć
tam formę dojrzałą i
zacząć produkować jaja.

Objawy fasciolozy

W przebiegu fasciolozy u człowieka

wyróżniamy cztery stadia:

Faza inkubacji

Faza inwazji

Faza utajona

Faza chroniczna

Objawy fasciolozy

Faza inkubacji

Trwa ona od momentu połknięcia

metacerkarii do chwili wystąpienia
pierwszych objawów. Wynosi to od kilku
dni do 3 miesięcy.

Długość tej fazy zależy od ilości

połkniętych form inwazyjnych oraz
podatności osobniczej gospodarza.

Objawy fasciolozy

Faza inwazji

W tej fazie przywry wędrują ku
przewodom żółciowym, uszkadzając przy
tym ściany jelit, otrzewną oraz wątrobę.
Do głównych objawów należą m. in.
gorączka (40-42°C), ból brzucha, utrata
apetytu, nudności, biegunka,
powiększona wątroba i śledziona,
żółtaczka, anemia.

Objawy fasciolozy

Faza utajona

Objawy związane z wędrówką

pasożyta częściowo ustają. Przywra
osiąga stadium dorosłe i zaczyna
wytwarzać jaja (nawet do 25000 jaj
dziennie przez jednego osobnika).

Faza ta może trwać miesiące, a

nawet lata.

Objawy fasciolozy

Faza chroniczna

Obecność dojrzałych form motylicy
wątrobowej po dłuższym czasie powoduje
zapalenie oraz przerost przewodów
żółciowych, jak i wątroby, śledziony i
pęcherzyka żółciowego. Prowadzi to dalej do
zapalenia pęcherzyka żółciowego, zapalenia
dróg żółciowych oraz kamicy żółciowej.
Co więcej, sam pasożyt jest w stanie.
zablokować drogi żółciowe.

Objawy fasciolozy

Inne objawy

Możliwe jest także, by pasożyt

osiedlił się na przykład w jamie ustnej.

Dość sporadycznie zdarzają się

również osiedlenia w jelitach, jamie
otrzewnej czy też płucach.

Diagnozowanie

Fasciolozę można zdiagnozować na

podstawie obecności jaj motylicy w
kale, jednak jest to możliwe późno, bo
dopiero w fazie utajonej. Co więcej, jaja
F. hepatica, F. gigantica oraz
Fasciolopsis buski są nierozróżnialne
pod względem morfologicznym, co
uniemożliwia postawienie konkretnej
diagnozy.

Diagnozowanie

Dużo skuteczniejsze są testy na

obecność przeciwciał.

Dość popularnym testem jest test

typu FAST-ELISA, którego skuteczność
wynosi 95%, pozwalając wykryć
specyficzne przeciwciała w 2 tygodnie
po infekcji.

Podobny efekt można osiągnąć przy

użyciu metody Western blot.

Diagnozowanie

W ostateczności możne też się

odwołać do zwykłego badania USG, za
pomocą którego można wykryć
dojrzałe przywry.

Do dyspozycji pozostaje także

tomografia komputerowa, dzięki której
można dostrzec rowki pozostawione
przez wędrujące pasożyty.

Leczenie

W leczeniu fasciolozy stosowany jest
tryklabendazol (nazwa handlowa Egaten)
w dawce 10 – 12 mg/kg masy ciała.
Skuteczność leczenia waha się od 80 do
100%.
W poważniejszych przypadkach
niezbędna może się okazać interwencja
chirurgiczna mająca na celu udrożnienie
przewodów żółciowych.

Zapobieganie

Edukowanie

Należy uświadomić ludziom jakie są
możliwości zarażenia się przywrą.
Niewypuszczanie zwierząt hodowlanych
(owce, kozy, bydło) na tereny położone
przy zbiornikach wodnych może je
uchronić przed pasożytem.
Wskazanie jest również mycie
podejrzanych warzyw w 6% roztworze
octu, co działa niszcząco na metacerkarie.