SIŁY
DZIAŁAJĄCE
NA MIĘŚNIE
Siły działające na mięśnie dzielimy
następująco na:
a) wewnętrzne – dzielące się na:
• czynne
• opory bierne
b) zewnętrzne – dzielące się na:
• czynne
• reakcje bierne
Siły wewnętrzne
• Siły wewnętrzne – są to siły wytwarzane
przez mięśnie, opór tkanek biernych,
bezwładność
• do sił wewnętrznych zaliczamy :
- siły generowane przez czynny układ
ruchu
oraz wywołane przez nie opory.
• Siły wewnętrzne stanowią
oddziaływania między
poszczególnymi elementami ciała.
Na podstawie piątej zasady statyki
siły wewnętrzne są zawsze parami
przeciwne, mają równe wartości i
działają wzdłuż tej samej prostej. W
celu ujawnienia tych sił stosuje się
metodę przecięć, która polega na
myślowym przecięciu ciała dowolną
płaszczyzną.
• Siłami biernymi mogą być takie siły
jak:
- opór odkształcanych tkanek
(więzadeł, torebki stawowej),
- tarcie wewnętrzne,
- opór wywołany przez mięśnie
antagonistyczne,
- bezwładność poruszanego
segmentu ciała.
• Do czynnego układu ruchu należą
mięśnie szkieletowe, a więc one
wywołują siły czynne.
Siły zewnętrzne
• Siłami zewnętrznymi będą wszystkie
siły działające na zewnątrz układu,
czyli ciała człowieka.
• Do sił zewnętrznych czynnych
zaliczamy siłę grawitacji, siłę oporu
wywołane przez przeciwnika lub
partnera, prąd wody czy też wiatr.
Siły czynne, na zasadzie reakcji,
wywołują siły bierne, np. w postaci
tarcia, reakcja podłoża, oporu
powietrza i wody.
• Siłami zewnętrznymi nazywamy siły,
które zastępują działanie sił
oddziałujących na rozpatrywane
ciało, przy izolowaniu tego ciała od
innych, pierwotnie z nim
połączonych. Występują one jako
tzw. siły czynne obciążające ciało i
jako reakcje więzów, tzw. siły bierne.
Siła a masa mięśnia
Mięśnie stanowią około 30 kilku
procent masy ciała. Dostrzega się tu
pewne różnice, które będą wynikać
m.in. z płci u mężczyzny masa
mięśnia stanowi 36% zaś u kobiety
32% masy ciała.
Siła mięśniowa zawsze kojarzyła się
ludziom z budową somatyczną
człowieka, dlatego też za siłaczy
uważani byli potężnie zbudowani i
wyróżniający się ogromną masą
mięśniową atleci. Okazuje się, że to
proste skojarzenie jest całkiem
bliskie prawdy.
Już w 1846 roku Weber stwierdził, że
siła jest proporcjonalna do przekroju
poprzecznego mięśnia. Obliczono
nawet, że maksymalna siła
przypadająca na 1 cm przekroju
poprzecznego ludzkiego mięśnia,
wynosi od 4 do 12 kg w zależności od
wieku, stopnia wytrenowania, płci itp.
Dlatego im większym przekrojem
mięśnia dysponujemy, tym możemy
rozwinąć siłę o większej wartości.
Specjalistycznym treningiem
siłowym, można spowodować
znaczny przyrost masy mięśniowej,
według niektórych nawet do 50%.
Pojęcie siły bezwzględnej i
względnej.
Wartość siły można określić:
• pośrednio, stosując izolowanie
ćwiczenie np. wyciskani leżeniu na
ławeczce, czy też w postaci wyniku
sportowego rejestrując podniesiony
ciężar;
• stosując laboratoryjny pomiar
momentu siły grupy mięśni;
Siła bezwzględna
• to maksymalna siła jaką jest w stanie
osiągnąć dany zawodnik bez względu
na jego masę ciała.
• Inaczej zwana jako siła absolutna;
Siła względna
• to maksymalna siła jaką jest w stanie
osiągnąć zawodnik w stosunku do
jego masy. Siłę tą określa się jako
iloraz siły absolutnej zawodnika przez
jego masę.
• ma swoje optimum w przedziale 60-
80 kg., a potem maleje.
Siła właściwa; przekrój
fizjologiczny a kształt mięśnia.
Siła właściwa – jest to wartość siły
mięśnia przypadająca na jednostkę
powierzchni jego przekroju
fizjologicznego. Wartość ta jest w
miarę stała i wynosi 30 N/cm2.
Przekrój fizjologiczny mięśnia - to
powierzchnia przekroju poprzecznego
wszystkich jego włókien:
• Mięsień wrzecionowaty - o
przebiegu włókien równoległym do
osi długiej – przecięcie mięśnia
poprzecznie do osi długiej - będzie
miał przekrój poprzecznie względem
wszystkich włókien mięśniowych.
• przekrój poprzeczny względem osi
długiej mięśnia pierzastego nie dam
nam informacji o powierzchni jego
przekroju fizjologicznego. Taki
przekrój uzyskamy wtedy, gdy
przetniemy mięśnień poprzecznie do
jego włókna.
• Siła mięśnia zależy od przekroju
fizjologicznego mięśnia (przekrój
poprzeczny przechodzący przez
wszystkie włókna mięśnia). Im więcej
włókien ma mięsień, tym większa
jego siła. Największą siłę rozwija
mięsień na początku skurczu. Ze
wzrastającym skracaniem się
mięśnia jego siła maleje.
• Przekrój fizjologiczny mięśnia można
wyznaczyć z pomiarów na zwłokach
lub bezinwazyjnie na tkance żywej,
np. metodą rezonansu
magnetycznego.
Przekroje fizjologiczne:
Przygotowały:
Ewelina Dec
Kamila