Współczesne obserwatoria

astronomiczne:



Teleskopy optyczne



Radioteleskopy



zespół budynków i przyrządów służących do
prowadzenia obserwacji astronomicznych ciał
niebieskich



Ze względu na użytą aparaturę rozróżnia się
obserwatoria:



astrometryczne



astrofizyczne



radioastronomiczne



Pierwsze polskie obserwatorium astronomiczne
powstało w 1613 w wieży kościoła św. Wojciecha
i św. Stanisława Biskupa w Kaliszu.

Obserwatorium
astronomiczne:

Ruiny starego obserwatorium astronomicznego na
szczycie

Lubomir



Chorzów Planetarium i Obserwatorium astronomiczne im. Mikołaja
Kopernika



Gorce Obserwatorium astronomiczne na Suhorze



Kraków Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego



Obserwatorium Astronomiczne Akademii Pedagogicznej



Olsztyn

Olsztyńskie Obserwatorium Astronomiczne



Opole

Obserwatorium Astronomiczne im.Teodora Kałuży Uniwersytetu

Opolskiego



Poznań Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Adama
Mickiewicza



Toruń Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika Piwnice k.
Torunia



Warszawa Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego,



Wrocław Instytut Astronomii Uniwersytetu Wrocławskiego,



Zielona Góra

Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu

Zielonogórskiego

Obserwatoria profesjonalne
w Polsce

Obserwatoria

w Polsce

Obserwatorium w
Olsztynie:

Obserwatorium w Toruniu:

Obserwatorium w
Warszawie:

Obserwatorium we
Wrocławiu:

Obserwatorium w Zielonej
Górze:

Obserwatorium w
Krakowie:

Obserwatorium w
Poznaniu:



przyrząd optyczny złożony z dwóch elementów optycznych:
obiektywu i okularu (teleskop soczewkowy) lub z okularu i
zwierciadła (teleskop zwierciadlany) połączonych tubusem.
Służy do powiększania odległych obrazów. Zarówno teleskop
soczewkowy, jak i teleskop zwierciadlany dają obraz
rzeczywisty powiększony, odwrócony (soczewkowy). Buduje się
wiele rodzajów teleskopów od prostych przyrządów optycznych
służących do obserwacji krajobrazu po złożone urządzenia
służące w astronomii (głównie teleskopy zwierciadlane, np.
teleskop Hubble'a). Znaczna większość używanych na świecie
teleskopów o przeznaczeniu astronomicznym to sprzęt
amatorski znajdujący się w prywatnych rękach miłośników
astronomii. Hobby jakim jest oglądanie obiektów niebieskich
zyskało w ciągu ostatnich lat również w Polsce ogromne rzesze
entuzjastów czego skutkiem jest znaczna ilość nierzadko nawet
dość zaawansowanego optycznie sprzętu w rękach amatorów.

Teleskop:



Teleskop optyczny umożliwia otrzymywanie wiernego
(zarówno pod względem rozmieszczenia
przestrzennego szczegółów, jak i rozkładu jasności),
możliwie najjaśniejszego obrazu badanego wycinka
nieba lub obiektu astronomicznego. Zastosowanie w
teleskopie zwierciadeł lub soczewek o dużej średnicy
umożliwia wychwycenie rozproszonego światła
pochodzącego od odległych obiektów dzięki czemu
możliwa jest obserwacja lub rejestracja fotograficzna
nawet bardzo słabo widocznych obiektów. Użycie
teleskopu umożliwia również znaczne zwiększenie
zdolności rozdzielczej, dzięki czemu stają się
rozróżnialne obiekty (np. składniki gwiazdy podwójnej),
które nieuzbrojonym okiem są widoczne jako
pojedynczy obiekt.

Cd.

Teleskop:



Kitt Peak

-wybrano w 1958 jako lokalizację narodowego obserwatorium po

przeprowadzeniu trzyletnich badań wstępnych ponad 150 potencjalnych lokalizacji. Uważa
się, że znajduje się tutaj największe pod względem liczby instrumentów, obserwatorium na
świecie - w sumie na Kitt Peak zlokalizowano 35 teleskopów optycznych i dwa
radioteleskopy. Największym z nich jest 4-metrowy teleskop Mayall.
Do najważniejszych odkryć, których dokonano z pomocą teleskopów obserwatorium Kitt
Peak należą:



Wyznaczenie krzywych rotacji galaktyk, które doprowadziło następnie do sugestii, że we
Wszechświecie istnieje niewidoczna, ciemna, materia - która pod względem ilości
przewyższa wpływ widocznej materii na dynamikę galaktyk i całego Wszechświata



Badanie galaktyk o wskaźnikach przesunięcia ku podczerwieni przekraczających 5.
Badania te dotyczą wczesnego okresu istnienia Wszechświata oraz okresu formowania się
galaktyk



Badania struktur wielkowymiarowych - odkrycie pustki w obszarze konstelacji Wolarza było
pierwszą wskazówką istnienia struktur ogromnej skali. Dalsze badania pokazały, że
struktury te nie znajdują się w stanie równowago co doprowadziło do znaczących zmian w
modelach kosmologicznych.



