Zaburzenia słuchu
Budowa narządu słuchu
Ucho jest narządem słuchu i równowagi. Za względu na funkcje słuchowe definiujemy ucho jako:
obwodowy narząd, w którym wyróżniamy trzy części: ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne;
czynnościowy układ: przewodzący i odbierający dźwięki.
Ucho zewnętrzne – składa się z małżowiny i przewodu słuchowego zewnętrznego.
Małżowina uszna – ma kształt muszli zbudowanej z chrząstki sprężystej pokrytej skórą. Jest ona nieprzesuwalna, ściśle zrośnięta z chrząstką i zawiera liczne gruczoły łojowe. Małżowina uszna przechodzi w przewód słuchowy zewnętrzny.
Przewód słuchowy zewnętrzny – ma około 2,5-3,5 cm długości i przebiega w kształcie litery „S”. składa się z części chrzęstnej i kostnej. Część chrzęstna (błoniasto-chrzęstna) jest utworzona z rynienki chrząstkowej. Skóra, która pokrywa tę część ucha, jest pokryta licznymi włosami i gruczołami łojowymi. Ich wydzielina tworzy woskowinę. Nadmierne wydzielanie woskowiny i gruczołów łojowych powoduje zatkanie przewodu słuchowego zewnętrznego przez czop woskowiny. Obniża to percepcję słuchową na drodze przewodzeniowej. Część kostna przewodu słuchowego zewnętrznego stanowi kanał dochodzący do błony bębenkowej. W odróżnieniu od części chrzęstnej skóra części kostnej jest ściśle zrośnięta z podłożem, czyli okostną, dlatego jest wrażliwa na dotyk.
Ucho środkowe – tworzą trzy przestrzenie połączone ze sobą bezpośrednio lub pośrednio. Są to:
jama bębenkowa z błoną bębenkową i kosteczkami słuchowymi,
trąbka słuchowa,
jama sutkowa.
Jama bębenkowa – jest jamą rezonacyjną, począwszy od ściany bocznej, którą stanowi błona bębenkowa, poprzez łańcuch kosteczek aż do przeciwległej ściany przyśrodkowej. Błona bębenkowa ma kształt owalny, grubość około 0,1 mm i przekątną osi od 8-8,5 mm do 9 mm. Jest to półprzezroczysta membrana barwy srebrno- lub perłowo-szarej, w której wyróżnia się część wiotką i napiętą.
Z błoną bębenkową jest ściśle zrośnięta rękojeść młoteczka oraz kowadełko i strzemiączko, → zamiast tego : Z błoną bębenkową zrośnięty jest młoteczek oraz kowadełko i strzemiączko, czyli kosteczki słuchowe. Są one połączone stawami, a powstały łańcuch kosteczek, mający kształt dźwigu, łączy błonę bębenkową z okienkiem przedsionka. W okienku przedsionka ucha wewnętrznego (w okienku owalnym) jest umocowana podstawa strzemiączka. W górnej części jamy bębenkowej jest okienko okrągłe, czyli okienko ślimaka. Za pomocą tych dwóch okienek ucho środkowe jest połączone z uchem wewnętrznym.
Trąbka słuchowa – jest to przewód powietrzny łączący część nosową gardła z jama bębenkową. Ma ona około 35-40 mm długości i jest zbudowana z części kostnej i chrzęstnej. Trąbka jest przewodem zamkniętym i otwiera się podczas połykania, ziewania, kaszlu, kichania. Trąbka słuchowa stanowi jedyny naturalny dostęp do ucha środkowego. Tą właśnie drogą może przeniknąć zakażenie z jamy nosowo-gardłowej i wywołać zapalenie ucha środkowego, zagrażając otaczającym tkankom.
Jama sutkowa – połączona z górną częścią jamy bębenkowej zawiera szereg komórek sutkowych, w których znajduje się powietrze. Jest to największa jama powietrzna, wielkości ziarna pszenicy, ukształtowana już u noworodka. Natomiast wyrostek stukowy ty rozwija się dopiero około5-7 roku życia.
Ucho wewnętrzne (zwane błędnikiem) – składa się z błędnika kostnego, w którym mieści się błędnik błoniasty.
Błędnik kostny składa się z:
przedsionka,
trzech kanałów półkolistych,
ślimaka,
jest wypełniony przychłonką.
