ZABURZENIA SŁUCHU
Budowa narządu słuchu
Ucho – narząd słuchu i równowagi;
obwodowy narząd,
wyróżniamy w nim trzy części:
ucho zewnętrzne, środkowe
i wewnętrzne;
czynnościowy układ.
Budowa ucha
W jaki sposób
słyszymy?
Proces słyszenia i rozumienia mowy jest
zjawiskiem bardzo złożonym. Na jego jakość
wpływa nie tylko prawidłowo działający
mechanizm przewodzenia
i odbierania dźwięku, ale również
szereg procesów kojarzeniowych
i wspomagających,
wynikających
ze stopnia rozwoju centralnego
układu nerwowego.
Słuch prawidłowy
Prawidłowe słyszenie warunkuje rozwój
człowieka i jest gwarancją jakości życia.
Ucho ludzkie jest wrażliwe na bardzo szeroką
gamę dźwięków. Prawidłowe słyszenie można
określić dwoma parametrami: częstotliwością
i natężeniem dźwięku.
Najistotniejsze dla prawidłowego
funkcjonowania jest słyszenie w
zakresie pasma mowy (od 250 do 8000 Hz).
Za normę słyszenia przyjmuje się próg
słyszenia pasma mowy (0 do 30 dB).
Wady słuchu
Wady narządu słuchu –uszkodzenia słuchu
towarzyszące różnego rodzaju uszkodzeniom
struktur przewodzących dźwięk.
Schorzenia te mogą:
być uwarunkowane genetycznie, mogą być
wynikiem uszkodzeń występujących w okresie
życia płodowego
i noszą wówczas nazwę niedosłuchów
wrodzonych;
pojawić się po urodzeniu –niedosłuchy nabyte.
Wady słuchu wrodzone
Znacznego stopnia uszkodzenie słuchu lub
głuchotę stwierdza się średnio u 1 dziecka
na 1000 urodzeń
Wrodzone wady słuchu mogą występować,
jako niedosłuch lub głuchota dziedziczna i
wady rozwojowe uwarunkowane genetycznie
oraz jako niedosłuch lub głuchota wrodzona.
Niedosłuch dziedziczny występuje,
jako pojedyncza wada i jest wtedy
nazywany niedosłuchem
izolowanym lub bywa połączony
z innymi nieprawidłowościami.
Jeżeli uszkodzenie wystąpi we
wczesnym okresie życia płodowego,
może dojść do niedorozwoju narządu
słuchu, w przypadku uszkodzeń, które
następują później może wystąpić
uszkodzenie narządu
słuchu już prawidłowo
rozwiniętego.
Również czynniki toksyczne,
z którymi matka ma kontakt
podczas ciąży, mogą być
przyczyną uszkodzenia
słuchu u dziecka.
Wady słuchu nabyte
Niedosłuchy lub głuchota nabyta w zależności
od okresu, w którym powstało uszkodzenie
opisywana jest, jako uszkodzenie okołoporodowe
lub nabyte bezpośrednio po porodzie.
Drugą grupą przyczyn nabytych wad słuchu
są uszkodzenia powstałe w okresie wczesnego
dzieciństwa w przebiegu chorób zakaźnych
oraz jako powikłanie po zapaleniu opon
mózgowo - rdzeniowych.
Kolejną przyczyną nabytych zaburzeń
słuchu jest oddziaływanie związków
ototoksycznych.
Choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca,
zapalenie nerek, niedoczynność
tarczycy mogą również wywierać
niekorzystny wpływ na stan narządu
słuchu.
Urazy czaszki w niektórych
przypadkach mogą być także
przyczyną niedosłuchu,
a nawet głuchoty.
Badanie
słuchu
Jest to ocena reakcji organizmu
powstałej w
wyniku
stymulacji
dźwiękowej.
Osoba badana siedzi w wyciszonej kabinie, w
słuchawkach, przez które słyszy różnorodne tony czyste,
od głębokich, niskich basów po wysokie, cienkie piski.
