LOKALNY WYMIAR

INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ

ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE

EUROPEJSKA KARTA

SAMORZĄDU

TERYTORIALNEGO



Karta powstała w wyniku prac Stałej Konferencji
Gmin i Regionów Rady Europy, funkcjonującej w
ramach Rady Europy (od 1994 jest to Kongres Władz
Lokalnych i Regionalnych). Przyjęta została w 1985,
a 1 września 1988 po ratyfikacji jej przez cztery
państwa, nabrała mocy prawnej i weszła w życie.
Obecnie stronami Europejskiej Karty Samorządu
Terytorialnego jest 40 państw europejskich, z
których 38 ją ratyfikowało, w tym również Polska.



Polska stała się stroną Europejskiej Karty
Samorządu Terytorialnego 1 marca 1994, po
uprzednim wprowadzeniu zmian i poprawek w
prawodawstwie określającym zasady funkcjonowania
samorządu terytorialnego.

EUROPEJSKA KARTA SAMORZĄDU
TERYTORIALNEGO



Konwencja Rady Europy jest to dokument
odnoszący się do kwestii statusu prawnego
samorządów terytorialnych w skali
międzynarodowej. Europejska Karta
Samorządu Terytorialnego składa się z
Preambuły i 18 artykułów. W Karcie
znajduje się 30 postanowień, z których
twórcy Karty wyróżnili 14 jako
najważniejsze merytorycznie. Każde
państwo przyjmujące Kartę zobowiązane
jest do wybrania 20 postanowień, przy czym
10 z nich powinno wywodzić się z 14
najważniejszych.



Karta określa ideę autonomii terytorialnej i
stanowi zbiór zasad dotyczących statusu
samorządności lokalnej. W Karcie szczególnie
wyróżniony został zapis mówiący o
niezaprzeczalnym prawie obywateli do
uczestnictwa w kierowaniu sprawami
publicznymi na szczeblach lokalnych,
jako o podstawie funkcjonowania
demokratycznego społeczeństwa. Według
zapisu w Karcie prawa i obowiązki
społeczności lokalnych winny być określane
uchwałami poszczególnych parlamentów oraz
mieć swoje miejsce w konstytucjach państw.

FUNDUSZE STRUKTURALNE
UNII EUROPEJSKIEJ:



EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU
REGIONALNEGO (EFRR)



EUROPEJSKI FUNDUSZ
SPOŁECZNY/SOCJALNY (EFS)



EUROPEJSKI FUNDUSZ ORIENTACJI I
GWARANCJI (EFOIGR)



FINANSOWY INSTRUMENT
WSPIERANIA RYBOŁÓWSTWA (FIWR)

EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU

REGIONALNEGO(EFRR)



powstał w 1975 roku. Celem jego
działalności jest zmniejszanie dysproporcji w
rozwoju pomiędzy regionami Unii
Europejskiej. Finansuje on rentowne
inwestycje służące tworzeniu miejsc pracy,
inwestycje w zakresie infrastruktury oraz
rozwoju potencjału regionów poprzez
wspieranie inicjatyw rozwoju lokalnego i
rozwój potencjału lokalnego: małych i
średnich przedsiębiorstw (np. organizacje
wspierające przepływ nowych technologii lub
ułatwiające dostęp do finansowania dla
małych i średnich przedsiębiorstw).



Poza działaniami finansowanymi
bezpośrednio w regionach, z budżetu EFRR
finansowane są Inicjatywy Wspólnotowe –
INTERREG (współpraca trans graniczna i
międzyregionalna) oraz URBAN
(rewitalizacja obszarów miejskich). Jest to
największy, pod względem budżetu, z
funduszy strukturalnych.