Błędnik błoniasty składa się:
woreczka i łagiewki,
trzech przewodów półkolistych,
przewodu ślimakowego,
jest wypełniona śródchłonką.
Boczna ściana przedsionka tworzącego środkową część błędnika kostnego stanowi część jamy bębenkowej i jamy sutkowej z okienkiem przedsionka oraz woreczek i łagiewkę, gdzie mają zakończenie włókna nerwu przedsionkowo-ślimakowego.
Kanały półkoliste i leżące w nich przewody półkoliste błoniaste wraz z łagiewką i woreczkiem służą do utrzymania równowagi ciała. Kanały te poprzez gałąź przedsionkową nerwu statyczno-słuchowego i ośrodki centralnego układu nerwowego umożliwiają regulację postawy ciała, zarówno statycznej – w spoczynku, jak i kinetycznej – w ruchu.
Ślimak – jest to kanał o długości 30-35 mm, który skręca się dwa i pół do dwa i trzy czwarte raza (w kształcie ślimaka). Kanał ten jest spiralnie owinięty dookoła stożkowatego słupka zwanego wrzecionkiem. Stąd przekrój poprzeczny przewodu ślimakowego ma kształt trójkąta. Jego podstawę tworzy błoniasta błona podstawna, na której leży narząd odbiorczy Cortiego. Jest to najważniejsza część przewodu ślimakowego, w którym znajdują się zakończenia włókien nerwu słuchowego, czyli komórki zmysłowe (słuchowe czy rzęskowe). Drgania fali dźwiękowej dochodzą przez łańcuch kosteczek do ucha wewnętrznego, obejmują nieściśliwą masę płynu perilimfatycznego i przez ściany błoniaste kanału ślimakowego wywierają nacisk na płyn endolimfatyczny. Pobudzenie narządu Cortiego następuje pod wpływem różnic ciśnienia płynu endolimfatycznego. Wyrównywanie ciśnień jest stopniowym choć krótkotrwałym procesem.
Jak słyszymy?
Proces słyszenia i rozumienia mowy jest zjawiskiem bardzo złożonym. Na jego jakość wpływa nie tylko prawidłowo działający mechanizm przewodzenia i odbierania dźwięku, ale również szereg procesów kojarzeniowych i wspomagających, wynikających ze stopnia rozwoju centralnego układu nerwowego. Dlatego tak bardzo istotne jest, jak najwcześniejsze wykrycie niedosłuchu w celu zapewnienia optymalnego rozwoju.
Słuch prawidłowy
Prawidłowe słyszenie warunkuje rozwój człowieka i jest gwarancją jakości życia.
Ucho ludzkie jest wrażliwe na bardzo szeroką gamę dźwięków. Prawidłowe słyszenie można określić dwoma parametrami: częstotliwością i natężeniem dźwięku.
Najistotniejsze dla prawidłowego funkcjonowania jest słyszenie w zakresie pasma mowy (od 250 do 8000 Hz). Za normę słyszenia przyjmuje się próg słyszenia pasma mowy (0 do 30 dB).
Wady słuchu
Wady narządu słuchu (wrodzone lub nabyte) są to uszkodzenia słuchu towarzyszące różnego rodzaju uszkodzeniom struktur przewodzących dźwięk. Schorzenia te mogą być genetycznie uwarunkowane, mogą być wynikiem uszkodzeń występujących w okresie życia płodowego i noszą wówczas nazwę niedosłuchów wrodzonych.
Druga grupą są wady słuchu pojawiające się po urodzeniu zwane niedosłuchami nabytymi. Pojawiają się one po urodzeniu (urazy, uszkodzenia toksyczne, infekcje), w okresie wczesnego dzieciństwa w przebiegu chorób zakaźnych (świnka, odra, płonica, półpasiec). Powstałe na skutek różnych przyczyn w okresie dorosłego życia. Najczęściej są one jednak wynikiem starzenia jako naturalnego procesu, podczas którego elementy naszego ucha ulegają stopniowemu zużywaniu. Na świecie obserwuje się stały wzrost odsetka ludzi w starszym wieku, u których bardzo często stwierdzany jest niedosłuch.