Jeśli słyszy się dany dźwięk, należy potwierdzić
naciśnięciem odpowiedniego przycisku.
Osoba wykonująca badanie zaczyna
zmniejszać głośność dźwięku, by określić
moment (próg słyszenia), w którym
badanemu trudno jest go usłyszeć.
Na zakończenie badań należy określić,
czy osobie badanej potrzebny jest aparat
słuchowy, a jeśli tak, to który będzie najlepszy.
Wszystkie te czynności wykonuje protetyk
słuchu, który przez cały czas służy wszelką radą i
pomocą.
Rodzaje badań
słuchu
Współczesna audiologia posługuje się
badaniami diagnostycznymi, które
pozwalają
na bardzo wczesne i dokładne wykrycie
wady słuchu bez względu na wiek osoby
badanej.
Obecnie każde nowo narodzone dziecko
w Polsce poddawane jest
przesiewowemu badaniu
słuchu – pozwala to na wstępne
ustalenie, czy nasze dziecko
ma problemy ze słuchem.
Do najczęściej stosowanych
metod diagnostyki niedosłuchu
można zaliczyć:
audiometrię,
tympanometrię,
otoemisję,
badanie potencjałów
wywołanych z pnia
mózgu (BERA).
Audiometri
a
Jest to badanie mające na celu określenie
progu słyszenia na drodze powietrznej i
kostnej obu uszu osoby badanej.
Audiometria zaliczana jest do
psychofizycznych metod diagnostycznych, z
których najbardziej popularne są:
audiometria tonalna i audiometria
słowna.
Tympanometria
Polega na badaniu podatności błony
bębenkowej na zmiany ciśnienia w
przewodzie słuchowym zewnętrznym.
Badanie jest bezbolesne, polega na
wprowadzeniu do kanału
słuchowego zewnętrznego
sondy pomiarowej, która
pozwala zmienić ciśnienie
w zakresie od -400 do
+400mm słupa wody.
Otoemisja
rejestracja otoemisji akustycznych
przy pomocy monitorowej sondy
umieszczonej w kanale ucha zewnętrznego jest
nieinwazyjną, obiektywną metodą badawczą,
mającą
szerokie zastosowanie w diagnostyce
audiologicznej.
Otoemisja jest badaniem bezbolesnym, można je
wykonać u bardzo małych dzieci. Polega na
rejestracji odbitej energii akustycznej w ślimaku, za
pomocą sondy umieszczonej w kanale słuchowym
zewnętrznym.
Wyróżniamy otoemisję akustyczną: spontaniczną
i wywołaną.
Badanie potencjałów
wywołanych z pnia
mózgu (BERA)
Badanie polega na rejestrowaniu i ocenie zjawisk
elektrycznych, które powstają po stymulacji
bodźcem akustycznym ucha w każdym odcinku
drogi słuchowej.
Badanie BERA to obiektywna metoda oceny
progu słyszenia, którą można stosować bez
ograniczeń wiekowych zarówno u dorosłych jak i
u noworodków.
Aparaty słuchowe
Nowoczesne aparaty słuchowe mogą
zdziałać cuda, dopasowując się do naszego
niedosłuchu, do jedynej w swoim rodzaju
anatomii ucha i stylu naszego życia.
Rodzaj aparatu słuchowego zalecanego
przez audioprotetyka zależy od dwóch
czynników:
1) wielkości uszu
2) wielkości
ubytku słuchu.
Aparat słuchowy spełnia
jednak dużo większą rolę
w przypadku osób
urodzonych z
niedosłuchem lub
uszkodzeniem słuchu
nabytym w pierwszych 2
latach życia, a więc
okresie intensywnego
rozwoju podstaw mowy.