EUROPEJSKI FUNDUSZ

SOCJALNY (EFS)



powstał na mocy Traktatów Rzymskich w 1960
roku i wspiera oraz uzupełnia działania krajów
członkowskich skierowane na walkę z bezrobociem
(zapobieganie i przeciwdziałanie), rozwój rynku
pracy i zasobów ludzkich (rozwijanie potencjału
kadrowego, integracja społeczna rynku pracy w
celu promocji wzrostu poziomu zatrudnienia,
równości szans mężczyzn i kobiet, harmonijnego i
trwałego rozwoju oraz spójności ekonomicznej i
społecznej).
Fundusz ma za zadanie wspierać w szczególności
działania podejmowane w ramach realizacji
Europejskiej Strategii Zatrudnienia oraz
ogłaszanych corocznie Wytycznych w Sprawie
Zatrudnienia.



finansuje takie obszary wsparcia, jak:
aktywizacja zawodowa bezrobotnych i
zagrożonych bezrobociem, przeciwdziałanie
wykluczeniu społecznemu, kształcenie
ustawiczne, doskonalenie kadr gospodarki i
rozwój przedsiębiorczości, aktywizacja
zawodowa kobiet, ulepszanie systemów
powszechnego kształcenia oraz
dostosowywanie ich do aktualnego
zapotrzebowania na rynku pracy, pomoc
techniczną, badania naukowe i promowanie
nowych technologii.

EUROPEJSKI FUNDUSZ ORIENTACJI I

GWARANCJI (EFOIGR)



powstał w 1964 roku na mocy
Traktatów Rzymskich. Sam fundusz
podzielony jest na Sekcję Orientacji i
Sekcję Gwarancji. Jedynie ta pierwsza
jest zaliczana do funduszy
strukturalnych. Sekcja Orientacji będzie
udzielać pomocy na działalność rolną i
zrównoważony rozwój wiejski.



Zadaniem jest wspieranie transformacji
struktury rolnictwa oraz pomoc w rozwoju
obszarów wiejskich. Zakres pomocy jest bardzo
szeroki i może obejmować: poprawę
funkcjonowania gospodarstw rolnych i
przedsiębiorstw rolno-spożywczych, pobudzanie
produkcji nie żywnościowej, trwały rozwój
lasów, polepszanie warunków pracy, tworzenie
nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich,
dywersyfikacja działalności gospodarczej na wsi,
zachowanie i promocja walorów naturalnych
regionu i rolnictwa.

FINANSOWY INSTRUMENT

WSPIERANIA RYBOŁÓWSTWA (FIWR)



powstał w 1993 roku w ramach kolejnej
reformy funduszy strukturalnych.
Finansuje inicjatywy służące
restrukturyzacji rybołówstwa i upraw
wodnych (projekty, służące odnawianiu i
modernizacji floty jednostek
połowowych i wspieraniu hodowli
kultur wodnych). Celem finansowanych
projektów powinno być dążenie do
uzyskania równowagi w środowisku
morskim.



Pomoc dla tego sektora polega na:
finansowaniu odnowienia floty rybackiej i
modernizacji kutrów, pomocy w
dostosowaniu połowów do wymogów
rynku, tworzeniu małych jednostek
rybołówstwa przybrzeżnego i wspólnych
przedsiębiorstw, rekompensowaniu
czasowego zaprzestania działalności,
pomocy w zachowaniu fauny i flory
przybrzeżnej, ulepszenia wyposażenia
portów, poprawy przetwórstwa i
marketingu owoców morza.

FUNDUSZ SPÓJNOŚCI



Zwany też Funduszem Kohezji. Został utworzony
na mocy Traktatu o Unii Europejskiej z
Maastricht (1993). Środki z tego funduszu są
kierowane do państw, w których poziom Produktu
Krajowego Brutto (PKB) na jednego mieszkańca
jest niższy niż 90% średniej UE. Zakres działania
Funduszu Spójności obejmuje pomoc o zasięgu
krajowym, a nie regionalnym jak to ma miejsce w
przypadku Funduszy Strukturalnych. Powstał na
skutek dążenia do zapewnienia w Unii
Europejskiej zrównoważonego wzrostu
gospodarczego i postępu socjalnego zadań
uznanych za pierwszoplanowe zgodnie z
postanowieniami Traktatu.



W dziedzinie ochrony środowiska najwięcej
projektów realizuje się w zakresie: zaopatrzenie
w wodę pitną lub uzdatnianie wód. Są to miedzy
innymi: dystrybucja wody, kanalizacja, walka z
erozją, działania podwyższające jakość wód,
ochrona środowiska naturalnego, zwalczanie
zanieczyszczenia przemysłowego. Pomoc w
dziedzinie transportu jest skoncentrowana
głównie na tworzeniu korytarzy drogowych,
kolejowych lub morskich łączących kraje objęte
wsparciem z resztą Europy, oraz na
powiększaniu lotnisk na wyspach silnie
uzależnionych od transportu lotniczego.