Wady słuchu wrodzone
Według różnych statystyk znacznego stopnia uszkodzenie słuchu lub głuchotę stwierdza się średnio u 1 dziecka na 1000 urodzeń. Około połowa tych zaburzeń uwarunkowana jest genetycznie. ← to bym zostawiła! Wrodzone wady słuchu mogą występować, jako niedosłuch lub głuchota dziedziczna i wady rozwojowe uwarunkowane genetycznie oraz jako niedosłuch lub głuchota wrodzona (czyli nie spowodowana wadą genetyczną odziedziczoną po przodkach).
Niedosłuchy dziedziczne występują, jako cechy dominujące lub recesywne. W przypadku cechy dominującej wszyscy potomkowie rodzica obciążonego tą cechą, będą miały niedosłuch, w przypadku cechy recesywnej wada może się nie ujawnić lub wystąpić w niepełnym zakresie.
Niedosłuch dziedziczny występuje, jako pojedyncza wada i jest wtedy nazywany niedosłuchem izolowanym lub bywa połączony z innymi nieprawidłowościami (występuje w zespole wad wrodzonych). Mogą to być różnego rodzaju zaburzenia metaboliczne, endokrynologiczne, zaburzenia wzroku, zaburzenia rozwojowe w obrębie twarzoczaszki i inne. Opisano wiele takich zespołów, które zazwyczaj nazywa się od nazwisk lekarzy i naukowców, którzy je opisali po raz pierwszy (np. zespół Ushera, zespół Waardenburga, itd.). Przyczynami wystąpienia głuchoty wrodzonej mogą być choroby matki w czasie ciąży, czynniki toksyczne działające w czasie ciąży oraz zaburzenia hormonalne. Najbardziej niebezpieczne są uszkodzenia, które wystąpią w 3 pierwszych miesiącach ciąży, są to najczęściej zakażenia wirusowe.
Jeżeli uszkodzenie wystąpi we wczesnym okresie życia płodowego, może dojść do niedorozwoju narządu słuchu, w przypadku uszkodzeń, które następują później może wystąpić uszkodzenie narządu słuchu już prawidłowo rozwiniętego. Wśród chorób wirusowych mogących negatywnie wpłynąć na narząd słuchu najczęściej wymieniane są opryszczka, półpasiec, ospa wietrzna, świnka, odra oraz najpoważniej uszkadzająca narząd słuchu - różyczka. Wśród chorób matki w okresie ciąży, które mogą potencjalnie doprowadzić do uszkodzenia słuchu płodu, należy wymienić cukrzycę oraz schorzenia nerek matki. Choroby te mogą doprowadzić do zmian zwyrodnieniowych w narządzie słuchu dziecka.
Również czynniki toksyczne, z którymi matka ma kontakt podczas ciąży mogą być przyczyną uszkodzenia słuchu u dziecka. Należy do nich wiele leków, w tym pewne grupy antybiotyków, preparaty hormonalne, niedobór, ale również nadmiar witamin. Ogromne znaczenie ma także nikotyna i alkohol spożywane przez matkę w czasie ciąży.
Wady słuchu nabyte
Niedosłuchy lub głuchota nabyta w zależności od okresu, w którym powstało uszkodzenie opisywana jest, jako uszkodzenie okołoporodowe lub nabyte bezpośrednio po porodzie. Do tego rodzaju zaburzeń prowadzą zwykle urazy porodowe i niedotlenienie, które mogą być przyczyną znacznych uszkodzeń zarówno w obrębie mózgowia jak i ucha wewnętrznego.
Drugą grupą przyczyn nabytych wad słuchu są uszkodzenia powstałe w okresie wczesnego dzieciństwa w przebiegu chorób zakaźnych (świnka, odra, płonica, półpasiec) oraz jako powikłanie po zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych (najczęstsza przyczyna głuchoty nabytej).
Kolejną przyczyną nabytych zaburzeń słuchu jest oddziaływanie związków ototoksycznych (uszkadzających słuch). Należą do nich antybiotyki ototoksyczne, chinina, arsen, sole metali ciężkich.
Znaczny odsetek przyczyn zaburzeń słuchu występujących u dzieci w wieku szkolnym stanowią choroby zapalne ucha środkowego, które nieodpowiednio leczone mogą doprowadzić do trwałych, czasem znacznych ubytków słuchu. Choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, zapalenie nerek, niedoczynność tarczycy mogą również wywierać niekorzystny wpływ na stan narządu słuchu. Dlatego w wybranych przypadkach, zgodnie z indywidualnymi sugestiami lekarza, należy monitorować jego stan czynnościowy.