Badanie supernowych i mgławic planetarnych w celu wyznaczenia skali pomiarowej
Wszechświata.

Obserwatoria na świecie:



Mayall'a jest jednym z większych
teleskopów optycznych na świecie.
Uruchomiony został w 1973 roku. Ważącą
500 ton kopułę zmodernizowano w 1997
roku polepszając cyrkulację powietrza
zminimalizowania odkształceń termicznych.

Teleskop Mayal



teleskop WIYN jest najnowszym (1994) i drugim
co do wielkości teleskopem na Kitt Peak. Został
zaprojektowany i jest wykorzystywany przez
konsorcjum czterech instytucji badawczych -
Uniwersytetów Wisconsin, Indiana, Yale i NOAO
(Narodowych Optycznych Obserwatoriów
Astronomicznych). Teleskop posiada aktywny
system mocowania zwierciadła głównego
korygujący jego geometrię oraz zaawansowany
system kontroli temperatury, utrzymujący
temperaturę otoczenia i zwierciadła w granicach
0,2°C.

Teleskop WIYN



teleskop McMath-Pierce jest największym na świecie
teleskopem słonecznym, reflektorem pozbawionym
zarówno jakichkolwiek soczewek i obstrukcji.
Wykorzystuje heliostat z trzema zwierciadłami
głównym (średnica 1,61m, ogniskowa 86,9m; oraz
dwoma pomocniczymi o średnicy 0,91 m i
ogniskowych 45,5 i 40m. Wykorzystywany jest do
badań spektroskopowych Słońca, planet, komet i
gwiazd. Aktualne dostępne instrumenty to:



13.7m spektrograf słoneczny Czerny-Turnera



1m spektrometr Fouriera



4.6m spektrograf gwiezdny Czerny-Turnera

Teleskop McMath-Pierce



Uruchomiony w 1964 roku teleskop był
jednym z pierwszych instrumentów
obserwatorium Kitt Peak i przez wiele lat
pozostawał jego największym teleskopem. Za
jego pomocą odkryto odległe obłoki
wodorowe, pierwsze soczewki grawitacyjne i
pulsujące białe karły. Jest wykorzystywany
zarówno do badań spektroskopowych jak i
obrazowania. Obecnie wykorzysytywany jest
z wysokiej rozdzielczości spektrografem
podczerwieni o nazwie Phoenix.

Teleskop KPNO



Zbudowany w 1973 roku teleskop
wykorzystywany był do badań magetosfery
słońca. Wykorzystywał koelostat z czterema
zwierciadłami zamknięty w próżni. Teleskop
został rozebrany w 2002 roku a jego miejsce
zajęła grupa nowych isntrumentów
zamontowana na wieży próżniowego teleskopu
słonecznego przeznaczona do badań Słońca
wykorzystująca 50cm teleskop Ritchey-
Chretiena, 14cm refraktor achromatyczny oraz
zintegrowany spektrometr.

Kitt Peak Vacuum

Telescope



teleskop do obserwacji odległych obiektów
astronomicznych z wykorzystaniem fal
radiowych. W odróżnieniu od teleskopu
optycznego, który pozwala na badanie wyłącznie
światła docierającego do Ziemi, radioteleskop
umożliwia odbiór szerszego zakresu sygnałów.
Wiele obiektów astronomicznych przesłania pył,
który jednak nie pochłania fal radiowych.
Jednocześnie radioteleskopy mogą być łączone
w większe układy, dzięki czemu ich czułość i
rozdzielczość kątowa wzrasta

Radioteleskopy:



Konstrukcja radioteleskopu może składać się z
parabolicznej czaszy czyli reflektora
skupiającego fale radiowe w ognisku, w którym
umieszczony jest odbiornik radiowy. Ze względu
na konieczną czułość odbiorniki używane w
radioastronomii mają postać izolowanego
zbiornika wypełnionego aparaturą pomiarową
chłodzoną np. ciekłym helem. Dzięki takiej
konstrukcji udaje się zredukować szum we
wzmacniaczach sygnałów. Odebrane dane są
przesyłane światłowodami do centrum
obliczeniowego. Tam naukowcy poddają je
analizie opartej np. na transformacie Fouriera,
dzięki czemu mogą badać wysyłające je obiekty.

Radioteleskopy na

swiecie



to radioteleskop o największej pojedynczej
czaszy na świecie, mającej średnicę 305
metrów. Znajduje się w okolicach
miejscowości Arecibo w Portoryko. Jest
wykorzystywany przez Cornell University we
współpracy z NSF w badaniach
radioastronomicznych, atmosferycznych i
radarowych. Dostęp do teleskopu jest
udzielany jednostkom naukowym na
podstawie podań przez niezależną komisję
naukową.

Obserwatorium Arecibo