W ramach Funduszu Spójności kładzie się
nacisk przede wszystkim na rozwój i
współpracę regionów oraz na
przekształcenia strukturalne regionów
słabiej rozwiniętych. Jest to efekt dążenia
Unii Europejskiej do równomiernego i
stabilnego rozwoju oraz usunięcia
dysproporcji w rozwoju pomiędzy krajami
członkowskimi.

PROGRAMY
PRZEDAKCESYJNE:



PHARE



SAPARD



ISPA

PHARE



Program Pomocy Polsce i Węgrom w
Restrukturyzacji Gospodarki (ang. Poland-
Hungary Assistance for Restructuring of their
Economies), program bezzwrotnej pomocy
finansowej przeznaczonej przez UE dla 11
państw Europy Środkowej i Wschodniej.
Utworzono go w 1989, początkowo był
przeznaczony tylko dla Polski i Węgier – stąd
nazwa. Warunkami, jakimi kierowano się przy
przyznawaniu środków z tego programu było
m.in.: przestrzeganie rządów prawa,
poszanowanie praw człowieka oraz
wprowadzenie i przestrzeganie zasad
demokracji i gospodarki rynkowej.

Głównymi dziedzinami, na które przeznaczana jest

pomoc, są:



Wspieranie sektora prywatnych przedsiębiorstw



Rolnictwo



Rozbudowa infrastruktury (np. dróg)



organizowanie szkoleń



Oświata



Ochrona zdrowia

SAPARD



SAPARD jest programem pomocy finansowej dla
krajów starających się o członkostwo w Unii
Europejskiej (jest skierowany do 10 krajów
Europy Środkowej. to wieloletni program
obejmujący okres 2000-2006. Wysokość
środków przyznawanych krajom objętym
programem zależy od kryteriów przyjętych
przez Komisję Europejską, m. in. od liczby
ludności rolniczej, powierzchni użytków rolnych,
produktu krajowego brutto w przeliczeniu na
mieszkańca, specyfiki sytuacji terytorialnej.
Program jest programem odnawialnym i w
następnych latach na te same cele zostanie
przeznaczona kolejna suma pieniędzy.

SAPARD



Program SAPARD został uruchomiony na początku
lipca 2002 r. i objął następujące działania:



Działanie 1. Poprawa przetwórstwa i marketingu
artykułów rolnych i rybnych



Działanie 2. Inwestycje w gospodarstwach
rolnych



Działanie 3. Rozwój i poprawa infrastruktury
obszarów wiejskich



Działanie 4. Różnicowanie działalności
gospodarczej na obszarach wiejskich (Działanie
uruchomione 3 grudnia 2003 r.)



Działanie 6. Szkolenia zawodowe



Działanie 7. Pomoc techniczna

ISPA



ISPA (ang. Instrument for Structural
Policies for Pre-Accession) był jednym z
trzech (razem z Phare i Sapard)
przedakcesyjnych instrumentów
pomocy Unii Europejskiej dla dziesięciu
państw kandydujących. W okresie 2000-
2003 budżet ISPA wyniósł 1,040 mld
euro rocznie, z czego Polsce
przysługiwało od 30 do 37 procent tej
kwoty, czyli średnio około 348 mln euro.

Podział środków oparty był o następujące kryteria: liczba

ludności, wielkość PKB na głowę mieszkańca liczonego według
parytetu siły nabywczej oraz powierzchnia kraju.
Podstawowym celem funduszu ISPA było wsparcie krajów
kandydujących w zakresie społecznej i gospodarczej spójności
poprzez współfinansowanie dużych projektów inwestycyjnych
w sektorze środowiska i transportu. Wsparcie finansowe
funduszu ISPA obejmowało w szczególności:



w obszarze środowiska: wspieranie przedsięwzięć
umożliwiających krajom beneficjentom dostosowanie się do
wspólnotowego prawa ochrony środowiska oraz do celów
Partnerstwa dla Członkostwa



w obszarze transportu: wspieranie przedsięwzięć
umożliwiających krajom beneficjentom dostosowanie się do
celów Partnerstwa dla Członkostwa, poprzez stworzenie
połączeń sieci krajowej z siecią transeuropejską oraz
ujednolicenie warunków wykorzystania tych sieci.