Omawiając przyczyny niedosłuchów nabytych należy również wspomnieć o urazach czaszki, które w niektórych przypadkach mogą być przyczyną niedosłuchu, a nawet głuchoty.
Badanie słuchu
Badanie słuchu – jest to ocena reakcji organizmu powstałej w wyniku stymulacji dźwiękowej.
Standardowe badanie słuchu z całą pewnością nie jest szkodliwe. Osoba badana siedzi w wyciszonej kabinie, w słuchawkach na uszach, przez które słyszy różnorodne tony czyste, od głębokich, niskich basów po wysokie, cienkie piski. Większość dźwięków, z którymi spotykamy się w codziennym życiu należy właśnie do tego zakresu częstotliwości. Jeśli słyszy się dany dźwięk w słuchawkach, należy potwierdzić to podniesieniem ręki lub naciśnięciem odpowiedniego przycisku. Osoba wykonująca badanie zaczyna wtedy zmniejszać głośność dźwięku, by określić moment, w którym badanemu trudno jest go usłyszeć w słuchawkach. Ten moment nazywa się progiem słyszenia. Progi słyszenia dla poszczególnych dźwięków przedstawia się następnie w postaci prostego wykresu. Krzyżykami zaznacza się wartości uzyskane podczas badania lewego ucha, a kółkami - prawego. Wartości te mówią o tym, jak głośny musi być dany dźwięk, by badana osoba mogła go usłyszeć. Na zakończenie badań należy określić, czy osobie badanej potrzebne są aparaty słuchowe, a jeśli tak, to które będą najlepsze. Jeśli zachodzi potrzeba noszenia aparatów, to w pierwszej kolejności należy je dopasować do uszu, a następnie tak ustawić, by skompensowały ubytek słuchu. Wszystkie te czynności wykonuje protetyk słuchu, który przez cały czas służy wszelką radą i pomocą.
Rodzaje badań słuchu
Współczesna audiologia posługuje się badaniami diagnostycznymi, które pozwalają na bardzo wczesne i dokładne wykrycie wady słuchu bez względu na wiek osoby badanej. Obecnie każde nowo narodzone dziecko w Polsce poddawane jest przesiewowemu badaniu słuchu (screening słuchu) – pozwala to na wstępne ustalenie, czy nasze dziecko ma problemy ze słuchem. Jeżeli badanie screeningowe wykaże jakiekolwiek nieprawidłowości, wdrażana jest pełna diagnostyka słuchu (tympanometria, otoemisja akustyczna, BERA).
W Polsce na wszystkich oddziałach noworodkowych wykonywane jest badanie otoemisji akustycznych przez przeszkolony personel. Badania takie umożliwia stwierdzenie rodzaju i głębokości ubytku słuchu, często przyczyny jego powstania i pozwala zaplanować dalsze postępowanie. Specjaliści zajmujący się leczeniem wad słuchu dysponują współcześnie różnorodnymi metodami badań słuchu, stosownymi do wieku, rodzaju ubytków czy stopnia niedosłuchu. Wczesna diagnostyka, jest bardzo ważna w przeciwdziałaniu utrwalenia się ubytków słuchu.
Jeżeli podejrzewamy u siebie, naszego dziecka lub swoich najbliższych ubytek słuchu istnieje obecnie wiele metod diagnostyki niedosłuchu. Do najczęściej stosowanych zaliczyć można: audiometrię, tympanometrię, otoemisje akustyczne, badanie BERA .
Audiometria – jest to badanie mające na celu określenie progu słyszenia na drodze powietrznej i kostnej obu uszu osoby badanej. Jako bodziec stosowany jest ton czysty. Badanie to nie jest obiektywną metodą oceny wartości progu słyszenia. Najogólniej mówiąc związane jest ze świadomą reakcją pacjenta na bodźce dźwiękowe. Reakcja ta decyduje o wiarygodności i dokładności wyników badania audiologicznego. Audiometria zaliczana jest do psychofizycznych metod diagnostycznych, z których najbardziej popularne są: audiometria tonalna i audiometria słowna:
audiometria tonalna - to badanie polega na podawaniu do ucha osoby badanej tonów czystych o zadanych częstotliwościach na drodze przewodnictwa powietrznego, a następnie kostnego. Osoba badana zakłada słuchawki na uszy i sygnalizuje najcichsze natężenie tonu, który słyszy; wynikiem badania jest audiogram, na którym pokazany jest, wykreślony za pomocą krzywej audiometrycznej próg słyszenia.