Rodzaje aparatów słuchowych
Wyróżniamy trzy podstawowe
typy aparatów słuchowych:
aparat zauszny (BTE)
aparat wewnątrzuszny (ITE)
aparat wewnątrzkanałowy
(CIC)
Aparat
zauszny
Stosowany dla ubytków
słuchu od lekkiego do
bardzo głębokiego. W
zależności od potrzeb, ma
wiele kształtów i rozmiarów
- od kompaktowego
modelu S do
dysponującego ogromnym
wzmocnieniem modelu SP.
Aparat
wewnątrzuszny
Stosowany dla ubytków słuchu od lekkich
do dużych. Noszony jest wewnątrz ucha i
wykony indywidualnie (na podstawie
pobranego wycisku), tak by kształt
odpowiadał kształtowi ucha konkretnego
użytkownika. Modele wewnątrzuszne mogą
mieć różne rozmiary - od miniaturowych do
takich , które wypełniają małżowinę.
Aparat wewnątrzkanałowy
Jest to najmniejszy aparat słuchowy prawie
niewidoczny w uchu. Wszystkie części
aparatu wklejone są w maleńką obudowę i
jak sama nazwa mówi jest on głęboko
umieszczony w przewodzie słuchowym.
Aparaty ten stosowany jest do wszystkich
ubytków od lekkiego do umiarkowanego.
Dla kogo aparat
słuchowy?
Przede wszystkim dla
dzieci, u których wykryto
niedosłuch wrodzony lub
w inny sposób straciły
one słuch przed końcem
procesu nauki mowy, a
więc przed 7 rokiem
życia.
Większość osób
korzystających z aparatów
słuchowych to jednak osoby
dorosłe, których problemy ze
słyszeniem są związane z
postępującym starzeniem się
ucha lub ci,
u których leczenie operacyjne
niedosłuchu nie dało poprawy.
Aparaty XXI wieku
Dynamiczny rozwój elektroniki i chirurgii ucha
daje nowe możliwości leczenia niedosłuchów.
Obecnie istnieje możliwość zastosowania
tzw. aparatów wszczepialnych,
których zasadnicza część
umieszczona jest w uchu
środkowym. Od ponad dziesięciu
lat, obecnie już w kilku ośrodkach
audiologicznych w Polsce, wykonuje się
operacje
wszczepienia implantów ślimakowych. Wszystko
po to, aby poprawić jakość życia pacjentów.
Ceny aparatów
słuchowych
Aparaty słuchowe różnią się od siebie
nie tylko sposobem działania, ale
również zaawansowaniem
technologicznym.
Dlatego też, ceny aparatów są bardzo
zróżnicowane od kwot limitu
NFZ (tj. 850zł) nawet do
kilku tysięcy złotych
za sztukę.
Narodowy Fundusz Zdrowia raz na 5
lat dofinansowuje:
dzieciom - do 2 aparatów słuchowych,
kwotę 3120zł;
emerytom - do 1 aparatu słuchowego,
kwotę 610zł,
inwalidom wojennym (wojskowym) - do 1
aparatu słuchowego, kwotę 850zł;
osobom czynnym zawodowo -
do 2 aparatów, kwotę 1220zł.
Bibliografia
:
Demel G.: Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola.
Warszawa 1994, WSiP.
Gunia G.: Terapia logopedyczna dzieci z zaburzeniami słuchu i
mowy. Kraków 2006, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
http://laryngologia.pl/ (10.03.2012).
http://pl.wikipedia.org/wiki/Badanie_s%C5%82uchu (10.03.2012).
http://www.audiocare.pl/rady-ceny-refundacje-dofinansowanie
(10.03.2012).
http://www.doz.pl/czytelnia/a217-Aparat_sluchowy_-
_pomoc_w_codziennym_zyciu (10.03.2012).
http://www.tester.vot.pl/?p=366 (10.03.2012).
http://zdrowie.gazeta.pl/Zdrowie/
1,105912,3014170.html (10.03.2012).
Rocławski B. (red.): Opieka logopedyczna
od poczęcia. Gdańsk 1998, Glottispol.
Styczek I.: Logopedia. Warszawa 1979, PWN.
DZIĘKUJEMY ZA
UWAGĘ!