Próg słyszenia może być badany przez stopniowe wzmacnianie tonu (metoda wstępująca), bądź jego osłabienie (metoda zstępująca). Najmniejsza wartość słyszalnego tonu w całym paśmie częstotliwości od 250Hz do 8KHz pozwala wyznaczyć próg słyszenia pacjenta. U małych dzieci stosuje się tzw. audiometrię zabawową, polegającą na wrzucaniu klocków do pudła w momencie, kiedy dziecko zaczyna słyszeć ton. Istotnym elementem badania jest nawiązanie kontaktu z pacjentem i dokładne poinstruowanie, na czym polega badanie;
audiometria słowna – polega na podawaniu i identyfikowaniu list słownych - np. liczb lub wyrazów - przy różnym natężeniu dźwięku. Badanie to określa rozumienie mowy, zdefiniowane, jako procent poprawnie zidentyfikowanych przez pacjenta słów przy danym natężeniu. Jest to empiryczna procedura, stanowiąca integralną część badań audiologicznych.
Tympanometria – polega na badaniu podatności błony bębenkowej na zmiany ciśnienia w przewodzie słuchowym zewnętrznym. Tympanometria jest badaniem obiektywnym. Informuje lekarza o warunkach przewodzeniowych w uchu środkowym oraz pozwala na obiektywną ocenę funkcji trąbki słuchowej. Krzywe tympanometryczne wyznaczane są automatycznie za pomocą tympanometru. Badanie jest bezbolesne, polega na wprowadzeniu do kanału słuchowego zewnętrznego sondy pomiarowej, która pozwala zmienić ciśnienie w zakresie od -400 do +400mm słupa wody.
Otoemisja – rejestracja otoemisji akustycznych przy pomocy monitorowej sondy umieszczonej w kanale ucha zewnętrznego jest nieinwazyjną, obiektywną metodą badawczą, mającą szerokie zastosowanie w diagnostyce audiologicznej. Nie jest badaniem ilościowym stanu narządu słuchu, lecz tylko oceną sprawności mechanicznej receptora słuchu. Otoemisja jest badaniem bezbolesnym, można je wykonać u bardzo małych dzieci. Polega na rejestracji odbitej energii akustycznej w ślimaku, za pomocą sondy umieszczonej w kanale słuchowym zewnętrznym. Narząd Cortiego działa, jak biochemiczny aparat słuchowy, przewodzący sygnał akustyczny w obie strony. Wyróżniamy otoemisję akustyczną: spontaniczną i wywołaną.
Badanie potencjałów wywołanych z pnia mózgu (BERA) - to badanie polegające na rejestrowaniu i ocenie zjawisk elektrycznych, które powstają po stymulacji bodźcem akustycznym ucha w każdym odcinku drogi słuchowej. Badanie BERA jest to obiektywna metoda oceny progu słyszenia, którą można stosować bez ograniczeń wiekowych zarówno u pacjentów dorosłych jak i u noworodków. Dla dzieci w wieku poniżej 1 roku życia jest to obecnie standardowe badanie, służące do obiektywnej oceny głębokości utraty słuchu. Dzieci te badane są najczęściej we śnie naturalnym, natomiast dzieci w przedziale wiekowym od 1 roku do 4 lat we śnie indukowanym farmakologicznie. Badanie jest bezbolesne, polega na umieszczeniu na skórze głowy osoby badanej 3 elektrod miseczkowych (dwie elektrody przykleja się do wyrostka sutkowatego, a jedną na czole) pozwalających wykryć obecność fali V (załamek pochodzący z poziomu pnia mózgu), zaś wyznaczenie najniższej intensywności bodźca, przy której można zarejestrować falę V, jest podstawą oceny czułości słuchu w tym badaniu. BERA ma także zastosowanie kliniczne w badaniach przesiewowych dzieci.
Aparaty słuchowe
Nowoczesne aparaty słuchowe mogą w gruncie rzeczy zdziałać cuda, dopasowując się do naszego niedosłuchu, do jedynej w swoim rodzaju anatomii ucha i stylu naszego życia. Występują we wszystkich kształtach i rozmiarach - od małych, dyskretnych modeli wewnątrzusznych do różnobarwnych modeli zausznych. Rodzaj aparatu słuchowego zalecanego przez audioprotetyka zależy od dwóch ważnych czynników: od wielkości uszu i wielkości ubytku słuchu.
Aparat słuchowy miał pomóc ludziom z niedosłuchem przewodzeniowym, głównie zaś osobom starszym, borykającym się z głuchotą spowodowaną starzeniem się organizmu. W swojej historii przeżył niezwykły rozwój, od różnego rodzaju przytykanych do małżowiny usznej trąbek, przypominających zwierzęcy róg, których jakość wykonania świadczyła o zamożności posiadacza i jego pozycji społecznej, do muszelki, którą można schować w przewodzie słuchowym zewnętrznym. Z wyprofilowanej tubki, stał się urządzeniem kryjącym w swoim wnętrzu najnowsze osiągnięcia elektroniki, technologie obróbki dźwięku, będące wynikiem prac prowadzonych w XX wieku. Pokrętełko, służące do regulacji aparatu, umieszczone na obudowie, zmieniono w noszonego w kieszeni pilota na podczerwień. Wszystko z myślą o ludziach, których denerwuje problem swobodnego porozumiewania się z otoczeniem.
Aparat słuchowy spełnia jednak dużo większą rolę w przypadku osób urodzonych z niedosłuchem lub uszkodzeniem słuchu nabytym w pierwszych 2 latach życia, a więc okresie intensywnego rozwoju podstaw mowy. W przypadku dzieci, u których należy do 3 miesiąca życia rozpoznać niedosłuch, w 6 miesiącu życia dobrać aparat słuchowy i rozpocząć rehabilitację mowy, decyduje o ich dalszym rozwoju i życiu. Nikt nie daje gwarancji, że każdy opanuje mowę w stopniu pozwalającym mu na życie w świecie ludzi słyszących. Dopiero niepowodzenie rehabilitacji powoduje skupienie się na nauce języka migowego lub od początku prowadzi się rehabilitację integrując wiele metod porozumiewania się. Wybiera się również inne możliwości operacyjnego leczenia niedosłuchu (implant ślimakowy).
Rodzaje aparatów słuchowych
Wyróżniamy trzy podstawowe typy aparatów słuchowych:
aparat zauszny (BTE) - stosowany dla ubytków słuchu od lekkiego do bardzo głębokiego. W zależności od potrzeb aparaty mają wiele kształtów i rozmiarów
- od kompaktowego modelu S do dysponującego ogromnym wzmocnieniem modelu SP. Przeważająca większość z nich została wyposażona w mikrofony kierunkowe i systemy wspomagające zrozumienie mowy. Wzmocniony dźwięk trafia dźwiękowodem do silikonowej lub akrylowej wkładki usznej umieszczanej w małżowinie usznej/kanale słuchowym. Wkładka uszna "leży jak ulał", ponieważ jest wykonywana indywidualnie, na podstawie wycisku pobranego z ucha użytkonika. Dodatkowym zadaniem wkładki jest utrzymanie aparatu na uchu. W części tradycyjnych modeli zausznych można też zastosować dopasowanie otwarte. Główną zaletą aparatów zausznych jest ich różnorodność i możliwość dopasowania do najróżniejszych ubytków słuchu. Tradycyjny model BTE z wkłądką uszną potrafi zapewnić silniejsze wzmocnienie niż jakikkolwiek inny model i jest mniej podatny na sprzężenia. Jest też najłatwiejszy w obsłudze i pielęgnacji.
aparat wewnątrzuszny (ITE) - stosowany dla ubytków słuchu od lekkich do dużych. Noszony jest wewnątrz ucha i wykony indywidualnie (na podstawie pobranego wycisku), tak by kształt odpowiadał kształtowi ucha konkretnego użytkownika. Modele wewnątrzuszne moga mieć różne rozmiary - od miniaturowych do takich , które wypełniają małżowinę. W porównaniu z aparatem zausznym składa się tylko z jednej części - obudowy ( nie jest potrzebna wkładka). Cała elektronika znajduje się w obudowie. Aparaty te mogą posiadać potencjometr głośności oraz przycisk do zmiany programów.
aparat wewnątrzkanałowy (CIC) - jest to najmniejszy aparat słuchowy prawie niewidoczny w uchu. Wszystkie części aparatu wklejone są w maleńką obudowę i jak sama nazwa mówi jest on głęboko umieszczony w przewodzie słuchowym. Aparat ten pozwala na swobodne rozmawianie przez telefon. W aparacie tym używana jest bardzo mała bateria i specjalny maleńki filtr chroniący elektronikę aparatu przed zanieczyszczeniem woszczyną, dlatego wymagana jest dobra sprawność manualna pacjenta. Aparaty ten stosowany jest do wszystkich ubytków od lekkiego do umiarkowanego.
Dla kogo aparat słuchowy?
Przede wszystkim dla dzieci, u których wykryto niedosłuch wrodzony lub w inny sposób straciły one słuch przed końcem procesu nauki mowy, a więc przed 7 rokiem życia. Warto wyróżnić w tym okresie dwa pierwsze lata życia ze względu na dynamikę procesu przyswajania mowy. Wtedy też można zdecydować o zastosowaniu innych metod postępowania np. o implancie ślimakowym, co determinuje również wybór programu rehabilitacji mowy. Jest to najważniejsze zastosowanie aparatów słuchowych, bądź docelowo jako środka rehabilitacji mowy, bądź jako treningu przed zastosowaniem wszczepu ślimakowego. Trening taki musi być prowadzony systematycznie przez 6 miesięcy.
Większość osób korzystających z aparatów słuchowych to jednak osoby dorosłe, których problemy ze słyszeniem są związane z postępującym starzeniem się ucha lub ci, u których leczenie operacyjne niedosłuchu nie dało poprawy. Według Amerykańskiego Towarzystwa Badań Słuchu i Mowy około 25 mln ludzi na świecie cierpi z powodu niedosłuchu, a około 15 mln ludzi powinno nosić aparaty słuchowe, ale z takich lub innych powodów nie robi tego. Istnieje również grupa około 50 mln osób odczuwających uporczywe szumy uszne. Spora część z nich może wymagać treningu słuchowego z zastosowaniem specjalnie ustawionych aparatów słuchowych.
Aparaty XXI wieku
Dynamiczny rozwój elektroniki i chirurgii ucha daje nowe możliwości leczenia niedosłuchów. Obecnie istnieje możliwość zastosowania tzw. aparatów wszczepialnych, których zasadnicza część umieszczona jest w uchu środkowym. Pierwsze oceny urządzenia dokonane w USA są bardzo dobre. Od ponad dziesięciu lat, obecnie już w kilku ośrodkach audiologicznych w Polsce, wykonuje się operacje wszczepienia implantów ślimakowych. Obie wymienione przypadki są przeznaczone dla pewnej grupy pacjentów spełniających określone kryteria. U niektórych osób łączy się klasyczne aparaty słuchowe z technikami operacyjnymi. Wszystko po to, aby poprawić jakość życia pacjentów.
Ceny aparatów słuchowych
Aparaty słuchowe różnią się od siebie nie tylko sposobem działania, ale również zaawansowaniem technologicznym. Dlatego też, ceny aparatów są bardzo zróżnicowane od kwot limitu Narodowego Funduszu Zdrowia (tj. 850zł) nawet do kilku tysięcy złotych za sztukę.
Narodowy Fundusz Zdrowia raz na 5 lat dofinansowuje:
- dzieciom - do 2 aparatów słuchowych, kwotę 3120zł;
- emerytom - do 1 aparatu słuchowego, kwotę 610zł,
- inwalidom wojennym (wojskowym) - do 1 aparatu słuchowego, kwotę 850zł;
- osobom czynnym zawodowo - do 2 aparatów, kwotę 1220zł.
Ponadto osoby posiadające niepełnosprawność lub grupę inwalidzką i spełniające odpowiednie kryteria m.in. dochodu na członka rodziny, mogą się ubiegać o dofinansowanie z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie lub Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Uzyskanie tych dwóch dotacji pozwoli na całkowite pokrycie kosztów zakupu aparatu słuchowego.
Natomiast, jeśli nam przysługuje tylko dofinansowanie z Narodowego Funduszu Zdrowia, to zawsze można skorzystać z zakupu aparatu słuchowego na raty, bądź wybrać aparat w limicie refundacji (tj. 850zł) i otrzymać go dopłacając tylko 240zł.